پیشینه
بحثهای فراوانی در منابع علمی جراحی درباره رویکرد دسترسی بهینه بر پایه جراحی به آئورت شکمی اینفرارنال (inferarenal abdominal aorta) در طول جراحی برای ترمیم آنوریسم آئورت شکمی (abdominal aortic aneurysm) وجود داشته است. کارآزماییهای منتشرشدهای که به مقایسه جراحی آئورت رتروپریتونئال (RP ؛retroperitoneal) و ترانسپریتونئال (TP ؛transperitoneal) پرداختهاند، نتایج متعارضی را نشان میدهند.
اهداف
ارزیابی اثربخشی و ایمنی رویکردهای رتروپریتونئال و ترانسپریتونئال برای ترمیم انتخابی آنوریسم باز آئورت شکمی از نظر «مرگ»، «عوارض جانبی»، «بستری در بیمارستان» و «از دست دادن خون».
روش های جستجو
هماهنگکننده جستوجوی کارآزماییهای عروقی کاکرین در پایگاه ثبت تخصصی عروق در کاکرین (Cochrane Vascular Specialised Register) (زمان آخرین جستوجو: می 2015) و CENTRAL (شماره 4؛ 2015) و پایگاههای اطلاعاتی کارآزماییها (مه 2015) به جستوجو پرداخت. نویسندگان مطالعه مروری در پایگاههای اطلاعاتی منابع علمی زیستپزشکی چینی (Chinese Biomedical Literature Datebase) و سایر منابع شامل پایگاههای ثبت کارآزماییهای بالینی به جستوجو پرداختند.
معیارهای انتخاب
ما کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشدهای (RCT) را که به بررسی رویکرد ترانسپریتونئال در مقابل رویکرد رتروپریتونئال برای ترمیم انتخابی آنوریسم باز آئورت شکمی (AAA) پرداخته بودند، وارد مطالعه مروری کردیم. ما به ارزیابی پیامدهای مرگ، عوارض جانبی، بستری در بخش مراقبهای ویژه (ICU)، بستری در بیمارستان، از دست دادن خون، زمان کراس کلمپ آئورتی (aortic cross-clamp) و زمان عمل پرداختیم. دو نویسنده مطالعه مروری بهصورت مستقل به انتخاب کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده بر اساس شاخصهای ورود پرداختند. ما موارد اختلاف را از طریق مباحثه با نویسنده سوم مطالعه مروری حل و فصل کردیم.
گردآوری و تحلیل دادهها
دو نویسنده مطالعه مروری بهصورت مستقل به استخراج دادههای کارآزماییهای منتخب پرداختند. ما موارد اختلاف را از طریق مباحثه با نفر سوم از نویسندگان مطالعه مروری حل و فصل کردیم. دو نویسنده مطالعه مروری بهصورت مستقل به بررسی خطر سوگیری (Bias) بر اساس چکلیست کیفیت استاندارد گروه عروق در کاکرین پرداختند.
نتایج اصلی
ما 4 کارآزمایی تصادفیسازی و کنترلشده را شامل مجموعا 129 شرکتکننده وارد مطالعه مروری کردیم، که به ارزیابی رویکرد ترانسپریتونئال در مقابل رویکرد رتروپریتونئال برای ترمیم انتخابی آنوریسم باز آئورت شکمی پرداخته بودند. کیفیت کلی شواهد به دلیل پائین بودن کیفیت روششناسی کارآزماییهای منتخب (روش تولید توالی تصادفیسازی و پنهانسازی تخصیص غیر شفاف، و عدم کورسازی ارزیابان پیامدها)، کوچک بودن حجم نمونه، کم بودن تعداد رویدادها، ناهمگونی و ناسازگاری بالا میان کارآزماییهای منتخب، عدم قدرت محاسبات و دوره پیگیری نسبتا کوتاه مدت، از پائین تا بسیار پائین متغیر بودند.
