هدف این مطالعه مروری چیست؟
هدف از این مرور کاکرین گردآوری و تجزیهوتحلیل کارآزماییهایی است که به ارزیابی درمانهای اسموتیک (osmotic) ارائه شده به صورت خوراکی یا داخل وریدی به افراد مبتلا به مننژیت حاد باکتریایی پرداختند. نویسندگان کاکرین تمام مطالعات مرتبط را برای پاسخ به این سوال گردآوری و تجزیهوتحلیل کردند؛ آنها پنج مطالعه مرتبط را یافتند.
پیامهای کلیدی
مصرف گلیسرول، که یک دیورتیک اسموتیک است، احتمالا تاثیری اندک یا عدم تاثیر بر مرگومیر دارد (شواهد با قطعیت متوسط )، اما ممکن است ناشنوایی متعاقب (شواهد با قطعیت متوسط) یا ناتوانی عصبی (شواهد با قطعیت پائین) را کاهش دهد. شواهد تا 17 فوریه 2017 بهروز است.
در این مرور چه موضوعی بررسی شد؟
در مننژیت، مایع مغزینخاعی اطراف مغز و نخاع عفونت میکند، که معمولا ناشی از گسترش عفونت در خون است. هر نوع مننژیتی میتواند منجر به مرگومیر یا ناتوانی شدید شود، اما اگر مننژیت حاد باکتریایی درمان نشود، بسیار کشنده است. حتی با استفاده از آنتیبیوتیکها، 10% تا 15% از کودکان مبتلا به مننژیت باکتریایی در کشورهای با درآمد بالا و نرخ بسیار بالاتری از کودکان در کشورهای کم‐درآمد میمیرند. عفونت باعث میشود که مغز متورم شود، و این تورم به وقوع مرگ کمک میکند و منجر به آسیب مغزی طولانیمدت در نجات یافتگان میشود. درمانهای اسموتیک باعث افزایش غلظت خون از طریق افزایش فشار اسموتیک در طول غشاء نیمه‐تراوا (غشاء با نفوذ‐پذیری انتخابی) (مانند دیواره سلولی یا رگهای خونی در مغز) میشود. این وضعیت آب را از مغز به خون میفرستد، بنابراین فشار مغز کاهش مییابد. درمانهای بالقوه اسموتیک میتوانند نرخ بقا را افزایش داده، یا منجر به آسیب شوند.
نتایج اصلی این مطالعه مروری چه هستند؟
ما پنج کارآزمایی را انتخاب کردیم که در مجموع در 1451 بیمار مبتلا به مننژیت باکتریایی به مقایسه گلیسرول با دارونما (placebo) پرداختند. در مطالعات استروئیدها نیز اغلب تجویز شدند، اما به نظر نمیرسد که این موضوع هیچ یک از اثرات دیده شده را با گلیسرول تغییر دهد.
این مرور هیچ منفعتی را از گلیسرول در رابطه با مرگومیر نشان نداد. به نظر میرسد حفاظت حاشیهای (marginal protection) در برابر ناشنوایی و ناتوانی عصبی وجود داشته باشد. هیچ تأثیری بر تشنجهای صرعی در دوره پیگیری ذکر نشد. گلیسرول با هیچ یک از عوارض جانبی شدید مرتبط نبود. تعدادی از کارآزماییهای وارد شده حجم نمونه کوچکی داشته و فقط دو کارآزمایی تعداد زیادی را از شرکتکنندگان آزمایش کرد. تمام کارآزماییها در شرایط/محیطهای مختلف مراقبتهای سلامت انجام شدند و بزرگسالان یا کودکان را بررسی کردند.