پیشینه
ناتوانی در بچهدار شدن 10% تا 15% زوجها را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار میدهد. تخمین زده میشود که عامل مردانه تا نیمی از موارد ناباروری را تشکیل میدهد که بین 25% تا 87% از ناباروری مردان ناشی از تاثیر استرس اکسیداتیو در نظر گرفته میشود. تصور میشود که مکملیاری خوراکی با آنتیاکسیدانها، از طریق کاهش تخریب اکسیداتیو، کیفیت اسپرم را بهبود میبخشد. آنتیاکسیدانها در مقایسه با سایر درمانهای باروری بهطورگستردهای در دسترس و ارزان هستند، اگرچه اغلب آنتیاکسیدانها به وسیله سازمانهای نظارتی، کنترل نشده و شواهد برای اثربخشی آنها نامشخص است. ما منافع و مضرات آنتیاکسیدانهای مختلف مورد استفاده را برای ناباروری مردان مقایسه کردیم. این مرور استفاده از آنتیاکسیدانها را در مردان نورمواسپرمیک (normospermic) بررسی نکرده است.
اهداف
ارزیابی اثربخشی و ایمنی مصرف مکمل خوراکی آنتیاکسیدانها در مردان نابارور.
روش های جستجو
ما پایگاه ثبت کارآزماییهای گروه زنان و باروری کاکرین (CGF)؛ CENTRAL؛ MEDLINE؛ Embase؛ PsycINFO؛ (CINAHL) Cumulative Index to Nursing and Allied Health Litreture و دو پایگاه ثبت کارآزماییها را همراه با بررسی منابع و تماس با نویسندگان مطالعه و متخصصان در این زمینه برای شناسایی کارآزماییهای بیشتر در 1 فوریه 2018 جستوجو کردیم.
معیارهای انتخاب
ما کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده (RCTs ؛randomised controlled trails) را وارد کردیم که در میان مردان نابارور از زوجهایی که به کلینیک باروری مراجعه میکنند، هر نوع، دوز یا ترکیبی را از مکمل آنتیاکسیدان خوراکی با دارونما (placebo)، عدم درمان یا درمان با آنتیاکسیدان دیگر مقایسه کرده بودند. ما مطالعات مربوط به مقایسه آنتیاکسیدانها را با داروهای باروری بهتنهایی و مطالعاتی را که شامل مردان باروری بودند که به علت ناباروری شریک مؤنث خود به کلینیک باروری رفته بودند، حذف کردیم.
گردآوری و تحلیل دادهها
ما از شیوههای روششناختی استاندارد توصیهشده توسط کاکرین استفاده کردیم. پیامد اولیه مرور، تولد زنده بود. پیامدهای ثانویه، بارداری بالینی، عوارض جانبی و پارامترهای اسپرم بودند.
نتایج اصلی
ما 61 مطالعه را با جمعیت کلی 6264 مرد نابارور با سن بین 18 و 65 سال وارد کردیم که عضوی از زوجی بودند که به کلینیک باروری ارجاع شده و برخی از آنان تحت فناوریهای کمک باروری (ART) قرار داشتند. محققان 18 آنتیاکسیدان متفاوت خوراکی را مقایسه و ادغام کردند. کیفیت شواهد پایین و بسیار پایین بود: محدودیت عمده این بود که از 44 مطالعه انتخابی در متاآنالیز (meta-analysis) فقط 12 مطالعه در مورد تولد زنده یا بارداری بالینی گزارش داده بودند. شواهد فعلی تا فوریه 2018 بهروز است.
تولد زنده: آنتیاکسیدانها ممکن است منجر به افزایش نرخهای تولد زنده شود(OR: 1.79؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.20 تا 2.67؛ P = 0.005؛ 7 RCT؛ 750 مرد؛ I2 = %40؛ شواهد با کیفیت پایین). نتایج پیشنهاد میکنند که اگر در مطالعات مرتبط با تجزیهوتحلیل نرخ تولد زنده، مبنای احتمال تولد زنده به دنبال دارونما یا عدم درمان 12% فرض شود، این احتمال پس از استفاده از آنتیاکسیدانها بین 14% و 26% تخمین زده میشود. با این حال، این نتیجه بر اساس فقط 124 تولد زنده از 750 زوج در هفت مطالعه نسبتا کوچک بود. هنگامیکه مطالعات با خطر سوگیری بالا از تجزیهوتحلیل خارج شدند، هیچ شواهدی از افزایش تولد زنده نبود (Peto OR: 1.38؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.89 تا 2.16؛ شرکتکنندگان = 540 مرد؛ 5 RCT؛ 750 مرد؛ P = 0.15؛ I2 = %0).
