پیشینه
بیماری کرون (CD) یک اختلال التهابی مزمن است که میتواند هر بخشی را از دستگاه گوارش درگیر کند. 5 - آمینوسالیسیلاتها (5‐ASAs)، ترکیباتی با اثر موضعی و ضدالتهابی هستند که منجر به کاهش التهاب مخاط کولون با پروفایلهای رهاسازی که در میان فرمولهای مختلف موجود در بازار متفاوت است. این مرور بهروزشده کاکرین، شواهد فعلی را مربوط به استفاده از فرمولاسیونهای 5-ASA برای حفظ بهبودی حاصل از جراحی در CD خلاصه میکند.
اهداف
ارزیابی اثربخشی و ایمنی عوامل 5-ASA برای حفظ بهبودی ناشی از جراحی در CD.
روش های جستجو
ما MEDLINE؛ Embase؛ CENTRAL و پایگاه ثبت تخصصی گروه بیماریهای التهابی روده (IBD) را در کاکرین از ابتدا تا 16 جولای 2018 جستوجو کردیم. ما فهرست منابع، چکیده مقالات کنفرانسها و پایگاههای ثبت کارآزماییها را نیز جستوجو کردیم.
معیارهای انتخاب
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشدهای (RCTs ؛randomised controlled trails) برای ورود در نظر گرفته شدند که شرکتکنندگان مبتلا به CD را با بهبودی پس از جراحی وارد کردند و 5‐ASAs را با عدم درمان، دارونما (placebo) یا هر مداخله فعال دیگر که حداقل سه ماه طول کشیده بود، مقایسه کردند.
گردآوری و تحلیل دادهها
ما از روشهای استاندارد روششناسی مورد انتظار کاکرین استفاده کردیم. پیامد اولیه عود بیماری بود. پیامدهای ثانویه عبارت بودند از عود آندوسکوپیک، عود رادیولوژیک و جراحی، عوارض جانبی، عوارض جانبی جدی و خروج از مطالعه به دلیل عوارض جانبی.
نتایج اصلی
چهارده RCT (1867 شرکتکننده) در این مرور وارد شدند. شرکتکنندگان (15 تا 70 سال) از بیمارستانهای گاستروانترولوژی و کلینیکهای پزشکی در اروپا و آمریکای شمالی به کار گرفته شده و بین 3 تا 72 ماه پیگیری شدند. خطر سوگیری (bias) در یک مطالعه «پایین»، در هفت مطالعه «نامشخص» و در شش مطالعه «بالا» ارزیابی شد.
در 12 ماه، 36% (55.20) از شرکتکنندگان در گروه 5‐ASA در مقایسه با 51% (55.28) در گروه کنترل بدون درمان، دچار عود بالینی شدند (RR: 0.71؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.46 تا 1.10؛ شواهد با قطعیت پایین). شواهدی با قطعیت متوسط نشان میدهند که 5‐ASA ها برای پیشگیری از عود بالینی موثرتر از دارونما هستند. طی یک دوره پیگیری 12 تا 72 ماه، 36% (361.131) از شرکتکنندگان در گروه 5‐ASA در مقایسه با 43% (369.160) از شرکتکنندگان گروه دارونما، دچار عود شدند (RR: 0.83؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.72 تا 0.96؛ 0% = I2؛ شواهد با قطعیت متوسط). در 12 ماه، 17% (101.17) از گروه 4 گرم/روز مسالامین (mesalamine) در مقایسه با 26% (105.27) از گروه 2.4 گرم/روز دچار عود شدند (RR: 0.65؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.38 تا 1.13؛ شواهد با قطعیت متوسط).
هیچ شواهدی مبنی بر تفاوت در میزان عود بالینی در مقایسه ترکیبات 5‐ASA با آنتیمتابولیتهای پورین (purine antimetabolites) وجود نداشت. در 24 ماه، 61% (170.103) از شرکتکنندگان گروه مسالامین در مقایسه با 67% (177.119) از شرکتکنندگان گروه آزاتیوپرین (azathioprine)، دچار عود شدند (RR: 0.90؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.76 تا 1.07؛ 28% = I2؛ شواهد با قطعیت پایین). طی 24 ماه، 50% (18.9) از شرکتکنندگان گروه 5‐ASA در مقایسه با 13% (16.2) از شرکتکنندگان گروه آدالیموماب (adalimumab)، دچار عود شدند (RR: 4.0؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.01 تا 15.84؛ شواهد با قطعیت پایین). اثرات سولفاسالازین (sulphasalazine) در مقایسه با دارونما در میزان عود بالینی نامشخص است. پس از 18 تا 36 ماه، 66% (143.95) از شرکتکنندگان درمان شده با سولفاسالازین در مقایسه با 71% (155.110) از گروه دارونما، دچار عود شدند (RR: 0.88؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.56 تا 1.38؛ 38% = I2؛ شواهد با قطعیت پایین).
