پیشینه
در حال حاضر کامپوزیت مبتنی بر رزین (RBC ؛resin-based composite) به عنوان مادهای قابلدوام برای ترمیم پوسیدگیهای دندانهای دائمی خلفی که به درمان جراحی نیاز دارند، شناخته شده است. برخلاف این واقعیت که هدایت حرارتی ماده ترمیمی RBC تقریبا شبیه ساختار طبیعی دندان است، افزایش حساسیت پس از عمل هنوز هم گاهی اوقات موضوعی بحثبرانگیز است. از نظر تاریخی، از آسترهای حفره دندانی برای محافظت از پالپ در برابر تأثیرات سمی برخی از مواد ترمیمکننده دندان و جلوگیری از بروز درد ناشی از هدایت حرارتی با قرار دادن یک لایه عایق بین ماده ترمیمکننده و دیگر ساختار دندانی استفاده شده است. این، بهروزرسانی مرور کاکرین است که اولین بار در سال 2016 منتشر شد.
اهداف
هدف از انجام این مرور، ارزیابی تأثیرات استفاده از آسترهای حفره دندانی در کارگذاری مواد ترمیمکننده خلفی کامپوزیتی مبتنی بر رزین کلاس I و II در دندانهای دائمی در کودکان و بزرگسالان بود.
روش های جستجو
متخصص اطلاعات گروه سلامت دهان کاکرین به جستوجو در پایگاههای اطلاعاتی زیر پرداخت: پایگاه ثبت کارآزماییهای گروه سلامت دهان در کاکرین (تا 12 نوامبر 2018)؛ پایگاه ثبت مرکزی کارآزماییهای کنترل شده کاکرین (CENTRAL ؛Cochrane Central Register of Controlled Trails، شماره 10، 2018) در کتابخانه کاکرین (CochraneLibrary) (جستوجو شده در 12 نوامبر 2018)؛ MEDLINE Ovid (1946 تا 12 نوامبر 2018)؛ Embase Ovid (1980 تا 12 نوامبر 2018) و LILACS BIREME Virtual Health Library (پایگاه اطلاعاتی منابع علمی سلامت آمریکای لاتین و کارائیب؛ 1982 تا 12 نوامبر 2018). ما ClinicalTrials.gov و پلتفرم بینالمللی ثبت کارآزماییهای بالینی سازمان جهانی بهداشت را برای کارآزماییهای در حال انجام جستوجو کردیم. در جستوجوی پایگاههای اطلاعاتی الکترونیکی، هیچ محدودیتی را برای زبان یا تاریخ انتشار قائل نشدیم.
معیارهای انتخاب
ما کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده را وارد کردیم که در آنها به ارزیابی اثرات استفاده از آستر زیر مواد ترمیمکننده کامپوزیتی مبتنی بر رزین خلفی کلاس I و II در دندانهای دائمی (هم در بزرگسالان و هم در کودکان) پرداخته شده بود. ما طراحیهای موازی و طراحی split-mouth را وارد کردیم.
گردآوری و تحلیل دادهها
ما روشهای استاندارد روششناسی را به کار بردیم که کاکرین برای گردآوری و تجزیهوتحلیل دادهها تجویز کرده بود. دو نویسنده مطالعه مروری، نتایج جستوجو را بررسی و به تعیین صلاحیت مطالعات برای ورود به این مطالعه مروری طبق معیارهای مورد نظر پرداختند. ما ارزیابیهای خطر سوگیری (bias) و استخراج دادهها را بهطور مستقل از هم و در دو مرتبه انجام دادیم. هرگاه ابهامی در اطلاعات به چشم میخورد، با نویسندگان مطالعه برای روشنسازی موارد ابهام تماس گرفتیم.
نتایج اصلی
در هشت مطالعه با حضور بیش از 700 شرکتکننده، استفاده از آسترهای حفره دندانی در برابر عدم استفاده از آن برای مواد ترمیمکننده کامپوزیتی مبتنی بر رزین کلاس I و II مقایسه شده بود.
در هفت مطالعه، افزایش حساسیت پس از عمل از طریق اندازهگیری با روشهای مختلف ارزیابی شد. تمام مطالعات در معرض خطر نامعلوم یا خطر بالای سوگیری قرار داشتند. شواهد متناقضی در خصوص افزایش حساسیت بعد از عمل (که با استفاده از پاسخ سرد یا طبق گزارش بیمار اندازهگیری شده بود)، همراه با تأثیر مثبت در برخی از مقاطع زمانی و نه همیشه، وجود داشت (شواهد با کیفیت پایین).
در چهار کارآزمایی طول عمر مواد ترمیمکننده اندازهگیری شد. خطر سوگیری در دو مطالعه در حد بالا و در دو مطالعه نیز در نامشخص بود. با توجه به اینکه هیچ موردی از عدم موفقیت در سه گروه از چهار گروه گزارش نشد، هیچ تفاوتی در میزان شکست درمانی مواد ترمیمکننده طی یک سال پیگیری مشاهده نشد. خطر نسبی (RR) در مطالعه چهارم: 1.00 (95% فاصله اطمینان (CI): 0.07 تا 15.00) (شواهد با کیفیت پایین). در سه مطالعه، طول عمر مواد ترمیمکننده طی دو سال پیگیری ارزیابی شد و دوباره، هیچ موردی از نقص مواد ترمیمکننده در هیچیک از گروهها دیده نشد.
