پیشینه
کمخونی از عوارض شایع در افراد مبتلا به بیماری مزمن کلیوی (CKD) است و عمدتا پیشرفت آن ناشی از کمبود نسبی اریتروپویتین (EPO) است. کمخونی ابتدا در طول دوره بیماری پیشرفت میکند و در میان افراد مبتلا به مرحله انتهایی بیماری کلیوی (ESKD) به اوج خود میرسد. بسیاری از انواع EPO -که عامل محرک خونسازی (ESAS) هم نامیده میشود- در افراد مبتلا به ESKD برای درمان کمخونی استفاده میشوند.
ESA درمان کمخونی شدید را در افراد مبتلا به بیماری مزمن کلیه با تسکین علائم و اجتناب از عوارض مرتبط با انتقال خون تغییر داده است. با این حال، به جز در مورد کیفیت زندگی در استفاده از این ماده، هیچ مزیتی در ارتباط با میزان مرگومیر و حوادث غیرقلبی منجر به مرگ یافت نشد. علاوه بر این، ارتباطی بین استفاده از ESA و افزایش عوارض قلبی و عروقی و مرگومیر در بیماران مبتلا CKD، در مطالعاتی که کمخونی در آنها به طور کامل اصلاح شده، در مقایسه با مطالعات با اصلاح جزئی کمخونی، گزارش شده است. تا سال 2012، دستورالعملها توصیه میکردند که درمان با ESA هنگامی آغاز شود که هموگلوبین کمتر از 11 گرم / دسیلیتر باشد. توصیه فعلی این است که درمان با EPO هنگامی شروع شود که هموگلوبین بین 9 تا 10 گرم / دسیلیتر باشد. اگرچه مزایای شروع درمان زمانی که سطح هموگلوبین بین 10 تا 11 گرم / دسیلیتر است، به ویژه در افراد مسن که امید به زندگی در آنها پائین است، شناخته شده نیست، ممکن است درمان با EPO کیفیت زندگی را در آنها بهبود ببخشد.
اهداف
ارزیابی مزایا و مضرات بالینی تجویز زودهنگام یا با تاخیر EPO برای کمخونی در بیماران مبتلا به ESKD تحت همودیالیز یا دیالیز صفاقی
روش های جستجو
ما ثبت تخصصی گروه کلیه و پیوند در کاکرین (Cochrane Kidney and Transplant Specialised Register) را تا 8 جولای 2015 از طریق تماس با هماهنگ کننده جستوجوی کارآزماییها با استفاده از عبارات جستوجوی مرتبط جستوجو کردیم.
معیارهای انتخاب
ما تصمیم گرفتیم کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده (RCTs ؛Randomised Controlled Trials) و شبهRCTهایی را وارد مطالعه کنیم، که مزایا و مضرات بالینی تجویز زودهنگام یا با تاخیر EPO را برای کمخونی در بیماران مبتلا به ESKD تحت همودیالیز یا دیالیز صفاقی ارزیابی میکنند. مطالعاتی که یک نوع از EPO را با نوع دیگری از آن، دارونما یا عدم درمان مقایسه میکردند واجد شرایط ورود به مطالعه مروری بودند.
گردآوری و تحلیل دادهها
تصمیم گرفته شد که دو نویسنده به طور مستقل دادهها را از مطالعات استخراج کرده و خطر سوگیری (Bias) را با استفاده از ابزار ارزیابی خطر کاکرین بررسی کنند. تصمیم گرفتیم برای پیامدهای دوتایی (مرگومیر به هر علت، مرگومیر قلبی عروقی، سکته قلبی کلی، سکته مغزی کلی، ترومبوز عروقی، عوارض جانبی درمان، انتقال خون)، از خطر نسبی (RR) با 95% فاصله اطمینان (CI) استفاده کنیم، برای دادههای پیوسته (سطح هموگلوبین) میانگین تفاوت (MD) و 95% فاصله اطمینان (CI)، و برای کیفیت زندگی، اگر از مقیاسهای متفاوتی استفاده شده بود، میانگین تفاوت استاندارد (SMD) با 95% فاصله اطمینان (CI) را محاسبه کنیم.
نتایج اصلی
جستوجوی سوابق پژوهشی، 1910 رکورد ثبتشده را به همراه داشت. از این تعداد 1534 مورد پس از حذف موارد تکراری غربالگری شد، که از میان آنها هم 1376 مورد پس از ارزیابی چکیده و عنوان از مطالعه مروری حذف شدند. ما متن کامل 158 مورد از رکوردها را ارزیابی و 18 مطالعه (66 سند) را شناسایی کردیم که به طور بالقوه واجد شرایط ورود به مطالعه مروری بودند. با این حال، هیچ کدام تمام معیارهای ورود به مطالعه مروری را نداشته و حذف شدند.
نتیجهگیریهای نویسندگان
ما هیچ شواهدی برای ارزیابی فواید و مضرات تجویز زودهنگام یا با تاخیر EPO برای کمخونی ناشی از ESKD نیافتیم.
خلاصه به زبان ساده
مقایسه تجویز زودهنگام یا با تاخیر اریتروپویتین برای کمخونی در افراد مبتلا به مرحله نهایی بیماری کلیوی
کمخونی (پائین بودن سطح هموگلوبین) یک عارضه شایع در میان افراد مبتلا به مرحله نهایی بیماری کلیوی (ESKD) تحت درمان با دیالیز است. زمانی که دیگر کلیه عملکردی ندارد، درمان دیالیز مواد زائد سمی را از خون حذف میکند. درمان کمخونی بر اساس استفاده از اریتروپویتین تولیدی است (EPO؛ هورمونی که سطح هموگلوبین را افزایش میدهد)، که میتواند علایم خستگی و تنگینفس را که علامتهای شایع کمخونی شدید هستند، بهبود بخشد. به طور گستردهای پذیرفته شده که درمان با EPO باید زمانی آغاز شود که سطح هموگلوبین کمتر یا 10مساوی گرم / دسیلیتر باشد (شروع با تاخیر). با این حال، مزایا یا مضرات بالینی آغاز درمان با EPO در سطوح هموگلوبین 10 تا 11 گرم / دسیلیتر هنوز شناخته نشده است (شروع زودهنگام).
ما با انجام این مطالعه مروری تلاش کردیم تا تعیین کنیم که آیا مزایا یا مضرات بالینی مرتبط با شروع زودهنگام یا با تاخیر درمان با EPO وجود دارد یا خیر.
ما منابع منتشرنشده را تا 8 جولای 2015 جستوجو کردیم، اما مطالعهای نیافتیم که شروع زودهنگام یا با تاخیر درمان با EPO را برای کمخونی مرتبط با ESKD بررسی کرده باشد. فواید و مضرات شروع زودهنگام یا با تاخیر درمان با EPO ناشناخته باقی مانده است.