پیشینه
آنتیبیوتیکهای متعددی برای بیماری کرون (CD) مورد ارزیابی قرار گرفتهاند، اما کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده (RCTs ؛randomised controlled trails)، نتایج متناقضی را ارائه کردهاند.
اهداف
ارزیابی اثربخشی و ایمنی آنتیبیوتیکها برای القا و حفظ بهبودی در CD.
روش های جستجو
ما MEDLINE؛ Embase؛ CENTRAL؛ پایگاه ثبت تخصصی گروه بیماریهای التهابی روده (IBD) در کاکرین و پایگاههای اطلاعاتی Clinicaltrials.gov را از ابتدا تا 28 فوریه 2018 جستوجو کردیم. ما همچنین فهرست منابع و مجموعه مقالات کنفرانس را جستوجو کردیم.
معیارهای انتخاب
RCTهایی برای ورود در نظر گرفته شدند که به مقایسه آنتیبیوتیکها با دارونما (placebo) یا یک مقایسهکننده فعال در بیماران بزرگسال مبتلا به CD (بیش از 15 سال سن) پرداختند.
گردآوری و تحلیل دادهها
دو نویسنده، نتایج جستوجو را غربالگری و دادهها را استخراج کردند. سوگیری (bias) با استفاده از ابزار خطر سوگیری کاکرین مورد ارزیابی قرار گرفت. پیامدهای اولیه عبارت بودند از شکست در دستیابی به بهبودی بالینی و عود. پیامدهای ثانویه شامل پاسخ بالینی، پاسخ آندوسکوپیک، بهبودی آندوسکوپیک، عود آندوسکوپیک، پاسخ هیستولوژیک، بهبودی هیستولوژیک، عوارض جانبی (AEs)؛ AEهای جدی؛ خروج از مطالعه به دلیل AEها و کیفیت زندگی بودند. بهبودی معمولا به صورت شاخص فعالیت بیماری کرون (CDAI) کمتر از 150 تعریف میشود. پاسخ بالینی معمولا بهصورت کاهش 70 یا 100 نقطهای در CDAI نسبت به خط پایه تعریف میشود. عود بهصورت CDAI بیش از 150 تعریف میشود. در مطالعاتی که شرکتکنندگان مبتلا به CD فیستولشده را به کار گرفتند، پاسخ بهصورت 50% کاهش در فیستولهای تخلیه تعریف شد. بهبودی بهصورت بسته شدن کامل فیستولها تعریف شد. ما خطر نسبی (RR) و 95% فاصله اطمینان (CI) متناظر را برای پیامدهای دوتایی محاسبه کردیم. ما میانگین تفاوت (MD) و 95% فاصله اطمینان (CI) متناظر را برای پیامدهای پیوسته محاسبه کردیم. از سیستم GRADE (نظام درجهبندی کیفیت شواهد و قدرت توصیهها) برای ارزیابی قطعیت شواهد استفاده شد.
