پیشینه
این اولین بهروزرسانی یک مرور منتشر شده در سال 2015، شماره 1 است. درد مزمن در دوران کودکی و نوجوانی شایع است و با پیامدهای منفی مثل شدت افزایش درد، کاهش عملکرد و خلق پائین مرتبط است. درمانهای روانشناختی که بهطور سنتی به صورت چهره-بهچهره با درمانگر ارائه میشوند، در کاهش شدت درد و ناتوانی موثر هستند. برای رفع موانع دسترسی به درمان، از قبیل فاصله و هزینه درمان، از تکنولوژی برای ارائه این درمانهای روانشناختی از راه دور استفاده میشود. درمانهایی که از راه دور، مثلا از طریق اینترنت، برنامههای رایانهای و برنامههای کاربردی تلفن هوشمند ارائه میشوند، میتوانند برای ارئه درمان به کودکان و نوجوانان مبتلا به درد مزمن مورد استفاده قرار گیرند.
اهداف
تعیین اثربخشی ارائه درمانهای روانشناختی از راه دور در مقایسه با لیست انتظار، درمان به صورت معمول، یا درمانهای کنترل فعال، برای مدیریت درد مزمن در کودکان و نوجوانان.
روش های جستجو
ما 4 بانک اطلاعاتی (CENTRAL؛ MEDLINE؛ Embase و PsycINFO) را از زمان تاسیس تا می 2018 برای کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشدهای (RCTs ؛randomised controlled trails) جستوجو کردیم که به بررسی ارائه مداخلات روانشناختی از راه دور برای درد مزمن در کودکان و نوجوانان پرداخته بودند. ما به دنبال شرایط درد مزمن، شامل موارد زیر بودیم، هرچند به این موارد محدود نبود: سردرد، دردهای عودکننده شکمی، درد عضلانیاسکلتی و درد نوروپاتیک. ما همچنین پایگاههای ثبت آنلاین کارآزمایی، بخشهای منابع و استنادات مطالعات وارد شده را برای کارآزماییهای بالقوه جستوجو کردیم.
معیارهای انتخاب
ما RCTهایی را وارد کردیم که اثربخشی درمان روانشناختی ارائه شده را از راه دور از طریق تکنولوژی، با کنترل فعال، درمان معمول یا لیست انتظار مقایسه کرده بودند. ما درمانهای ترکیبی را در نظر گرفتیم که ترکیبی را از تکنولوژی و تا 30 درصد تعامل چهره-به-چهره مورد استفاده قرار میداد. مداخلات باید ابتدا از طریق تکنولوژی ارائه شده باشند تا وارد مرور شوند و ما مداخلات ارایهشده را از طریق تلفن حذف کردیم. ما مطالعاتی را وارد کردیم که مداخلات را به کودکان و نوجوانان (تا 18 سال سن) مبتلا به شرایط درد مزمن یا در جایی که درد مزمن نشانه اصلی وضعیت آنها بود (به طور مثال آرتریت جوانی)، ارائه کرده بودند. ما مطالعاتی را وارد کردیم که 10 شرکتکننده یا بیشتر را در هر یک از بازوهای مقایسهکننده، در هر نقطه استخراج، گزارش کرده بودند.
گردآوری و تحلیل دادهها
ما همه درمانهای روانشناختی را در این آنالیزها ترکیب کردیم. ما وضعیتهای درد را به سردرد و درد ترکیبی (غیرسردرد) تقسیم کرده و آنها را به طور جداگانه تحلیل کردیم. ما سختی / شدت درد، ناتوانی، افسردگی، اضطراب و عوارض جانبی را به عنوان پیامدهای اولیه و رضایت از درمان را به عنوان پیامد ثانویه، استخراج کردیم. ما پیامدها را در دو نقطه زمانی در نظر گرفتیم: ابتدا بلافاصله پس از پایان درمان (شناختهشده به عنوان «پس از درمان») و دوم، هر نقطه زمانی پیگیری پس از درمان بین سه و 12 ماه (شناختهشده به عنوان «پیگیری»). ما خطر سوگیری (bias) و همه پیامدها را برای کیفیت با استفاده از ارزیابی سیستم GRADE (نظام درجهبندی کیفیت شواهد و قدرت توصیهها) ارزیابی کردیم.