اثر داروهای 5‐ASA بر ایمنی نامشخص بود. طی 24 ماه پیگیری، 4% (55.2) از شرکتکنندگان گروه 5‐ASA در مقایسه با هیچ یک (55.0) از شرکتکنندگان گروه کنترل عدم درمان، دچار عوارض جانبی شدند (RR: 5.00؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.25 تا 101.81؛ شواهد با قطعیت بسیار پایین). یک نسبت مساوی از شرکتکنندگان گروههای 5‐ASA (10%؛ 241.23) و دارونما (9%؛ 225.20) دچار یک عارضه جانبی در دوره پیگیری 3 تا 72 ماه شدند (RR: 5.00؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.25 تا 101.81؛ شواهد با قطعیت بسیار پایین). میزان عوارض جانبی در گروههای 5‐ASA و آنالوگهای پورین مشابه بود. با این حال، عوارض جانبی جدی و خروج از مطالعه به علت عوارض جانبی در شرکتکنندگان دریافتکننده آنالوگهای پورین شایعتر از شرکتکنندگان دریافتکننده 5‐ASA بود.
در 52 هفته تا 24 ماه، 52% (207.107) از شرکتکنندگان گروه 5‐ASA در مقایسه با 47% (218.102) از شرکتکنندگان گروه آنالوگهای پورین، دچار یک عارضه جانبی شدند (RR: 1.11؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.97 تا 1.27؛ 0% = I2؛ شواهد با قطعیت بسیار پایین). 4% (152.6) از شرکتکنندگان گروه 5‐ASA در مقایسه با 17% (159.27) از شرکتکنندگان گروه آنالوگ پورین، دچار یک عارضه جانبی جدی شدند (RR: 0.30؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.11 تا 0.80؛ شواهد با قطعیت بسیار پایین). 8% (207.17) از شرکتکنندگان گروه 5‐ASA در مقایسه با 19% (218.42) از شرکتکنندگان گروه آنالوگ پورین، به دلیل عارضه جانبی از مطالعه خارج شدند (RR: 0.48؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.28 تا 0.83؛ شواهد با قطعیت پایین).
میزان عوارض جانبی در شرکتکنندگان گروه دوزهای بالا و پایین مسالامین مشابه بود. پس از 12 ماه، 2% (101.2) از شرکتکنندگان گروه 4 گرم / روز مسالامین در مقایسه با 2% (105.2) از شرکتکنندگان گروه 2.4 گرم/روز، دچار یک عارضه جانبی شدند (RR: 1.04؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.15 تا 7.24؛ شواهد با قطعیت پایین). نسبت شرکتکنندگانی که دچار عوارض جانبی در دوره 24 ماه پیگیری شدند، در گروه مسالامین 78% (18.14) و در شرکتکنندگان گروه آدالیموماب، 69% (16.11) بود (RR: 1.13؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.75 تا 1.71؛ شواهد با قطعیت بسیار پایین). هیچکدام (32.0) از شرکتکنندگان گروه سولفاسالازین در دوره 18 ماه پیگیری، در مقایسه با 3% (34.1) از شرکتکنندگان گروه دارونما، دچار یک عارضه جانبی شدند (RR: 0.35؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.01 تا 8.38؛ شواهد با قطعیت بسیار پایین). عوارض جانبی شایع گزارششده در مطالعات واردشده عبارت بودند از اسهال، تهوع، افزایش تستهای عملکرد کبدی، پانکراتیت و درد شکمی.
