آنتیبیوتیکهای استنشاقی معمولا برای درمان عفونتهای مزمن راه هوایی با سودوموناس آئروژینوزا (Pseudomonas aeruginosa) که در آسیب ریه در افراد مبتلا به فیبروز کیستیک نقش دارند، استفاده میشوند. دستورالعملهای کنونی توبرامایسین (tobramycin) استنشاقی را برای افراد مبتلا به فیبروز کیستیک و عفونت مزمن سودوموناس آئروژینوزا در افراد 6 سال یا بالاتر توصیه میکند. هدف این است که بار باکتریایی ریهها را کاهش دهیم تا میزان التهاب و بدتر شدن عملکرد ریه کاهش یابد. این یک بهروزرسانی از مرور منتشرشده قبلی است.
ارزیابی اثرات درمان آنتیبیوتیک استنشاقی طولانیمدت در افراد مبتلا به فیبروز کیستیک بر پیامدهای بالینی (عملکرد ریه، فراوانی بدتر شدن و تغذیه)، کیفیت زندگی و عوارض جانبی (از جمله واکنشهای حساسیت دارویی و بقا).
ما پایگاه ثبت تخصصی گروه فیبروز کیستیک در کاکرین Cochrane Cystic Fibrosis Group، را که از طریق جستوجو در پایگاههای اطلاعاتی الکترونیکی و جستوجوی دستی مجلات و کتاب خلاصه مقالات کنفرانسها گردآوری شد، جستوجو کردیم. ما همچنین پایگاه ثبت کارآزماییهای در حال انجام را جستوجو کردیم.
تاریخ آخرین جستوجو: 13 فوریه 2018.
ما کارآزماییهایی را انتخاب کردیم که در آنها از آنتیبیوتیکهای ضد سودوموناس استنشاقی به مدت حداقل 3 ماه در افراد مبتلا به فیبروز کیستیک استفاده شد، تخصیص درمان بهصورت تصادفیسازی یا شبهتصادفیسازی شده انجام شد و یک گروه کنترل (دارونما، عدم استفاده از دارونما یا سایر آنتیبیوتیکهای استنشاقی) وجود داشت.
دو نویسنده بهطور مستقل از هم کارآزماییها را انتخاب، و خطر سوگیری (bias) را ارزیابی کردند، دادهها را از این کارآزماییها استخراج کرده و کیفیت شواهد را با استفاده از سیستم GRADE (نظام درجهبندی کیفیت شواهد و قدرت توصیهها) مورد قضاوت قرار دادند.
این جستوجوها 333 استناد مربوط به 98 کارآزمایی را شناسایی کردند؛ 18 کارآزمایی (3042 شرکتکننده 5 تا 56 ساله) معیارهای ورود را داشتند. به دلیل تنوع طراحی کارآزمایی و گزارشدهی نتایج، دادههای محدودی برای متاآنالیز (meta-analysis) در دسترس بود. در مجموع 11 کارآزمایی (1130 شرکتکننده) یک آنتیبیوتیک استنشاقی را با دارونما یا درمان معمول به مدت 3 تا 33 ماه مقایسه کردند. 5 کارآزمایی (1255 شرکتکننده) آنتیبیوتیکهای مختلف را مقایسه کردند، 2 کارآزمایی (585 شرکتکننده) رژیمهای مختلف توبرامایسین را مقایسه کردند و 1 کارآزمایی (90 شرکتکننده) توبرامایسین منقطع را با توبرامایسین پیوسته با جایگزینی آزترونام (aztreonam) مقایسه کرد. یکی از کارآزماییها (18 شرکتکننده) دارونما و یک آنتیبیوتیک متفاوت را مقایسه کرد و بنابراین به دو گروه تقسیم شد. بیشترین آنتیبیوتیک مورد مطالعه، توبرامایسین بود که در 12 کارآزمایی مورد مطالعه قرار گرفت.
ما شواهد محدودی یافتیم که نشان داد آنتیبیوتیکهای استنشاقی عملکرد ریه را بهبود میبخشند (4 کارآزمایی از 11 کارآزمایی کنترلشده با دارونما؛ 814 = n). در مقایسه با دارونما، آنتیبیوتیکهای استنشاقی همچنین فرکانس تشدید را کاهش دادند (3 کارآزمایی؛ 946 = n)، خطر نسبی 0.66 (95% فاصله اطمینان (CI): 0.47 تا 0.93). دادههای کافی وجود نداشت که بر اساس آنها ما بتوانیم تأثیر درمان را بر پیامدهای تغذیهای یا بقا گزارش کرده و از تأثیر آن بر کیفیت زندگی اطمینان داشته باشیم. در دو کارآزمایی، که در متاآنالیزها انتخاب شدند، هیچ اثر معنیداری بر مقاومت آنتیبیوتیکی مشاهده نشد. وزوز گوش و تغییر صدا تنها عوارض جانبی بودند که بهطور قابل ملاحظهای در گروه آنتیبیوتیکهای استنشاقی بیشتر بودند. با توجه به خطر سوگیری در کارآزماییها و عدم دقت به علت نرخ پائین عوارض، کیفیت کلی شواهد مربوط به بسیاری از پیامدها پائین بود.
از هشت کارآزمایی که آنتیبیوتیکهای مختلف استنشاقی یا رژیمهای مختلف آنتیبیوتیکی را مقایسه کردند، در هر مقایسه، فقط یک کارآزمایی وجود داشت. درصد پیشبینیشده حجم بازدمی فشاری (Forced expiratory volume) در یک ثانیه (FEV1) تنها بهبود معنیداری را با استفاده از آزترئونام لیزین از طریق استنشاق در مقایسه با توبرامایسین (273 = n)، نشان داد میانگین تفاوت (MD): 3.40% - (95% فاصله اطمینان (CI): 6.63 - تا 0.17 - ). با این حال، روش تعریف نقطه پایانی در کارآزماییهای باقیمانده متفاوت بود و قرار گرفتن شرکتکنندگان در معرض توبرامایسین به مدت طولانی، تفسیر نتایج را با مشکل مواجه میکند. در سایر مقایسههای مربوط به عملکرد ریه اختلاف معنیداری یافت نشد. حملات بدترشونده ریوی با روشهای مختلف اندازهگیری شد، اما یک کارآزمایی (273 = n) نشان داد که تعداد افراد درمان شده با آنتیبیوتیکها، در افراد دریافتکننده آزترئونام کمتر از توبرامایسین بود، خطر نسبی: 0.66 (95% فاصله اطمینان (CI): 0.51 تا 0.86). ما کیفیت شواهد این مقایسهها را یافتیم که بهطور مستقیم با خطر سوگیری در کارآزماییهای فردی ارتباط داشتند و از پائین تا بالا متغیر بودند.
درمان آنتیبیوتیکی ضد سودومونال استنشاقی احتمالا عملکرد ریه را بهبود میبخشد و نرخ تشدید را کاهش میدهد، اما برآوردهای گردآوریشده درباره میزان منفعت بسیار محدود بود. بهترین شواهد متعلق به توبرامایسین استنشاقی است. شواهد بیشتری از کارآزماییهایی که به اندازهگیری پیامدهای مشابه با روش مشابه پرداختند، برای تعیین معیار بهتر منفعت مورد نیاز است. انجام کارآزماییهای طولانیمدت برای بررسی تاثیر آنتیبیوتیکهای استنشاقی بر کیفیت زندگی، بقا و پیامدهای تغذیهای مورد نیاز هستند.