پیشینه
نشان داده شده که سورفاکتانتها (surfactant) با منشاء حیوانی از منفعتهای متعددی نسبت به اولین نسل سورفاکتانتهای سنتتیک برخوردار بوده و از متداولترین روشهای آمادهسازی سورفاکتانت به شمار میآیند. سورفاکتانتها با منشاء حیوانی و کاربرد بالینی آنها، حاصل چرخ یا لاواژ کردن ریه گاوی یا خوکی هستند که اصلاح یا خالصسازی شدهاند. اینکه آیا میان عصارههای سورفاکتانت گاوی (چرخ یا لاواژشده اصلاحشده) و عصارههای سورفاکتانت خوکی (چرخ یا لاواژ شده) تفاوتهای قابلتوجهی به لحاظ نتایج بالینی وجود دارد، ابهام وجود دارد.
اهداف
مقایسه اثر به کارگیری عصارههای مختلف سورفاکتانت با منشاء حیوانی بر خطر مرگ و میر، بیماری مزمن ریوی و دیگر عوارض مرتبط با تولد زودهنگام در نوزادان نارس در معرض خطر ابتلا به سندرم دیسترسی تنفسی (RDS) یا مبتلا به آن.
روش های جستجو
ما از استراتژی استاندارد جستوجوی گروه مطالعه مروری نظاممند نوزادان در کاکرین (Cochrane Neonatal Review group) برای جستوجو در پایگاه کارآزماییهای بالینی ثبت شده کاکرین (CENTRAL؛ Cochrane Central Register of Controlled Trials) (شماره 7، 2015)، از MEDLINE از طریق PubMed (از 1966 تا 31 جولای 2015)، EMBASE (از 1980 تا 31 جولای 2015) و CINAHL (از 1982 تا 31 جولای 2015) استفاده کردیم. ما همچنین برای یافتن کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده و شبهتصادفیسازی شده، در پایگاههای اطلاعاتی بالینی، خلاصه مقالات منتشرشده کنفرانسها و فهرستهای منابع مقالات بازیابیشده، به جستوجو پرداختیم.
معیارهای انتخاب
کارآزماییهای تصادفی یا شبهتصادفیسازی و کنترلشده که به منظور پیشگیری از عوارض تولد زودهنگام و مرگ و میر، به مقایسه اثر درمان نوزادان نارس در معرض یا مبتلا به RDS، با عصاره سورفاکتانت با منشاء حیوانی پرداخته بودند.
گردآوری و تحلیل دادهها
دادهها با توجه به نتایج بالینی توسط نویسندگان مطالعه مروری نظاممند از میان گزارش کارآزماییهای بالینی برگزیده شدند. تجزیه و تحلیل زیرگروهها بر اساس سن حاملگی، دوز و برنامه زمانبندی دریافت سورفاکتانت، شدت درمان و استراتژی درمان صورت گرفتند. تحلیل دادهها بر اساس استانداردهای گروه مطالعه مروری نظاممند نوزادان کاکرین به اجرا درآمد.
نتایج اصلی
شانزده کارآزمایی تصادفیسازی و کنترل شده، تحلیل شدند.
