پیشینه
استفاده از داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAID) برای درمان بیماریهای مزمن عضلانی استخوانی، کاملا پذیرفته شده است، به دلیل اینکه میتوانند بدون عوارض جانبی سیستمیک، باعث تسکین درد شوند. این مطالعه مروری بهروزرسانی مطالعه مروری به نام NSAIDهای موضعی برای درد عضلانی استخوانی در بزرگسالان است که در شماره 9، سال 2012 منتشر شده است.
اهداف
بررسی شواهد حاصل از کارآزماییهای تصادفیسازی دوسوکور و کنترلشده در مورد اثربخشی و ایمنی NSAIDهای موضعی تجویزشده برای دردهای عضلانی استخوانی در بزرگسالان.
روش های جستجو
برای این مطالعه مروری، پایگاه کارآزماییهای بالینی ثبتشده کاکرین (CENTRAL؛ Cochrane Central Register of Controlled Trials)؛ MEDLINE؛ EMBASE و پایگاه اطلاعاتی خودمان را جستوجو کردیم. تاریخ آخرین جستوجو، به فوریه 2016 بازمیگشت. همچنین، فهرست منابع مطالعات گردآوری شده و مطالعات مروری را جستوجو کردیم و نیز مطالعات منتشرنشده را با برقراری ارتباط شخصی و جستوجوی مراکز ثبت کارآزماییهای بالینی آنلاین و مجریان وبسایتها بررسی کردیم.
معیارهای انتخاب
برای این مطالعه مروری، کارآزماییهای تصادفیسازی دوسوکور و کنترلشده به صورت فعال یا با دارونما را که درمان آنها روی بزرگسالان مبتلا به درد مزمن متوسط یا شدید عضلانی استخوانی انجام شده بود، گردآوری کردیم. مطالعات انتخابشده، میبایستی مناسب معیار کیفیت بوده و باید در هر گروه حداقل 10 شرکتکننده وجود داشته و مدت اعمال درمان میبایست حداقل یک روز بوده باشد.
گردآوری و تحلیل دادهها
دو نویسنده مطالعه مروری به طور جداگانه، مطالعات را برای نتیجهگیری و استخراج دادهها، بررسی کردند. از تعداد شرکتکنندگانی که هر پیامدی را به دست میآورند، برای محاسبه خطر نسبی و تعداد نیازمند به درمان (NNT) یا ضرر (NNH) در مقایسه با دارونما یا دیگر درمانهای فعال استفاده کردیم. به طور اختصاصی، تمایل داشتیم که فرمولاسیونهای مختلف NSAIDها (ژل، کرم و خمیر (plaster)) را مقایسه کنیم. پیامد اولیه، موفقیت بالینی بود که به صورت کاهش 50 درصدی درد یا مقیاسهای معادل مثل خیلی خوب یا عالی در ارزیابی جهانی درمان یا نبود درد و درد خفیف در حین حرکت یا استراحت در مقایسه فهرستی (categorical) بود.
نتایج اصلی
برای این مطالعه مروری، 5 مطالعه جدید شناسایی کردیم. در مجموع اطلاعات 10631 بیمار از 39 مطالعه وجود داشت که نسبت به مطالعه مروری اولیه، 38% به تعداد شرکتکنندگان اضافه شده است. 33 مطالعه، NSAID موضعی را با دارونما مقایسه کردند. تمامی مطالعات NSAID موضعی را برای درمان اوستئوآرتریت (osteoarthritis) استفاده کردند و برای تجزیه و تحلیلهای یکپارچه، مطالعات، کیفیت روششناسی (methodological quality) متوسط یا بالا داشتند ولی به دلیل مدت کوتاه و کمی حجم نمونه بعضی از مطالعات، خطر سوگیری (Bias) وجود داشت.
در مطالعاتی که بین 6 تا 12 هفته به طول کشید، دیکلوفناک موضعی و کتوپروفن موضعی نسبت به دارونما در کاهش درد، اثر بهسزایی داشتند و بیش از 60% از شرکتکنندگان کاهش زیادی در دردشان داشتند. با دیکلوفناک موضعی، NNT برای موفقیت بالینی در شش کارآزمایی (2343 شرکتکننده) 9.8 گزارش شد (95% فاصله اطمینان (CI): 7.1 تا 16؛ شواهد با کیفیت پائین). با کتوپروفن موضعی، NNT برای موفقیت بالینی در 4 کارآزمایی (2573 شرکتکننده) 6.9 بود (95% فاصله اطمینان (CI): 5.4 تا 9.3؛ شواهد با کیفیت متوسط). برای تجزیه و تحلیل دیگر NSAIDهای موضعی در مقایسه با دارونما، اطلاعات بسیار محدودی وجود داشت. کارآزماییهای بسیار کمی، NSAID موضعی را با NSAID خوراکی مقایسه کردند، اما در مجموع اثرات مشابهی داشتند (شواهد با کیفیت پائین). تمامی این پیامدهای تاثیرگذاری، تقریبا از بیماران مبتلا به اوستئوآرتریت زانو به دست آمده بودند.
در دیکلوفناک موضعی در مقایسه با دارونما یا NSAIDهای خوراکی، عوارض جانبی موضعی (واکنشهای پوستی خفیف) بیشتر بود ولی در مورد کتوفناک چنین نبود (شواهد با کیفیت متوسط). گزارش عوارض جانبی سیستمیک (ناراحتیهای معدهای رودهای) بسیار کم بود ولی در موارد گزارش شده هیچ تفاوتی بین NSAID موضعی و دارونما وجود نداشت (شواهد با کیفیت بسیار پائین).عوارض جانبی جدی بسیار کم بود و بین NSAID موضعی و دارونما هیچ تفاوتی وجود نداشت (شواهد با کیفیت بسیار پائین).
