هدف از انجام این مرور چیست؟
هدف این مرور کاکرین، یافتن بهترین روش برای درمان زخم راجعه قرنیه است و این که میتواند مانع از ایجاد آن شد یا خیر. محققان کاکرین، تمام مطالعات مرتبط را برای پاسخ به این سوال گردآوری و تجزیهوتحلیل کردند و در این زمینه 10 مطالعه یافتند.
پیامهای کلیدی مرور نشان دهنده فقدان شواهد با کیفیت خوب برای هدایت تصمیمات درمانی برای زخم راجعه قرنیه وجود دارد. این یک شکاف شواهد است.
در این مرور چه موضوعی بررسی شد؟ قرنیه قسمت شفاف جلویی چشم است. گاهی اوقات، بیرونیترین لایه سلولهای قرنیه (اپیتلیوم) تخریب میشود و این موضوع میتواند منجر به اپیرودهای مکرر درد یا ناراحتی چشم، حساسیت به نور، آبریزش چشم و تاری دید شود. این بیماری با عنوان زخم راجعه قرنیه (recurrent corneal erosion; RCEs) شناخته میشود. این نشانهها میتواند ناتوان کننده باشد، و RCEها میتوانند چشم را بیشتر مستعد عفونت کنند. RCEها ممکن است پس از جراحت چشم اتفاق بیفتند اما به دنبال بیماریهای چشمی، مانند دیستروفی قرنیه (corneal dystrophy) نیز ایجاد میشوند.
درمانهای مختلفی برای RCEها پیشنهاد شده و مورد استفاده قرار میگیرند. قطرههای چشمی، چشم را مرطوب میکنند (لوبریکانتها (lubricants)) یا ممکن است حاوی آنتیبیوتیکها یا استروئیدها باشد. لنزهای تماسی مخصوص که با نام لنزهای تماسی بانداژ یا درمانی شناخته میشوند، ممکن است مورد استفاده قرار گیرد. یک بخش یا لایهای از قرنیه میتواند از نظر فیزیکی برداشته شود و زمانی که اپیتلیوم شل برداشته شود دبریدمان (debridement) و وقتی که اپیتلیوم یا سایر مواد برداشته میشوند، کراتکتومی سطحی (superficial keratectomy) نامیده میشود. این کار را میتوان به صورت دستی یا با استفاده از لیزر اگزایمر (فتوتراپی) انجام داد. گاهی اوقات قرنیه پس از آن با استفاده از یک ابزار به نام تیغه الماس جلا داده میشود. این ماده همچنین میتواند با استفاده از الکل (لایهبرداری با الکل) برداشته شود. ممکن است در قرنیه سوراخهای پانکچر کوچک، به نام پانکچر استرومای قدامی، با هدف ثبات اپیتلیوم ایجاد شود. این کار را میتوان با لیزر نیز انجام داد.
نتایج اصلی این مرور چه هستند؟ محققان کاکرین 10 مطالعه مرتبط را یافتند. هفت مطالعه از اروپا (آلمان، سوئد و انگلستان)، دو مطالعه از شرق آسیا (هنگکنگ و ژاپن) و یکی از استرالیا بود.
دو مطالعه لنزهای تماسی را در برابر لوبریکاسیون مقایسه کردند؛ مطالعات منفرد کراتکتومی فتوتراپی را با لایهبرداری الکل؛ کراتکتومی سطحی با تیغه الماس (پس از دبریدمان اپیتلیال) را با دبریدمان اپیتلیال؛ دو تکنیک مختلف لیزر حذف مواد (ابلیشن لیزر اگزایمر ترنس اپیتلیال در برابر زیر اپیتلیال)؛ لنز تماس را با پانکچر استرومای قدامی؛ دبریدمان اپیتلیال را با پانکچر استرومای قدام؛ کراتکتومی فوتوتراپی (پس از دبریدمان اپیتلیال) را با دبریدمان اپیتلیال به تنهایی؛ و تتراسایکلین خوراکی را با پردنیزولون موضعی و درمان استاندارد مقایسه کردند.
سه مطالعه (از جمله دو مطالعه درمانی فوق) راههای مختلف پیشگیری از RCE (پروفیلاکسی) را مقایسه کردند. دو مطالعه لوبریکاسیون موضعی را با عدم استفاده از لوبریکاسیون موضعی مقایسه کرد؛ و در یک مطالعه پماد آنتیبیوتیکی در برابر عدم استفاده از پماد آنتیبیوتیکی مقایسه شد.
به طور کلی، مطالعاتی که در این مرور وارد شدند، برای ارائه نتایج قطعی کوچک هستند. کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده با کیفیت بهتر برای هدایت مدیریت زخم راجعه قرنیه ضروری است.
این مرور تا چه زمانی بهروز است؟ محققان کاکرین در جستوجوی مطالعاتی بودند که تا دسامبر 2017 منتشر شده بودند.