پیشینه
عفونت ویروس هپاتیت B (HBV)، یک بیماری کبدی ناشی از ویروس هپاتیت B است که ممکن است منجر به عوارض جدی مانند سیروز و هپاتوسلولار کارسینوما شود. افراد مبتلا به عفونت HBV ممکن است دارای عفونتهای همزمان از جمله HIV و دیگر ویروسهای هپاتیت (هپاتیت سی یا D) باشند و عفونت همزمان ممکن است خطر مورتالیتی به هر علتی را افزایش دهد. عفونت مزمن HBV موربیدیتی و استرس روانی را افزایش داده و بار اقتصادی بر افراد مبتلا به هپاتیت مزمن B و خانوادههای آنها دارد. رادیکس سوفورا فلاوسنتیس (Radix Sophorae flavescentis)، یک داروی گیاهی، اغلب در ترکیب با دیگر داروها یا گیاهان تجویز میشود. اعتقاد بر این است که این دارو ناراحتی را کاهش داده و مانع از تکثیر ویروس در افراد مبتلا به هپاتیت مزمن B میشود. با این حال، مزایا و مضرات رادیکس سوفورا فلاوسنتیس برای پیامدهای بیمارمحور شناختهشده نیست و کاربرد گسترده آن هرگز با متودولوژی مرور دقیق بررسی نشده است.
اهداف
ارزیابی مزایا و مضرات رادیکس سوفورا فلاوسنتیس در مقابل دارونما (placebo) یا عدم مداخله در افراد مبتلا به هپاتیت مزمن B.
روش های جستجو
ما پایگاه ثبت کارآزماییهای گروه هپاتوبیلیاری در کاکرین؛ CENTRAL؛ MEDLINE Ovid؛ Embase Ovid؛ LILACS؛ Science Citation Index Expanded؛ Conference Proceedings Citation Index ‐ Science؛ China National Knowledge Infrastructure (CNKI)؛ Chongqing VIP (CQVIP)؛ Wanfang Data و SinoMed را جستوجو کردیم. ما همچنین پلتفرم بینالمللی ثبت کارآزماییهای بالینی سازمان جهانی بهداشت (www.who.int/ictrp)؛ ClinicalTrials.gov (www.clinicaltrials.gov/) و پایگاه ثبت کارآزماییهای چین را برای کارآزماییهای در حال انجام یا منتشرنشده جستوجو کردیم. ما آخرین جستوجو را در دسامبر 2018 انجام دادیم.
معیارهای انتخاب
ما کارآزماییهای بالینی تصادفیسازی شدهای را وارد کردیم که بدون توجه به وضعیت انتشار، زبان، یا کورشدگی، به مقایسه رادیکس سوفورا فلاوسنتیس در مقابل عدم مداخله یا دارونما (placebo) در افراد مبتلا به هپاتیت مزمن B پرداخته بودند. ما ترکیبات چندگیاهی حاوی رادیکس سوفورا فلاوسنتیس را حذف کردیم. زمانی که مداخلات مشترک بهطور مساوی در همه گروههای مداخله انجام میشد، ما به مداخلات همزمان اجازه ورود دادیم.
گردآوری و تحلیل دادهها
ما از پروسیجرهای روششناختی استاندارد مورد انتظار همکاری کاکرین (The Cochrane Collaboration) استفاده کردیم. نویسندگان مرور بهصورت جفت دادهها را از گزارشها منتشر شده فردی و پس از مکاتبه با محققان بازیابی کردند. پیامدهای اولیه ما عبارت بودند از مرگومیر به هر علتی، عوارض جانبی جدی و کیفیت زندگی مرتبط با سلامت. پیامدهای ثانویه ما عبارت بودند از مورتالیتی مرتبط با هپاتیت B، موربیدیتی مرتبط با هپاتیت B، و عوارض جانبی که «جدی نباشند». ما نتایج متاآنالیزشده را به صورت خطرهای نسبی (RRs) با 95% فاصلههای اطمینان (CIs) ارایه کردیم. ما خطر سوگیری (bias) را با استفاده از دامنههای از پیش تعریف شده ارزیابی کردیم. ما تحلیلهای متوالی کارآزمایی (Trial Sequential Analyses) را برای کنترل خطر خطاهای تصادفی انجام دادیم. ما از روششناختی سیستم GRADE (نظام درجهبندی کیفیت شواهد و قدرت توصیهها) برای ارزیابی قطعیت به شواهد استفاده کردیم (به عنوان مثال «میزان اطمینان ما که برآوردهای اثر درست بوده یا برای پشتیبانی از یک تصمیم یا توصیه خاص کافی است»).
