پیشینه
ترامادول (tramadol) اغلب برای درمان درد تجویز میشود و با ناتوانی فیزیکی در استئوآرتریت (OA) همراه است. با توجه به مکانیزم دارویی ترامادول، ممکن است در مقایسه با داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) منجر به عوارض جانبی مرتبط کمتری (مانند خونریزی گوارشی یا مشکلات کلیوی) شود. این یک بهروزرسانی از مرور کاکرین است که ابتدا در سال 2006 منتشر شد.
اهداف
تعیین منافع و مضرات ترامادول خوراکی یا ترامادول همراه با استامینوفن یا NSAIDها در افراد مبتلا به استئوآرتریت.
روش های جستجو
ما پایگاه ثبت مرکزی کارآزماییهای کنترلشده کاکرین (CENTRAL ؛Cochrane Central Register of Controlled Trails)؛ پایگاههای اطلاعاتی MEDLINE؛ Embase و همچنین مراکز ثبت کارآزماییهای مؤسسه ملی سلامت ایالات متحده و سازمان جهانی بهداشت را تا فوریه 2018 جستوجو کردیم. ما پایگاه اطلاعاتی LILACS را تا آگوست 2015 جستوجو کردیم.
معیارهای انتخاب
ما کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشدهای (RCTs ؛randomised controlled trails) را وارد کردیم که اثر ترامادول، یا ترامادول را در ترکیب با استامینوفن (پاراستامول) یا NSAIDها در مقابل دارونما (placebo) یا هر نوع مقایسهکنندهای در افراد مبتلا به استئوآرتریت ارزیابی کردند.
گردآوری و تحلیل دادهها
ما از روشهای استاندارد روششناسی مورد انتظار کاکرین استفاده کردیم.
نتایج اصلی
ما 22 RCT (11 مورد بیشتر از مرور قبلی) را وارد کردیم که از بین آنها 21 RCT برای متاآنالیز (meta‐analyses) وارد شدند که در آنها 3871 شرکتکننده برای دریافت ترامادول بهتنهایی یا ترامادول در ترکیب با یک مسکن دیگر و 2625 شرکتکننده برای دریافت دارونما یا کنترل فعال، تصادفیسازی شدند. 17 مطالعه فقط ترامادول و 5 مطالعه ترامادول را به همراه استامینوفن ارزیابی کردند. 13 مطالعه از کنترلهای دارونما و 11 مطالعه از کنترلهای فعال استفاده کردند (دو کارآزمایی هر دو بازوی دارونما و درمان فعال را داشتند). دوز ترامادول از 37.5 میلیگرم تا 400 میلیگرم در روز متغیر بود؛ همه دوزها ترکیب شدند.
اکثر کارآزماییها چند مرکزی و با میانگین دوره دو ماهه بودند. شرکتکنندگان عمدتا زنان مبتلا به استئوآرتریت هیپ یا زانو بودند که میانگین سن آنها 63 سال بوده و درد متوسط تا شدید داشتند. خطر بالای سوگیری انتخاب وجود داشت، زیرا فقط چهار کارآزمایی، هم تولید توالی مناسب و هم پنهانسازی تخصیص را گزارش کردند. از آنجایی که اکثر مطالعات، شرکتکنندگان را کورسازی کردند، خطر پایین سوگیری عملکردی وجود داشت. از آنجایی که 22.10 کارآزمایی، دادههای ناقص پیامد را نشان دادند، خطر بالای سوگیری فرسایشی وجود داشت. بسیاری از کارآزماییها از صنعت داروسازی حمایت مالی دریافت کردند.
شواهدی با کیفیت متوسط (به دلیل خطر سوگیری کاهش یافت) نشان داد که ترامادول بهتنهایی و در ترکیب با استامینوفن در مقایسه با کنترل دارونما هیچ منفعت قابلتوجهی را در کاهش درد نداشت (ترامادول بهتنهایی: 4% بهبودی کامل؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 3% تا 5%؛ 8 مطالعه؛ 3972 شرکتکننده؛ ترامادول در ترکیب با استامینوفن: 4% بهبودی کامل؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 2% تا 6%؛ 2 مطالعه؛ 614 شرکتکننده).
15 نفر از 100 نفر در گروه ترامادول در مقایسه با 100.10 نفر در گروه دارونما (5% بهبودی کامل) تا 20% بهبود یافتند (که به تفاوت مهم بالینی در درد مربوط میشود). 12 نفر از 100 نفر در گروه ترامادول در ترکیب با استامینوفن در مقایسه با 100.7 نفر در گروه دارونما (5% بهبودی کامل) تا 20% بهبود یافتند.
شواهدی با کیفیت متوسط (به دلیل خطر سوگیری کاهش یافت) نشان داد که ترامادول بهتنهایی و در ترکیب با استامینوفن منجر به منفعت قابلتوجهی در عملکرد فیزیکی در مقایسه با دارونما نشد (ترامادول بهتنهایی: 4% بهبودی کامل؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 2% تا 6%؛ 5 مطالعه؛ 2550 شرکتکننده؛ ترامادول در ترکیب با استامینوفن: 4% بهبودی کامل؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 2% تا 7%؛ 2 مطالعه؛ 614 شرکتکننده).
