پیشینه
سندرم پاهای بیقرار (RLS) یک اختلال عصبی رایج است که با کمبود آهن محیطی در زیرگروهی از بیماران همراه است. مشخص نیست که آیا آهندرمانی، درمان موثری برای RLS است یا خیر.
اهداف
ارزیابی اثربخشی و ایمنی آهن خوراکی یا تزریقی برای درمان سندرم پاهای بیقرار (RLS) در مقایسه با دارونما یا درمانهای دیگر.
روش های جستجو
ما پایگاه ثبت مرکزی کارآزماییهای کنترلشده کاکرین (CENTRAL ؛Cochrane Central Register of Controlled Trails)؛ MEDLINE؛ Embase؛ PsycNFO و (CINAHL) Cumulative Index to Nursing and Allied Health Literture را در یک دوره زمانی از ژانویه 1995 تا سپتامبر 2017 جستوجو کردیم. ما فهرست منابع را برای یافتن مطالعات منتشرشده اضافی جستوجو کردیم. ما Clinicaltrials.gov و سایر مراکز ثبت کارآزماییهای بالینی (سپتامبر 2017) را برای یافتن مطالعات در حال انجام یا منتشرنشده جستوجو کردیم.
معیارهای انتخاب
کارآزماییهای کنترلشده که به مقایسه هر فرمولاسیونی از آهن با دارونما، داروهای دیگر، یا عدم درمان، در بزرگسالان با تشخیص RLS بر اساس مصاحبه بالینی متخصص یا معیارهای تشخیص صریح پرداختند.
گردآوری و تحلیل دادهها
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم دادهها را استخراج و کیفیت کارآزمایی را ارزیابی کردند، و در مورد هرگونه اختلاف نظر از طریق بحث به توافق رسیدند. پیامد اولیه مورد نظر در این مرور، بیقراری یا احساسات ناخوشایندی بود، که بیمار بهصورت ذهنی آن را تجربه کرد. ما تفاوتهای درمان/کنترل را در پیامدهای سراسر مطالعات با استفاده از متاآنالیز اثرات تصادفی (random‐effects meta‐ana) ترکیب کردیم. ما، در صورت امکان، دادههای پیوسته را با استفاده از میانگین تفاوتها (MDs) تجزیهوتحلیل کردیم و تجزیهوتحلیل میانگین تفاوت استانداردشده (SMD) را در زمانی که معیارهای متفاوتی در سراسر مطالعات مورد استفاده قرار گرفت، انجام دادیم. ما خطرات نسبی (RRs) را برای دادههای دوتایی با استفاده از روش منتل-هنزل (Mantel‐Haenszel method) و 95% فواصل اطمینان (CIs) محاسبه کردیم. ما ناهمگونی مطالعه را با استفاده از آماره I2 تجزیهوتحلیل کردیم. ما از روشهای استاندارد روششناسی مورد انتظار کاکرین استفاده کردیم. ما تجزیهوتحلیل سیستم GRADE (نظام درجهبندی کیفیت شواهد و قدرت توصیهها) را با استفاده از GRADEpro انجام دادیم.
نتایج اصلی
ما در این مرور 10 مطالعه را شناسایی و وارد کردیم (در مجموع 428 شرکتکننده، پیگیری به مدت 16-2 هفته). پیامد اولیه ما، احساس بیقراری یا ناخوشایند در پا بود که در هشت کارآزمایی با استفاده از مقیاس بینالمللی پاهای بیقرار (IRLS) (بین 0 تا 40) و در کارآزمایی نهم با مقیاس متفاوت علانم RLS اندازهگیری شد. 9 مطالعه، آهن را با دارونما و یک مطالعه، آهن را با آگونیست دوپامین (پرامیپکسول (pramipexole)) مقایسه کردند. احتمال سوگیری در میان کارآزماییها متغیر بود. سه مطالعه، یک عنصر واحد با خطر سوگیری بالا داشتند که دو مطالعه فاقد کورسازی و مطالعه دیگر دارای دادههای ناقص پیامد بودند. تمام مطالعات دارای حداقل یک ویژگی بودند که منجر به خطر نامشخص سوگیری شد.
