سوال مطالعه مروری
شواهد را در مورد تاثیر درمان با ضد‐ویروس (داروهای مورد استفاده بهطور خاص برای درمان عفونتهای ویروسی)، بهتنهایی یا در ترکیب با هر درمان دیگر، در فلج بل (Bell's palsy) مرور کردیم. تمرکز ما در این مرور بهروز شده، درمان ترکیبی از داروهای ضد‐ویروسی و کورتیکواستروئیدها (که داروهای مورد استفاده برای کاهش التهاب هستند) است که به نظر میرسد شواهدی وجود دارد که کورتیکواستروئیدها میتوانند نرخ بهبودی ناکامل را از فلج بل کاهش دهند.
پیشینه
فلج بل، یک بیماری عصب صورت است که باعث میشود یک طرف چهره فلج شود. برخی از مطالعات پیشنهاد کردهاند که این وضعیت توسط همان عفونتهای ویروسی ایجاد میشود که باعث بروز زخمهای سرد (cold sore) یا زونا (shingles) شده و اثر درمان را با ضد‐ویروسها بررسی کردند. نسخههای قبلی این مرور دریافتهاند که داروهای ضد‐ویروسی بهتنهایی در مقایسه با یک قرص ساختگی مفید نیستند، و از کورتیکواستروئیدها بهتنهایی کمتر موثر هستند. با این حال، مطالعات بررسی کننده ترکیب درمان ضد‐ویروسی و کورتیکواستروئیدها نتایج متضادی داشتهاند.
ویژگیهای مطالعه
ما 14 کارآزمایی را شناسایی کردیم، که 2488 شرکتکننده را با فلج بل یکطرفه خفیف، متوسط، یا شدید با دلایل ناشناخته در بر گرفتند. شرکتکنندگان در سنین 14 تا 84 سال قرار داشتند. کارآزماییها این موارد را مقایسه کردند:
‐ ضد‐ویروسها به همراه کورتیکواستروئیدها با کورتیکواستروئیدها بهتنهایی یا در ترکیب با دارونما (placebo)؛
‐ ضد‐ویروسها بهتنهایی یا در ترکیب با دارونما با دارونما یا عدم درمان؛
ضد‐ویروسها بهتنهایی یا در ترکیب با دارونما با درمان کورتیکواستروئید بهتنهایی یا در ترکیب با دارونما؛ یا
‐ ضد‐ویروسها به همراه کورتیکواستروئیدها با دارونما یا عدم درمان.
در اغلب مطالعات، اطلاعاتی درباره منبع مالی داده نشد. بقیه آنها بیشتر توسط مراکز عمومی تامین بودجه شده، و یک کارآزمایی از یک شرکت دارویی حمایت مالی دریافت کرد.
یازده مطالعه خطر سوگیری (bias) بالا یا مبهم به علل متفاوت داشتند که میتواند نتایج کارآزماییها را بهطور سیستماتیکی متاثر کند. پایه نتیجهگیریها را فقط بر اساس دادههای سه مطالعه با خطر پائینتر سوگیری انتخاب کردیم.
نتایج کلیدی و قطعیت شواهد
این مرور نشان داد که ممکن است تفاوت واضحی در نرخهای بهبودی ناکامل از فلج بل، پس از درمان با ترکیبی از ضد‐ویروسها و کورتیکواستروئیدها، در مقایسه با کورتیکواستروئیدها بهتنهایی، وجود نداشته باشد. این یافته قطعیت پائینی داشته و بر اساس دادههایی از سه کارآزمایی با 766 فرد مبتلا به فلج بل با درجات مختلفی از شدت بیماری بودند. دادههای 10 کارآزمایی را با چندین منبع بالقوه سوگیری از مطالعه خارج کردیم. با این حال، میتوانیم نسبتا مطمئن باشیم که درمان ترکیبی در مقایسه با درمان کورتیکواستروئید بهتنهایی، تعداد افرادی را که در درازمدت تحت تاثیر فلج بل قرار میگیرند (اشکریزش بیش از حد چشمها یا حرکات غیر‐معمول صورت)، کاهش میدهد.
دادهها از دو مطالعه (98 شرکتکننده) نشان دادند که ترکیب ضد‐ویروسها و کورتیکواستروئیدها در مقایسه با درمان کورتیکواستروئید بهتنهایی، اثر واضحی بر بهبودی افراد مبتلا به فلج شدید بل (فلج کامل یا تقریبا کامل صورت) ندارند.
تجویز کورتیکواستروئیدها بهتنهایی نسبت به آنتیویروسها بهتنهایی برای نرخ بهبودی ناقص (667 شرکتکننده، 2 کارآزمایی) مؤثرتر بودند؛ ضد‐ویروسها و کورتیکواستروئیدها به صورت ترکیبی، مؤثرتر از دارونما یا عدم درمان ظاهر شدند (658 شرکتکننده، 2 کارآزمایی)؛ و هیچ مزیت مشخصی برای ضد‐ویروسها بهتنهایی نسبت به دارونما (658 شرکتکننده، 2 کارآزمایی) وجود نداشت.
اگرچه، براساس دادههای دو کارآزمایی (656 شرکتکننده)، تفاوت واضحی را در بروز عوارض جانبی بین افراد دریافت کننده ترکیب ضد‐ویروسها و کورتیکواستروئیدها، در مقایسه با کسانی که فقط کورتیکواستروئیدها را دریافت کردند، پیدا نکردیم، این شواهد برای نتیجهگیری قطعی ما بسیار نامطمئن است.
انجام مطالعات بزرگ با حضور مبتلایان به فلج بل که به مقایسه دیگر ترکیبات ضد‐ویروسی بپردازند، ممکن است در آینده اندیکاسیون داشته باشد.