پیشینه
دیسمنوره اولیه شایعترین شکل درد ناشی از پریود است که تا سهچهارم زنان، در مرحلهای از حیات باروری خود دچار آن میشوند. دیسمنوره اولیه، دردی است که علت ارگانیک ندارد. مشخصه آن دردهای کرامپی در قسمت تحتانی شکم است که در 8 تا 72 ساعت نخست قاعدگی آغاز میشود. در این مطالعه مروری، شواهد موجود در حمایت از کاربرد طب سوزنی (تحریک نقاط روی بدن با استفاده از سوزن) و طب فشاری (تحریک نقاط روی بدن با استفاده از فشار) برای درمان دیسمنوره اولیه بررسی میشود.
اهداف
تعیین اثربخشی و ایمنی طب سوزنی و طب فشاری در درمان دیسمنوره اولیه در مقایسه با یک دارونما، عدم درمان یا درمان پزشکی متعارف.
روش های جستجو
ما پایگاه اطلاعاتی زیر را جستوجو کردیم: ثبت کارآزماییهای گروه اختلالات قاعدگی و ناباروری در کاکرین (Cochrane Menstrual Disorders and Subfertility Group) (تا سپتامبر 2015)، پایگاه ثبت مرکزی کارآزماییهای کنترلشده کاکرین (CENTRAL ؛Cochrane Central Register of Controlled Trials) (کتابخانه کاکرین؛ the Cochrane Library)؛ MEDLINE؛ EMBASE؛ Psychinfo؛ CINAHL و پایگاههای اطلاعاتی چین، شامل پایگاه اطلاعات منابع زیست- پزشکی چین (CBM ؛Chinese Biomedical Literature Database)، زیرساختهای دانش ملی چین (CNKI ؛China National Knowledge Infrastructure)، پایگاه اطلاعاتی VIP و ثبت کارآزماییهای در حال انجام.
معیارهای انتخاب
ما تمام کارآزماییهای منتشرشده و منتشرنشده تصادفیسازی و کنترلشده را بررسی کردیم که در آنها طب سوزنی با طب سوزنی ساختگی یا کنترل دارونما، مراقبت معمول، درمان دارویی یا بدون درمان مقایسه شده بود. ما این حالتهای درمان را در نظر گرفتیم: طب سوزنی، طب سوزنی الکتریکی و طب فشاری. شرکتکنندگان در این مطالعه مروری زنانی بودند که در سن باروری با دیسمنوره اولیه به سر میبردند که این درد، در اکثر اوقات سیکل قاعدگی یا سه سیکل قاعدگی پشت سر هم بروز میکرد و نشانههای آن در حد متوسط تا شدید بود.
گردآوری و تحلیل دادهها
ما نسبت شانس (OR) را برای پیامدهای دوتایی (dichotomous outcomes) و میانگین تفاوت (MD) یا میانگین تفاوت استاندارد (SMD) را برای پیامدهای مداوم (continuous outcomes)، با 95% فاصله اطمینان (CI) محاسبه کردیم. هرجا که اقتضا میکرد، دادهها را با هم ادغام کردیم. پیامد اولیه، درد بود. پیامدهای ثانویه عبارت بودند از: نشانههای قاعدگی، کیفیت زندگی و عوارض جانبی.
نتایج اصلی
ما 42 کارآزمایی تصادفیسازی و کنترلشده (4640 زن) را در نظر گرفتیم. در این کارآزماییها طب سوزنی یا طب فشاری با گروه ساختگی یا دارونما، دارو، عدم درمان یا درمانهای دیگر مقایسه شده بود. بسیاری از دادههای پیوسته (continuous) برای محاسبه میانگینها، عمدتا به دلیل وجود شواهدی از انحراف (skew)، نامناسب تشخیص داده شدند.
1)مطالعات درباره طب سوزنی
طب سوزنی در برابر گروه ساختگی یا کنترل دارونما (6 کارآزمایی)
یافتهها متناقض و بینتیجه بودند. با این حال، تنها مطالعهای که در این مطالعه مروری در معرض خطر کم سوگیری (Bias) در همه حوزهها قرار داشت، به هیچ شواهدی مبنی بر وجود تفاوت بین گروهها در سه، شش یا 12 ماه برخورد نکرد. کیفیت کلی شواهد در سطح پائین بود. در هیچ مطالعهای عوارض جانبی گزارش نشد.
طب سوزنی در برابر NSAIDها
در هفت مطالعه، نمرات درد در مقیاس آنالوگ بصری (VAS ؛visual analogue scale) گزارش شد، اما این نمرات با توجه به ناهمگونی شدید (94% = I²) برای ادغام مناسب نبودند. در تمام مطالعات، نمرات در گروه طب سوزنی در سطح پائینتری بودند؛ این نمرات با میانگین تفاوت متغیر بین 0.64 تا 4 امتیاز بر روی مقیاس صفر تا 10 نمرهای VAS قرار داشتند (کیفیت شواهد در حد پائین). در چهار کارآزمایی میزان تسکین درد گزارش شد و برای گروه طب سوزنی مزیتی در بر داشت (نسبت شانس (OR): 4.99؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 2.82 تا 8.82؛ 352 زن؛ I2 = 0%؛ شواهد با کیفیت پائین). عوارض جانبی در گروه طب سوزنی بروز کمتری داشت (OR: 0.10؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.02 تا 0.44؛ چهار کارآزمایی؛ 239 زن؛ I² = 15%؛ شواهد با کیفیت پائین).