نرخ بارداری بالینی: ممکن است آنتیاکسیدانها باعث افزایش نرخهای بارداری بالینی در مقایسه با دارونما یا عدم درمان شوند (OR: 2.97؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.91 تا 4.63؛ P < 0.0001؛ 11 RCT؛ 786 مرد؛ I2 = %0، شواهد با کیفیت پایین). این امر نشان میدهد که اگر در مطالعات مرتبط با تجزیهوتحلیل بارداری بالینی، مبنای احتمال بارداری بالینی به دنبال دارونما یا عدم درمان 7% فرض شود، این احتمال پس از استفاده از آنتیاکسیدانها بین 12% و 26% تخمین زده میشود. این نتیجه بر اساس 105 بارداری بالینی از 786 زوج در 11 مطالعه کوچک بود.
عوارض جانبی : سقط جنین: فقط سه مطالعه راجع به این پیامد گزارش کرده بودند و نرخ این رخداد بسیار پایین بود. هیچ تفاوتی در نرخ سقط جنین بین گروه آنتیاکسیدان و دارونما یا عدم درمان وجود نداشت (OR: 1.74؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.40 تا 7.60؛ P = 0.46؛ 3 RCT؛ 247 مرد؛ I2 = %0؛ شواهد با کیفیت بسیار پایین). این یافتهها حاکی از این است که در جمعیتی از مردان نابارور با نرخ سقط مورد انتظار 2%، این احتمال پس از بهرهگیری از یک آنتیاکسیدان منجر به خطر سقط جنین بین 1% و 13% خواهد شد.
گوارشی: آنتیاکسیدانها ممکن است سبب افزایش ناراحتیهای گوارشی خفیف در قیاس با دارونما یا عدم درمان شوند (OR: 2.51؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.25 تا 5.03؛ P = 0.010؛ 11 RCT؛ 948 مرد؛ I2 = %50؛ شواهد با کیفیت بسیار پایین). این موضوع نشان میدهد که اگر احتمال ناراحتیهای گوارشی به دنبال دارونما یا عدم درمان 2% فرض شود، این احتمال پس از استفاده از آنتیاکسیدانها بین 2% و 9% تخمین زده میشود. با این حال، این نتیجه بر اساس نرخ رخداد پایین 35 از 948 مرد در 10 مطالعه با اندازه کوچک یا متوسط بود و شواهد دارای کیفیت بسیار پایین و ناهمگونی بالا بودند.
ما به علت مطالعات ناکافی مربوط به مقایسه مداخلات مشابه، قادر به انجام هیچ نتیجهگیری از مقایسه آنتیاکسیدان در برابر آنتیاکسیدان نبودیم.
نتیجهگیریهای نویسندگان
در این مرور، شواهدی با کیفیت پایین از هفت کارآزمایی کوچک تصادفیسازی و کنترلشده وجود دارد که نشان میدهد ممکن است مکمل آنتیاکسیدان در مردان نابارور نرخهای تولد زنده را برای زوجهای مراجعهکننده به کلینیکهای باروری بهبود دهد. شواهدی با کیفیت پایین حاکی از آن است که نرخهای بارداری بالینی نیز میتواند افزایش یابد. در مجموع، هیچ شواهدی از افزایش خطر سقط جنین وجود نداشت، با این حال آنتیاکسیدانها ممکن است موجب ناراحتیهای خفیف گوارشی بیشتری شوند اما شواهد دارای کیفیت بسیار پایین هستند. باید به زوجهای نابارور توصیه شود که بهطورکلی، شواهد فعلی بر مبنای خطر سوگیری جدی ناشی از گزارشدهی ضعیف روشهای تصادفیسازی، شکست در گزارش پیرامون پیامدهای بالینی نرخ تولد زنده و بارداری بالینی، فرسایش اغلب نامشخص یا حتی بالا و همچنین عدم دقت ناشی از نرخهای رخداد غالبا کم و اندازههای نمونه کوچک بهطورکلی، غیرقطعی هستند. همچنان نیاز به کارآزماییهای بزرگ تصادفیسازی و کنترلشده با دارونما با طراحی مناسب بیشتری وجود دارد که درباره بارداری و تولدهای زنده گزارش دهند تا نقش دقیق آنتیاکسیدانها روشن شود.
