زخمهای فشاری، که به نام آسیبهای فشاری و زخمهای بستر نیز شناخته میشوند، در مناطق اطراف پوست آسیبدیده یا بافتهای زیرین آن یا هر دو جای میگیرند. پانسمانهایی که از مواد مختلف، از جمله فوم ساخته میشوند، برای درمان زخمهای فشاری استفاده میشوند. یک بررسی اجمالی مبتنی بر شواهد درباره پانسمان زخمهای فشاری لازم است تا بتوان در مورد استفاده از پانسمان آگاهانه تصمیم گرفت. این مطالعه مروری بخشی از مطالعات مروری کاکرین است که به بررسی استفاده از پانسمان در درمان زخمهای فشاری پرداختند. هر مطالعه مروری بر روی یک نوع پانسمان خاص تمرکز دارد.
ارزیابی اثربخشی بالینی و هزینه پانسمانهای فوم برای زخم بر التیام زخمهای فشاری در افراد مبتلا به زخم فشاری در هر شرایط مراقبتی.
در فوریه 2017 ما منابع زیر را جستوجو کردیم: ثبت تخصصی گروه زخم در کاکرین؛ پایگاه ثبت مرکزی کارآزماییهای کنترل شده کاکرین (CENTRAL)، Ovid MEDLINE (شامل In-Process & Other Non-Indexed Citations)، Ovid Embase ،EBSCO CINAHL Plus و پایگاه اطلاعاتی ارزیابی اقتصادی NHS (NHS EED). ما همچنین پایگاه ثبت کارآزماییهای بالینی را برای مطالعات در حال انجام و منتشرنشده جستوجو کردیم، و فهرست منابع مطالعات انتخابشده مربوطه و همچنین مطالعات مروری، متاآنالیزها (meta-analysis) و گزارشهای تکنولوژی سلامت را برای شناسایی مطالعات بیشتر غربالگری کردیم. هیچ محدودیتی از نظر زبان، تاریخ نشر یا شرایط مطالعه اعمال نشد.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده (RCT) منتشرشده یا منتشرنشده و RCTهای خوشهای، که به مقایسه اثربخشی بالینی و هزینه پانسمانهای فوم برای زخم بر التیام زخمهای فشاری پرداختند (گروه / مرحله دو یا بالاتر).
دو نویسنده مطالعه مروری بهطور مستقل انتخاب مطالعه، خطر سوگیری (Bias) و استخراج دادهها را انجام دادند. یک نویسنده سوم اختلافنظر بین نویسندگان مطالعه مروری را حل کرد.
ما 9 کارآزمایی را با مجموع 483 شرکتکننده انتخاب کردیم، که همه آنها بزرگسالان (59 سال و بالاتر) مبتلا به زخم فشاری فعلی گروه / مرحله دو یا بالاتر بودند. تمام کارآزماییها دارای دو بازو بودند، که پانسمانهای فوم را با پانسمانهای دیگر برای درمان زخمهای فشاری مقایسه کردند.
به علت ترکیبهای مختلف سوگیری انتخابی، عملکردی، فرسایشی، تشخیصی و گزارشدهی و عدم دقت به دلیل حجم نمونههای کوچک و فواصل اطمینان گسترده، اطمینان شواهد از پائین تا بسیار پائین بود. ما اطمینان بسیار کمی به برآورد اثر مطالعات انتخاب شده داشتیم. در جایی که پانسمان فوم با پانسمان فوم دیگر مقایسه شد، ما تأیید کردیم که اثر واقعی احتمالا بهطور قابل توجهی کمتر از اثر برآورد شده مطالعه خواهد بود.
ما دادههای مربوط به چهار مقایسه را آماده کردیم.
یک کارآزمایی، پانسمان فوم سیلیکون را با پانسمان فوم دیگر (هیدروپلیمر (hydropolymer)) (38 شرکتکننده) با پیگیری هشت هفتهای (کوتاهمدت) مقایسه کرد. از آنجایی که اطمینان شواهد بسیار پائین بود، مشخص نبود که آیا انواع مختلف پانسمان فوم، بر التیام زخمهای فشاری یا عوارض جانبی تاثیر دارد یا خیر، این شواهد به دلیل محدودیتهای جدی در طراحی مطالعه و عدم دقت بسیار جدی کاهش یافتند.