نتایج اصلی
سیزده RCT (N: 1303 شرکتکننده) واجد شرایط بودند. دو کارآزمایی در معرض خطر بالای سوگیری ارزیابی شدند (کورسازی نشده بودند). هفت کارآزمایی در معرض خطر نامشخص سوگیری و چهار کارآزمایی در معرض خطر پایین سوگیری ارزیابی شدند. مقایسهها عبارت بودند از سیپروفلوکساسین (ciprofloxacin) (500 میلیگرم دوبار در روز) در مقابل دارونما (placebo)، ریفاکسیمین (rifaximin) (800 تا 2400 میلیگرم در روز) در مقابل دارونما، مترونیدازول (metronidazole) (400 تا 500 میلیگرم دو بار در روز) در مقابل دارونما، کلاریترومایسین (clarithromycin) (1 گرم/ روز) در مقابل دارونما، کوتریموکسازول (cotrimoxazole) (960 میلیگرم دوبار در روز) در مقابل دارونما، سیپروفلوکساسین (500 میلیگرم دوبار در روز) و مترونیدازول (250 میلیگرم چهار بار در روز) در مقابل متیلپردنیزولون (methylprednisolone) (0.7 تا 1 میلیگرم/کیلوگرم در روز)، سیپروفلوکساسین (500 میلیگرم در روز)، مترونیدازول (500 میلیگرم در روز) و بودزوناید (budesonide) (9 میلیگرم در روز) در مقابل دارونما با بودزوناید (9 میلیگرم در روز)، سیپروفلوکساسین (500 میلیگرم دوبار در روز) در مقابل مسالازین (mesalazine) (2 گرم دوبار در روز)، سیپروفلوکساسین (500 میلیگرم دوبار در روز) با آدالیموماب (adalimumab) در مقابل دارونما با آدالیموماب، سیپروفلوکساسین (500 میلیگرم دوبار در روز) با اینفلیکسیماب (infliximab) در مقابل دارونما با اینفلیکسیماب، کلاریترومایسین (750 میلیگرم در روز) و آنتیمایکوباکتریال در مقابل دارونما، و مترونیدازول (400 میلیگرم دو بار در روز) و کوتریموکسازول (cotrimoxazole) (960 میلیگرم دو بار در روز) در مقابل دارونما. ما همه آنتیبیوتیکها را به صورت یک طبقه در مقابل دارونما و آنتیبیوتیکها با ضد فاکتور نکروز دهنده تومور (anti‐TNF) را در مقابل دارونما با آنتی-TNF ترکیب کردیم.
اثر آنتیبیوتیکهای مجزا بر CD به دلیل عدم دقت، عموما نامشخص بود. هنگامی که ما آنتیبیوتیکها را به صورت یک طبقه ترکیب کردیم، 55% (524.289) از شرکتکنندگان دریافتکننده آنتیبیوتیک در مقایسه با 64% (231.149) از شرکتکنندگان دریافتکننده دارونما، در دستیابی به بهبودی در 6 تا 10 هفته با شکست مواجه شدند (RR: 0.86؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.76 تا 0.98؛ 7 مطالعه؛ شواهد با قطعیت بالا). در 10 تا 14 هفته، 41% (428.174) از شرکتکنندگان دریافتکننده آنتیبیوتیک در مقایسه با 49% (189.93) از شرکتکنندگان دریافتکننده دارونما، در دستیابی به پاسخ بالینی با شکست مواجه شدند (RR: 0.77؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.64 تا 0.93؛ 5 مطالعه؛ شواهد با قطعیت متوسط). تاثیر آنتیبیوتیکها بر عود نامشخص بود.
بیماری در 45% (83.37) از شرکتکنندگان دریافتکننده آنتیبیوتیک در مقایسه با 57% (72.41) از شرکتکنندگان دریافتکننده دارونما، در 52 هفته عود کرد (RR: 0.87؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.52 تا 1.47؛ 2 مطالعه؛ شواهد با قطعیت پایین). در مطالعات واردشده، عود در بهبودی آندوسکوپیک گزارش نشد. بهنظر نمیرسد که آنتیبیوتیکها، خطر AEها را افزایش دهند. 38% (568.214) از شرکتکنندگان دریافتکننده آنتیبیوتیک در مقایسه با 45% (284.128) از شرکتکنندگان دریافتکننده دارونما، دچار حداقل یک عارضه جانبی شدند (RR: 0.87؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.75 تا 1.02؛ 9 مطالعه؛ شواهد با قطعیت بالا). تاثیر آنتیبیوتیکها بر AEهای جدی و خروج از مطالعه به دلیل AEها، نامشخص بود. 2% (377.6) از شرکتکنندگان دریافتکننده آنتیبیوتیک در مقایسه با 0.7% (143.1) از شرکتکنندگان دریافتکننده دارونما، دچار حداقل یک عارضه جانبی شدند (RR: 1.70؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.29 تا 10.01؛ 3 مطالعه؛ شواهد با قطعیت پایین). 9% (569.53) از شرکتکنندگان دریافتکننده آنتیبیوتیک در مقایسه با 12% (289.36) از شرکتکنندگان دریافتکننده دارونما، به دلیل AEها از مطالعه خارج شدند (RR: 0.86؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.57 تا 1.29؛ 9 مطالعه؛ شواهد با قطعیت پایین). عوارض جانبی شایع در این مطالعات عبارت بودند از ناراحتی دسگاه گوارشی، عفونت دستگاه تنفسی فوقانی، تشکیل آبسه و سردرد، تغییر در حس چشایی و پاراستزی (paraesthesia).
