سوال مطالعه مروری
آیا درمان پزشکی با آلفا‐بلاکرها (alpha‐blockers)، پیامدهای مربوط به بیماران مبتلا به سنگ مجاری اداری را بهبود میدهد؟
پیشینه
سنگهای گیر افتاده در داخل مجاری ادراری که وظیفه انتقال ادرار را از کلیه به سمت مثانه بر عهده دارند، اغلب باعث ایجاد درد شده و افراد را ناگزیر به مراجعه به دکتر میکنند. سنگ، بسته به محل قرارگیریاش در داخل مجاری ادراری و نیز اندازه آن، اغلب در طول چندین هفته راه خود را به درون مثانه باز میکند. در صورتی که سنگ نتواند راه خود را به درون مثانه باز کند، افراد اغلب ناچار میشوند برای دفع سنگ تحت پروسیجرهای مختلف درمانی قرار گیرند.
آلفا‐بلاکرها داروهایی هستند که عضلات مجاری ادراری را شل کرده و ممکن است سرعت حرکت سنگ را به داخل مثانه افزایش دهند. با وجود این، این داروها میتواند تاثیرات ناخواستهای به همراه داشته باشد. برای بررسی تاثیرات آلفا‐بلاکرها، مرور کاکرین فعلی را از سال 2014 بهروز کردیم.
ویژگیهای مطالعه
از نوامبر 2017 بر مبنای آخرین جستوجوی انجام شده میان منابع علمی، 64 مطالعه شامل 10,509 شرکتکننده را وارد مرور کردیم. از این تعداد، 15 مطالعه شامل 5787 شرکتکننده به مقایسه آلفا‐بلاکرها با دارونما (placebo) پرداخته بودند. دارونما قرصی است که به لحاظ شکل ظاهری و مزه دقیقا شبیه داروی واقعی است، بنابراین شرکتکنندگان نمیدانستند که چه چیزی دریافت کردهاند. این مطالعات از کیفیت بالاتری برخوردار بودند، و ما به آنها بیشتر اعتماد داشتیم.
نتایج کلیدی
بر مبنای زیر‐گروهی از مطالعات با کیفیت بالاتر که از دارونما استفاده کرده بودند، استفاده از آلفا‐بلاکرها، احتمالا منجر به دفع سنگهای مجاری ادراری در افراد بیشتری میشود. با وجود این، این بیماران احتمالا اندکی بیشتر دچار عوارض جانبی ناخواسته ناشی از مصرف دارو میشوند.
افرادی که از آلفا‐بلاکرها استفاده میکنند ممکن است در مدت زمان کمتری سنگهای مجاری ادراری را دفع کرده، از دیفلوفناک (diclofenac) (نوعی از داروی تخفیف دهنده درد) کمتری استفاده کرده و احتمالا اغلب کمتر در بیمارستان بستری شوند. در ضمن، نیاز به جراحی برای خارج کردن سنگها بین دو گروه مشابه بود.
بر مبنای تجزیهوتحلیلهای اضافی تکمیلی، ما دریافتیم که تاثیرات آلفا‐بلاکرها ممکن است در افراد با سنگهای کوچک (5 میلیمتر یا کوچکتر) در برابر سنگهای بزرگتر (بزرگتر از 5 میلیمتر) متفاوت باشد. به نظر میرسد که این دارو در افراد با سنگهای بزرگتر بهتر کار میکند. ما نتوانستیم هیچ تفاوتی را به لحاظ چگونگی کارکرد آلفا‐بلاکرها، فارغ از محل قرار گرفتن سنگ در داخل مجاری ادراری یا نوع آلفا‐بلاکر به دست آوریم.
نتیجهگیریهای نویسندگان
برای بیماران مبتلا به سنگهای مجاری ادراری، آلفا‐بلاکرها احتمالا عبور سنگ را به سمت مثانه تسهیل میکنند، اما با تاثیرات ناخواسته نسبتا بیشتری همراه هستند. به نظر میرسد آلفا‐بلاکرها در افراد با سنگهای بزرگتر (بزرگتر از 5 میلیمتر) نسبت به سنگهای کوچکتر (5 میلیمتر یا کوچکتر) بهتر عمل میکند.
کیفیت شواهد
کیفیت شواهد برای اکثر پیامدها متوسط یا پائین بود، به این معنی که اعتماد ما به بیشتر نتایج گزارش شده، متوسط یا پائین بود.