پیشینه
درد پس از عمل جراحی به دلیل خطر فزاینده مرگ و ناخوشی همواره به عنوان یک موضوع قابلتوجه به لحاظ مدیریت درد پیش از عمل جراحی باقی مانده است. بوپیواکائین لیپوزومی (Liposomal bupivacaine) یک داروی آنالژزیک (analgesic) است که از بوپیواکائین هیدروکلرایدِ (bupivacaine hydrochloride) محصور شده توسط لایههای دوگانه متعدد لیپیدی غیرمتحدالمرکز (multiple ؛non-concentric lipid bi-layers) تشکیل شده و روش جدیدی برای تسکین پایدار درد ارائه میدهد.
اهداف
ارزیابی اثربخشی آنالژزیک و عوارض جانبی اینفیلتریشن (infiltration) بوپیواکائین لیپوزومی بر بلوک اعصاب محیطی برای مدیریت درد پس از عمل جراحی.
روش های جستجو
ما کارآزماییهای تصادفیسازی را مربوط به بلوک عصب مرکزی با بوپیواکائین لیپوزومی برای مدیریت درد بعد از عمل جراحی شناسایی کردیم. ما در پایگاه کارآزماییهای بالینی ثبت شده کاکرین (CENTRAL ؛Cochrane Central Register of Controlled Trials)؛ (شماره 1؛ 2016)؛ Ovid MEDLINE (از 1946 تا هفته اول ژانویه 2016)؛ Ovid MEDLINE In-Process (از 14 ژانویه 2016)؛ EMBASE (از 1974 تا 13 ژانویه 2016)، ISI web of science (از 1945 تا 14 ژانویه 2016) و فهرست منابع مقالات بازیابیشده به جستوجو پرداختیم. ما همچنین از طریق منابع اینترنتی به جستوجوی مطالعات منتشر نشده پرداختیم و برای یافتن کارآزماییهای در حال انجام در پایگاههای اطلاعاتی کارآزماییهای بالینی جستوجو کردیم. تاریخ جدیدترین جستوجو 15 ژانویه 2016 بود.
معیارهای انتخاب
کارآزماییهای بالینی تصادفیسازی، دو سوکور، کنترل شده با پلاسبو یا کنترل شده به صورت فعال مربوط به 1 دوز واحد از بوپیواکائین لیپوزومی استعمال شده برای بلوک عصب محیطی در بزرگسالان 18 ساله و بالاتر که تحت عمل جراحی الکتیو (elective) در هر نوع سایت جراحی قرار گرفته بودند. ما در صورتی کارآزماییها را وارد مطالعه مروری کردیم که دارای حداقل 2 گروه مقایسه برای بلوک عصب محیطی توسط بوپیواکائین لیپوزومی در مقایسه با پلاسبو یا سایر انواع داروهای آنالژزیک بودند.
گردآوری و تحلیل دادهها
2 نویسنده مطالعه مروری به صورت مستقل به بررسی کارآزماییها برای ورود به این مطالعه مروری، ارزیابی خطر سوگیری (Bias) و استخراج دادهها پرداختند. ما برای تجزیه و تحلیل ها از تکنیکهای آماری استاندارد (Review manager 5) همانطور که در کتابچه راهنمای کاکرین برای مرورهای ساختارمند مداخلات توصیف شده بود، استفاده کردیم. با وجود ناکافی بودن دادهها برای اطمینان از دستیابی به پاسخ معنیدار به لحاظ بالینی، تصمیم به اجرای متاآنالیز (meta-analysis) گرفتیم؛ به همین ترتیب ما جدول خلاصه یافتهها را در فرمت روایی (narrative) تهیه کردیم و هر جا امکانپذیر بود کیفیت شواهد را با استفاده از رویکرد درجهبندی توصیهها، ارزیابی، ارتقا و بررسی (GRADE ؛Grading of Recommendations Assessment, Development and Evaluation) مورد ارزیابی قرار دادیم.
