بدعملکردی کاتتر از جمله ترومبوز، با کاهش کفایت دیالیز و همچنین افزایش خطر ابتلا به باکتریمی ناشی از کاتتر و مرگ‌و‌میر همراه است. نقش ضدانعقادها در پیشگیری از بدعملکردی کاتتر همچنان نامشخص است.

هدف این مطالعه مروری، مقایسه اثر پیشگیری کننده‌های ضدانعقادی مختلف، آماده‌سازی، میزان دوز و کاربرد آن‌ها در بروز بدعملکردی کاتتر همودیالیز ورید مرکزی و سپسیس در بیماران مبتلا به مرحله نهایی بیماری کلیه (ESKD) می‌باشد.

ما ثبت تخصصی گروه کلیه در کاکرین (Cochrane Renal Group's Specialised Register) را تا 7 ژانویه از طریق تماس با هماهنگ کننده جست‌وجوی کارآزمایی‌ها با استفاده از عبارات جست‌وجوی مرتبط با این مطالعه مروری بررسی کردیم.

ما تمام کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل‌شده (RCTs ؛Randomised Controlled Trials) را وارد مطالعه مروری کردیم که در آن‌ها اثر ضدانعقادها در مقایسه با مراقبت معمولی، برای پیشگیری از بدعملکردی کاتتر در بیماران بزرگسال تحت همودیالیز برای ESKD ارزیابی می‌کردند.

پیامد اولیه، بدعملکردی کاتتر بود که به صورت جریان خون کاتتری 200 میلی‌لیتر در دقیقه یا کمتر تعریف شده یا تعریف ارائه شده توسط نویسندگان مطالعات در نظر گرفته شده است. پیامدهای ثانویه، باکتریمی ناشی از کاتتر، مرگ‌و‌میر به هر علت و حوادث خونریزی‌دهنده بودند. خطر نسبی (RR) با 95% فاصله اطمینان (CI) برای مطالعات جداگانه، با استفاده از مدل‌های اثرات تصادفی با کلاس‌های درمانی ادغام شدند. تجزیه و تحلیل‌ها به وسیله کلاس درمانی و تجزیه و تحلیل زیرگروهی عوامل فردی در کلاس‌ها انجام شد.

ما 27 مطالعه (3003 شزکت‌کننده) را که به طور متوسط، شش ماه پیگیری شده بودند، وارد این مطالعه مروری کردیم. مداخلات مطالعات شامل محلول‌های ضدانعقادی مسدود کننده جایگزین (19 مطالعه؛ 2216 شرکت‌کننده)، عوامل سیستمیک (6 مطالعه؛ 664 شرکت‌کننده) و هپارین با دوز پائین یا عدم استفاده از هپارین (2 مطالعه؛ 123 شرکت‌کننده) بودند. رایج‌ترین درمان مقایسه شده، محلول مسدود کننده هپارین IU/ml5000 بود که در 17 مطالعه استفاده شده بود. هیچ اثر قابل توجهی بر بدعملکردی کاتتر در استفاده از محلول‌های مسدود کننده ضدانعقادی جایگزین (RR: 0.96؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.74 تا 1.26)، عوامل سیستمیک (RR: 0.59؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.28 تا 1.23) و هپارین با دوز پائین یا عدم استفاده از هپارین (RR: 0.90؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.10 تا 8.31) مشاهده نشد. کاهش قابل توجهی در بروز باکتریمی ناشی از کاتتر با محلول‌های مسدود کننده ضدانعقادی جایگزین مشاهده شد (RR: 0.46؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.32 تا 0.66)، اما در عوامل سیستمیک چنین اثری مشاهده نشد (RR: 2.41؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.89 تا 6.55). در مورد گزارش مطالعات مربوط به هپارین با دوز پائین یا عدم استفاده از هپارین این اثر قابل ارزیابی نبود. هیچ اثر قابل‌توجهی بر مرگ‌و‌میر به هر علت با استفاده از محلول‌های ضدانعقادی مسدود کننده جایگزین (RR: 0.88؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.54 تا 1.43)، یا عوامل سیستمیک (RR: 0.78؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.37 تا 1.65) مشاهده نشد. در مورد مطالعات مربوط به هپارین با دوز پائین یا عدم استفاده از هپارین، این اثر گزارش نشد. حوادث خونریزی فقط در هشت مطالعه گزارش شد، از جمله فقط 2.5 (دو پنجم) مطالعات مربوط به وارفارین سیستمیک، که آن‌ها هم هیچ اثر واضحی را مشخص نکردند (RR: 1.43؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.86 تا 2.39). برای عوامل جداگانه، پلاسمینوژن بافتی نوترکیب (RT-PA) فقط محلول مسدودکننده‌ای بود که براساس مطالعه‌ای منفرد نشان داده شد که بدعملکردی کاتتر را کاهش می‌دهد (RR: 0.58؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.37 تا 0.91). هیچ تاثیر قابل توجهی بر بدعملکردی کاتتر در دیگر کلاس‌های جداگانه محلول‌های مسدود کننده ضدانعقادی جایگزین مشاهده نشد (سیترات: RR: 1.14؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.76 تا 1.69؛ آنتی‌بیوتیک: RR: 1.48؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.79 تا 2.77؛ اتانول: RR: 0.88؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.21 تا 3.67). از دیگر سو، همه کلاس‌های جداگانه محلول‌های مسدود کننده ضدانعقادی جایگزین به جز اتانول، باکتریمی ناشی از کاتتر را کاش می‌دهند (سیترات: RR: 0.49؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.36 تا 0.68؛ آنتی‌بیوتیک: RR: 0.27؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.11 تا 0.70؛ rt-PA؛ RR: 0.35؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.13 تا 0.93؛ اتانول: RR: 0.33؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.03 تا 4.05). هیچ اثر قابل‌توجهی بر مرگ‌و‌میر به هر علت برای هیچ یک از عوامل جداگانه در کلاس محلول‌های مسدود کننده جایگزین، مشاهده نشد. مطالعات عمدتا کیفیت پائینی داشتند و از نظر تعداد شرکت‌کنندگان که به طور متوسط 75 نفر بودند و مدت زمان مطالعه که شش ماه بود، ضعیف بودند. تفسیر شواهد مطالعه به علت تفاوت در مداخلاتی که سنجش شده و روش گزارش پیامدها، محدود بود.

منفعت خالص نسبی درمان‌های ضدانعقادی برای جلوگیری از بدعملکردی کاتتر همچنان نامشخص است. به نظر می‌رسد عوامل متعددی باکتریمی ناشی از کاتتر را کاهش می‌دهند، اگرچه عدم وجود ارزیابی روشنی از آسیب‌ها و محدودیت‌های کیفیت مطالعه وجود دارد و به این معنی است که این نتایج باید با احتیاط تفسیر شوند. رویکردهای روش‌شناسی می‌توانند از روش‌های گزارش‌دهی نامناسب که نتایج حاصل از متاآنالیز مطالعات ترکیبی را تحت‌تاثیر قرار می‌هند، جلوگیری کنند. برای این مطالعات باید از روش‌های گزارش‌دهی ترکیبی استفاده کرد. مطالعات تصادفی‌سازی بیشتری با کیفیت بالا، برای ارزیابی پیامدهای ایمنی، مورد نیاز است.