هدف از انجام این مرور چیست؟
هدف از این مرور کاکرین، مقایسه دو روش مختلف انجام جراحی پیوند قرنیه بود: کراتوپلاستی اندوتلیال غشاء دسمه (Descemet’s membrane endothelial keratoplasty; DMEK) و کراتوپلاستی اندوتلیال به روش تراش اتوماتیک (Descemet’s stripping automated endothelial keratoplasty; DSAEK). نویسندگان مرور کاکرین، تمام مطالعات مرتبط با پاسخ به این سوال را گردآوری و تجزیهوتحلیل کردند و در این زمینه چهار مطالعه را یافتند.
پیامهای کلیدی
DMEK ممکن است بینایی بهتری نسبت به DSAEK ایجاد کند. DMEK ممکن است با عوارض بیشتری همراه باشد، اما این عوارض اغلب اتفاق نمیافتند و میتوانند بدون جراحی بعدی مدیریت شوند.
در این مرور چه موضوعی بررسی شد؟
قرنیه قسمت شفاف جلوی چشم است. در برخی از شرایط، به عنوان مثال، دیستروفی اندوتلیال Fuch، سلولهایی که درون قرنیه (اندوتلیوم) قرار دارند، به خوبی کار نمیکنند. این موضوع میتواند منجر به تاری دید شود. پزشکان میتوانند با پیوند قرنیه، بینایی را بازگردانده و بدین ترتیب بافت قرنیه را با بافت اهدا کننده جایگزین کنند. هنگامی که فقط اندوتلیوم جایگزین میشود، با عنوان «کراتوپلاستی اندوتلیال غشاء دسمه» یا DMEK شناخته میشود. یک جایگزین پیوند قرنیه، جایگزینی اندوتلیوم و لایه بعدی بافت در قرنیه است. این روش با عنوان «کراتوپلاستی اندوتلیال به روش تراش اتوماتیک» یا DSAEK شناخته میشود.
هدف نویسندگان مرور کاکرین پی بردن به این نکته بود که دید بیمار پس از کدامیک از دو روش DMEK یا DSAEK بهتر است و اینکه تکنیکها با توجه به عوارض جراحی، چگونه مقایسه میشوند.
نتایج اصلی مرور چه هستند؟
نویسندگان مرور کاکرین، چهار مطالعه را یافتند. این مطالعات شامل افرادی بود که در اولین چشم آنها برای دریافت پیوند قرنیه از DSAEK و به دنبال آن در چشم دوم آنها برای پیوند از DMEK استفاده شد. این مطالعات از کانادا، آلمان، هند و ایالات متحده آمریکا بود. هیچ یک از مطالعات توسط حامیان مالی با علاقه تجاری مورد حمایت قرار نگرفت.
نویسندگان مرور کاکرین معتقدند که شواهد دارای قطعیت پائین یا بسیار پائین است، زیرا ممکن است تفاوتهایی بین جراحی چشم اول و دوم (به غیر از DMEK یا DSAEK) وجود داشته و در برخی موارد دادهها محدود یا ناسازگار بودند.
نتایج به صورت زیر بود:
• DMEK ممکن است نسبت به DSAEK بینایی بهتری ایجاد کند (شواهد با قطعیت پائین). این تفاوت معادل خواندن یک یا دو خط بیشتر در نمودار دید است.
• هیچ کدام از افرادی که در این مطالعات شرکت کردند، پس از جراحی، از دست رفتن شدید بینایی نداشتند. از دست دادن شدید بینایی به عنوان دید کمتر از 6/60 یا 20/200 تعریف شد. در این مطالعات، برای اندازهگیری این پیامد غیر‐شایع به طور قابل اطمینان، تعداد افراد کافی بهکار گرفته نشده بود (شواهد با قطعیت بسیار پائین).
• مطالعات تعداد سلولها را در اندوتلیوم پس از جراحی اندازهگیری کردند اما نتایج متناقض بود (شواهد با قطعیت بسیار پائین).
• تقریبا همه کسانی که در این مطالعات حضور داشتند، دارای بقای پیوندی خوب بودند، به طوری که میزان رد پیوند اندک و بدون شکست پیوند بودند. در این مطالعات، برای اندازهگیری این پیامد غیر‐شایع به طور قابل اطمینان، تعداد افراد کافی بهکار گرفته نشده بود (شواهد با قطعیت بسیار پائین).
• DMEK ممکن است با عوارض زودهنگام جراحی همراه باشد. ممکن است در یک یا دو نفر از 100 نفر که توسط DSAEK درمان شدهاند، جابهجایی پیوند اتفاق بیافتد و این جابهجایی در روش DMEK حدود پنج برابر بیشتر است. این تفاوت به طور قابل اطمینان اندازهگیری نشده و میتواند کوچکتر یا بسیار بزرگتر باشد (شواهد با قطعیت بسیار پائین). جابهجایی پیوند درون چند روز یا چند هفته پس از جراحی اتفاق میافتد و معمولا با تزریق هوا به داخل چشم انجام میشود («re‐bubbling»).
این مرور تا چه زمانی بهروز است؟
محققان کاکرین در جستوجوی مطالعاتی بودند که تا آگوست 2017 منتشر شده بودند.