نتایج اصلی
ما 10 مطالعه را با 697 شرکتکننده (4 مطالعه اضافی با 326 شرکتکننده از زمان مرور قبلی) یافتیم که درمان را از راه دور ارائه دادند؛ 4 مطالعه کودکان مبتلا به وضعیتهای سردرد را بررسی کردند، یک مطالعه همراه با کودکان مبتلا به آرتریت ایدیوپاتیک نوجوانان بود، یک مطالعه کودکان مبتلا به بیماری سیکل سل را وارد کرد، یک مطالعه کودکان مبتلا به سندرم روده تحریکپذیر و سه مطالعه کودکانی را با شرایط مختلف دردهای مزمن (مثلا سردرد، درد شکمی عودکننده، درد عضلانیاسکلتی) وارد کردند. میانگین سنی کودکان تحت درمان 13.17 سال بود.
ما سوگیریهای انتخاب، تشخیص، و گزارشدهی را را اغلب با خطر پائین قضاوت کردیم. با این حال، ما سوگیریهای عملکرد و فرسایشی را اغلب نامشخص برآورد کردیم. از 16 آنالیز برنامهریزیشده، ما توانستیم 13 متاآنالیز را اجرا کنیم. ما پیامدها را برای عدم دقت، غیرمستقیم بودن شواهد، ناهماهنگی نتایج یا به این دلیل که این تجزیهوتحلیل فقط شامل یک مطالعه بود، با کیفیت پائین قلمداد کردیم.
وضعیتهای سردرد
برای وضعیتهای درد سردرد، ما دریافتیم که شدت سردرد پس از درمان کاهش یافت (خطر نسبی (RR): 2.02؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.35 تا 3.01)، P < 0.001، تعداد مورد نیاز برای درمان برای منفعت (NNTB) = 5.36؛ 7 مطالعه؛ 379 شرکتکننده؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین). تاثیری در پیگیری یافت نشد (شواهد با کیفیت بسیار پائین). تاثیراتی از درمانهای روانشناختی که از راه دور ارائه شدند برای ناتوانی پس از درمان (تفاوت میانگین استاندارد شده (SMD): 0.16-؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.46- تا 0.13؛ P = 0.28؛ 5 مطالعه؛ 440 شرکتکننده) یا پیگیری (هر دو با شواهد بسیار پائین) وجود نداشت. بهطور مشابه، تاثیری برای پیامدهای افسردگی (SMD: ‐0.04، 95% CI: ‐0.15 تا 0.23، P = 0.69، 4 مطالعه، 422 شرکتکننده) در پس از درمان یا پیگیری دیده نشد (هر دو با شواهد بسیار پائین).
شرایط درد مزمن ترکیبی
ما هیچ اثر سودمندی را از درمانهای روانشناختی برای کاهش شدت درد پس از درمان (SMD: 0.90-؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.95- تا 0.16؛ P = 0.10؛ 5 مطالعه؛ 501 شرکتکننده) یا در پیگیری برای شرایط درد مزمن ترکیبی نیافتیم. هیچ اثر سودمندی از درمانهای روانشناختی که از راه دور ارائه میشوند، برای ناتوانی پس از درمان (SMD: 0.28-؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.74- تا 0.18؛ P = 0.24؛ 3 مطالعه؛ 363 شرکتکننده) وجود نداشت و فقدان دادهها در پیگیری بدان معناست که آنالیزی نمیتواند انجام شود. ما هیچ اثر سودمندی را برای پیامدهای افسردگی (SMD: 0.04؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.18- تا 0.26؛ P = 0.73؛ 2 مطالعه؛ 317 شرکتکننده) و اضطراب (SMD: 0.53؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.63- تا 1.68؛ P = 0.37؛ 2 مطالعه؛ 370 شرکتکننده) پس از درمان نیافتیم، بااینحال، ما در مورد یافتههای خود محتاط هستیم زیرا ما فقط توانستیم دو مطالعه را در این تحلیلها وارد کنیم. ما نمیتوانیم تجزیهوتحلیل را در پیگیری انجام دهیم. ما شواهد را برای همه پیامدها با کیفیت بسیار پائین قضاوت کردیم.