21 نفر از 100 نفر در گروه ترامادول در مقایسه با 100.16 نفر در گروه دارونما (5% بهبودی کامل) تا 20% بهبود یافتند (که به تفاوت مهم بالینی در عملکرد فیزیکی مربوط میشود). 15 نفر از 100 نفر در گروه ترامادول در ترکیب با استامینوفن در مقایسه با 100.10 نفر در گروه دارونما (5% بهبودی کامل) تا 20% بهبود یافتند.
شواهدی با کیفیت متوسط (به دلیل خطر سوگیری کاهش یافت) نشان داد که، در مقایسه با دارونما، خطر بالایی از بروز عوارض جانبی با ترامادول بهتنهایی (خطر نسبی (RR): 1.34؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.24 تا 1.46؛ 4 مطالعه؛ 2039 شرکتکننده) و ترامادول در ترکیب با استامینوفن در مقایسه با دارونما وجود داشت (RR: 1.91؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.32 تا 2.76؛ 1 مطالعه؛ 308 شرکتکننده). این مساله با 17% افزایش (95% فاصله اطمینان (CI): 12% تا 23%) با ترامادول بهتنهایی و 22% افزایش ( 95% فاصله اطمینان (CI): 8% تا 41%) با ترامادول در ترکیب با استامینوفن مرتبط بود.
سه عارضه جانبی شایع عبارت بودند از تهوع، سرگیجه و خستگی. شواهدی با کیفیت متوسط (به دلیل خطر سوگیری کاهش یافت) نشان داد که، خطر بالایی از خروج از مطالعه به دلیل عوارض جانبی با ترامادول بهتنهایی در مقایسه با دارونما وجود داشت (RR: 2.64؛ 95% فاصله اطمینان (CI):2.17 تا 3.20؛ 9 مطالعه؛ 4533 شرکتکننده) که مربوط به 12% افزایش بود (95% فاصله اطمینان (CI): 9% تا 16%).
شواهدی با کیفیت پایین (به دلیل خطر سوگیری و تناقض کاهش یافت) نشان داد که، خطر بالایی از خروج از مطالعه به دلیل عوارض جانبی با ترامادول در ترکیب با استامینوفن در مقایسه با دارونما وجود داشت (RR: 2.78؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.50 تا 5.16؛ 2 مطالعه؛ 614 شرکتکننده) که مربوط به 8% بهبودی مطلق بود (95% فاصله اطمینان (CI): 2% تا 19%).
شواهدی با کیفیت پایین (به دلیل خطر سوگیری و عدم دقت کاهش یافت) نشان داد که، خطر بالایی از بروز عوارض جانبی جدی با ترامادول بهتنهایی در مقایسه با دارونما وجود داشت (2459.110 شرکتکننده با ترامادول در مقایسه با 1153.22 شرکتکننده با دارونما؛ RR: 1.78؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.11 تا 2.84؛ 7 مطالعه؛ 3612 شرکتکننده) که مربوط به 1% افزایش بود (95% فاصله اطمینان (CI): 0% تا 4%). هیچ عارضه جانبی جدی گزارش شدهای در یک مطالعه کوچک (15 شرکتکننده) در مورد ترامادول با استامینوفن در مقایسه با دارونما وجود نداشت.
نتیجهگیریهای نویسندگان
شواهدی با کیفیت متوسط نشان میدهند که ترامادول بهتنهایی یا در ترکیب با استامینوفن، در مقایسه با دارونما، احتمالا هیچ منفعت قابلتوجهی بر میانگین درد یا عملکرد در افراد مبتلا به استئوآرتریت ندارد، اگر چه تعداد اندکی بیشتر در گروه ترامادول، بهبودی قابلتوجهی را گزارش کردند (بهصورت 20% یا بیشتر تعریف شد). شواهدی با کیفیت متوسط نشان میدهند که عوارض جانبی، احتمالا باعث میشود که تعداد قابل ملاحظهای از شرکتکنندگان، مصرف ترامادول را قطع کنند. افزایش در تعداد عوارض جانبی جدی با ترامادول، به دلیل تعداد کم عوارض، کمتر قطعی است.