هیچ اختلافی میان رویکرد ترانسپریتونئال در مقابل رویکرد رتروپریتونئال از نظر مرگ وجود نداشت (نسبت شانس (OR) بروز: 0.32؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 8.25 تا 0.01؛ 110 شرکتکننده؛ 4 کارآزمایی؛ P = 0.49؛ I2 = 0%؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین). با وجود این، رویکرد رتروپریتونئال در مقایسه با رویکرد ترانسپریتونئال در بیماران برای ترمیم انتخابی آنوریسم باز آئورت شکمی ممکن است بروز عوارض جانبی را از جمله هماتوم (hemtoma)؛ (OR بروز: 0.90؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 6.48 تا 0.13؛ 75 شرکتکننده؛ 2 کارآزمایی؛ P = 0.92؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین)، درد زخم مزمن (chronic wound pain)؛ (OR بروز: 2.20؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 13.34 تا 0.36؛ 48 شرکتکننده؛ 1 کارآزمایی؛ P = 0.39؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین) و فتق دیواره شکم (abdominal wall hernia)؛ (OR بروز: 10.76؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 211.78 تا 0.55؛ 48 شرکتکننده؛ 1 کارآزمایی؛ P = 0.12؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین) افزایش دهد، اما فواصل اطمینان زیاد بودند. رویکرد رتروپریتونئال، از دست دادن خون (میانگین تفاوت (MD): 504.87 - میلی لیتر؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 230.56 - تا 779.19 - ؛ 129 شرکتکننده؛ 4 کارآزماییها؛ P = 0.003؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین)، بستری در بخش مراقبتهای ویژه (MD: 19.00 - ساعت؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 31.41 - تا 6.59 - ؛ 83 شرکتکننده؛ 2 کارآزمایی؛ P = 0.003؛ شواهد با کیفیت پایئین) و بستری در بیمارستان (MD: 3.14 - ؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 4.82 - تا 1.45 - ؛ 129 شرکتکننده؛ 4 کارآزمایی؛ P = 0.0003؛ شواهد با کیفیت پائین) را کاهش داد. هیچ اختلافی میان رویکرد رتروپریتونئال و رویکرد ترانسپریتونئال از نظر زمان کراس کلمپ آئورتی (MD: 0.69 دقیقه؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 8.60 تا 7.23 - ؛ 129 شرکتکننده؛ 4 کارآزمایی؛ P = 0.86؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین) و زمان عمل (MD: 15.94 - دقیقه؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 2.88 تا 34.76 - ؛ 129 شرکتکننده؛ 4 کارآزمایی؛ P = 0.10؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین) وجود ندارند.
نتیجهگیریهای نویسندگان
شواهد با کیفیت بسیار پائین بهدست آمده از 4 کارآزمایی تصادفیسازی و کنترلشده کوچک نشان میدهد که رویکرد رتروپریتونئال نسبت به رویکرد ترانسپریتونئال برای ترمیم انتخابی آنوریسم باز آئورت شکمی به لحاظ مرگ هیچ مزیتی نداشت. به علاوه، رویکرد رتروپریتونئال ممکن است خطر ایجاد عوارض زخم را بعد از عمل افزایش دهد؛ اگرچه فواصل اطمینان زیاد بودند.
شواهد با کیفیت پائین، نشان داد که رویکرد رتروپریتونئال در مقایسه با رویکرد ترانسپریتونئال میتوانست میزان از دست دادن خون را کاهش داده، بستری در بیمارستان و بخش مراقبتهای ویژه را کاهش دهد. شواهد با کیفیت بسیار پائین نشان داد که هیچ اختلافی میان رویکرد رتروپریتونئال و رویکرد ترانسپریتونئال از نظر زمان کراس کلمپ آئورتی و زمان عمل وجود ندارد.
به کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده با مقیاس بزرگ بیشتری درباره رویکرد رتروپریتونئال در مقابل رویکرد ترانسپریتونئال برای ترمیم انتخابی آنوریسم باز آئورت شکمی نیاز است.
