کتواسیدوز دیابتی (DKA) یک عارضه حاد و تهدید کننده حیات دیابتهای کنترل نشدهای است که اغلب در افراد مبتلا به دیابت اتوایمیون نوع یک رخ میدهد، اما در افراد مبتلا به دیابت نوع دو شایع نیست. درمان DKA به طور متداول با تزریق انفزیون داخل وریدی انسولین رگولار در بخش اورژانس شروع و در ICU ادامه پیدا میکند. اینکه آیا میشود این بیماران را با دیگر روشهای درمانی مثل آنالوگهای انسولین زوداثر زیرجلدی درمان کرد یا خیر، مشخص نیست.
بررسی اثرات آنالوگهای انسولین زوداثر زیرجلدی برای درمان کتواسیدوز دیابتی.
کارآزماییهای مناسبی را با جستوجو در MEDLINE ،PubMed ،EMBASE ،LILACS ،CINAHL و کتابخانه کاکرین (Cochrane Library) شناسایی کردیم. مراکز ثبت کارآزماییهای پورتال پژوهشی WHO ICTRP و ClinicalTrials.gov را نیز بررسی کردیم. تاریخ آخرین جستوجو برای تمامی پایگاههای اطلاعاتی 27 اکتبر 2015 بود. همچنین فهرست مرجعهای کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده (RCT) و مطالعات مروری نظاممند را بررسی و با نویسندگان کارآزمایی ها تماس برقرار کردیم.
کارآزماییهایی را گرد آوردیم که اولا RCT بودند و ثانیا آنالوگهای انسولین زوداثر زیرجلدی را با انفوزیون داخل وریدی استاندارد در افراد دیابتی نوع یک و نوع دو مبتلا به DKA با هر سن و جنسی و در خانمهای باردار مقایسه کرده بودند.
دو نویسنده مطالعه مروری نظاممند، مستقلا دادهها را استخراج، مطالعات را برای خطر سوگیری (bias) بررسی و کیفیت کلی مطالعه را با استفاده از GRADE ارزیابی کردند. ناهمگونی آماری مطالعات گردآوری شده را با مشاهده نمودارهای جنگلی (forest plot) و کمیسازی تنوع (diversity) با استفاده از آمار I2 بررسی کردیم. دادهها را با استفاده از متاآنالیز (meta-analysis) مدل اثر تصادفی یا تحلیل توصیفی به دست آوردیم.
5 کارآزمایی، 201 شرکتکننده را به طور تصادفی انتخاب کردند (110 شرکتکننده برای آنالوگهای انسولین کوتاهاثر زیرجلدی و 91 شرکتکننده برای انسولین رگولار داخل وریدی). معیار تشخیص DKA مطابق معیار انجمن دیابت آمریکا برای DKA خفیف و متوسط و نیز علت زمینهای DKA، انطباق غالبا ضعیف با درمان دیابت بود. اکثر کارآزماییها نوع دیابت را گزارش نکردند. در این کارآزماییها، تعداد کمی شرکتکننده جوان و کودک حضور داشتند (تنها یک کارآزمایی). چهار کارآزمایی اثرات آنالوگ انسولین lispro و یک کارآزمایی اثرات آنالوگ انسولین aspart را بررسی کردند. مدت متوسط پیگیری که با مدت متوسط اقامت در بیمارستان حساب شد، بین 2 تا 7 روز بود. به طور کلی، خطر سوگیری کارآزماییها در بسیاری از زمینهها نامشخص و برای سوگیری عملکردی برای زمان اندازهگیری پیامد تا از بین رفتن DKA بالا بود.
در کارآزمایی های گردآوری شده، رخداد هیچ مورد مرگی گزارش نشد (186 شرکتکننده؛ 3 کارآزمایی؛ شواهد با کیفیت متوسط (انسولین lispro) و پایین (انسولین aspart)). شواهد با کیفیت بسیار پایینی در مورد ارزیابی اثرات انسولین زیرجلدی lispro در مقابل انسولین داخل وریدی رگولار برای زمان از بین رفتن DKA وجود داشت: (میانگین تفاوت (MD): 0.2 ساعت؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.7 - تا 2.1؛ 0.81 = P؛ دو کارآزمایی؛ 90 شرکتکننده).
در یک کارآزمایی که شامل کودکان مبتلا به DKA میشد، زمان رسیدن به سطح گلوکز 250mg/dL، بین انسولین لیسپرو و انسولین رگولار داخل وریدی مشابه بود. شواهد با کیفیت بسیار پایینی در مورد اثرات انسولین زیرجلدی آسپارت در مقابل انسولین رگولار داخل وریدی بر زمان از بین رفتن DKA وجود داشت: (MD: 1 - ساعت؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 3.2 - تا 1.2؛ 0.36 = P؛یک کارآزمایی؛ 30 شرکتکننده). شواهد با کیفیت پایینی برای ارزیابی اثرات آنالوگهای انسولین زوداثر زیرجلدی در مقابل انسولین رگولار داخل وریدی در موارد هیپوگلایسمی وجود داشت: 6 مورد از 80 شرکتکننده درمان شده با لیسپرو در مقایسه با 9 مورد از 76 شرکتکننده درمان شده با انسولین رگولار، هیپوگلایسمیک شدند (خطر نسبی (RR): 0.59؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.23 تا 1.52؛ 0.28 = P؛ 4 کارآزمایی؛ 156 شرکتکننده). در مقایسه انسولین آسپارت با انسولین رگولار، RR برای موارد هیپوگلایسمی: 1.00 (95% فاصله اطمینان (CI): 0.07 تا 14.55) بود و نیز: 0.1 = P؛ 30 شرکتکننده؛ 1 کارآزمایی؛ شواهد با کیفیت پایین. اثرات اجتماعی اقتصادی برای انسولین لیسپرو در مقایسه با انسولین رگولار که به وسیله متوسط طول مدت اقامت در بیمارستان محاسبه شد، (MD: 0.4 - روز؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1 - تا 0.2) داشت و نیز: 0.22 = P؛ 2 کارآزمایی؛ 90 شرکتکننده؛ شواهد با کیفیت پایین). همچنین برای انسولین آسپارت در مقایسه با انسولین رگولار، MD برابر 1.1 روز (95% فاصله اطمینان (CI): 3.3 - تا 1.1) بود و نیز: 0.32 = P؛ شواهد با کیفیت پایین. دادههای موربیدیتی محدود بود، اما هیچ موردی اختصاصی برای مقایسه انسولین لیسپارو و رگولار گزارش نشد. هیچ کارآزمایی عوارض جانبی به جز هیپرگلایسمی گزارش نکرد و نیز هیچ کارآزمایی رضایتمندی بیماران را بررسی نکرد.
این مطالعه مروری، که بیشتر دادههایی در مورد بزرگسالان ارائه میدهد، براساس شواهد با کیفیت بسیار پایین و پایین نشان میدهد که وقتی اثرات آنالوگهای زوداثر زیرجلدی با انسولین رگولار داخل وریدی برای درمان DKA متوسط مقایسه میشود، نه فایدهای وجود خواهد داشت و نه ضرری.