ترکیب دادههای بهدست آمده از هفت کارآزمایی که از IRLS برای مقایسه آهن و دارونما استفاده کردند، نشان داد استفاده از آهن منجر به بهبود بیشتری در نمرات IRLS شد (MD: 3.78-؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 6.25- تا 1.31-؛ 66% = I2؛ 7 مطالعه؛ 345 شرکتکننده) که 2 تا 12 هفته پس از درمان اندازهگیری شدند. از جمله در مطالعه هشتم، که در آن میزان بیقراری با استفاده از یک مقیاس متفاوت اندازهگیری شد، استفاده از آهن در مقایسه با دارونما مفید بود (SMD: 0.74-؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.26- تا 0.23-؛ 80% = I2؛ 8 مطالعه؛ 370 شرکتکننده). ارزیابی GRADE از قطعیت برای این پیامد، متوسط بود.
یک مطالعه واحد که به مقایسه آهن با آگونیست دوپامین (پرامیپکسول) پرداخت، کاهش مشابهی را در شدت RLS در دو گروه یافت (MD: 0.40-؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 5.93- تا 5.13؛ 30 شرکتکننده).
ارزیابی پیامدهای ثانویه، با تعداد کمی از کارآزماییهایی که به ارزیابی هر پیامد پرداختند، محدود بود. آهن در مقایسه با دارونما، کیفیت زندگی را در قالب یک مقیاس دوتایی بهبود نبخشید (RR: 2.01؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.54 تا 7.45؛ 54% = I2؛ 2 مطالعه؛ 39 شرکتکننده)، اما کیفیت زندگی را که در قالب مقیاسهای پیوسته اندازهگیری شدند، بهبود بخشید (SMD: 0.51؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.15 تا 0.87؛ 0% = I2؛ 3 مطالعه؛ 128 شرکتکننده). کیفیت خواب ذهنی (SMD: 0.19؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.18- تا 0.56؛ 9% = I2؛ 3 مطالعه؛ 128 شرکتکننده)، و کیفیت خواب عینی، که بوسیله تغییر در اثربخشی خواب در یک مطالعه واحد اندازهگیری شد، بین گروههای آهن و دارونما متفاوت نبود (35.5- +/ 92.0- در مقابل 41.4 - +/ 98.2-؛ 18 شرکتکننده).
حرکات تناوبی اندام در خواب با آهن در مقایسه با دارونما، کاهش معنیداری نداشت (SMD: 0.19-؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.70- تا 0.32؛ 0% = I2؛ 2 مطالعه؛ 60 شرکتکننده). آهن در مقایسه با دارونما، خوابآلودگی را که با مقیاس طبقهبندی خوابآلودگی اپورث (Epworth Sleepiness Scale) اندازهگیری شد، بهبود نبخشید (دادهای ارائه نشد؛ 1 مطالعه؛ 60 شرکتکننده)، اما آیتم خستگی روزانه را از RLS-6 در مقایسه با دارونما بهبود بخشید (حداقل مربعات تفاوت میانگین: 1.5-؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 2.5- تا 0.6-؛ 1 مطالعه؛ 110 شرکتکننده). رتبهبندی GRADE برای پیامدهای ثانویه از پایین تا بسیار پایین متغیر بود.
تجزیهوتحلیل از پیش تعیین شده زیرگروهی، در کارآزماییهایی که به مطالعه شرکتکنندگان دیالیزی پرداختند، بهبود بیشتری را با آهن نشان داد. استفاده از سطوح پایین سرم فریتین بهعنوان معیار ورود و استفاده از آهن خوراکی در مقابل آهن داخل وریدی، تفاوتهای زیرگروهی معنیداری را نشان نداد.
آهن منجر به عوارض جانبی قابلتوجه بیشتری نسبت به دارونما نشد (RR: 1.48؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.97 تا 2.25؛ 45% = I2؛ 6 مطالعه؛ 298 شرکتکننده). یک مطالعه واحد گزارش کرد که افراد تحت درمان با آهندرمانی، دچار عوارض جانبی کمتری نسبت به مقایسه کننده فعال پرامیپکسول شدند.
نتیجهگیریهای نویسندگان
آهندرمانی در مقایسه با دارونما احتمالا بیقراری و شدت RLS را بهبود میبخشد. آهندرمانی ممکن است خطر عوارض جانبی را در مقایسه با دارونما افزایش ندهد. ما مطمئن نیستیم که آیا آهندرمانی، کیفیت زندگی را در مقایسه با دارونما بهبود میبخشد. آهندرمانی ممکن است تفاوت اندک یا عدم تفاوت را نسبت به پرامیپکسول در بیقراری و شدت RLS، همچنین در خطر عوارض جانبی ایجاد کند. تاثیر بر پیامدهای ثانویه مانند کیفیت زندگی، عملکرد روزانه و کیفیت خواب، زمان بهینه و فرمولاسیون تجویز، و ویژگیهای بیمار، برای پیشبینی پاسخ نیازمند به مطالعه بیشتر هستند.
