تصمیمگیری مشترک (SDM ؛Shared decision making) فرآیندی است که در آن انتخاب مراقبتهای سلامت توسط بیمار، افراد مهم دیگر، یا هر دو با یک یا چند متخصص مراقبتهای سلامت انجام میشود. بااینحال، هنوز در عمل بهطور گستردهای پذیرفته نشده است. این دومین بهروزرسانی از این مرور کاکرین است.
تعیین اثربخشی مداخلات برای افزایش استفاده از SDM توسط متخصصین مراقبتهای سلامت. ما مداخلات هدفمند را برای بیماران، مداخلات هدفمند برای متخصصین مراقبتهای سلامت و مداخلات هدفمند را برای هر دو در نظر گرفتیم.
ما در 15 جون 2017، CENTRAL؛ MEDLINE؛ Embase و پنج پایگاه اطلاعاتی دیگر را جستوجو کردیم. ما همچنین دو مرکز ثبت کارآزماییهای بالینی و مجموعه مقالات مرتبط کنفرانسها را جستوجو کردیم. ما فهرست منابع را کنترل کردیم و برای شناسایی مطالعات بیشتر با نویسندگان مطالعه تماس گرفتیم.
کارآزماییهای تصادفیسازی و غیر تصادفیسازی شده، مطالعات کنترلشده پیشآزمون و پسآزمون و مطالعات سری زمانی منقطع که به ارزیابی مداخلات برای افزایش استفاده از SDM پرداختند که در آن پیامدهای اولیه با استفاده از معیارهای مبتنی بر مشاهده یا گزارش شده توسط بیمار مورد ارزیابی قرار گرفت.
ما از روشهای استاندارد روششناسی مورد انتظار کاکرین استفاده کردیم.
ما از سیستم GRADE (نظام درجهبندی کیفیت شواهد و قدرت توصیهها) برای ارزیابی قطعیت شواهد استفاده کردیم.
ما 87 مطالعه (45641 بیمار و 3113 متخصص مراقبتهای سلامت) را انتخاب کردیم که عمدتا در ایالات متحده آمریکا، آلمان، کانادا و هلند انجام شدند. خطر سوگیری (bias) برای محافظت در برابر آلودگی بالا یا نامشخص، برای تفاوت در خصوصیات اولیه بیماران پایین، و برای حوزههای دیگر نامشخص بود.
44 مطالعه به ارزیابی مداخلات هدفمند برای بیماران پرداختند. این مطالعات شامل کمکهای تصمیمگیری، فعالسازی بیمار، فهرست سوال سریع و آموزش بیماران در میان دیگران بود و عبارت بود از تجویز به تنهایی (تک مداخله) یا به صورت ترکیبی (مداخله چند جانبه). قطعیت شواهد بسیار پایین بود. اینکه آیا مداخلات هدفمند بیماران در مقایسه با مراقبت معمول، که از طریق مشاهده (میانگین تفاوت استاندارد شده (SMD): 0.54؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.13- تا 1.22؛ 4 مطالعه؛ N= 424) یا گزارش توسط بیماران (SMD: 0.32؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.16 تا 0.48؛ 9 مطالعه؛ N= 1386؛ تفاوت خطر (RD): 0.09-؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.19- تا 0.01؛ 6 مطالعه؛ N= 754) اندازهگیری شدند، SDM را افزایش، یا پشیمانی از تصمیم را کاهش میدهند (SMD: 0.10-؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.39- تا 0.19؛ 1 مطالعه؛ N= 212)، کیفیت زندگی (QOL) مرتبط با سلامت فیزیکی (SMD: 0.00؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.36- تا 0.36؛ 1 مطالعه؛ N= 116) یا سلامت روانی (SMD: 0.10؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.26- تا 0.46؛ 1 مطالعه؛ N= 116) را بهبود میبخشد یا تاثیر طول مدت مشاوره (SMD: 0.10؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.39- تا 0.58؛ 2 مطالعه؛ N= 224) یا هزینه (SMD: 0.82؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.42 تا 1.22؛ 1 مطالعه؛ N= 105) را کاهش میدهند، مشخص نیست.
مشخص نیست که آیا مداخلات هدفمند برای بیماران در مقایسه با مداخلات مشابه، اگر از طریق مشاهده (SMD: 0.88؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.39 تا 1.37؛ 3 مطالعه؛ N= 271) یا گزارش توسط بیماران (SMD: 0.03؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.18- تا 0.24؛ 11 مطالعه؛ N= 1906)؛ (RD: 0.03؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.02- تا 0.08؛ 10 مطالعه؛ N= 2272) اندازهگیری شود SDM را افزایش میدهد، یا بر طول مدت مشاوره (SMD: 0.65-؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.29- تا 0.00-؛ 1 مطالعه؛ N= 39) و هزینهها تأثیر میگذارد. هیچ دادهای در مورد پشیمانی از تصمیمگیری، QOL مرتبط با سلامت فیزیکی و روانی گزارش نشد.