هنگامی که ما آنتیبیوتیکهای مورد استفاده را با آنتی-TNF ترکیب کردیم، 21% (48.10) از بیماران در درمان ترکیبی در مقایسه با 36% (52.19) از شرکتکنندگان دریافتکننده دارونما و آنتی-TNF، در دستیابی به پاسخ بالینی (50% بسته شدن فیستولها) یا بهبودی (بسته شدن فیستولها) در 12 هفته با شکست مواجه شدند (RR: 0.57؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.29 تا 1.10؛ 2 مطالعه؛ شواهد با قطعیت پایین). این مطالعات، تاثیر آنتیبیوتیکها و آنتی-TNF را بر عود بالینی یا آندوسکوپیک ارزیابی نکردند. 77% (48.37) از شرکتکنندگان دریافتکننده آنتیبیوتیک و آنتی-TNF در مقایسه با 83% (52.43) از شرکتکنندگان دریافتکننده آنتی-TNF و دارونما، دچار یک AE شدند (RR: 0.93؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.76 تا 1.12؛ 2 مطالعه؛ شواهد با قطعیت متوسط). تاثیر آنتیبیوتیکها و آنتی-TNF بر خروج از مطالعه به دلیل AEها نامشخص است. 6% (48.3) از شرکتکنندگان دریافتکننده آنتیبیوتیک و آنتی-TNF در مقایسه با 8% (52.4) از شرکتکنندگان دریافتکننده آنتی-TNF و دارونما، به دلیل AEها از مطالعه خارج شدند (RR: 0.82؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.19 تا 3.45؛ 2 مطالعه؛ شواهد با قطعیت پایین). عوارض جانبی رایج عبارت بودند از تهوع، استفراغ، عفونت دستگاه تنفسی فوقانی، تغییر در حس چشایی، خستگی و سردرد.
نتیجهگیریهای نویسندگان
شواهدی با کیفیت متوسط تا بالا نشان میدهند که هرگونه منفعت ایجاد شده با مصرف آنتیبیوتیکها در CD فعال، احتمالا متوسط است و ممکن است از لحاظ بالینی معنیدار نباشد. شواهدی با کیفیت بالا نشان میدهند که خطر عوارض جانبی با آنتیبیوتیکها در مقایسه با دارونما افزایش نیافت. اثر آنتیبیوتیکها بر خطر عوارض جانبی جدی نامشخص است. اثر آنتیبیوتیکها در حفظ بهبودی در CD، نامشخص است. بنابراین، نمیتوان در مورد اثربخشی و ایمنی آنتیبیوتیکها برای حفظ بهبودی در CD نتیجهگیری کرد. برای تعیین اثربخشی و ایمنی آنتیبیوتیکها برای درمان CD، تحقیقات بیشتری مورد نیاز است.
خلاصه به زبان ساده
استفاده از آنتیبیوتیکها برای درمان بیماری کرون
بیماری کرون چیست؟
بیماری کرون (CD) یک اختلال التهابی است که میتواند هر قسمت از دستگاه گوارش را، از دهان تا مقعد، تحت تاثیر قرار دهد. علائم شایع CD عبارتند از تب، اسهال، درد شکم و کاهش وزن. CD با دورههایی از عود، هنگامی که افراد دچار علائم میشوند و دورههای بهبودی، هنگامیکه علائم متوقف میشوند، تشخیص داده میشود.
آنتیبیوتیکها چه هستند؟
آنتیبیوتیکها داروهایی هستند که برای درمان عفونتهای باکتریایی مورد استفاده قرار میگیرند. آنتیبیوتیکها برای هدف قرار دادن جمعیتی خاص از باکتریها طراحی شدهاند و مکانیزمهای مختلف عملکردی برای توقف رشد جمعیت باکتریها یا ریشهکن کردن باکتریها دارند.
