سوال مطالعه مروری
آیا مهار کنندههای انتخابی بازجذب نورآدرنالین (noradrenaline reuptake inhibitors; NRI) برای درمان نشانهها، به ویژه نشانههای منفی در اسکیزوفرنی (schizophrenia)، موثر هستند؟
پیشینه
افراد مبتلا به اسکیزوفرنی اغلب دچار نشانههای مثبت از قبیل شنیدن صداها (توهم (hallucinations))، باورهای عجیب و غریب (هذیان (delusions)) یا تفکر نامشخص (اختلال تفکر مشخص) دارند. این موارد با داروهای آنتیسایکوتیک قابل درمان هستند. افراد مبتلا به اسکیزوفرنی همچنین نشانههای منفی مثل انزوای اجتماعی یا عدم انگیزه و نشانههای شناختی مثل مشکل در تصمیمگیری و مشکلات مربوط به تمرکز یا حافظه دارند. نشانههای منفی اغلب طولانیمدت هستند و کیفیت زندگی را کاهش میدهند. برخلاف نشانههای مثبت، برای درمان این نشانههای منفی با کمبود داروهای موثر مواجه هستیم. مهار کنندههای بازجذب نورآدرنالین (مثل ریبوکستین (reboxetine) یا اتوموکسستین (atomoxetine)) داروهایی هستند که ممکن است به ویژه به بهبود نشانههای منفی اسکیزوفرنی کمک کنند. کارآزماییهایی در مورد اثربخشی NRIها برای افراد مبتلا به اسکیزوفرنی انجام شده اما نتایج نشان داده NRIها مزیت کمی دارند. با این حال، این مطالعات بسیار کوچک بودند. ما میخواستیم بدانیم ترکیب نتایج حاصل از همه این کارآزماییها شواهدی با کیفیت بهتر ارائه خواهند داد؟
جستوجو و ویژگیهای مطالعه
متخصص اطلاعات گروه اسکیزوفرنی در کاکرین پایگاه ثبت تخصصی کارآزماییهای مرتبط را تا فوریه 2017 جستوجو کرد. ما شانزده کارآزمایی را برای ورود به این مرور یافتیم. این کارآزماییها، 919 بزرگسال مبتلا به اسکیزوفرنی را برای دریافت یک NRI، یک دارونما (placebo) (درمان ساختگی) یا یک داروی ضد‐افسردگی تصادفیسازی کرده بودند. همه شرکتکنندگان همچنان به دریافت داروهای آنتیسایکوتیکی که قبلا مصرف میکردند، ادامه دادند. اکثر کارآزماییها شامل شرکتکنندگان بستری شده در بیمارستان و دارای نشانههای اسکیزوفرنی برای مدت طولانی بودند.
نتایج کلیدی و کیفیت شواهد موجود
حیطههای اصلی مورد توجه ما عبارت بودند از تاثیرات NRIها بر بهبود وضعیت روانی و کلی، عملکرد شناختی و کیفیت زندگی افراد مبتلا به اسکیزوفرنی و اینکه NRIها باعث عوارض جانبی ناخوشایند مانند تهوع میشوند یا خیر. ما دریافتیم که در مقایسه با درمان دارونما، NRIها (مخصوصا ربوکستین) بر بهبود نشانههای منفی تاثیر دارند. با این حال، ما شواهدی مبنی بر اینکه NRIها بر بهبود نشانههای مثبت، عملکرد شناختی یا بروز تهوع تاثیر میگذارند، نیافتیم. یک کارآزمایی یک مزیت از ربوکستین بر کیفیت نمرات زندگی گزارش کرده بود.
نتیجهگیریها
نتایج مرور ما باید با احتیاط مورد توجه قرار گیرد، زیرا کیفیت شواهد در دسترس به دلیل اندازه کوچک مطالعات و کیفیت ضعیف کارآزماییها بسیار پائین بود. به منظور نتیجهگیری دقیق در مورد اثربخشی NRI برای افراد مبتلا به اسکیزوفرنی، نیازمند کارآزماییهای بزرگتر و با کیفیت بهتری از NRIها هستیم. این کارآزماییها باید طولانیمدت باشند و به خصوص بر نشانههای منفی و شناختی و همچنین عوارض جانبی تمرکز کنند.