15 مطالعه به ارزیابی مداخلات هدفمند برای متخصصین مراقبتهای سلامت پرداختند. این مطالعات شامل جلسات آموزشی، مواد آموزشی، ویزیتهای آموزش در محل و یادآورهای دیگر بود. قطعیت شواهد بسیار پایین بود. مشخص نیست که آیا این مداخلات در مقایسه با مراقبت معمول، اگر از طریق مشاهده (SMD: 0.70؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.21 تا 1.19؛ 6 مطالعه؛ N= 479) یا گزارش توسط بیماران (SMD: 0.03؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.15- تا 0.20؛ 5 مطالعه؛ N= 5772)؛ (RD: 0.01؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.03- تا 0.06؛ 2 مطالعه؛ N= 6303) اندازهگیری شوند، SDM را افزایش میدهند، یا پشیمانی از تصمیم را کاهش میدهند (SMD: 0.29؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.07 تا 0.51؛ 1 مطالعه؛ N= 326)، یا بر طول مدت مشاوره (SMD: 0.51؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.21 تا 0.81؛ 1 مطالعه؛ N= 175)، هزینه (دادهای در درسترس نیست) یا QOL مرتبط با سلامت فیزیکی (SMD: 0.16؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.05- تا 0.36؛ 1 مطالعه؛ N= 359) تاثیر میگذارند. QOL مرتبط با سلامت روانی ممکن است کمی بهبود یابد (SMD: 0.28؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.07 تا 0.49؛ 1 مطالعه؛ N= 359).
از آنجایی که قطعیت شواهد بسیار پایین است، مشخص نیست که آیا مداخلات هدفمند برای متخصصین مراقبتهای سلامت در مقایسه با مداخلات مشابه، اگر از طریق مشاهده (SMD: 0.30-؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.19- تا 0.59؛ 1 مطالعه؛ N= 20) یا گزارش توسط بیماران (SMD: 0.24؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.10- تا 0.58؛ 2 مطالعه؛ N= 1459)؛ اندازهگیری شوند SDM را افزایش میدهند یا خیر. اطلاعات کافی برای تعیین اثر بر پشیمانی از تصمیم، QOL مربوط با سلامت فیزیکی و روانی، طولمدت مشاوره یا هزینهها وجود نداشت.
28 مطالعه هم بیماران و هم متخصصین مراقبتهای سلامت را هدف قرار دادند. این مداخلات از ترکیبی از مداخلات مربوط به بیمار و مربوط به متخصصین مراقبتهای سلامت استفاده کردند. بر اساس شواهد با قطعیت پایین، مشخص نیست که آیا این مداخلات، در مقایسه با مراقبت معمول، چه از طریق مشاهده (SMD: 1.10؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.42 تا 1.79؛ 6 مطالعه؛ N= 1270) چه از طریق گزارش توسط بیماران (SMD: 0.13؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.02- تا 0.28؛ 7 مطالعه؛ N= 1479)؛ (RD: 0.01-؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.20- تا 0.19؛ 2 مطالعه؛ N= 266) اندازهگیری شوند، SDM را افزایش میدهند، QOL مرتبط با سلامت فیزیکی (SMD: 0.08؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.37- تا 0.54؛ 1 مطالعه؛ N= 75) یا روانی (SMD: 0.01؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.44- تا 0.46؛ 1 مطالعه؛ N= 75) را بهبود میبخشند، بر طول مدت مشاوره (SMD: 3.72؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 3.44 تا 4.01؛ 1 مطالعه؛ N= 36) یا هزینهها (دادهای در دسترس نیست) تاثیر میگذارند یا خیر و ممکن است تفاوت اندکی از نظر پشیمانی از تصمیم ایجاد کند یا تفاوتی ایجاد نکند (SMD: 0.13؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.08- تا 0.33؛ 1 مطالعه؛ شواهد با قطعیت پایین).
از آنجایی که قطعیت شواهد بسیار پایین است، مشخص نیست اگر مداخلات هدفمند برای بیماران و متخصصین مراقبتهای سلامت در مقایسه با مداخلات مشابه، از طریق مشاهده (SMD: 0.29-؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.17- تا 0.60؛ 1 مطالعه؛ N= 20)؛ (RD: 0.04-؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.13- تا 0.04؛ 1 مطالعه؛ N= 134) یا گزارش توسط بیماران (SMD: 0.00؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.32- تا 0.32؛ 1 مطالعه؛ N= 150)؛ اندازهگیری شود SDM افزایش مییابد. اطلاعات کافی برای تعیین اثر بر پشیمانی از تصمیم، QOL مربوط با سلامت فیزیکی و روانی، طول مدت مشاوره یا هزینهها وجود نداشت.
مشخص نیست که آیا مداخلات برای افزایش استفاده از SDM توسط متخصصین مراقبتهای سلامت موثر هستند زیرا قطعیت شواهد پایین یا بسیار پایین است.