خلاصه به زبان ساده
ترامادول برای استئوآرتریت
این خلاصه از یک مرور کاکرین نشان میدهد که ما از تحقیق در مورد منافع و مضرات ترامادول (یک تسکیندهنده درد) برای درمان استئوآرتریت (OA) چه میدانیم. ما تحقیقات منتشرشده را تا 1 فوریه 2018 مورد بررسی قرار داده و 22 مطالعه را شامل 3871 فرد دریافتکننده ترامادول و 2625 فرد در یک گروه مقایسهکننده یافتیم. در مقایسه با دارونما (درمان ساختگی)، شواهدی با کیفیت متوسط نشان دادند که استفاده از ترامادول تا سه ماه هیچ منفعت قابلتوجهی را در میانگین درد یا عملکرد نداشت، گرچه تعداد اندکی بیشتر از افراد گروه ترامادول بهبود قابلتوجهی را گزارش کردند (بهصورت 20% یا بیشتر تعریف شد). همچنین، ممکن بود افراد عوارض جانبی بیشتری را مانند تهوع، استفراغ، سرگیجه، یبوست، خستگی و سردرد داشته باشند که آنها را از مصرف آن بازدارد. ما به دلیل تعداد اندک عوارض، قطعیت اندکی در مورد خطر عوارض جدی داشتیم. بسیاری از کارآزماییها از صنعت داروسازی حمایت مالی دریافت کردند.
استئوآرتریت چیست و ترامادول چیست؟
OA بیماری مفاصل، مانند زانو یا هیپ است. هنگامی که غضروف مفصل از بین میرود، استخوان رشد میکند تا آسیب را جبران کند. به جای بهتر شدن، استخوان بهطور غیرطبیعی رشد کرده و وضعیت را بدتر میکند. برای مثال، استخوان میتواند مفصل را دردناک و ناپایدار کند. این میتواند عملکرد فیزیکی یا توانایی استفاده از زانو را تحت تاثیر قرار دهد.
ترامادول یک اپیوئید است که برای درمان OA مورد استفاده قرار میگیرد. برخلاف سایر داروهای ضددرد مانند داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)، ترامادول منجر به خونریزی در معده و روده، یا مشکلات کلیوی نمیشود. همچنین غضروف موجود در انتهای استخوانها را تحت تاثیر قرار نمیدهد. با این حال، ترامادول ممکن است تورم را کاهش ندهد.
نتایج این مطالعه مروری چه هستند؟
افراد در 22 کارآزمایی واردشده، دوزهای روزانه مختلفی را از ترامادول یا دارونما، یک NSAID یا یک مسکن متفاوت دریافت کردند. اکثر آنها زن، و با میانگین سن 63 سال، و دارای درد متوسط تا شدید بودند. طول مطالعات از یک هفته تا سه ماه متغیر بود. نتایج زیر مربوط به مقایسه ترامادول بهتنهایی با دارونما است. نتایج مشابهی برای ترامادول در ترکیب با استامینوفن وجود داشت.
درد (مقیاس آنالوگ بصری (VAS) 0 تا 100؛ نمرات پایینتر به معنای درد کمتر)
افرادی که فقط ترامادول دریافت کردند، در مقایسه با دارونما، درد خود را 4 نقطه پایینتر رتبهبندی کردند (4% بهبودی کامل). افرادی که فقط ترامادول دریافت کردند، درد خود را 50.3 رتبهبندی کردند؛ افرادی که دارونما دریافت کردند درد خود را 54.3 رتبهبندی کردند.
10% از افراد دریافتکننده دارونما، بهبود بالینی مهمی (حداقل 20%) در درد داشتند و 15% از افراد گروه دریافتکننده ترامادول بهبود بالینی مهمی داشتند (5% افراد بیشتر).
عملکرد فیزیکی (شاخص آرتریت دانشگاههای وسترین انتاریو و مک مستر (WOMAC ؛Western Ontario and McMaster Universities Arthritis Index)؛ نمرات پایینتر به معنای عملکرد فیزیکی بهتر)
افرادی که فقط ترامادول دریافت کردند، عملکرد فیزیکی خود را 68 نقطه پایینتر از دارونما رتبهبندی کردند (4% بهبودی کامل). افرادی که فقط ترامادول دریافت کردند، عملکرد فیزیکی خود را روی 991 رتبهبندی کردند؛ افرادی که دارونما دریافت کردند عملکرد فیزیکی خود را روی 1059 رتبهبندی کردند.
21% از افراد دریافتکننده ترامادول، بهبود بالینی مهمی در عملکرد فیزیکی و 16% از افراد دریافتکننده دارونما بهبود بالینی مهمی داشتند (5% افراد بیشتر).
کل عوارض جانبی
66 نفر از 100 نفر هنگام مصرف ترامادول بهتنهایی در مقایسه با 49 نفر از 100 نفر هنگام مصرف دارونما، ممکن است دچار عوارض جانبی شوند (17% افراد بیشتر).
خروج از مطالعه به علت عوارض جانبی
19 نفر از 100 نفر به دلیل عوارض جانبی هنگام مصرف ترامادول بهتنهایی در مقایسه با 7 نفر از 100 نفر هنگام مصرف دارونما از مطالعه خارج شدند (12% افراد بیشتر).
عوارض جانبی جدی
3 نفر از 100 نفر، هنگام مصرف ترامادول بهتنهایی در مقایسه با 2 نفر از 100 نفر هنگام مصرف دارونما دچار عوارض جانبی شدند (1% افراد بیشتر).