همه شرایط
در طول همه شرایط درد مزمن، شش مطالعه عوارض جانبی خفیفی را گزارش کردند که به درمانهای روانشناختی منسوب نبودند. رضایت از درمان به صورت کیفی توضیح داده شد و به طور کلی مثبت است. با این حال، ما این پیامدها را با کیفیت بسیار پایین قضاوت کردیم.
نتیجهگیریهای نویسندگان
در حال حاضر تعداد کمی کارآزمایی در مورد درمانهای روانشناختی که از راه دور ارائه میشوند، در درجه اول از طریق اینترنت، وجود دارد. ما در تفسیرهای خود از تجزیهوتحلیلها محتاط هستیم. ما یک اثر مفید را از درمانها برای کاهش شدت سردرد پس از درمان پیدا کردیم. برای پیامدهای باقیمانده، هیچ تاثیر مفیدی در پس از درمان یا پیگیری وجود نداشت، یا فقدان شواهد برای تعیین یک اثر دیده میشد. بهطور کلی رضایت شرکتکنندگان از درمان مثبت بود. ما کیفیت شواهد را بسیار پایین قضاوت کردیم، به این معنی که ما در مورد این برآورد بسیار نامطمئن هستیم. مطالعات بیشتر برای افزایش اعتماد ما در این زمینه بالقوه امیدبخش، مورد نیاز است.
خلاصه به زبان ساده
درمانهای روانشناختی (ارائه شده از راه دور) برای مدیریت درد مزمن و عود کننده در کودکان و نوجوانان
پیشینه
ابتلا به درد بلندمدت در دوران کودکی رایج است. کودکان و نوجوانان (< 18 سال) با درد طولانیمدت اغلب درد شدیدی را گزارش میدهند که تاثیر منفی بر زندگی آنها میگذارد. درد میتواند بر توانایی آنها برای عملکرد فیزیکی تاثیر بگذارد، توانایی آنها را برای رفتن به مدرسه محدود کند و میتواند آنها را نگران یا افسرده کند. شایعترین انواع درد مزمن در کودکان و نوجوانان، سردرد، درد شکمی عودکننده، درد عضلانیاسکلتی و کمردرد هستند. بهطور معمول، یک درمانگر که به صورت فیزیکی همراه با بیمار یا خانواده (روشی که اغلب چهره-به-چهره نامیده میشود) است، درمانهای روانشناختی را مانند درمان شناختی رفتاری (مانند مهارتهای مقابله، فعالیت) یا رفتاردرمانی (به عنوان مثال تمرینات تمدد اعصاب) را ارائه میکند. ما میدانیم که درمانهای چهره-به-چهره میتواند شدت درد را کاهش داده و عملکرد جسمی کودکان را بهبود بخشد. فنآوری (به عنوان مثال اینترنت، برنامههای کامپیوتری و برنامههای کاربردی تلفن هوشمند) اکنون اجازه میدهد که درمان بدون نیاز به چهره-به-چهره شدن با درمانگر، ارائه شود. درمانهای ارائه شده از راه دور وعده دسترسی آسانتر را میدهند چرا که نیاز را به سفر حذف میکنند. همچنین آنها ممکن است ارزانتر باشند.
ما خواستیم بفهمیم آیا درمانهای روانشناختی که از راه دور با کمک تکنولوژی ارائه میشوند، میتوانند به کودکان و نوجوانان مبتلا به درد طولانیمدت کمک کنند تا درد کمتری داشته باشند، عملکرد فیزیکی خود را بهبود بخشند و علائم افسردگی و اضطراب کمتری داشته باشند، در مقایسه با کودکانی که منتظرند تا درمان شوند (کنترل فهرست انتظار) یا به راههای دیگری درمان شوند (کنترل فعال، به عنوان مثال، آموزش دیدن در مورد درد بلندمدت).
