واکنش به استرس جراحی نقش مهمی در پاتوژنز عوارض قلبی قبل از عمل ایفا میکند. آگونیستهای آلفا-2 آدرنرژیک این واکنش را کاهش میدهند و ممکن است به پیشگیری از عوارض قلبی پس از عمل کمک کنند.
تعیین اثربخشی و ایمنی آگونیستهای آلفا-2 آدرنرژیک در کاهش مرگومیر و عوارض قلبی در بزرگسالانی که عمل جراحی قلب و جراحی غیر قلبی انجام دادند.
ما CENTRAL (شماره 4، 2017)، MEDLINE (1950 تا هفته 4 اپریل2017)، Embase (1980 تا می 2017)، the Science Citation Index، مراکز ثبت کارآزمایی بالینی، و فهرست منابع مقالات انتخاب شده را جستوجو کردیم.
ما کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشدهای را انتخاب کردیم که آگونیستهای آلفا-2 آدرنرژیک (یعنی کلونیدین clonidin، دگزمودومیدین dexmedetomidine، یا میوازرول mivazerol) را با دارونما (placebo) یا آگونیستهای غیر آدرنرژیک آلفا-2 مقایسه کرد. کارآزماییهای انتخاب شده باید اثربخشی و ایمنی آگونیستهای آدرنرژیک آلفا-2 را جهت پیشگیری از مرگومیر قبل از عمل یا عوارض قلبی (یا هر دو)، و یا یک یا چند پیامد مرتبط را ارزیابی میکرد (یعنی مرگ، انفارکتوس میوکارد، نارسایی قلبی، استروک حاد، تاکیآریتمی فوقبطنی و ایسکمی میوکارد).
دو نویسنده بهطورجداگانه کیفیت کارآزمایی را مشخص نمودند، دادهها را استخراج و بهطور جداگانه ثبت کامپیوتری دادههای خلاصه شده را انجام دادند. ما برای اطلاعات بیشتر با نویسندگان تماس گرفتیم. دادهها درباره عوارض جانبی از روی کارآزماییها گردآوری شدند. ما مطالعات انتخابشده را با استفاده از ابزار «خطر سوگیری (bias)» کاکرین و نیز کیفیت شواهد را تحت تاثیر درمان تلفیقی با استفاده از روششناسی GRADE (نظام درجهبندی کیفیت شواهد و قدرت توصیهها)، بررسی کردیم. ما طبق ناهمگونی بالینی بین جراحی قلبی و جراحی غیر قلبی، این زیرگروهها را بهطور جداگانه تجزیهوتحلیل کردیم. ما عوارض درمان را به عنوان خطر نسبی (RR) تلفیقی با 95% فاصله اطمینان (CI) بیان کردیم.
ما47 کارآزمایی را با 17,039 شرکتکننده انتخاب کردیم. از این مطالعات، 24 کارآزمایی شامل شرکتکنندگانی بود که عمل جراحی قلب داشتند، فقط در 23 کارآزمایی شرکتکنندگان جراحی غیر قلبی داشتند و فقط در هشت کارآزمایی شرکتکنندگان تحت جراحی عروق قرار گرفته بودند. آگونیست آدرنرژیک آلفا-2، در 21 کارآزمایی کلونیدین بود، در 24 کارآزمایی دگزمودومیدین و در دو کارآزمایی میوازرول بود.
