درد یک عارضه شایع در درمان ارتودنسی است. که نسبت به مقدار نیروی اعمال شده به دندان افزایش مییابد و نوع استفاده از دستگاه ارتودنسی نیز میتواند بر شدت درد تاثیر بگذارد. درد در طول درمان ارتودنسی نشان داده که شایعترین دلیل برای افرادی است که مایل به قطع درمان هستند، و بهعنوان بدترین جنبه درمان شناخته شده است. اگر چه روشهای دارویی تسکین درد مورد بررسی قرار گرفتهاند، در مورد اینکه کدام یک از داروهای مسکن مناسبتر هستند و اینکه آیا داروهای بیحسی پیشگیرانه مفید هستند یا خیر، در میان ارتودنتیستها عدم اطمینان وجود دارد. ما این مطالعه مروری کاکرین را انجام دادیم تا شواهد بینالمللی مربوط به اثربخشی داروهای بیحسی را در جلوگیری از این عوارض جانبی ناخواسته همراه با درمان ارتودنسی ارزیابی و خلاصه کنیم.
اهداف این مطالعه مروری عبارتند از:
- اثربخشی مداخلات دارویی برای تسکین درد در طول درمان ارتودنسی؛
- آیا در اثرات بیحسی ارائه شده توسط انواع مختلف، اشکال و دوزهای بیحسی در طول درمان ارتودنسی تفاوتی وجود دارد یا خیر.
متخصص اطلاعات سلامت دهان در کاکرین پایگاههای زیر را جستوجو کرد: پایگاه ثبت کارآزماییهای سلامت دهان در کاکرین (تا 19 جون 2017)، پایگاه ثبت مرکزی کارآزماییهای کنترل شده کاکرین (CENTRAL ؛Cochrane Central Register of Controlled Trials؛ کتابخانه کاکرین the Cochrane Library، شماره 7، 2016)، MEDLINE Ovid (از 1946 تا 19 جون 2017)، Embase Ovid (از 1980 تا 19 جون 2017)، CINAHL EBSCO (Cumulative Index to Nursing and Allied Health Literature؛ از 1937 تا 19 جون 2017). برای کارآزماییهای در حال انجام در 19 جون 2017، پایگاه ثبت کارآزماییهای سلامت موسسه ملی آمریکا US National Institutes of Health Trials Registry (ClinicalTrials.gov) و پلتفرم بینالمللی ثبت کارآزماییهای بالینی سازمان جهانی بهداشت World Health Organization International Clinical Trials Registry Platform جستوجو شد. هنگام جستوجو در پایگاههای اطلاعاتی الکترونیکی، هیچ محدودیتی از نظر زبان یا تاریخ انتشار اعمال نشد.
ما کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده (RCT) را مربوط به کنترل درد در طول درمان ارتودنسی انتخاب کردیم. درد میتوانست در یک مقیاس آنالوگ بصری (VAS)، مقیاس رتبهبندی عددی (NRS) یا مقیاس قطعی اندازهگیری شود.
دو نویسنده مطالعه مروری بهطور مستقل نتایج جستوجو را غربالگری، و توافق کردند که مطالعات انتخاب شوند و اطلاعات مربوط به روشها، شرکتکنندگان، مداخلات، پیامدها، آسیبها و نتایج را از مطالعات انتخاب شده استخراج کنند. ما حل هرگونه اختلاف و عدم توافق را از طریق بحث برنامهریزی کردیم. ما از «ابزار خطر سوگیری (Bias)» کاکرین برای ارزیابی خطر سوگیری در مطالعات استفاده کردیم.