خلاصه به زبان ساده
آهن برای درمان سندرم پاهای بیقرار
پیشینه
سندرم پاهای بیقرار یک بیماری شایع پزشکی است که منجر به اجبار ناراحتکننده در حرکت پاها میشود. این اجبارها در عصر و شب اتفاق میافتند و میتوانند مانع خواب راحت در افراد شوند. سطوح پایین آهن خون اغلب در افراد مبتلا به سندرم پاهای بیقرار دیده میشود. سطوح پایین آهن خون ممکن است بخشی از علت سندرم پاهای بیقرار آنها باشد. آهن را میتوان بهصورت یک قرص یا بهصورت تزریق به جریان خون تجویز کرد. ما این مرور را انجام دادیم تا بدانیم که آیا درمان با آهن، علائم سندرم پاهای بیقرار را کاهش میدهد یا خیر.
ویژگیهای مطالعه
ما 10 مطالعه مربوط را به آهن وارد کردیم. این 10 مطالعه شامل 428 فرد مبتلا به سندرم پاهای بیقرار بودند. همه افراد مبتلا دارای سطوح پایین آهن خون نبودند. همه شرکتکنندگان بزرگسال بودند. اکثر مطالعات از تزریق آهن استفاده کردند، در حالی که سه مطالعه از آهن بهشکل قرص استفاده کردند. در 9 مطالعه، درمان با آهن با یک درمان غیرفعال (به عنوان مثال یک دارونما) مقایسه شد. در یک مطالعه، آهن با درمان دیگری برای سندرم پاهای بیقرار به نام آگونیست دوپامین مقایسه شد. معیار اصلی مورد نظر در مرور ما شدت بیقراری بود. این معیار معمولا با استفاده از 10 سوال بررسی کننده شدت و اثرات اجبار برای حرکت پاها، به نام مقیاس بینالمللی رتبهبندی شدت سندرم پاهای بیقرار (IRLS) اندازهگیری شد. این مقیاس، 4-2 هفته پس از تزریق آهن و 14-12 هفته پس از مصرف آهن به شکل قرص اندازهگیری شد.
چهار کارآزمایی از تولیدکننده دارو، دو کارآزمایی از مؤسسه ملی سلامت ایالات متحده و دو کارآزمایی از محل کار محققان مطالعه حمایت مالی دریافت کردند. دو مطالعه منابع مالی خود را گزارش نکردند. چهار مطالعه که از تولیدکنندگان دارو حمایت مالی دریافت کردند، بزرگترین مطالعات بودند. بیش از نیمی از تعداد کل شرکتکنندگان در مطالعاتی مشارکت داشتند که از شرکتهای دارویی حمایت مالی دریافت کردند.
نتایج کلیدی و کیفیت شواهد
بهطور کلی، مطالعات نشان داند که آهن برای کاهش شدت علائم سندرم پاهای بیقرار بهتر از دارونما است، گرچه این منفعت، کم تا متوسط بود. این نتیجه بیشتر بر اساس مطالعاتی بود که از تزریق آهن، به جای قرصهای آهن استفاده کردند. تجوز آهن حتی در صورتی که سطوح آهن خون در ابتدای مطالعه طبیعی باشد نیز مفید بود. کیفیت شواهد متوسط بود، زیرا تمام مطالعات تکمیلشده منتشر نشدهاند، همه پیامدهای مهم اندازهگیری نشدهاند و تعداد افراد کافی مورد مطالعه قرار نگرفتهاند. عوارض جانبی با آهن شایعتر از دارونما نبود. بر اساس یک مطالعه، عوارض جانبی آهن کمتر از سایر درمانهای مورد استفاده برای سندرم پاهای بیقرار شایع بود، اگر چه قطعیت این نتیجه بسیار پایین است. مطالعات بیشتری لازم است تا افراد مبتلا به RLS و پزشکان بتوانند در مورد اینکه چه کسانی، چه نوع آهن و برای چه مدتی، برای درمان سندرم پاهای بیقرار آهن دریافت کنند، تصمیم بگیرند. شواهد تا سپتامبر 2017 بهروز است.