پیشینه
جراحی فانکشنال آندوسکوپیک سینوس (FESS)، روشی با حداقل تهاجم است که از آن برای درمان سینوزیت مزمن استفاده میشود. محل خونریزیهای کوچک ممکن است میزان دید لازم را برای انجام عمل جراحی کاهش دهند و موجب تخریب ساختارهای اطراف شوند. کاهش عمدی فشار خون (کاهش میانگین فشار خون شریانی بین 50 تا 65 میلیمتر جیوه در بیماران با فشار خون طبیعی) با استفاده از طیف وسیعی از عوامل دارویی حین بیهوشی عمومی موجب کاهش میزان هدررفت خون در بسیاری از جراحیها میشود. این مطالعه مروری ابتدا در سال 2013 انتشار یافت و سپس در فوریه 2016 بهروزرسانی شد.
اهداف
هدف ما مقایسه استفاده از پروپوفول (propofol) و دیگر روشها برای دستیابی به کاهش عمدی فشار خون حین عمل در طول مراحل FESS با توجه به میزان از دست دادن خون و شرایط عمل بود.
روش های جستجو
در این مطالعه مروری بهروزشده ما این پایگاه دادهها را جستوجو کردیم: پایگاه کارآزماییهای بالینی ثبت شده کاکرین (CENTRAL؛ Cochrane Central Register of Controlled Trials؛ شماره 2؛ 2016)؛ MEDLINE (از 1950 تا فوریه 2016)؛ Embase (از 1980 تا فوریه 2016)؛ LILACS (از 1982 تا فوریه 2016) و ISI Web of Science (از 1946 تا فوریه 2016). ما همچنین فهرست منابع مقالات مرتبط و مجموعه مقالات کنفرانسها را جستوجو کردیم و با نویسندگان کارآزماییهای مورد نظر تماس گرفتیم.
معیارهای انتخاب
ما در جستوجوی تمام کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشدهای بودیم که در آنها به مقایسه پروپوفول با دیگر روشها برای کاهش عمدی فشار خون در طول FESS با توجه به از دست دادن خون و شرایط عمل در بزرگسالان و کودکان هر دو پرداخته شده بود. پیامد اولیه، مجموع خون از دست رفته (TBL) بود. پیامدهای دیگر عبارت بودند از: کیفیت میدان عمل جراحی، مدتزمان عمل، مرگومیر در عرض 24 ساعت، عوارض بیماری و ناکامی در رسیدن به سطح فشار خون مورد نظر.
گردآوری و تحلیل دادهها
ما روشهای استاندارد روششناسی مورد نظر کاکرین را مورد استفاده قرار دادیم. دو نویسنده مطالعه مروری مستقلا به استخراج جزئیات روششناسی کارآزماییها و دادههای پیامدها برگرفته از گزارشهای مربوط به همه کارآزماییهایی پرداختند که برای گنجاندن در این مطالعه مروری واجد شرایط تشخیص داده شده بودند. هرجا که میسر بود، همه تجزیه و تحلیلها را بر مبنای قصد درمان انجام دادیم. هنگامی که I2 کمتر از 40 درصد بود و ارزش P در آزمون کایدو (Chi2) بالاتر از 0.10 بود، ما دادهها را با استفاده از مدل ثابت اثر (fixed-effect model) تلفیق کردیم. در غیر این صورت، ما دادهها را با استفاده از مدل اثرات تصادفی (random-effects model) با یکدیگر ادغام کردیم.
نتایج اصلی
ما به هیچ مطالعه جدیدی برخورد نکردیم. از این رو، این مطالعه مروری بهروزشده شامل چهار مطالعه با حضور 278 شرکتکننده است. بیشتر تجزیه و تحلیلها براساس دادههای حاصل از چند شرکتکننده و شواهد با کیفیت پائین صورت گرفتهاند، بنابراین نتایج به دست آمده باید با احتیاط تفسیر شوند. کاهش عمدی فشار خون با استفاده از پروپوفول در مقایسه با بیهوشی استنشاقی، هم در کودکان (یک مطالعه؛ 70 شرکتکننده؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین)، و هم در بزرگسالان (یک مطالعه؛ 88 شرکتکننده؛ شواهد با کیفیت متوسط) موجب کاهش TBL (میلیلیتر) نشد. مصرف پروپوفول موجب شد تا کیفیت میدان عمل جراحی با کمتر از یک مقوله (category) بر مقیاس صفر تا 5 (صفر نشانگر عدم خونریزی و 5 نشانگر خونریزی شدید) بهبود یابد (میانگین تفاوت (MD): 0.64 - ؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.91 - تا 0.37؛ چهار مطالعه؛ 277 شرکتکننده؛ کیفیت شواهد در سطح پائین)، اما هیچ تغییری در مدتزمان عمل جراحی گزارش نشد (سه مطالعه؛ 214 شرکتکننده؛ کیفیت شواهد در سطح پائین). عدم توفیق در کاهش فشار خون به میزان مورد نظر، در گروه دریافتکننده پروپوفول شیوع کمتری داشت (خطر نسبی عدم توفیق با پروپوفول: 0.24؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.09 تا 0.66؛ یک مطالعه؛ 88 شرکتکننده؛ کیفیت شواهد در سطح متوسط).