نتایج اصلی
ما 7 مطالعهای را که با معیارهای ورود به این مطالعه مروری انطباق داشتند، شناسایی کردیم. 3 مورد از مطالعات به عنوان مطالعات تکمیل شده (یا منقطع شده (terminated)) گزارش شده بودند؛ اما هیچ نتایجی را منتشر نکرده بودند. در میان 4 مطالعه باقی مانده (با 299 شرکتکننده): 2 مورد به بررسی دقیق بلوک (TAP ؛transversus abdominis plane) با بوپیواکائین لیپوزومی، 1 مورد به بررسی دقیق بلوک عصب پشتی آلت تناسلی (dorsal penile nerve) و 1 مورد به بررسی دقیق بلوک مچ پا (ankle) پرداخته بودند. مطالعهای که به بررسی بلوک مچ پا با بوپیواکائین لیپوزومی پرداخته بود یک کارآزمایی فاز 2 افزایش دوز (Phase II dose-escalating) کاهش دوز (de-escalating) بود که دادههای تجمعی ارائه کرده بود. به همین دلیل ما نتوانستیم از آنها در تجزیه و تحلیل مان استفاده کنیم.
مطالعات پیامد اولیه (نمره تجمعی درد بین 72 - 0 ساعت) و پیامدهای ثانویه (نمره میانگین درد در 12، 24، 48، 72 یا 96 ساعت) ما را گزارش نکرده بودند. 1 مطالعه هیچ اختلافی به لحاظ نمره میانگین درد در طول اولین، دومین و سومین دوره 24 ساعتی بعد از عمل جراحی در شرکتکنندگان دریافتکننده بلوک TAP با بوپیواکائین لیپوزومی در مقایسه با عدم بلوک TAP گزارش نکرده بود. 2 مطالعه انجام شده روی افراد تحت عمل جراحی لاپاراسکوپیک (laparoscopic surgery) با بلوک TAP، که به بررسی دوز تجمعی اپیویید بعد از عمل پرداخته بودند، یافتههای متضادی را گزارش کرده بودند. یکی از آنها میزان مصرف تجمعی اپیویید کمتری را بین 72 - 0 ساعت در مقایسه با بلوک عرضی شکم هواپیما با بوپیواکائین لیپوزومی شناسایی کرده بود. دیگری هیچ اختلافی را در طول اولین، دومین و سومین دوره 24 ساعتی بعد از عمل در مقایسه با عدم بلوک TAP شناسایی نکرده بود. هیچ مطالعهای مدت زمان طی شده را تا اولین تزریق اپیویید بعد از عمل جراحی یا درصد عدم نیاز به اپیویید در طول 72 ساعت اول گزارش نکرده بود. هیچ مطالعهای تجزیه و تحلیل اقتصادی سلامت یا مقادیر پیامدی (خارج از درد) گزارش شده را توسط بیمار گزارش نکرده بود. نویسندگان مطالعه مروری دادههای مربوط به عوارض جانبی را مورد جستوجو قرار دادند اما اطلاعات مربوط به هیچ گونه عارضهای در دسترس نبود. با وجود این، هیچ گونه مورد انصراف از ادامه شرکت در مطالعه به دلیل بروز عوارض جانبی گزارش نشده بود.
بر اساس رویکرد درجهبندی توصیهها، ارزیابی، ارتقا و بررسی، ما کیفیت شواهد را در سطح بسیار پائین ارزیابی کردیم. هر نوع برآوردی با عدم قطعیت زیاد همراه بود. تحقیقات آتی به احتمال بسیار زیاد بر اطمینان ما روی برآورد اثر، به میزان مهمی اثرگذار خواهند بود. تمامی مطالعات به دلیل کوچک بودن اندازه نمونه (کمتر از 50 شرکتکننده به ازای هر گروه) دارای خطر سوگیری بالایی بودند که این موضوع باعث عدم اطمینان در مورد براوردهای اثر بود. به علاوه، ناسازگاری میان نتایج و کم بودن دادهها منجر به تنزل بیشتر کیفیت دادهها شد.
نتیجهگیریهای نویسندگان
کمبود شواهد مانع از ارزیابی اثربخشی بوپیواکائین لیپوزومی استمعال شده برای بلوک عصب محیطی بود. در حال حاضر دادههای کافی برای حمایت یا رد استفاده از بوپیواکائین لیپوزومی برای بلوک عصب مرکزی به منظور مدیریت درد بعد از عمل جراحی وجود ندارند. تحقیقات آتی به احتمال بسیار زیاد بر اطمینان ما روی برآورد اثر، به میزان مهمی اثرگذار خواهند بود و احتمالاً این برآورد را تغییر خواهد داد.