ما 32 RCT مرتبط را شناسایی کردیم که 3110 شرکتکننده را در سنین 9 تا 34 سال انتخاب کردند که از این تعداد توانستیم 2348 شرکتکننده را در تجزیهوتحلیلهای خود انتخاب کنیم. 17 مطالعه از این مطالعات بیش از دو بازو داشتند. ما توانستیم از دادههای 12 کارآزمایی در متاآنالیز (meta-analysis) استفاده کنیم که مسکنهای بیحسی را در مقابل کنترل (عدم درمان یا پلاسبو) مقایسه کردند؛ 9 مطالعه داروهای غیراستروئیدی ضد التهابی (NSAID ؛non-steroidal anti-inflammatories) را در مقابل پاراستامول (paracetamol)؛ و 2 مطالعه ایبوپروفن را برای کنترل درد، قبل و بعد از درمان ارتودنسی مقایسه کردند. یک مطالعه دادههایی را برای مقایسه NSAIDها در مقابل بیحسی موضعی ارائه کرد.
ما شواهدی با کیفیت متوسط یافتیم که نشان دادند بیحسیها، درد بعد از درمان ارتودنسی را در مقایسه با عدم درمان یا پلاسبو در 2 ساعت (میانگین تفاوت (MD): 11.66 - میلیمتر در 0 تا 100 میلیمتر VAS؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 16.15 - تا 7.17 - ؛ 10 مطالعه؛ 685 شرکتکننده)، 6 ساعت (MD: 24.27 - میلیمتر در یک VAS؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 31.44 - تا 17.11 - ؛ 9 مطالعه؛ 535 شرکتکننده) و 24 ساعت (MD: 21.19 - میلیمتردر یک VAS؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 28.31 - تا 14.06 - ؛ 12 مطالعه، 1012 شرکتکننده) بهطور موثری کاهش دادند.
ما هیچ شواهدی از تفاوت در اثربخشی NSAID و پاراستامول در 2، 6 و 24 ساعت نیافتیم (MD: 0.51 - در 24 ساعت؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 8.93 - تا 7.92؛ 9 مطالعه؛ 734 شرکتکننده؛ شواهد با کیفیت پائین).
شواهد با کیفیت بسیار پائین نشان داد که دریافت ایبوپروفن پیشگیرانه در 2 ساعت پس از درمان، تسکین درد بهتری داشت (MD: 11.30 - ؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 16.27 - تا 6.33 - ؛ 1 مطالعه؛ 41 شرکتکننده)، با این حال تفاوت در 6 یا 24 ساعت دیگر معنیدار نبود.
یک مطالعه واحد با 48 شرکتکننده NSAIDهای موضعی را در مقابل بیحسی موضعی مقایسه کرد و هیچ شواهدی از تفاوت در اثربخشی مداخلات نشان نداد (شواهد با کیفیت بسیار پائین).
استفاده از بیحسی نجات (rescue analgesia) بهطور ضعیف گزارش شد. شواهد با کیفیت بسیار پائین، شواهدی از تفاوت بین شرکتکنندگان دریافتکننده ایبوپروفن و شرکتکنندگان دریافتکننده پاراستامول نشان نداد (خطر نسبی (RR): 1.5؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.6 تا 3.6). همچنین شواهدی مبنی بر تفاوت بین گروهها در مورد احتمال نیاز به بیحسی نجات هنگامی که ایبوپروفن بهصورت پیشگیرانه مصرف شد در مقایسه با پس از درمان، یافت نشد (RR: 0.8؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.3 تا 1.9).
عوارض جانبی در یک مطالعه شناسایی شد که در آن یک شرکتکننده مبتلا به راش پوستی و نیاز به درمان با آنتیهیستامین (antihistamines) داشت. این موضوع قبلا بهعنوان حساسیت شدید به پاراستامول تشخیص داده شده بود.
داروهای بیحسی در کاهش درد پس از درمان ارتودنسی موثرتر از پلاسبو یا عدم درمان هستند. شواهد با کیفیت پائین تفاوتی در اثربخشی NSAIDهای سیستمیک در مقایسه با پاراستامول، یا NSAIDهای موضعی در مقایسه با بیحسی موضعی نشان ندادند. تحقیقات بیشتری با کیفیت بالا برای بررسی این مقایسهها و ارزیابی پیشگیرانه در برابر تجویز بیحسیها پس از درمان ضروری هستند.