نتیجهگیریهای نویسندگان
تفاوتهای معناداری میان نتایج بالینی مربوط به مقایسه کارآزماییهای عصاره سورفاکتانت حاصل از ریه چرخشده اصلاحشده (براکتانت (beractant)) و عصاره سورفاکتانت حاصل از ریه چرخشده خوکی (پروکتانت آلفا (poractant alfa)) گزارش شده بود. این تفاوتها عبارتند از: افزایش معنادار احتمال مرگ پیش از ترخیص از بیمارستان، مرگ یا نیاز به اکسیژن در سن 36 هفتگی از آخرین تاریخ قاعدگی، نیاز به درمان مجرای شریانی باز و دریافت کمتر از یک دوز سورفاکتانت در نوزادان درمان شده با عصاره سورفاکتانت حاصل از ریه چرخشده و اصلاحشده گاوی در مقایسه با نوزادان درمانشده با عصاره سورفاکتانت حاصل از ریه چرخشده خوکی. این تفاوتها در نتایج کارآزماییها محدود به مطالعاتی میشد که از دوز اولیه بالاتری از عصاره سورفاکتانت حاصل از ریه چرخشده خوکی استفاده کرده بودند. اینکه آیا تفاوتهای مشاهدهشده ناشی از تفاوتهای مربوط به دوز و یا منبع استخراجی (گاوی یا خوکی) هستند، به دلیل عدم رعایت شرایط یکسان در گروههای تحت مقایسه با اندازه نمونه مناسب، به طوری قطعی مشخص نیست. هیچ تفاوتی میان نتایج بالینی کارآزماییهای تطبیقی میان عصاره سورفاکتانت حاصل از لاواژ کردن ریه گاوی و عصاره سورفاکتانت حاصل از ریه چرخشده و اصلاحشده گاوی مشاهده نشد.
خلاصه به زبان ساده
مقایسه سورفاکتانتها با منشاء حیوانی برای پیشگیری و درمان سندرم دیسترس تنفسی در نوزادان نارس
سوال مطالعه مروری
آیا استفاده از یک روش آمادهسازی سورفاکتانت با منشاء حیوانی در مقایسه با یک روش جایگزین آمادهسازی سورفاکتانت با منشاء حیوانی، منجر به بهبود نتیجه در نوزادانی میشود که در معرض خطر یا مبتلا به به سندم دیسترس تنفسی قرار دارند؟
پیشینه
طیف گسترده و متنوعی از روشهای آمادهسازی سورفاکتانت برای پیشگیری و درمان سندرم دیسترس تنفسی (RDS) در نوزادان نارس استفاده میشود. تمامی محصولات تجاری سورفاکتانتِ در دسترس با منشاء حیوانی در پیشگیری و درمان سندرم دیسترس تنفسی در نوزادان نارس اثربخش هستند. با وجود این، اینکه آیا میان عصارههای سورفاکتانت در دسترس با منشاء حیوانی به لحاظ پیامدهای بالینی تفاوتهای معناداری وجود دارد، ابهام وجود دارد. این مطالعه مروری نظاممند به مقایسه محصولات سورفاکتانت متفاوت با منشاء حیوانی بر اساس منبع آنها (گاوی در مقابل خوکی) و روش استخراج آنها (ریه چرخشده در مقابل لاواژ کردن ریه) میپردازد.
ویژگیهای مطالعه
16 کارآزمایی تصادفیسازی و کنترل شده با معیارهای ورود ما مطابقت داشتند.
نتایج اصلی
ما دریافتیم که «خطر مرگ پیش از ترخیص از بیمارستان» و «خطر پیامد ترکیبی مرگ یا نیاز به اکسیژن در چهار هفته پیش از زمان تعیینشده برای تولد» به دنبال استفاده از دوز بالاتری از سورفاکتانت خوکی (یک نوع محصول سورفاکتانت که از ریه خوک مشتق میشود) در مقایسه با سورفاکتانت حاصل از ریه چرخشده گاوی (سورفاکتانتی که از ریه چرخشده گاو مشتق میشود)، بهبود مییابد. بر اساس شواهد موجود، ما نمیتوانیم با قطعیت در مورد اینکه آیا بهبود وضعیت نتایج به دنبال استفاده از دوز بالای سورفاکتانت با منشاء خوکی، مربوط به اثر دوز مصرفی بوده (سطح فسفولیپید بالاتر با استفاده از دوز اولیه بالاتر) یا ناشی از اثر منبعی است که سورفاکتانت از آن استخراج شده (خوک در مقابل گاو)، اظهار نظر کنیم. کارآزماییهای تطبیقی در خصوص سورفاکتانتهای مشتقشده از منابع گاوی که از روشهای مختلف استخراج و اصلاح استفاده کرده بودند، تفاوتی در نتایج بالینی نشان ندادند.