خلاصه به زبان ساده
بوپیواکائین لیپوزومی برای بلوک عصبی جهت درمان درد بعد از جراحی
نتیجهگیریهای نویسندگان
در حال حاضر شواهد کافی درباره استفاده از بوپیواکائین لیپوزومی (liposomal bupivacaine) برای بلوک عصبی جهت درمان درد بعد از عمل جراحی وجود ندارد. برای تعیین اثربخشی بوپیواکائین لیپوزومی در درمان درد بعد از عمل جراحی به مطالعات بزرگ بیشتری نیاز است.
پیشینه و اهداف
درد بعد از عمل جراحی یک نگرانی قابل توجه است. به طوری که مدیریت ناکارآمد درد میتواند زمینه افزایش خطر بروز عوارض را فراهم کند. یک روش برای درمان درد تزریق داروی مسکن (painkiller) در نواحی اطراف عصبها است که منجر به انتقال درد (اعصاب حسی) از سایت جراحی میگردد؛ این روش بلوک عصب (nerve block) نام دارد. یک داروی جدید با نام بوپیواکائین لیپوزومی ساخته شده که متشکل از تکههای کوچک متعدد بوپیواکائین (یک داروی مسکن با استفاده متداول) است. این دارو برای آزادسازی مسکن در طول یک بازه زمانی طولانی طراحی شده است. این مطالعه مروری اثربخشی بلوک عصب حسی را با بوپیواکائین لیپوزومی در درمان درد بعد از عمل جراحی و بررسی خطرات مرتبط با استفاده از این نوع داروها مورد ارزیابی قرار داد.
ویژگیهای مطالعه و نتایج اصلی
در ژانویه 2016، ما 7 مطالعه یافتیم که بلوک عصبی را با بوپیواکائین لیپوزومی مورد ارزیابی قرار داده بودند. 3 مطالعه به صورت تکمیل شده فهرست شده بودند اما نتایج گزارششدهای نداشتند. فقط 4 مطالعه شامل 299 شرکتکننده برای ورود به مطالعه مروری باقی مانند. 2 مطالعه به بررسی بوپیواکائین لیپوزومی تزریق شده بین 2 لایه از ماهیچههای شکمی برای بلوک اعصاب حسی آن منطقه (شناخته شده با عنوان a transversus abdominus plane (TAP) block)، 1 مطالعه به بررسی تزریق بوپیواکائین لیپوزومی در ناحیه اطراف اعصاب حسی آلت تناسلی مردانه (dorsal penile nerve block)، و 1 مطالعه به بررسی بلوک مچ پا (ankle block) پرداخته بود.
ما هیچ مطالعهای را نیافتیم که پیامد اولیه نمره تجمعی درد را بین 72 - 0 ساعت یا پیامدهای ثانویه را با محوریت درد موردنظر ما گزارش کرده باشد،. 2 مطالعه استفاده تجمعی از اپیویید (opioid) (یک مسکن قوی) را با نتایج ناسازگار گزارش کرده بودند. ما نتایج مربوط را به عوارض جانبی مورد جستوجو قرار دادیم اما هیچ عارضهای گزارش نشده بود. با وجود این، هیچ شرکتکنندهای به دلیل بروز عوارض جانبی از ادامه شرکت در مطالعه انصراف نداده بود. در مجموع، کمبود شواهد به دلیل کم بودن تعداد کارآزماییها که هر کدام از آنها پیامدهای متفاوتی را گزارش کرده بودند، مانع از ارزیابی نقش بوپیواکائین لیپوزومی استمعال شده برای بلوک عصبی جهت مدیریت درد بعد از عمل جراحی در بزرگسالان شد.
کیفیت شواهد
به دلیل کم بودن تعداد کارآزماییها و کم بودن تعداد شرکتکنندگان در این کارآزماییها، کیفیت شواهد بسیار پائین بود. از اینرو برای ارزیابی نقش بوپیواکائین لیپوزومی برای بلوک عصبی جهت درمان درد بعد از عمل جراحی به تحقیقات بیشتری نیاز است.