ویژگیهای مطالعه
برای این بهروزرسانی، ما این جستوجو را تا می 2018 اجرا کردیم. ما 10 مطالعه را شامل 697 کودک و نوجوان پیدا کردیم؛ چهار مورد از این مطالعات (326 شرکتکننده) برای این بهروزرسانی جدید بودند: چهار مطالعه با کودکان مبتلا به سردرد، یک مطالعه با کودکان مبتلا به آرتریت ایدیوپاتیک نوجوان، یک مطالعه با کودکان مبتلا به بیماری سیکل سل، یک مطالعه با کودکان مبتلا به سندرم روده تحریکپذیر و سه مطالعه شامل نمونههای ترکیبی از کودکان، برخی از آنها مبتلا به سردرد و برخی مبتلا به دیگر شرایط درد مزمن بودند. همه مطالعات، درمان شناختی رفتاری را ارائه دادند. میانگین سنی کودکانی که این مداخلات را دریافت کردند، 13 سال بود. ما شش پیامد را بررسی کردیم: درد، عملکرد جسمی، افسردگی، اضطراب، عوارض جانبی و رضایت از درمان.
نتایج اصلی
ما شرایط دردناک را به دو گروه تقسیم کردیم و جداگانه به آنها نگاه کردیم. اولین گروه شامل کودکان مبتلا به سردرد میشد. گروه دوم شامل کودکان با شرایط دردناک دیگر (مانند درد معده عودکننده، درد عضلانیاسکلتی)، معروف به درد مزمن ترکیبی بود. درمانهای روانشناختی ارائه شده از راه دور (در درجه اول از طریق اینترنت) در کاهش درد کودکان و نوجوانان مبتلا به سردرد، هنگامی که بلافاصله بعد از درمان ارزیابی شدند، مفید بودند. با این حال، ما اثر سودمندی را برای این کودکان در پیگیری پیدا نکردیم. ما هیچ اثر مفیدی را از روشهای درمانی برای کاهش شدت درد برای کودکان با انواع دیگر درد پیدا نکردیم. علاوهبراین، ما اثرات سودمند درمانهای ارائه شده را از راه دور بر عملکرد جسمی، افسردگی یا اضطراب پس از درمان برای سردرد و شرایط درد مزمن ترکیبی پیدا نکردیم. با این حال، دادههای محدودی برای شرایط درد مزمن ترکیبی برای نتیجهگیری از این پیامدها به ویژه در پیگیری وجود داشت. رضایت از درمان در این کارآزماییها توضیح داده شد و بهطور کلی مثبت بود. شش کارآزمایی اثرات جانبی را شرح دادند که به درمانهای روانشناختی مرتبط نبودند.
در حال حاضر، مطالعات بسیار کمی در مورد ارزیابی این درمان وجود دارد. هنگام تفسیر این نتایج باید دقت کرد زیرا براساس تعداد کمی از مطالعات با تعداد کمی از کودکان است. مطالعات بیشتر در این زمینه احتمالا یافتههای ما را تغییر میدهند و ممکن است نشان دهند که این درمان برای کاهش درد و بهبود عملکرد کودکان مبتلا به درد بلندمدت، مفید است.
کیفیت شواهد
ما کیفیت شواهد را از مطالعات با استفاده از چهار سطح رتبهبندی کردیم: بسیار پایین، پائین، متوسط یا بالا. شواهد بسیار کم کیفیت به این معنی است که ما در مورد نتایج بسیار نمطمئن هستیم. شواهد با کیفیت بالا به این معنی است که ما در مورد نتایج بسیار مطمئن هستیم. ما کیفیت شواهد را بسیار پایین قضاوت کردیم که دلیل آن، تفاوت بین مطالعات و ارزیابیها برای پیامدهای مشابه و همچنین تفاوتهایی بودند که در آزمونهای آماری شناسایی شدند. بااینحال، این یک زمینه رو به رشد است و کارآزماییهای بیشتری با تعداد بیشتری از شرکتکنندگان که از درمان شناختی رفتاری و دیگر درمانهای روانشناختی استفاده میکنند، برای تعیین اینکه آیا درمانهای از راه دور برای افراد جوان با درد طولانیمدت مفید هستند یا خیر، مورد نیاز است.