پیشینه
از زمانی که نخستین روش فناوری باروری کمکی (ART) در دسترس قرار گرفته، نرخ بارداریهای موفقی که سر موعد انجام میشوند (term)، آشکارا در حال افزایش است. وازودیلاتورها برای افزایش قدرت پذیرش آندومتر، ضخیم شدن آندومتر و کمک به انبساط و شل شدن (relaxation) رحم پیشنهاد میشوند که همه آنها میتوانند پذیرش رحم را بهبود بخشیده و احتمال بارداری کمکی موفقیتآمیز را افزایش دهند.
اهداف
ارزیابی اثربخشی و ایمنی وازودیلاتورها در زنانی که تحت درمان باروری قرار میگیرند.
روش های جستجو
ما در این پایگاههای اطلاعاتی الکترونیکی، پایگاههای ثبت کارآزمایی و وبسایتها جستوجو کردیم: پایگاه ثبت تخصصی کارآزماییهای کنترلشده گروه زنان و باروری در کاکرین (CGF)؛ پایگاه ثبت مرکزی کارآزماییهای کنترلشده کاکرین از طریق پایگاه ثبت مطالعات آنلاین کاکرین (CRSO)؛ MEDLINE؛ Embase؛ PsycINFO؛ (CINAHL) Cumulative Index to Nursing and Allied Health Literature ؛ Web of Knowledge؛ the Open System for Information on Grey Literature in Europe (OpenSIGLE)؛ the Latin American and Caribbean Health Science Information Database (LILACS)؛ پایگاههای ثبت کارآزمایی بالینی و فهرست منابع مقالات مرتبط. ما این جستوجو را در اکتبر 2017 انجام دادیم و هیچ محدودیت زبانی را اعمال نکردیم.
معیارهای انتخاب
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده (RCTs ؛randomised controlled trails) مربوط به مقایسه وازودیلاتورها بهتنهایی یا در ترکیب با درمانهای دیگر در مقابل دارونما (placebo) یا عدم درمان یا در مقابل سایر داروها در زنانی که تحت درمان باروری قرار میگیرند.
گردآوری و تحلیل دادهها
چهار نویسنده این مطالعه مروری بهطور مستقل از هم مطالعات را انتخاب کردند، خطر سوگیری (bias) را ارزیابی کردند، دادهها را استخراج و خطرهای نسبی (RR) را محاسبه کردند. ما اطلاعات مطالعه را با استفاده از مدل اثر-ثابت ترکیب کرده و کیفیت شواهد را با بهرهگیری از شیوههای درجهبندی توصیهها، ارزیابی، ارتقا و بررسی (GRADE) ارزیابی کردیم. پیامدهای اولیه ما، تولد زنده یا بارداری در حال انجام و عوارض جانبی وازودیلاتور بود. پیامدهای ثانویه عبارت بودند از بارداری بالینی، ضخامت آندومتر، بارداری چندقلویی، سقط جنین و بارداری خارج رحمی (ectopic).
نتایج اصلی
ما 15 مطالعه را با مجموعا 1326 زن وارد کردیم. همه مطالعات واردشده یک وازودیلاتور را در برابر دارونما یا عدم درمان مقایسه کرده بودند. ما خطر سوگیری را در اغلب این مطالعات نامشخص ارزیابی کردیم. بهطورکلی، کیفیت شواهد برای اکثر پیامدها پایین تا متوسط بود. محدودیتهای اصلی، نبود دقت به علت تعداد کم رخدادها و شرکتکنندگان و خطر سوگیری به دلیل روشهای تصادفیسازی مبهم بود.
وازودیلاتورها احتمالا تفاوت اندک یا عدم تفاوت در نرخهای تولد زنده در قیاس با دارونما یا عدم درمان ایجاد میکنند (RR: 1.18؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.83 تا 1.69؛ سه RCT؛ N = 350؛ I² = %0؛ شواهد با کیفیت متوسط) اما احتمالا نرخهای کلی عوارض جانبی شامل را سردرد و تاکیکاردی (tachycardia) افزایش میدهند (RR: 2.35؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.51 تا 3.66؛ چهار RCT؛ N = 418؛ I² = %0؛ شواهد با کیفیت متوسط). شواهد پیشنهاد میکند که اگر 236 نفر به ازای هر 1000 زن با دارونما یا عدم درمان به تولد زنده دست یابند، پس بین 196 و 398 به ازای هر 1000 نفر با مصرف وازودیلاتورها به این مهم دست پیدا میکنند.