طب سوزنی در برابر عدم درمان
دادهها برای تجزیه و تحلیل نامناسب بودند، اما نمرات مربوط به درد در گروه طب سوزنی در تمام شش مطالعه که این پیامد در آنها گزارش شده بود، در سطح پائینی قرار داشتند. کیفیت شواهد پائین بود. در هیچیک از مطالعات گزارشی از عوارض جانبی مشاهده نشد.
2)مطالعات درباره طب فشاری
در هیچیک از مطالعات درباره طب فشاری، گزارشی از عوارض جانبی مشاهده نشد.
طب فشاری در برابر درمان ساختگی یا کنترل دارونما
دادهها برای ادغام مناسب نبودند، اما در دو مطالعه، مزیت متوسطی مبنی بر یک تا سه امتیاز بر روی مقیاس درد صفر تا 10 نمرهای VAS گزارش شد. در چهار مطالعه دیگر، دادهها برای تجزیه و تحلیل نامناسب بودند. در همه این مطالعات معلوم شد که نمرات مربوط به درد در گروه طب سوزنی کمتر است. در هیچیک از مطالعات گزارشی در خصوص عوارض جانبی مشاهده نشد. کیفیت شواهد در سطح پائین بود.
طب فشاری در برابرNSAIDها
در یک مطالعه، این پیامد با استفاده از مقیاس درد صفر تا 3 نمرهای گزارش شد. نمره در گروه طب فشاری بالاتر بود (که نشاندهنده درد بیشتر است) (میانگین تفاوت (MD): 0.39 امتیاز؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.21 تا 0.57؛ 136 زن؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین).
طب فشاری در برابر عدم درمان
هیچگونه شواهد روشنی دال بر وجود تفاوت بین دو گروه بر روی مقیاس درد صفر تا 10 نمرهای VAS مشاهده نشد (MD: 0.96 - ؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 2.54 - تا 0.62؛ دو کارآزمایی؛ 140 زن؛ I² = 83%؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین).
نتیجهگیریهای نویسندگان
شواهد کافی برای نشان دادن اینکه آیا طب سوزنی یا طب فشاری در درمان دیسمنوره اولیه مؤثر هستند یا خیر، وجود نداشت. در بیشتر مقایسهها هیچ دادهای درباره عوارض جانبی در دسترس نبود. در همه مقایسهها کیفیت شواهد در حد پائین یا بسیار پائین بود. محدودیتهای اصلی عبارت بودند از: خطر سوگیری، گزارش ضعیف، ناسازگاری و خطر سوگیری انتشار.
خلاصه به زبان ساده
کاربرد طب سوزنی برای درد ناشی از قاعدگی در زنان.
سوال مطالعه مروری
محققان کاکرین شواهد موجود را در مورد تأثیر طب سوزنی و طب فشاری در مقایسه با یک عامل کنترل برای کاهش درد و نشانههای قاعدگی در زنان واقع در سنین باروری با دیسمنوره اولیه بررسی کردند. دیسمنوره اولیه، درد بدون هیچ علت زمینهای تعریف شده است.
پیشینه
دیسمنوره که به درد پریود نیز شناخته میشود، معمولا زنان جوانتر را درگیر میکند. نشانههای این بیماری ممکن است شامل این موارد باشند: دردهای کرامپی در قسمت تحتانی شکم که ممکن است به پائین کمر یا جلوی ران سرایت کند، تهوع، استفراغ، اسهال، سردرد، خستگی، اضطراب و سرگیجه. میزان استفاده از درمانهای رایج بالا است، اما 20 تا 25 درصد از زنان همچنان درد میکشند. بنابراین، ما به سایر روشها برای مدیریت مؤثر نشانههای درد ناشی از قاعدگی نیاز داریم. از طب سوزنی (تحریک نقاط روی بدن با استفاده از سوزن) و طب فشاری (تحریک نقاط روی بدن با استفاده از فشار) برای درمان درد ناشی از قاعدگی استفاده میشود؛ هرچند نمیدانیم این روشها تا چه حد بر کاهش میزان درد مؤثر هستند.
ویژگیهای مطالعه
ما 42 کارآزمایی را در نظر گرفتیم که در آنها به مقایسه طب سوزنی و طب فشاری با یک عامل کنترل (ساختگی/ دارونما، دارو، گیاهان چینی، عدم درمان یا مراقبت معمول) پرداخته شده بود. در این کارآزماییها جمعا 4640 زن در سن باروری با درد ناشی از قاعدگی حضور داشتند. تعداد 22 مطالعه در چین انجام شد. هشت مطالعه در ایران، چهار مطالعه در تایوان و دو مطالعه در کره صورت گرفت. در هر یک از کشورهای استرالیا، آلمان، هنگکنگ، تایلند، ترکیه و ایالات متحده نیز یک مطالعه انجام شد. زمان شواهد به سپتامبر 2015 بازمیگردد.
نتایج اصلی
برای نشان دادن اینکه آیا طب سوزنی یا طب فشاری در درمان دیسمنوره مؤثر هستند یا خیر، شواهد کافی وجود نداشت. برای بیشتر مقایسهها نیز اطلاعاتی در خصوص عوارض جانبی در دسترس نبود.
کیفیت شواهد
کیفیت شواهد برای همه مقایسهها در حد پائین یا بسیار پائین بود. محدودیتهای اصلی عبارت بودند از: خطر سوگیری، گزارش ضعیف، تناقض و خطر سوگیری انتشار.