پیشینه
فشار خون، یک خطر فاکتور اندازهگیری شده شایع در عوارض جانبی قلبی عروقی کشنده و غیرکشنده نظیر حملات قلبی و سکتههای مغزی است. کارآزماییهای بالینی پیشنهاد کردهاند کوآنزیم Q10، که یک مکمل غذایی بدون نیاز به تجویز پزشک است، به طور اثربخشی میتواند فشار خون را پائین آورد. زمانی که این مطالعه مروری به پایان رسید و در اکتبر 2009 منتشر شد، نتیجهگیری کرد که «به دلیل عدم اطمینان بالقوه به سه مطالعه وارد شده به این مطالعه مروری، این امر که آیا کوآنزیم Q10 فشار خون را در کنترل طولانیمدت فشارخون اولیه کاهش میدهد یا خیر، نامشخص است».
اهداف
تعیین اثرات کوآنزیم Q10 بر کاهش فشار خون در فشار خون اولیه.
روش های جستجو
ما ثبت تخصصی گروه پرفشارخونی در کاکرین (Hypertension Group Specialised Register) (از 1946 تا نوامبر 2015)، پایگاه کارآزماییهای بالینی ثبتشده کاکرین ((Cochrane Central Register of Controlled Trials) (کتابخانه کاکرین (The Cochrane Library)؛ شماره 10؛ 2015)، MEDLINE (از 1946تا نوامبر 2015)؛ MEDLINE In-Process (قابل دسترسی در 10 نوامبر 2015)، EMBASE (از 1974تا نوامبر 2015)، Web of Science (از 1899 تا نوامبر 2015)، CINAHL (از 1970 تا نوامبر 2015) و ClinicalTrials.gov (قابل دستیابی در 10 نوامبر 2015) را جستوجو کردیم. همچنین فهرست منابع مقالات را در کارآزماییهای بالینی مرتبط به هر زبانی جستوجو کردیم.
معیارهای انتخاب
کارآزماییهای دوسوکور، تصادفیسازی، کنترلشده با دارونما با طراحی موازی یا متقاطع که کارایی کوآنزیم Q10 را در کاهش فشار خون (BP) برای یک مدت معین حداقل 3 هفتهای، در بیماران مبتلا به فشارخون اولیه ارزیابی میکنند.
گردآوری و تحلیل دادهها
نویسنده نخست، ورود کارآزماییها به مطالعه و استخراج دادهها را تعیین و خطر سوگیری (Bias) را ارزیابی کرد. نویسنده دوم نیز بهطور جداگانهای ورود کارآزماییها به مطالعه و استخراج دادهها را بررسی کرد.
نتایج اصلی
در این مطالعه مروری بهروز شده، یک کارآزمایی تصادفیسازی جدید کنترلشده متقاطع با 30 نفر شرکت کننده، اضافه و یک کارآزمایی که شامل مطالعه مروری اولیه بود، از مطالعه خارج شد. فقط دو کارآزمایی از 3 کارآزمایی وارد شده به مطالعه، در تجزیه و تحلیلهای متاآنالیز (meta-analysis) ترکیب شدند، به این دلیل که تشخیص داده شد یکی از کارآزماییها خطر بالای غیرقابل قبولی از سوگیری دارد. در متاآنالیزی از دو RCT با 50 شرکت کننده، کوآنزیم Q10 تغییر معناداری در فشارخون سیستولیک (3.68 - میلیمتر جیوه؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 8.86 - تا 1.49) یا فشارخون دیاستولیک (2.03 - میلیمتر جیوه؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.81 تا 4.86 - ) بر اساس دادههای بالینی ایجاد نکرد.
نتیجهگیریهای نویسندگان
این مطالعه مروری، شواهد با کیفیت متوسطی را در این زمینه ارائه کرد که نشان داد کوآنزیم Q10 اثر معنادار بالینی روی فشارخون ندارد. در یک مورد از 3 کارآزمایی که عوارض جانبی را گزارش میکرد، کوآنزیم Q10 از قابلیت تحمل خوبی برخوردار بود. به علت کم بودن تعداد افراد و مطالعات موجود برای تجزیه و تحلیل، کارآزماییهای که به خوبی انجام شوند، مورد نیاز است.
خلاصه به زبان ساده
کوآنزیم Q10 برای فشار خون بالا
پیشینه
فشار خون بالا یک بیماری شایع است که میتواند خطر ابتلا به بیماریهای خاص مانند حملات قلبی، سکته مغزی، و بیماریهای کلیوی را افزایش دهد. کوآنزیم Q10، که یک مکمل غذایی بدون نیاز به تجویز پزشک است، به عنوان یک داروی بالقوه برای کاهش فشار خون مطرح شده است.
هنگامی که این مطالعه مروری به پایان رسید و در اکتبر 2009 منتشر شد، اینگونه نتیجه گرفت که «به دلیل عدم اطمینان بالقوه به سه مطالعه وارد شده به این مطالعه مروری، این امر که آیا کوآنزیم Q10 فشار خون را در کنترل طولانیمدت فشارخون اولیه کاهش میدهد یا خیر، نامشخص است.»
سوال مطالعه مروری
ما جویای این مطلب بودیم که آیا کوآنزیم Q10 در مقایسه با دارونما روی فشارخون در افراد مبتلا به فشارخون بالا تاثیرگذار است.
ویژگیهای مطالعه
برای این بهروزرسانی، پایگاههای اطلاعاتی مربوط به کارآزماییهای بالینی ثبتشده و گزارش کارآزماییهای منتشر شده تا 10 نوامبر 2015، برای هر مطالعهای که اثر کوآنزیم Q10 را روی فشارخون بیماران آزمایش میکرد، جستوجو شد. یک کارآزمایی جدید پیدا شد و یک کارازمایی نیز، که در مطالعه اولیه حصور داشت، از مطالعه خارج شد. این مطالعات اثرات کوآنزیم Q10 را روی فشارخون در مردان و زنان غیربستری که داروها را به مدت 8 تا 12 ماه دریافت میکردند، اندازهگیری کردند. یک مورد از 3 کارآزمایی در معرض خطر بالای غیرقابل قبولی از سوگیری تشخیص داده شد و در تجزیه و تحلیلهای ترکیبی وارد نشد. تعداد کلی بیماران تحت مطالعه در دوکارآزمایی ادغام شده 50 نفر بود.
نتایج اصلی
دادههای ترکیبی از 2 کارآزمایی نشان داد که کوآنزیم Q10 در مقایسه با دارونما اثری روی فشارخون نمیگذارد. تعداد بیمارانی که مصرف دارو را به خاطر عوارض جانبی آن قطع میکردند، نیز از پیامدهای مورد توجه بود. در یکی از 3 کارآزمایی وارد شده به مطالعه، کوآنزیم Q10 قابلیت تحمل خوبی داشت و هیچگونه عوارض جانبی گزارش نشد.
کیفیت شواهد
این مطالعه مروری، شواهد با کیفیت متوسطی را در این زمینه که کوآنزیم Q10 فشار خون را پائین نمیآورد، ارائه کرد. با این حال مطالعات بیشتری که به خوبی اجرا شدهاند، برای اطمینان مورد نیاز هستند.