جدا شدگی رگماتوژنوس شبکیه (RRD ؛rhegmatogenous retinal detachment) به جدا شدگی لایه عصبی‌حسی (neurosensory) شبکیه از اپیتلیوم رنگدانه شبکیه (retinal pigment epithelium) زیرین گفته می‌شود. این حالت به دلیل اشک‌های شبکیه ایجاد می‌شود که امکان عبور مایع را از از حفره ویتروس (vitreous cavity) به داخل فضای زیر شبکیه (subretinal space) ایجاد می‌کند. پارس‌پلانا ویترکتومی (PPV ؛pars plana vitrectomy)، جراحی اسکلرال باکلینگ (scleral buckling) و رتینوپکسی پنوماتیک (pneumatic retinopexy)، 3 استراتژی مدیریتی پذیرفته‌شده هستند که سودمندی آن‌ها کماکان محل بحث است. رتینوپکسی پنوماتیک در مطالعه مروری جداگانه‌ای از کاکرین بررسی شده است.

هدف اولیه این مطالعه مروری بررسی سودمندی PPV در مقابل اسکلرال باکلینگ برای درمان RRD ساده (RRD اولیه با هر میزان گستردگی تا حداکثر به اندازه 2 ساعت شکستگی(های) بزرگ (up to two clock hours large break(s)) فارغ از قدامی/ خلفی بودن محل آن‌ها) در افراد با (فاکیا (phakia)) یا بدون (آفاکیا (aphakia)) لنزهای طبیعی در داخل چشم، یا با لنز‌های مصنوعی (pseudophakia). هدف ثانویه بررسی هر نوع داده درباره معیارهای اقتصادی و کیفیت زندگی بود.

ما در CENTRAL، که دربرگیرنده پایگاه ثبت کارآزمایی‌های چشم‌ و بینایی در کاکرین بود؛ MEDLINE؛ Embase؛ LILACS؛ پایگاه ثبت ISRCTN؛ ClinicalTrials.gov و WHO ICTRP جست‌وجو کردیم. تاریخ جست‌وجو 5 دسامبر 2018 بود.

ما کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل‌شده‌ای (RCTs ؛randomised controlled trails) را که به مقایسه PPV در مقابل جراحی اسکلرال باکلینگ با حداقل 3 ماه دوره پیگیری پرداخته بودند، وارد مرور کردیم.

ما از متدولوژی استاندارد کاکرین استفاده کردیم. 2 نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم داده‌ها و ویژگی‌های مطالعات را از مطالعات شناسایی‌شده به عنوان مطالعات واجد شرایط پس از غربالگری اولیه استخراج کردند. ما این پیامدها را مبنا قرار دادیم: پیوستگی مجدد اولیه شبکیه، حدت بینایی پس از جراحی، موفقیت نهایی آناتومیک، عود جدا شدگی شبکیه، تعداد مداخلات موردنیاز برای دستیابی به موفقیت نهایی آناتومیک، کیفیت زندگی و عوارض جانبی. ما قطعیت شواهد را با استفاده از درجه‌بندی توصیه‌ها، ارزیابی، ارتقا و بررسی (GRADE) ارزیابی کردیم.