خلاصه به زبان ساده
آنتیاکسیدانها برای ناباروری مردان
سوال مطالعه مروری
آیا مکملهای آنتیاکسیدان خوراکی در مقایسه با دارونما، عدم درمان یا آنتیاکسیدان دیگر، پیامدهای باروری را در مردان نابارور بهبود میدهند؟
پیشینه
یک زوج در صورتی که به مدت بیش از یک سال برای باروری بدون موفقیت تلاش کنند، ممکن است دارای مشکلات باروری قلمداد شوند. بسیاری از مردان ناباروری که تحت درمان باروری قرار میگیرند، به امید بهبود باروری خود مکملهای غذایی نیز مصرف میکنند. درمان باروری میتواند برای مردان و همسرانشان بسیار پر استرس باشد. اهمیت دارد که این زوجها دسترسی به شواهدی با کیفیت بالا داشته باشند که به آنها اجازه دهد تصمیمات آگاهانهای در مورد مصرف یک مکمل آنتیاکسیدان بگیرند. این امر، بهویژه به این دلیل اهمیت دارد که اکثر مکملهای آنتیاکسیدان به وسیله نهادهای نظارتی کنترل نمیشوند. هدف این مرور ارزیابی این است که آیا مکملیاری با آنتیاکسیدانهای خوراکی که به وسیله مردان نابارور دریافت میشود، احتمال دستیابی یک زوج را به بارداری (بالینی) تائید شده توسط سونوگرافی و در نهایت تولد یک کودک (تولد زنده) افزایش میدهد یا خیر. این مرور استفاده از آنتیاکسیدانها را در مردان با اسپرم طبیعی بررسی نکرد.
ویژگیهای مطالعه
نویسندگان کاکرین، مروری را شامل 61 کارآزمایی تصادفیسازی و کنترلشده مربوط به مقایسه 18 آنتیاکسیدان مختلف با دارونما، عدم درمان یا آنتیاکسیدان دیگر با جمعیت کلی 6264 مرد نابارور انجام دادند. طیف سنی این شرکتکنندگان 18 تا 65 سال بود؛ آنها عضوی از زوجی بودند که به یک کلینیک باروری ارجاع شدند و بعضی از آنان تحت درمان باروری قرار داشتند. شواهد تا فوریه 2018 بهروز است.
نتایج اصلی
ممکن است آنتیاکسیدانها با افزایش نرخ تولد زنده و بارداری بالینی مرتبط باشند. ما بر اساس جمعیت مورد مطالعه برای تولد زنده، انتظار داشتیم که از 100 مرد ناباروری که آنتیاکسیدان دریافت نکردهاند، 12 زوج بچهدار شوند؛ در مقایسه با بین 14 و 26 زوج به ازای هر 100 موردی که با مصرف آنتیاکسیدان بچهدار شدهاند. اگر مطالعات با خطر بالا از تجزیهوتحلیل حذف شوند، هیچ شواهدی از افزایش تولد زنده وجود نخواهد داشت. ما در افرادی که برای بارداری بالینی مطالعه شدهاند، انتظار داشتیم که از 100 مرد ناباروری که آنتیاکسیدان دریافت نکردهاند، هفت زوج بارداری بالینی داشته شوند؛ در مقایسه با بین 12 و 26 زوج به ازای هر 100 موردی که در صورت مصرف آنتیاکسیدان بارداری بالینی داشتهاند. عوارض جانبی به صورت ضعیف گزارش شده بودند. با این حال، ما میتوانیم بر مبنای سه مطالعه نتیجه بگیریم که در صورت مصرف آنتیاکسیدانها، سقط جنین بیشتری رخ نمیدهد. استفاده از آنتیاکسیدانها میتواند باعث ناراحتیهای گوارشی بیشتری شود، به این معنا که ما انتظار داریم از هر 100 مرد ناباروری که آنتیاکسیدان دریافت نمیکند، دو نفر دچار ناراحتی گوارشی شوند؛ در قیاس با دو و نه مردی در صورت دریافت آنتیاکسیدان دچار ناراحتی گوارشی شوند.
نتیجهگیری نویسندگان و کیفیت شواهد:
ممکن است مصرف مکمل آنتیاکسیدان به وسیله مردان نابارور از زوجی که به کلینیک باروری مراجعه کردهاند، احتمال تولد زنده را افزایش دهد، اگرچه کیفیت کلی شواهد به دست آمده از فقط هفت کارآزمایی تصادفیسازی و کنترلشده کوچک، پایین است. همچنین شواهد با کیفیت پایین نشان میدهند که نرخهای بارداری بالینی میتواند افزایش یابد. در مجموع هیچ شواهدی از افزایش خطر سقط جنین وجود ندارد، گرچه شواهد با کیفیت بسیار پایین حاکی از این هستند که آنتیاکسیدانها ممکن است سبب ناراحتیهای گوارشی خفیف بیشتری شوند. باید به زوجهای نابارور توصیه شود که بهطورکلی شواهد موجود به دلیل گزارشدهی ضعیف روشها، ناتوانی در گزارش درباره پیامدهای بالینی نرخ تولد زنده و بارداری بالینی و علاوهبرآن عدم دقت ناشی از نرخهای غالبا کم رخدادها، تعداد زیاد ترککنندههای مطالعه و اندازههای کوچک گروه مطالعه، غیرقطعی است. همچنان نیاز به کارآزماییهای بزرگ تصادفیسازی و کنترلشده با دارونما با طراحی مناسب بیشتری وجود دارد که درباره بارداری و تولدهای زنده گزارش دهند تا نقش دقیق آنتیاکسیدانها روشن شود.