نتایج اصلی
ما 35 کارآزمایی بالینی تصادفیسازی شده را با 3556 شرکتکننده وارد کردیم. یک کارآزمایی رادیکس سوفورا فلاوسنتیس را با دارونما و مابقی کارآزماییها، اثرات رادیکس سوفورا فلاوسنتیس را همراه با یک مداخله همزمان با همان مداخله همزمان مقایسه کردند. کارآزماییهای واردشده اشکال هتروژن و راههای تجویز رادیکس سوفورا فلاوسنتیس (مثلا، کپسولهای خوراکی، قرصهای خوراکی، تزریق داخل وریدی، تزریق داخل عضلانی، تزریق acupoint (یک مکان خاص انتخابشده از طب سوزنی)) را با دوره درمانی یک تا 24 ماه ارزیابی کردند. دو کارآزمایی کودکان را تا 14 سالگی وارد کردند. شرکتکنندگان در دو کارآزمایی، سیروز همراه با هپاتیت مزمن B داشتند. همه کارآزماییها خطر بالای سوگیری داشتند و قطعیت شواهد برای همه پیامدها بسیار پائین بود.
فقط یکی از 35 کارآزمایی مورتالیتی را ارزیابی کرد که هیچ موردی از مرگ رخ نداده بود. 10 کارآزمایی عوارض جانبی جدی را بررسی کردند و هیچ عارضه جانبی جدی رخ نداده بود. هیچ یک از کارآزماییها کیفیت زندگی مرتبط با سلامت، مرگومیر یا موربیدیتی مرتبط با هپاتیت B را گزارش نکردند. عوارض جانبی غیرجدی، یک پیامد در 19 کارآزمایی بود که 9 مورد از آنها در هر دو گروه صفر مورد عارضه داشتند. رادیکس سوفورا فلاوسنتیس در مقابل دارونما یا عدم مداخله تفاوتی را در اثرات بر عوارض جانبی غیرجدی نشان نداد (RR: 1.10؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.76 تا 1.59؛ I² = %49؛ 10 کارآزمایی؛ 1050 شرکتکننده). رادیکس سوفورا فلاوسنتیس کاهشی را در نسبت شرکتکنندگان مبتلا به HBV‐DNA قابلتشخیص (RR: 0.61؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.55 تا 0.68؛ I² = %56؛ 29 کارآزمایی؛ 2914 شرکتکننده) و در نسبت شرکتکنندگان مبتلا به HBeAg (آنتیژن e هپاتیت B) قابلتشخیص (RR: 0.71؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.66 تا 0.76؛ I² = %19؛ 20 کارآزمایی؛ 2129 شرکتکننده) نشان داد.
هفت مورد از 35 کارآزمایی بالینی تصادفیسازی شده، حمایت مالی آکادمیک را از دولت یا بیمارستان دریافت کردند. چهار کارآزمایی حمایت مالی دریافت نکردند. 24 کارآزمایی باقیمانده هیچ اطلاعاتی را در مورد تامین بودجه خود ارائه نکردند.
بهعلاوه، 432 کارآزمایی فاقد اطلاعات روششناختی مورد نیاز برای تضمین ورود این کارآزماییها به مرور ما بودند.
نتیجهگیریهای نویسندگان
کارآزماییهای واردشده فاقد دادههای مربوط به کیفیت مرتبط با سلامت، مورتالیتی مرتبط با هپاتیت B و موربیدیتی مرتبط با هپاتیت B بودند. اثرات رادیکس سوفورا فلاوسنتیس بر مرگومیر به هر علتی و بر نسبت شرکتکنندگان با عوارض جانبی جدی و عوارض جانبی غیرجدی، همچنان مبهم باقی ماندهاست. ما در تفسیر نتایجی که نشاندهنده تاثیر رادیکس سوفورا فلاوسنتیس بر کاهش نسبت افراد مبتلا به HBV - DNA قابلتشخیص و HbeAg قابلتشخیص هستند، احتیاط میکنیم، زیرا کارآزماییهای گزارشکننده این پیامدها خطر بالایی از سوگیری دارند و هر دوی این پیامدها، پیامدهای جانشین غیرمعتبر هستند. ما قادر به کسب اطلاعات درباره طراحی و اجرای تعداد زیادی از کارآزماییها نبودیم؛ بنابراین، ما از وارد کردن آنها در مرور خود منصرف شدیم. منابع ناشناخته تامین بودجه ممکن است بر نتایج کارآزمایی تاثیر بگذارد و ممکن است منجر به طراحی ضعیف کارآزمایی شود. با توجه به کاربرد گسترده رادیکس سوفورا فلاوسنتیس، ما به کارآزماییهای بزرگ تصادفیسازی شده و با کنترل دارونما و با کیفیت بالا و بدون سوگیری نیاز داریم که در آنها پیامدهای بیمارمحور ارزیابی شوند.
خلاصه به زبان ساده
رادیکس سوفورا فلاوسنتیس برای هپاتیت مزمن B
سوال مطالعه مروری
ارزیابی مزایا و مضرات رادیکس سوفورا فلاوسنتیس در مقابل دارونما یا عدم مداخله در افراد مبتلا به هپاتیت مزمن B.
پیشینه
عفونت ویروس هپاتیت مزمن B (HBV) یک بیماری شایع کبدی است که با موربیدیتی و مرگ بالا مرتبط است. این بیماری موجب استرس روانی میشود و باری بر دوش افراد با هپاتیت مزمن B و خانوادههای آنها است. رادیکس سوفورا فلاوسنتیس در درمان افراد مبتلا به هپاتیت مزمن B مورد استفاده قرار گرفته؛ اعتقاد بر این است که این دارو ناراحتی را کاهش میدهد و مانع تکثیر ویروس در افراد مبتلا به هپاتیت مزمن B میشود. با این حال، فواید و مضرات آن هنوز مشخص نیست.