نتیجهگیریهای نویسندگان
آمادهسازی (شکلهای دارویی) 5‐ASA برای حفظ بهبودی بالینی ناشی از جراحی در بیماران مبتلا به CD برتر از دارونما هستند (قطعیت متوسط). تعداد مورد نیاز برای درمان جهت پیشگیری از یک مورد عود، 13 بیمار بود. شواهد مربوط به بهبودی اندوسکوپیک نامشخص است. کلاس سولفاسالازین از داروهای 5‐ASA موفق به نشان دادن برتری خود در برابر دارونما نشد. 5‐ASAها موفق به نشان دادن برتری در مقایسه با عدم درمان نشدند (قطعیت بسیار پایین و پایین). اثربخشی دو دوز مختلف از 5‐ASA مشابه و اثربخشی 5‐ASA در مقایسه با آنتیمتابولیتهای پورین (آزاتیوپرین یا مرکاپتوپرین-6) در حفظ بهبودی ناشی از جراحی در CD نامشخص باقی مانده است. بااینحال، آنالوگهای پورین منجر به عوارض جانبی جدیتر و قطع درمان به علت عوارض جانبی میشوند. در مورد اینکه 5‐ASA برای حفظ بهبودی ناشی از جراحی در CD در مقایسه با بیولوژیکها (anti TNF‐ɑ) پایینتر است، قطعیت کمی وجود دارد. بهنظر میرسد که فرمولاسیونهای 5‐ASA در مقایسه با دارونما، عدم درمان یا بیولوژیکها، بدون هیچ تفاوتی در بروز عوارض جانبی یا خروج از مطالعه، ایمن باشند.
خلاصه به زبان ساده
5 - آمینوسالیسیلیک اسید خوراکی برای حفظ بهبودی ناشی از جراحی در بیماری کرون
هدف این مطالعه مروری چیست؟
هدف از این مرور، درک اثربخشی و ایمنی داروهای 5‐ASA برای حفظ بهبودی پس از جراحی در افراد مبتلا به بیماری کرون بود. این مرور، بهروزرسانی یک مرور کاکرین است که قبلا منتشر شده بود.
بیماری کرون چیست؟
کرون، یک بیماری مزمن روده است. تغییرات کرون شامل دورههایی است که در آن علائم در بیماران ظاهر میشوند (عود) تا دورههایی که علائم ناپدید میشوند (بهبودی). علائم عبارتند از درد شکم، اسهال و کاهش وزن. افراد مبتلا به بیماری کرون ممکن است تحت عمل جراحی قرار بگیرند تا بخشهای بیمار روده آنها برداشته شود. با این حال، علائم آنها ممکن است پس از یک دوره کوتاه بازگردد. داروهای مختلفی میتوانند برای حفظ بهبودی مورد استفاده قرار گیرند، اما، نگرانیهایی در مورد عوارض جانبی احتمالی وجود دارد. داروهای 5‐ASA باعث کاهش التهاب (درد و تورم) در روده میشوند. ما تحقیق کردیم که آیا 5‐ASA میتواند بهبودی را در افراد مبتلا به کرون پس از آنکه بخشی از روده بیمار آنها برداشته شد، حفظ کند یا خیر.
این مطالعه مروری چقدر بهروز است؟
نویسندگان مرور به جستوجوی مطالعاتی پرداختند که تا 16 جولای 2018 منتشر شده بودند.
نتایج اصلی این مطالعه مروری چه هستند؟
ما 14 مطالعه را یافتیم (1867 شرکتکننده). یک مطالعه با کیفیت بالا، شش مطالعه با کیفیت پایین و هفت مطالعه با کیفیت نامشخص قضاوت شدند، زیرا نویسندگان اطلاعات کافی را گزارش نکردند که بتوان بر اساس آنها قضاوت کرد. افرادی که 5‐ASA دریافت کردند، نسبت به افرادی که درمان نگهدارنده نداشتند، دچار عودهای کمتری شدند. در 12 ماه، 36% (55.20) از شرکتکنندگان در گروه 5‐ASA در مقایسه با 51% (55.28) در گروه کنترل بدون درمان دچار عود شدند (1 مطالعه؛ شواهد با قطعیت پایین).