هدف این مطالعه چیست؟
آنتیبیوتیکها معمولا برای مدیریت بیماران مبتلا به CD استفاده میشوند زیرا تصور میشود که التهاب در روده توسط یک پاتوژن خاص باکتریایی تحریک شده باشد. از بین بردن این هدف باکتریایی، اجازه خواهد داد تا روند التهابی برطرف شود. با این حال، دستورالعملهای بالینی فعلی استفاده از داروهای آنتیبیوتیکی را برای ایجاد یا حفظ بهبودی بالینی در بیماران مبتلا به CD، توصیه نمیکنند، زیرا هیچ شواهد قطعی برای نشان دادن منفعت استفاده از آنتیبیوتیکها به این روش وجود ندارد.
این مطالعه چگونه انجام شد؟
یک مرور سیستماتیک از منابع فعلی، برای تعیین اینکه آیا درمان با آنتیبیوتیک برای ایجاد یا حفظ بهبودی در CD موثر است یا خیر، انجام شد. یک جستوجوی الکترونیکی از چندین پایگاه اطلاعاتی انجام شد و مطالعاتی که معیارهای ورود ما را داشتند، برای ارزیابی بیشتر انتخاب شدند. تجزیهوتحلیل آماری به منظور تعیین اینکه کدام آنتیبیوتیکهای خاص دارای منفعت کلی هستند، انجام شد.
نتایج چه بودند؟
آنتیبیوتیکهای متعددی، از جمله سیپروفلوکساسین، مترونیدازول، کلاریترومایسین، ریفاکسیمین و کوتریموکسازول، در CD مورد مطالعه قرار گرفتهاند. بیشتر مطالعات واردشده دارای حجم نمونه کوچک بودند. هنگامی که ما آنتیبیوتیکها را به عنوان یک کلاس ترکیب کردیم، این داروها برای القای بهبودی و بهتر شدن علائم CD منفعت نسبتا بالاتری نسبت به دارونما (برای مثال داروی تقلبی مانند قرص قند) داشتند. بهعنوان مثال، میزان بهبودی در شرکتکنندگان دریافتکننده آنتیبیوتیکها 45% (542.253) و در شرکتکنندگان دریافتکننده دارونما 36% (231.82) بود.
ما کیفیت شواهد حمایتکننده را از این پیامد، بالا ارزیابی کردیم. مطالعات اندکی به ارزیابی استفاده از آنتیبیوتیکها برای حفظ بهبودی در CD پرداختند. تاثیر آنتیبیوتیکها در پیشگیری از عود در CD نامشخص است. بهنظر نمیرسد که آنتیبیوتیکها، خطر عوارض جانبی را در مقایسه با دارونما افزایش دهند. عوارض جانبی رایج گزارششده در این مطالعات عبارت بودند از ناراحتی گوارشی، عفونت دستگاه تنفسی فوقانی، تشکیل آبسه، سردرد، تغییر در حس چشایی و پاراستزی (خوابرفتگی) (گزگز و سوزن سوزن شدن اندامها). عوارض جانبی جدی در این مطالعات بهخوبی گزارش نشد و تاثیر آنتیبیوتیکها بر خطر عوارض جانبی جدی نامشخص است.
نتیجهگیریها
شواهدی با کیفیت متوسط تا بالا نشان میدهند که منفعت ایجادشده توسط آنتیبیوتیکها در CD فعال احتمال دارد که بسیار کم باشد. شواهدی با کیفیت بالا نشان میدهند که خطر عوارض جانبی با آنتیبیوتیکها در مقایسه با دارونما، بالا نیست. تاثیر آنتیبیوتیکها بر خطر عوارض جانبی جدی نامشخص است. تاثیر آنتیبیوتیکها در پیشگیری از عود در CD نامشخص است. بنابراین، نمیتوان در مورد منافع و آسیبهای آنتیبیوتیکها برای حفظ بهبودی در CD نتیجهگیری کرد. تحقیقات بیشتری برای تعیین آسیبها و منافع درمان با آنتیبیوتیکها در CD مورد نیاز است.