زمان انجام پژوهش
دسامبر 2018 تاریخ آخرین جستوجو بود.
ویژگیهای مطالعه
ما 35 کارآزمایی بالینی تصادفیسازی شده را با 3556 شرکتکننده وارد کردیم. یک کارآزمایی رادیکس سوفورا فلاوسنتیس را با دارونما و مابقی کارآزماییها، اثرات رادیکس سوفورا فلاوسنتیس را همراه با یک مداخله همزمان با همان مداخله همزمان مقایسه کردند. کارآزماییهای واردشده اشکال هتروژن و راههای تجویز رادیکس سوفورا فلاوسنتیس (مثلا، کپسولهای خوراکی، قرصهای خوراکی، تزریق داخل وریدی، تزریق داخل عضلانی، تزریق acupoint (یک مکان خاص انتخابشده از طب سوزنی)) را با دوره درمانی یک تا 24 ماه ارزیابی کردند. دو کارآزمایی کودکان را تا 14 سالگی وارد کردند. شرکتکنندگان در دو کارآزمایی، سیروز همراه با هپاتیت مزمن B (اسکار مرحله آخر کبد) داشتند.
منابع مالی مطالعه
هفت مورد از 35 کارآزمایی بالینی تصادفیسازی شده، حمایت مالی آکادمیک را از دولت یا بیمارستان دریافت کردند. چهار کارآزمایی حمایت مالی دریافت نکردند. 24 کارآزمایی باقیمانده هیچ اطلاعاتی را در مورد تامین بودجه خود ارائه نکردند.
نتایج اصلی
فقط یکی از 35 کارآزمایی مرگومیر را ارزیابی کرد که هیچ موردی از مرگ رخ نداده بود. 10 کارآزمایی عوارض جانبی جدی را بررسی کردند و هیچ عارضه جانبی جدی رخ نداده بود. هیچ یک از کارآزماییها کیفیت زندگی مرتبط با سلامت را گزارش نکردند و هیچ کارآزماییای افرادی را که در اثر هپاتیت B فوت کردند یا در معرض خطر بالای مرگ ناشی از هپاتیت B بودند، پیگیری نکردند. عوارض جانبی که غیرجدی در نظر گرفته شدند، یک پیامد در 19 کارآزمایی بودند. ما نمیتوانیم بگوئیم که رادیکس سوفورا فلاوسنتیس در مقابل دارونما یا عدم مداخله بهتر است یا بدتر، چرا که وقوع عوارض جانبی غیرجدی در نظر گرفته شدند. رادیکس سوفورا فلاوسنتیس نسبت افرادی را که HBV‐DNA قابلتشخیص داشتند و همچنین نسبت افرادی را با HBeAg قابلتشخیص، کاهش داد. با این حال، برای درک این یافتههای مفید باید احتیاط کرد، چرا که این کارآزماییها در معرض خطر بالای سوگیری قرار داشتند و این پیامدها هنوز برای بیماران به اثبات نرسیدهاند. به دلیل فقدان اطلاعات مورد نیاز برای انجام این مرور، آن 432 کارآزمایی شناساییشده نمیتواند در این مرور گنجانده شوند. بر این اساس، قبل از اینکه فردی بتواند مزایا یا مضرات رادیکس سوفورا فلاوسنتیس را برای افراد مبتلا به هپاتیت مزمن B تعیین کند، اطلاعات بیشتری از کارآزماییهایی بالینی که بهدرستی طراحی شدهباشند، مورد نیاز است.
قطعیت شواهد
قطعیت شواهد به معنی «میزان اعتماد فرد است که آیا نتایج مرور در حمایت یا رد کردن یک یافته درست هستند.» قطعیت شواهد را در مورد استفاده از رادیکس سوفورا فلاوسنتیس برای افراد مبتلا به HBV مزمن از نظر اثرات سودمند یا مضر آن بر مرگ، کیفیت زندگی مرتبط با سلامت، خطر مرگ ناشی از عفونت HBV و عوارض جانبی جدی نمیتوان تعیین کرد، زیرا فقط چند کارآزمایی با هدف کشف پیامدهای مربوط به بیمار انجام شدهاند. قطعیت ما در شواهدی که رادیکس سوفورا فلاوسنتیس، زمانی که با دارونما یا عدم مداخله مقایسه میشود، عوارض جانبی غیرجدی را در افراد مبتلا به هپاتیت مزمن B کاهش میدهد یا افزایش، خیلی پایین است. قطعیت ما در شواهدی که رادیکس سوفورا فلاوسنتیس نسبت افراد را با HBV‐DNA قابلتشخیص و همچنین نسبت افراد را با HBeAg قابلتشخیص کاهش میدهد هم بسیار پایین است. این ارزیابیها از قطعیت شواهد، مربوط به طراحی و گزارشدهی ضعیف کارآزماییهای واردشده است.