داروهایی که از خونریزی دهانی در بیماران مبتلا به هموفیلی یا بیماری فون‌ویلبراند که تحت جراحی جزئی دهانی یا کشیدن دندان قرار می‌گیرند، جلوگیری می‌کنند.

سوال مطالعه مروری
ما شواهد و مدارک را پیرامون این مساله که آیا داروهای آنتی‌فیبرینولیتیک (داروهایی که منجر به لخته شدن خون می‌شوند) مثل ترانکسامیک اسید یا اپسیلون آمینوکاپروئیک اسید، می‌توانند از خونریزی دهانی در مبتلایان به هموفیلی یا بیماری فون‌ویلبراند که تحت جراحی جزئی دهانی یا کشیدن دندان قرار می‌گیرند، پیشگیری کنند یا خیر، گردآوری کردیم.

پیشینه
هموفیلی و بیماری فون‌ویلبراند از اختلالات خونریزی دهنده ارثی هستند. در افراد مبتلا به این اختلالات احتمال وقوع عوارض خونریزی حین یا پس از جراحی دندانی یا کشیدن دندان زیاد است، اگرچه این پروسه‌ها نسبتا جزئی بوده و بطور شایعی انجام می‌شوند. شمار موارد خونریزی و شدت هر کدام به فاکتورهای مربوط به بیماری (مثل شدت هموفیلی)، فاکتورهای مربوط به بیمار (همچون التهاب لثه‌ها یا بیماری عروق خونی) و فاکتورهای مربوط به مداخله (مثل نوع مداخله و تعداد دندان‌های کشیده شده یا بزرگی سطح زخم) بستگی دارد. قبلا به‌منظور پیشگیری از عوارض خونریزی، اقداماتی همچون تزریق مستقیم فاکتورهای انعقادی به بستر خونی قبل و بعد از جراحی بطور شایعی انجام می‌شدند. اما این اقدامات هزینه‌بر بوده و خطراتی مثل شکل‌گیری مهارکننده‌ها و انتقال عفونت را در پی داشتند. بنابراین تلاش برای یافتن روش‌های جایگزین از اهمیت زیادی برخوردار است. به طور معمول داروهای آنتی‌فیبرینولیتیک غالبا قبل، حین و پس از جراحی استفاده می‌شوند. اما هنوز شواهد علمی روشنی برای این اقدام وجود ندارد.

تاریخ جست‌وجو
شواهد تا 14 دسامبر 2015 به‌روز است.

ویژگی‌های مطالعه
ما هیچ‌گونه کارآزمایی در رابطه با نقش داروهای آنتی‌فیبرینولیتیک در جلوگیری از خونریزی پس از جراحی‌های جزئی دهانی یا کشیدن دندان در مبتلایان به بیماری فون‌ویلبراند نیافتیم. این مطالعه مروری شامل دو کارآزمایی منتشر شده در دهه 1970 می‌شود که روی 59 بیمار مبتلا به هموفیلی که تحت کشیدن دندان قرارگرفته بودند، انجام شده‌اند. در یکی از کارآزمایی‌ها بیماران بین 13 تا 65 سال سن داشتند و در کارآزمایی دوم سن متوسط افراد شرکت‌کننده 34 سال بود. یک کارآزمایی 5 سال طول کشیده و از ترانکسامیک اسید در آن استفاده شده بود.؛ کارآزمایی دوم که 10 سال طول کشید به بررسی تاثیر قرص‌های اپسیلون آمینوکاپروئیک‌اسید پرداخته بود. هر دو کارآزمایی این داروهای فعال را با یک ماده که هیچ تاثیر دارویی نداشت (دارونما) و نیز با کنساتره فاکتورهای انعقادی مقایسه کرده بودند.

نتایج اصلی
به طور کلی این دو کارآزمایی نشان دادند که در بیماران درمان شده با ترانکسامیک اسید یا قرص‌های اپسیلون آمینوکاپروئیک اسید، در مقایسه با آنهایی که دارونما دریافت کرده بودند، تعداد موارد خونریزی بعد از کشیدن دندان، حجم خون ازدست رفته و نیاز به تجویز فاکتورهای انعقادی کاهش پیدا کرد. با ترکیب نتایج حاصل از این دو کارآزمایی، به نظر می‌رسد داروهای آنتی‌فیبرینولیتیک میزان خونریزی را بعد از کشیدن دندان تقریبا نصف می‌کنند. عوارض داروهای آنتی‌فیبرینولیتیک بندرت اتفاق افتاد و تنها در یک مورد منجر به قطع مصرف قرص‌های اپسیلون آمینوکاپروئیک اسید شد.

کیفیت شواهد
در کارآزمایی اپسیلون آمینوکاپروئیک‌اسید، پزشکان براساس تکنیک جفت-تطبیق (pair-matching) برای سن، ارزیابی فاکتورها و تعداد دندان‌های کشیده شده، مشخص کردند که هر فرد درمان فعال یا دارونما را دریافت کند. اینکه پزشکان کارآزمایی چنین تصمیمی گرفتند، می‌تواند یک سوگیری انتخابی (selection bias) را مطرح سازد. هرچند ما تصور نمی‌کنیم این مساله تاثیر مهمی بر نتایج کارآزمایی داشته باشد. بطور کلی، این دو کارآزمایی کوچک بوده و از نظر تعداد مبتلایان به هموفیلی شدید، استفاده همزمان از فاکتورهای انعقادی و برنامه‌های مختلف درمان آنتی‌فیبرینولیتیک با یکدیگر تفاوت داشتند. ما کیفیت کلی شواهد را برای استفاده از داروهای آنتی‌فیبرینولیتیک برای جلوگیری از خونریزی در مبتلایان به هموفیلی که تحت جراحی جزئی دهان یا کشیدن دندان قرار می‌گیرند، پایین می‌دانیم. درمورد مبتلایان به بیماری فون‌ویلبراند شواهدی یافت نشد. به هرحال می‌توان چنین استدلال کرد که اگر داروهای آنتی‌فیبرینولیتیک روی افراد مبتلا به هموفیلی موثرند، احتمالا برای مبتلایان به دیگر اختلالات خونریزی دهنده که تحت کشیدن دندان یا جراحی‌های جزئی دهانی قرار می‌گیرند نیز مفید و موثر خواهد بود.