موفقیت بالینی در حدود نیمی از شرکتکنندگان در مطالعات 6 تا 12 هفتهای با دارونما گاهی اوقات اتفاق افتاده است. مقایسههای مستقیم و غیرمستقیم موفقیت بالینی با دارونمای خوراکی نشان میدهد که نرخهای پاسخ با دارونما (موضعیها) حدود دوبرابر آن چیزی است که با دارونمای خوراکی دیده میشود.
میزان چشمگیری از اطلاعات از مطالعات تکمیلشده و منتشرنشده، در دسترس نیست (نزدیک به 6000 شرکتکننده). تا آنجایی که ما میدانیم، بسیاری از این مطالعات مربوط به فرمولاسیونهایی است که هیچگاه وارد بازار نشدهاند.
نتیجهگیریهای نویسندگان
دیکلوفناک موضعی و کتوفناک موضعی میتوانند باعث کاهش درد خوبی نسبت به دارونما در اوستئوآرتریت برای بسیاری از بیماران شوند، اما شواهد لازم برای شرایط مزمن وجود ندارد. شواهدی وجود دارد دال بر اینکه اثرات دارونماها که در مطالعات درازمدت دیده میشود، حاصل اثراتی است که از خود حامل NSAID ایجاد میشود.
خلاصه به زبان ساده
داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی موضعی برای درد مزمن عضلانی استخوانیدر بزرگسالان
حرف آخر
دیکلوفناک موضعی و کتوفناک موضعی میتوانند باعث کاهش درد خوبی در استئوآرتریت شوند و تنها حدود 10% از بیمارانی که دارونما دریافت میکنند، به این نتیجه درمانی دست پیدا میکنند. هیچ شواهدی برای دیگر وضعیتهای مزمن درد وجود ندارد.
پیشینه درد مزمن عضلانی استخوانی در شرایطی مثل استئوآرتریت رخ میدهد. درد معمولا متوسط یا شدید است و به مدت سه ماه یا بیشتر طول میکشد.
ضدالتهابهای غیراستروئیدی موضعی (NSAIDs) به صورت ژل، کرم، اسپری و خمیر روی پوست بدون آسیب، مالیده میشوند. NSAIDهای موضعی به داخل پوست نفوذ پیدا میکنند، وارد بافتها و مفاصل میشوند و فرایندهایی را که باعث درد در بافت میشود کاهش میدهند. میزان دارویی که با این روش وارد خون میشود، از میزانی که با NSAIDهای خوراکی وارد میشود، بسیار کمتر است و این میتواند خطر عوارض را به حداقل برساند.
ویژگیهای مطالعه این مطالعه مروری، نسخه بهروزرسانی شده مطالعه مروری به نام NSAIDهای موضعی برای درد عضلانی استخوانی مزمن در بزرگسالان میباشد که در سال 2012 منتشر شده است. به طور کلی 39 مطالعه با کیفیت بالا با 10631 شرکتکننده پیدا کردیم که در آنها از NSAID موضعی حداقل برای یک روز استفاده میشد. این مطالعات، داروهای موضعی مختلفی را آزمایش کرده و بیشتر آنها در مقابل دارونما بودند. بیشتر به بیمارانی توجه داشتیم که کاهش خوبی در دردشان (نزدیک به نصف) در طول 6 تا 12 هفته بعد از درمان داشتند. مطالعاتی که بیش از این زمان طول میکشیدند، بیشتر نمایانگر دنیای واقعی هستند، به دلیل اینکه در این شرایط مزمن، اغلب اگر درمان صورت نگیرد، درد همچنان باقی میماند. NSAIDها را به صورت جدا بررسی کردیم تا ببینیم هرکدام چه مقدار موثر هستند.
نتایج اصلی دیکلوفناک و کتوفناک تنها دو NSAID بودند که مطالعات با کیفیت خوب و طولانیمدت داشته و شرکتکنندگان آنها سن بیش از 40 سال داشتند و مبتلا به آرتریتهای دردناک زانو بودند. مقایسه بین دیکلوفناک یا کتوفناک موضعی به صورت محلول یا ژل، و محلول یا ژل بدون دارو (دارونمای موضعی) انجام شده بود. برای دیکلوفناک و کتوفناک، حدود 6 بیمار از 10 بیمار مبتلا به استئوآرتریت، بیشتر دردشان بعد از 6 تا 12 هفته کاهش پیدا کرده بود (در مقایسه با 5 بیمار از 10 بیمار با دارونمای موضعی) (شواهد با کیفیت متوسط)
واکنشهای پوستی (غالبا خفیف) معمولا با دیکلوفناک موضعی (20 مورد در 100 مورد) مشاهده شد تا دیگر دارونماهای موضعی (5 مورد در 100 مورد). هیچ تفاوتی بین کتوفناک و دارونمای موضعی از لحاظ واکنشهای پوستی وجود نداشت (شواهد با کیفیت متوسط). عوارض دیگر از قبیل نبود مشکلات معدهای، در این مطالعات به ندرت گزارش شده، اما هیچ تفاوتی بین دیکلوفناک یا کتوفناک موضعی با دارونما وجود نداشت (شواهد با کیفیت بسیار پائین). عوارض جدی شایع نبود.
کیفیت شواهد کیفیت شواهد دیکلوفناک و کتوفناک موضعی در مقابل دارونما برای اثربخشی، متوسط و برای عوارض جانبی، بسیار پائین بود. شواهد با کیفیت متوسط بدین معنی است که پژوهشهای بیشتر ممکن است تخمینهای ما درباره اثرات را تغییر دهند و شواهد با کیفیت بسیار پائین بدینمعناست که درمورد دقیق بودن تخمینها، بسیار نامطمئن هستیم.