شواهد با کیفیت متوسط از 5 مطالعه نشان داد که داروهای 5‐ASA برای حفظ بهبودی ناشی از جراحی در بیماری کرون، برتر از دارونما (به عنوان مثال یک قرص قند) هستند. طی یک دوره پیگیری 12 تا 72 ماه، 36% (361.131) از شرکتکنندگان 5‐ASA در مقایسه با 43% (369.160) از شرکتکنندگان گروه دارونما، دچار عود شدند. تجزیهوتحلیل چهار مطالعه که داروهای 5‐ASA را برای آنتیمتابولیتهای پورین (برای مثال، آزاتیوپرین یا 6 - مرکاپتوپورین- هر دو داروی سرکوبکننده سیستم ایمنی هستند) مقایسه کردند، تفاوتی در نسبت شرکتکنندگانی که بهبودی پایدار داشتند نیافت، هرچند که کیفیت کلی شواهد پایین بود.
در 24 ماه، 61% (170.103) از شرکتکنندگان گروه 5‐ASA در مقایسه با 67% (177.119) از شرکتکنندگان گروه آنتیمتابولیت پورین، دچار عود شدند. افرادی که دوز بالای 5‐ASA را دریافت کردند نسبت به افرادی که دوز پایینتر 5‐ASA را دریافت کردند، دچار عودهای کمتری شدند. در 12 ماه، 17% (101.17) از گروه 4 گرمی 5‐ASA در روز در مقایسه با 26% (105.27) از گروه 2.4 گرمی در روز، دچار عود شدند (1 مطالعه، شواهد با قطعیت متوسط). تجزیهوتحلیل یک مطالعه کوچک که 5‐ASA و آدالیموماب (یک داروی بیولوژیک) را مقایسه کرد، نشان داد که 5‐ASA برای حفظ بهبودی ناشی از جراحی در بیماری کرون پایینتر از گروه آدالیموماب بود. در 24 ماه، 50% (18.9) از شرکتکنندگان 5‐ASA در مقایسه با 13% (16.2) از گروه آدالیموماب، دچار عود شدند (شواهد با قطعیت بسیار پایین).
تجزیهوتحلیل دو مطالعه که سولفاسالازین را با دارونما مقایسه کردند، هیچ تفاوتی را در میزان عود بیماری نیافتند. بعد از 18 تا 36 ماه، 66% (143.95) از شرکتکنندگان گروه سولفاسالازین در مقایسه با 71% (155.110) از شرکتکنندگان گروه دارونما عود داشتند (شواهد با قطعیت پایین). هنگام مقایسه 5‐ASA با دارونما، تفاوتی در میزان عوارض جانبی، عوارض جانبی جدی و خروج از مطالعه به دلیل عوارض جانبی وجود نداشت. 5‐ASA ایمنتر از آنالوگهای پورین بود که منجر به عوارض جانبی کمتر جدی و قطع درمان به علت عوارض جانبی شدند. عوارض جانبی رایج گزارششده عبارت بودند از اسهال، حالت تهوع، افزایش تستهای عملکرد کبدی، پانکراتیت و درد شکمی.
نتیجهگیریها
داروهای 5‐ASA برای حفظ بهبودی ناشی از جراحی در بیماری کرون برتر از دارونما هستند (شواهد با قطعیت متوسط). سولفاسالازین موفق به نشان دادن برتری خود در برابر دارونما نشد (شواهد با قطعیت بسیار پایین)، و به همین ترتیب، 5‐ASAها موفق به نشان دادن برتری خود نسبت به عدم درمان نشدند (شواهد با قطعیت پایین). اثربخشی دو دوز مختلف از 5‐ASA مشابه و اثربخشی 5‐ASA در مقایسه با آنتیمتابولیتهای پورین (آزاتیوپرین یا 6 - مرکاپتوپورین) برای حفظ بهبودی ناشی از جراحی در بیماری کرون هنوز نامشخص است. با این حال، آنالوگهای پورین بیشتر از 5‐ASA، منجر به عوارض جانبی جدیتر و قطع درمان به علت عوارض جانبی میشوند. در مورد اینکه 5‐ASA برای حفظ بهبودی ناشی از جراحی در CD پایینتر از آدالیموماب است، قطعیت کمی وجود دارد. شواهدی برای نشان دادن تفاوت در بروز عوارض جانبی یا خروج از مطالعه به دلیل عوارض جانبی با فرمولاسیونهای مختلف 5‐ASA در مقایسه با دارونما، عدم درمان یا بیولوژیکها وجود نداشت.