این مطالعه مروری، 10 RCT (1307 چشم از 1307 شرکت‌کننده) را از اروپا، هند، ایران، ژاپن و مکزیک دربرمی‌گیرد که به مقایسه PPV و اسکلرال باکلینگ برای ترمیم RRD پرداخته بودند. 2 مطالعه از 10 مطالعه، PPV ترکیب شده را با اسکلرال باکلینگ با اسکلرال باکلینگ به تنهایی مقایسه کرده بودند (54 شرکت‌کننده). تمامی مطالعات حداقل در یکی از حیطه‌ها، دارای خطر سوگیری بالا یا غیرشفاف بودند. 5 مطالعه از سوی منابع غیرتجاری تامین مالی شده بودند، درحالی‌که 5 مطالعه دیگر منبع تامین مالی را گزارش نکرده بودند.
بین نسبتی از شرکت‌کنندگانی که حداقل 3 ماه پس از جراحی در گروه PPV دچار پیوستگی مجدد شبکیه شده بودند، در مقایسه با شرکت‌کنندگان در گروه اسکلرال باکلینگ اختلاف کمی وجود داشت یا اصلا اختلافی وجود نداشت (خطر نسبی (RR): 1.07؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.98 تا 1.16؛ 9 RCT؛ 1261 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت پایین). تقریبا 67 نفر از هر 100 نفری که به روش اسکلرال باکلینگ درمان شده بودند، 3 تا 12 ماه پس از جراحی، دچار پیوستگی مجدد شبکیه شده بودند. درمان با PPV ممکن است در هر 100 نفر درمان‌شده، موارد ابتلا به پیوستگی مجدد شبکیه را تا 4 مورد بیش‌تر افزایش دهد (95% فاصله اطمینان (CI): 2 مورد کم‌تر تا 11 مورد بیش‌تر).
هیچ شواهدی مبنی بر وجود اختلاف مهم از نظر حدت بینایی بین شرکت‌کنندگان در گروه PPV در مقایسه با شرکت‌کنندگان در گروه اسکلرال باکلینک وجود نداشت (میانگین تفاوت (MD): logMAR -0.00؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.09 تا 0.10؛ 6 RCT؛ 1138 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت پایین).
بین شرکت‌کنندگان گروه PPV و گروه اسکلرال باکلینگ، اختلاف کمی از نظر موفقیت آناتومیک وجود داشت (RR: 1.01؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.99 تا 1.04؛ 9 RCT؛ 1235 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت پایین). 94 نفر از 100 نفرِ درمان‌شده به روش کنترل (اسکلرال باکلینگ) در مقایسه با 96 نفر از 100 شرکت‌کننده در گروه PPV به موفقیت نهایی آناتومیک دست یافته بودند.
جدا شدگی مجدد شبکیه در تعداد کم‌تری از شرکت‌کنندگان در گروه PPV در مقایسه با گروه اسکلرال باکلینگ، گزارش شده بود (RR: 0.75؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.59 تا 0.96؛ 9 RCT؛ 1320 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت پایین). تقریبا 28 نفر در هر 100 نفرِ درمان‌شده با اسکلرال باکلینگ، 3 تا 36 ماه پس از جراحی مبتلا به جدا شدگی شبکیه شده بودند. درمان با PPV ممکن است منجر به 7 مورد ابتلای کم‌تر به جدا شدگی شبکیه در هر 100 نفرِ درمان‌شده شود (95% فاصله اطمینان (CI): 1 تا 11 مورد کم‌تر).
شرکت‌کنندگان درمان‌شده با PPV به‌طور متوسط به مداخلات کم‌تری برای دستیابی به موفقیت نهایی آناتومیک نیاز داشتند، اما اختلاف کم بود و داده‌ها دارای چولگی بودند (MD: 0.20-؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.34- تا 0.06-؛ 2 RCT؛ 682 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت بسیار پایین).
شواهد با قطعیت بسیار پایین درباره کیفیت زندگی پیشنهاد می‌کنند که تعداد بیش‌تری از افراد در گروه PPV در مقایسه با گروه اسکلرال باکلینک از بینایی رضایت داشتند (RR: 6.22؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.88 تا 44.09؛ 1 RCT؛ 32 شرکت‌کننده).
تمامی مطالعات واردشده به مرور، عوارض جانبی را گزارش کرده بودند، با وجود این، مشخص نبود که آیا این موارد به صورت تعداد شرکت‌کنندگان یا تعداد اثرات جانبی گزارش شده بودند. ایجاد یا پیشروی کاتاراکت در گروه PPV شیوع بیش‌تری داشت (RR: 1.71؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.45 تا 2.01)، جدا شدگی کوروئیدال (choroidal detachment) در گروه اسکلرال باکلینگ شیوع بیش‌تری داشت (RR: 0.19؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.06 تا 0.65) و انفصال‌های جدید/ ایاتروژنیک (new/iatrogenic breaks) فقط در گروه PPV مشاهده شد (RR: 8.21؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.91 تا 35.21). برآوردهای فراوانی نسبی سایر عوارض جانبی، شامل ویترئورتینوپاتی پرولیفراتیو (proliferative vitreoretinopathy) پس از جراحی، افزایش فشار داخل چشم پس از جراحی، ایجاد ادم سیستوئید ماکولار (cystoid macular oedema)، ماکولا پوکر (macular pucker) و استرابیسموس (strabismus)، دقیق و شفاف نبودند. شواهد مربوط به عوارض جانبی از نوع شواهد با قطعیت پایین بودند.

شواهد با قطعیت پایین و بسیار پایین نشان می‌دهد که ممکن است اختلاف کوچکی بین PPV و اسکلرال باکلینگ از نظر نرخ موفقیت اولیه، کسب حدت بینایی و موفقیت نهایی آناتومیک در درمان RRD اولیه وجود داشته یا اصلا اختلافی وجود نداشته باشد. شواهد با قطعیت پایین پیشنهاد می‌کند که ممکن است جدا شدگی مجدد شبکیه کمتری در گروه PPV وجود داشته باشد. به نظر می‌رسید برخی رویدادهای جانبی از جمله پیشرفت کاتاراکت و انفصال‌های ایاتروژنیک جدید در گروه PPV شیوع بیش‌تری داشته باشد، در حالی که سایر رویدادها از جمله جدا شدگی کوروئیدال بیش‌تر در گروه اسکلرال باکلینگ شایع بودند.