در هیچیک از مطالعات واردشده، هیچگونه عارضه جانبی گزارش نشد.
نتیجهگیریهای نویسندگان
در خصوص تفاوت در افزایش حساسیت پس از عمل، بعد از قرار دادن آستر حفره دندانی زیر مواد ترمیمکننده کامپوزیتی خلفی مبتنی بر رزین کلاس I و II در دندانهای خلفی دائمی در بزرگسالان یا کودکان با سن بالای 15 سال، شواهدی متناقض، با کیفیت پایین در دست است. علاوهبراین، هیچ شواهدی به دست نیامد که نشان دهد در طول عمر مواد ترمیمکننده کارگذاری شده، با یا بدون آستر حفره دندانی، تفاوتی وجود دارد.
خلاصه به زبان ساده
کارگذاری آسترهای حفره دندانی زیر مواد پرکننده دندان مبتنی بر رزینهای همرنگ دندان در دندانهای دائمی در عقب دهان.
سوال مطالعه مروری
این مطالعه مروری به منظور بررسی تأثیرات استفاده از آسترها زیر مواد پرکننده دندان مبتنی بر رزینهای همرنگ دندان در حفرههای واقع بر سطح گازگرفتن (کلاس I) و سطح و کنارههای گازگرفتن (کلاس II) دندانهای دائمی در عقب دهان در کودکان و بزرگسالان انجام شد.
پیشینه
پوسیدگی دندان شایعترین بیماری است که کودکان و بزرگسالان را در سراسر جهان متاثر میکند. اگر این بیماری درمان نشود، اسیدی که باکتریهای موجود در پلاک دندان یا بیوفیلم تولید میکنند، موجب ایجاد حفرهها یا سوراخهایی در دندانها میشود. از چندین روش و مواد مختلف برای ترمیم یا پرکردن دندان دچار پوسیدگی استفاده میشود. یکی از این مواد، کامپوزیت همرنگ دندان و مبتنی بر رزین یا RBC است. این ماده بهطور فزایندهای، جایگزین آمالگام (ترکیبی از جیوه و ذرات آلیاژی فلزی) میشود.
از قرن 19 کارگذاری آسترها در حفرههای واقع در دندان زیر مواد پرکننده معمول شده است. تصور بر این است که آستر از پالپ زنده دندان در برابر خود مواد پرکننده و همچنین از پتانسیل آنها در هدایت گرما یا سرمای بیشتر از طریق دندان طبیعی محافظت میکند؛ هرچند مواد پرکننده RBC از نظر نحوه هدایت گرما و حساسیت به تغییر درجه حرارت، همانند مواد طبیعی دندان عمل میکنند، هنوز هم گهگاه موضوع مورد بحث افراد پس از درمان است.
ویژگیهای مطالعه
تاریخ بهروزرسانی شواهد این مطالعه مروری که جمعی از نویسندگان گروه سلامت دهان در کاکرین آن را انجام دادهاند، به 12 نوامبر 2018 برمیگردد.
هشت مطالعه، با بیش از 700 شرکتکننده، وارد شدند. دو مطالعه در ایالات متحده آمریکا، دو مطالعه در تایلند، دو مطالعه در آلمان و یکی در عربستان سعودی و یکی در ترکیه انجام شدند. در این مطالعات استفاده از آسترها زیر مواد پرکننده مبتنی بر رزین همرنگ دندان (RBC) در دندانهای دائمی در عقب دهان با عدم استفاده از آسترها برای مواد پرکننده کلاس I و II مقایسه شده بود. یکی از دو مطالعه که در ایالات متحده آمریکا صورت گرفت، در مطبهای دندانپزشکی و بقیه در دانشکدههای دندانپزشکی مستقر در دانشگاه انجام شدند. تمام شرکتکنندگان بیش از 15 سال سن داشتند.
نتایج اصلی
شواهد بسیار اندکی یافت شد مبنی بر اینکه آستر زیر مواد پرکننده RBC کلاس I و II در دندانهای دائمی عقب دهان، موجب کاهش حساسیت در بزرگسالان یا کودکان بالای 15 سال سن میشود. هیچ شواهدی یافت نشد که از وجود تفاوت در طول عمر مواد پر کننده دندان همراه یا بدون کارگذاری آستر حفره دندانی حکایت داشته باشد.
کیفیت شواهد
بدنه شواهد شناساییشده در این مطالعه مروری برای نتیجهگیریهای قاطع در خصوص تأثیرات آسترهای حفره دندانی کافی نیستند. کیفیت شواهد شناساییشده در این مطالعه مروری در حد پایین است و اعتماد چندانی به برآوردهای اثر وجود ندارد. علاوهبراین، هیچ شواهدی یافت نشد که نشان دهند زمانی که مواد ترمیمکننده با آسترهای حفره دندانی یا بدون آن کار گذاشته میشوند، تفاوتی در مدت زمان عمر آنها وجود دارد یا خیر.