در جراحی غیر قلبی، شواهد با کیفیت بالا وجود داشت مبنی بر اینکه آگونیستهای آدرنرژیک آلفا-2، منجر به خطر مشابهی از مرگومیر همه دلایل با گروههای کنترل میشوند (1.3% با آگونیستهای آدرنرژیک آلفا-2، در مقایسه با 1.7% با کنترل؛ RR: 0.80؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.61 تا 1.04؛ شرکتکنندگان: 14,081؛ مطالعات: 16). علاوه بر آن، خطر مرگومیر قلبی بین گروههای درمان یکسان بود ( 0.8% با آگونیستهای آدرنرژیک آلفا-2 در مقابل 1.0% با کنترل؛ RR: 0.86؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.60 تا 1.23؛ شرکتکنندگان: 12,525؛ مطالعات = 5؛ کیفیت شواهد بالا). خطر ابتلا به انفارکتوس میوکارد احتمالا بین گروههای درمان مشابه بود (RR: 0.94؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.69 تا 1.27؛ شرکتکنندگان: 13,907؛ مطالعات: 12؛ کیفیت شواهد متوسط). هیچ اثری در ارتباط با خطر استروک وجود نداشت (RR: 0.93؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.55 تا 1.56؛ شرکتکنندگان: 11,542؛ مطالعات: 7؛ کیفیت شواهد بالا). برعکس، آگونیستهای آدرنرژیک آلفا-2 احتمالاً از نظر بالینی خطر ابتلا به برادیکاردی (RR: 1.59؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.18 تا 2.13؛ شرکتکنندگان: 14,035؛ مطالعات: 16) و فشار خون را بهطور معنیداری افزایش میدهند (RR: 1.24؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.03 تا 1.48؛ شرکتکنندگان: 13,738؛ مطالعات: 15)، براساس کیفیت شواهد متوسط.
شواهد کافی برای تعیین اثر آگونیستهای آدرنرژیک آلفا-2 بر مرگومیر به هر دلیلی در جراحی قلب (RR: 0.52؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.26 تا 1.04؛ شرکتکنندگان: 1946؛ تعداد مطالعات: 16) و انفارکتوس میوکارد وجود نداشت (RR: 1.01؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.43 تا 2.40؛ شرکتکنندگان: 782؛ مطالعات: 8)، براساس شواهد با کیفیت متوسط. در مطالعه 22 شرکتکنندهای در بازوی کلونیدین یک مرگومیر قلبی وجود داشت. براساس دادههای خیلی محدود، آگونیستهای آدرنرژیک آلفا-2 احتمالاً خطر استروک را کاهش داده است (RR: 0.37؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.15 تا 0.93؛ شرکتکنندگان: 1175؛ مطالعات: 7؛ عوارض پیامدی: 18؛ کیفیت شواهد پائین). برعکس، آگونیستهای آدرنرژیک آلفا-2 خطر ابتلا را به برادیکاردی از 6.4% به 12.0% افزایش داد (RR: 1.88؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.35 تا 2.62؛ شرکتکنندگان: 1477؛ مطالعات: 10؛ کیفیت شواهد متوسط)، اما تاثیر آن بر فشارخون نامشخص بود (RR: 1.19؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.87 تا 1.64؛ شرکتکنندگان: 1413؛ مطالعات: 9؛ کیفیت شواهد پائین).
این نتایج از نظر کیفی در تجزیهوتحلیلهای زیرگروهی و حساسیت تغییری نکرد.
از این مطالعه مروری به این نتیجه میرسیم که آگونیستهای آدرنرژیک آلفا-2 پیشگیریکننده (پروفیلاکتیک) عموما از مرگومیر پس از عمل یا عوارض قلبی ماژور جلوگیری نمیکنند. برای جراحی غیر قلبی، شواهد متوسط تا بالایی وجود دارد که نشان میدهد این عوامل مانع از مرگ، انفارکتوس میوکارد یا استروک نمیشود. برعکس، شواهد با کیفیت متوسط وجود دارد مبنی بر اینکه این داروها عوارض جانبی مهمی را، یعنی خطر افزایش فشار خون و برادیکاردی به دنبال دارند. برای جراحی قلب، شواهد متوسط وجود دارد که آگونیستهای آدرنرژیک آلفا-2 روی خطر مرگومیر یا انفارکتوس میوکارد تاثیر نمیگذارد و اینکه خطر برادیکاردی را افزایش میدهد. کیفیت شواهد برای گرفتن نتیجه در مورد اثرات آگونیستهای آدرنرژیک α-2 در استروک یا فشار خون در جراحی قلب ناکافی بود.