وازودیلاتورها احتمالا در مقایسه با دارونما یا بدون درمان، میزان بارداری بالینی را اندکی افزایش دهند (RR: 1.45؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.19 تا 1.77؛ 11 RCT؛ N = 1054؛ I² = %6؛ شواهد با کیفیت پایین). احتمالا وازودیلاتورها تفاوت اندک یا عدم تفاوت در میزان بارداری چند قلویی (RR: 1.15؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.55 تا 2.42؛ سه RCT؛ N = 370؛ I² = %0؛ شواهد با کیفیت پایین)، سقط جنین (RR: 0.83؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.37 تا 1.86؛ سه RCT؛ N = 350؛ I² = %0؛ شواهد با کیفیت پایین)، یا بارداری خارج رحمی (RR: 1.48؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.25 تا 8.69؛ دو RCT؛ N = 250؛ I² = %5؛ شواهد با کیفیت پایین) ایجاد میکنند.
همه مطالعات به منفعت ضخیم شدن آندومتر پی برده بودند، اما اثرات را متغیر گزارش کرده (I² = %92) و از میانگین تفاوت 80.0 بیشتر (95% فاصله اطمینان (CI): 0.18 تا 1.42) تا 3.57 بیشتر (95% فاصله اطمینان (CI): 3.01 تا 4.13) با شواهد دارای کیفیت بسیار پایین تغییر کرده بود؛ بنابراین ما درباره نحوه تفسیر این نتایج مردد هستیم.
نتیجهگیریهای نویسندگان
شواهد برای اثبات اینکه وازودیلاتورها نرخ تولد زنده را در زنانی که تحت درمان باروری قرار میگیرند افزایش میدهند یا خیر، کافی نبود. گرچه شواهد با کیفیت پایین نشان میدهند که ممکن است وازودیلاتورها، نرخهای بارداری بالینی را اندکی افزایش دهند. شواهد با کیفیت متوسط بیانگر این هستند که وازودیلاتورها، عوارض جانبی کلی را نسبت به دارونما یا عدم درمان افزایش میدهند. نیاز به مطالعات با قدرت کافی وجود دارد تا بتوان هر درمان را با دقت بیشتری ارزیابی کرد.
خلاصه به زبان ساده
وازودیلاتورها برای زنان تحت درمان باروری
سوال مطالعه مروری
محققان در کاکرین شواهد موجود را درباره اثرات وازودیلاتورها (داروهای مورد استفاده برای متسع کردن عروق خونی) در زنانی که تحت درمان باروری قرار میگیرند، مرور کردند.
پیشینه
مداخلات برای زنان تحت درمان باروری به دلایل مختلف با هدف بهبود پذیرش رحم، دارای بیشترین اهمیت هستند. بسیاری از داروهای مختلف به منظور افزایش میزان لانهگزینی (implantation) و تولد زنده ارزیابی شدهاند. از جمله آنها عوامل وازودیلاتور هستند که برای اتساع عروق خونی جهت بهبود پذیرش آندومتر، ضخیم شدن آندومتر و کمک به ریلکس شدن رحم، از میان اثرات دیگر استفاده میشوند.
ویژگیهای مطالعه
ما 15 کارآزمایی تصادفیسازی و کنترلشده (نوعی ازمایش که در آن افراد بهصورت تصادفی به یک یا چند گروه درمانی اختصاص مییابند) را یافتیم که مصرف وازودیلاتورها را در مقابل دارونما یا عدم درمان در مجموعا 1326 زن تحت درمان باروری مقایسه کرده بودند. شواهد تا اکتبر 2017 بهروز است.
نتایج اصلی
فقط سه مورد از مطالعات واردشده نرخهای تولد زنده را ذکر کرده بودند. بهطورکلی، وازودیلاتورها احتمالا تفاوت اندک یا عدم تفاوت در میزان تولد زنده به وجود میآورند. شواهدی با کیفیت متوسط نشان میدهند که شاید وازودیلاتورها نرخهای کلی عوارض جانبی (شامل سردرد و تاکیکاردی (ضربان قلب سریعتر از معمول)) را در قیاس با دارونما یا عدم درمان افزایش دهند. با این حال، شواهد با کیفیت پایین حاکی از این است که وازودیلاتورها ممکن است احتمال باردار شدن را بالا ببرند.
کیفیت شواهد
کیفیت شواهد پایین تا متوسط است. نیاز به تحقیقات بیشتری وجود دارد (یک مطالعه در حال انجام است و در بهروزرسانی بعدی وارد این مرور خواهد شد).