چهار کارآزمایی با حجم نمونه متوسط 20 شرکتکننده (230 شرکتکننده)، پانسمانهای فوم را با پانسمانهای هیدروکلوئید به مدت هشت هفته یا کمتر (کوتاهمدت) مقایسه کردند. درباره اینکه آیا پانسمانهای فوم ممکن است التیام را در مقایسه با پانسمانهای هیدروکلوئید در یک دوره پیگیری کوتاهمدت تحت تاثیر قرار دهند، در سه کارآزمایی عدم اطمینان وجود داشت (RR: 0.89؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.45 تا 1.75)، شواهد با اطمینان بسیار پائین، به دلیل محدودیتهای بسیار جدی مطالعه و عدم دقت جدی کاهش یافتند. در مورد وجود اختلاف در خطر عوارض جانبی بین گروهها عدم اطمینان وجود داشت (RR: 0.37؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.04 تا 3.25)، شواهد با اطمینان بسیار پائین، به دلیل محدودیتهای جدی مطالعه و عدم دقت بسیار جدی کاهش یافتند. دادههای مربوط به کاهش اندازه زخم، رضایت / پذیرش بیمار، درد و اثربخشی هزینه نیز گزارش شدند اما شواهد بهدست آمده را با اطمینان بسیار پائین ارزیابی کردیم.
یک کارآزمایی (34 شرکتکننده) به مقایسه پانسمانهای فوم و هیدروژل با پیگیری بیش از هشت هفته (کوتاهمدت) پرداخت. در رابطه با اینکه پانسمانهای فوم ممکن است التیام، زمان لازم را برای التیام کامل، عوارض جانبی یا کاهش اندازه زخم را تحت تاثیر قرار دهد، عدم اطمینان وجود داشت، از آنجایی که اطمینان شواهد بسیار پائین بود، به دلیل محدودیتهای جدی مطالعه و عدم دقت بسیار جدی کاهش یافت.
سه کارآزمایی باقیمانده (181 شرکتکننده) پانسمانهای فوم را در برابر پانسمانهای اولیه تماسی برای زخم مقایسه کردند. زمان پیگیری از کوتاهمدت (8 هفته یا کمتر) تا میانمدت (8 تا 24 هفته) متغیر بود. عدم اطمینان مربوط به این موضوع بود که آیا پانسمانهای فوم در مقایسه با پانسمانهای تماسی زخم، در کوتاهمدت (RR: 0.85؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.54 تا 1.34)، یا میانمدت (RR: 0.85؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.54 تا 1.34)، یا در زمان تحت تاثیر قرار گرفته برای التیام کامل در میانمدت (RR: 0.85؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.54 تا 1.34)، یا عوارض جانبی در میانمدت تحت تاثیر قرار میدهد.
این به دلیل شواهد با اطمینان بسیار پائین بود، که به دلیل محدودیتهای جدی و بسیار جدی مطالعه و عدم دقت آنها کاهش یافتند. دادههای مربوط به کاهش اندازه زخم، رضایت / پذیرش بیمار، درد و اثربخشی هزینه نیز گزارش شده بود اما مجددا، ما شواهد را با اطمینان بسیار پائین ارزیابی کردیم.
هیچکدام از کارآزماییهای انتخاب شده کیفیت زندگی و عود زخم فشاری را گزارش نکردند.
مشخص نیست که آیا پانسمانهای فوم در مقایسه با پانسمانهای جایگزین در درمان زخمهای فشاری، از لحاظ بالینی موثرتر هستند، برای مصرفکنندگان قابل قبولتر، یا مقرونبهصرفهتر هستند. با توجه به کمبود اطلاعات در مورد کاهش اندازه زخم، التیام کامل زخم، هزینههای درمان، یا چارچوب زمانی ناکافی، انجام مقایسههای دقیق بین پانسمانهای فوم و پانسمانهای دیگر دشوار بود. کیفیت زندگی و پذیرش / رضایت بیمار (یا مراقب) با پانسمانهای فوم که در هر یک از مطالعات انتخابشده بهطور نظاممند اندازهگیری نشده بودند، مرتبط بودند. ما اطمینان شواهد بهدست آمده را از کارآزماییهای انتخاب شده پائین تا بسیار پائین ارزیابی کردیم. پزشکان باید فقدان شواهد قوی مرتبط با اثربخشی بالینی و هزینه پانسمانهای فوم را برای درمان زخمهای فشاری در هنگام تصمیمگیری در مورد درمان، به ویژه در مورد ویژگیهای مدیریت زخم که ممکن است هر نوع پانسمان و زمینه مراقبتی ارائه شده باشد، در نظر بگیرند.