خلاصه به زبان ساده
رویکردهای جراحی متفاوت برای دسترسی به آئورت شکمی اینفرارنال در طول عمل برای ترمیم آنوریسم آئورت شکمی
پیشینه
بحثهای زیادی درباره بهترین راه برای دسترسی به آئورت شکمی اینفرارنال (infrarenal abdominal aorta) از طریق جراحی در طول عمل برای ترمیم آنوریسم آئورت شکمی (AAA ؛abdominal aortic aneurysm) (بزرگ شدن یا بیرونزدگی یک شریان (رگ خونی) که در شریان اصلی در ناحیه شکم (آئورت (aorta) اتفاق میافتد) در منابع علمی جراحی وجود داشته است. دو رویکرد بهطور متداول استفاده میشوند: رویکرد رتروپریتونئال (RP ؛retroperitoneal) و رویکرد ترانسپریتونئال (TP ؛transperitoneal). به نظر میرسد هر دو رویکرد مزایا و معایبی داشته باشند.
بسیاری از کارآزماییهایی که به مقایسه جراحی آئورت با رویکرد رتروپریتونئال و رویکرد ترانسپریتونئال پرداختهاند، با نتایج متعارضی منتشر شدهاند.
هدف از این مطالعه مروری کاکرین بررسی اثربخشی و ایمنی رویکرد ترانسپریتونئال در مقابل رویکرد رتروپریتونئال برای جراحی ترمیم آنوریسم آئورت شکمی باز برنامهریزی شده از نظر مرگ، بروز عوارض جانبی، بستری در بیمارستان و از دست دادن خون است.
نتایج اصلی
ما بعد از جستوجو در میان منابع علمی تا می 2015، 4 کارآزمایی تصادفیسازی و کنترلشده (RCT) کوچک شامل 129 شرکتکننده را وارد مطالعه مروری کردیم. هیچ اختلافی میان رویکرد ترانسپریتونئال و رویکرد رتروپریتونئال از نظر بروز مرگ وجود نداشت. به نظر میرسد تجزیه و تحلیلهای ما یک روند را نشان میدهد مبنی بر اینکه رویکرد رتروپریتونئال در مقایسه با رویکرد ترانسپریتونئال ممکن است بروز عوارض جانبی را از جمله هماتوم (hematoma) (تورم ناشی از خون لختهشده)، درد مزمن زخم (chronic wound pain) و فتق دیواره شکمی (abdominal wall hernia) افزایش دهد؛ اما تنوع بسیاری میان کارآزماییهای منتخب وجود داشتند. ما دریافتیم که رویکرد رتروپریتونئال در مقایسه با رویکرد ترانسپریتونئال منجر به از دست دادن خون کمتر، و طول دوره بستری کوتاهتر در بیمارستان و بخش مراقبتهای ویژه (ICU) میشود، اما هیچ اختلافی میان این دو رویکرد از نظر زمان عمل (operating time) و زمان کراس کلمپ آئورتی (aortic cross-clamp) (طول دوره زمانی که یک ابزار جراحی برای نگهداشتن آئورت و جدا نگه داشتن گردش خون از خروجی قلب مورد استفاده قرار میگیرد) وجود نداشت.
کیفیت شواهد
3 کارآزمایی از 4 کارآزمایی منتخب دارای ضعف روششناسی بودند، از جمله روشهای تصادفیسازی غیر شفاف، و عدم گزارشدهی کورسازی افرادی که به ارزیابی پیامد میپرداختند، که ارزش نتایج آنها را به خطر میانداخت. به علاوه، کارآزماییهای منتخب فقط شامل تعداد کمی از افراد شده، تعداد کمی از پیامدها را گزارش کرده، دارای دوره زمانی پیگیری نسبتا کوتاهی بودند و ناسازگاری میان کارآزماییهای منتخب باعث شده بود که کیفیت شواهد از بسیار پائین تا پائین متغیر باشد. به کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده با مقیاس بزرگ بیشتر درباره رویکرد رتروپریتونئال در مقابل رویکرد ترانسپریتونئال برای جراحی ترمیم آنوریسم آئورت باز برنامهریزیشده نیاز است.