نتیجهگیریهای نویسندگان
مصرف پروپوفول به منظور کاهش عمدی فشار خون احتمالا باعث بهبود میدان عمل جراحی میشود، اما تأثیر آن چشمگیر نیست. کاهش عمدی فشار خون با پروپوفول موجب نشد تا TBL و مدتزمان عمل جراحی کاهش یابد. با این حال، با توجه به کیفیت بسیار پائین شواهد، این نتیجهگیری قطعی نیست. برای مطالعه مروری اثربخشی کاهش عمدی فشار خون با پروپوفول برای FESS به انجام کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده با روششناسی با کیفیت خوب و نمونههایی با اندازه بزرگ نیاز است.
خلاصه به زبان ساده
کاهش فشار خون با پروپوفول تحت بیهوشیدر طول جراحی آندوسکوپیک سینوس.
سوال مطالعه مروری
آیا شواهد به دست آمده مؤید این موضوع است که استفاده از پروپوفول بهمثابه یک داروی مؤثر در کاهش کلی میزان هدررفت خون و بهبود کیفیت میدان عمل جراحی در افراد تحت عمل جراحی فانکشنال آندوسکوپیک سینوس (FESS) و کاهش فشار خون القایی، در مقایسه با روش بیهوشیاستنشاقی (گاز) و داروهای دیگر، مؤثر است؟ این بررسی، شواهد منتشر شده را در سال 2013 بهروزرسانی میکند و زمان آن به فوریه 2016 برمیگردد.
پیشینه
FESS روشی با حداقل تهاجم است که از آن برای درمان بیماران مبتلا به سینوزیت مزمن (التهاب غشای مخاطی در حفرههای هوا در داخل استخوانهای صورت، و تجمع مایع در حفره برای بیش از 12 هفته) استفاده میشود. جراح با کارگذاشتن یک دوربین مینیاتوری در بینی بیمار، نمایی نزدیک را از سینوسها مشاهده میکند. مشکل اصلی این است که خونریزی در حین عمل، جلوی دید را میگیرد و مدتزمان عمل را بیشتر میکند و باعث افزایش خطر آسیب دیدن ساختارهای اطراف (چشم و مغز) میشود. یک روش برای کاهش خونریزی تحت بیهوشی عمومی، کاهش فشار خون است که طی آن فشار خون عمدا به زیر حد نرمال پائین آورده میشود تا میدان عمل جراحی بهبود یابد. با این حال، کاهش فشار خون خطرات خاص خود را به همراه دارد؛ از جمله آسیب دائمی مغزی، تأخیر در بیداری، ایجاد لخته خون در مغز، نبود جریان کافی خون به مغز و مرگ. پروپوفول (داروی بیهوشی تزریقی به صورت داخل وریدی) و عوامل بیهوشی استنشاقی (گاز استنشاقی) روشهای جایگزین برای کاهش فشار خون طی بیهوشی هستند.
ویژگیهای مطالعه
ما در مطالعه مروری خود چهار مطالعه را با حضور 278 شرکتکننده لحاظ کردیم. این مطالعات بین سالهای 2003 تا 2010 انجام شده بودند. اگرچه هر چهار مطالعه به صورت تصادفی صورت گرفتند، برخی از عناصر روششناسی آنها نشان میدهد که میزان خطر سوگیری (Bias) در همه کارآزماییها پائین یا نامشخص است.
نتایج اصلی
ما دریافتیم که پروپوفول میزان هدررفت کلی اندازهگیری شده خون را در کودکان و بزرگسالان هر دو کاهش نداده است (دو مطالعه؛ 158 شرکتکننده). پروپوفول ممکن است کیفیت میدان عمل جراحی را اندکی بهبود بخشد (چهار مطالعه؛ 277 شرکتکننده)، اما تفاوتی در مدت زمان عمل جراحی ایجاد نمیکند (سه مطالعه؛ 214 شرکتکننده). پروپوفول در دستیابی به کاهش فشار خون القایی قابل اطمینانتر بود (یک مطالعه؛ 88 شرکتکننده). در هیچیک از مطالعات صورت گرفته، هیچگونه عوارض جانبی ناشی از افت فشار خون القایی با پروپوفول گزارش نشد.
کیفیت شواهد
ما فقط چهار مطالعه را یافتیم که جمعا تعداد کمی از شرکتکنندگان در آنها حضور داشتند. کیفیت شواهد به دست آمده از این مطالعات در حد متوسط تا بسیار پائین بود. بنابراین نتایج به دست آمده باید با احتیاط تفسیر شوند. برای تأیید اینکه آیا استفاده از پروپوفول، مزیت یا فایده قابلتوجهی را به همراه دارد یا خیر، به انجام مطالعات بیشتری نیاز است.