پیشینه
نرخ عمل سزارین در سطح جهان رو به افزایش است. عوامل موثر بر این افزایش پیچیده هستند و شناسایی مداخلات برای حل آنها چالشبرانگیز است. مداخلات غیربالینی مستقل به صورت مواجهه بالینی بین ارائه دهنده خدمات سلامت و بیمار انجام میشوند. چنین مداخلاتی ممکن است زنان، متخصصان سلامت یا سازمانها را مورد هدف قرار دهند. آنها عوامل تعیین کننده زایمان با سزارین را مورد توجه قرار میدهند و میتوانند در کاهش عملهای سزارین غیرضروری نقش داشته باشند. این مرور برای اولین بار در سال 2011 منتشر شد. این بهروزرسانی مرور، دستورالعمل جدید WHO را اطلاعرسانی خواهد کرد و دامنه این بهروزرسانی توسط گروه توسعه دستورالعمل WHO برای این دستورالعمل اعلام شد.
اهداف
ارزیابی اثربخشی و ایمنی مداخلات غیربالینی در نظر گرفته شده برای کاهش عمل سزارین غیرضروری.
روش های جستجو
ما در مارچ 2018 به جستوجوی MEDLINE؛ Embase؛ (CINAHL) Cumulative Index to Nursing and Allied Health Lirteture و دو ثبت کارآزمایی پرداختیم. ما وب سایتهای سازمانهای مربوطه و فهرست منابع مرورهای مرتبط را نیز جستوجو کردیم.
معیارهای انتخاب
کارآزماییهای تصادفیسازی شده، کارآزماییهای غیرتصادفیسازی شده، مطالعات کنترلشده قبل و بعد، مطالعات سری زمانی منقطع و مطالعات با اندازهگیریهای مکرر برای ورود واجد شرایط بودند. معیارهای پیامد اولیه عبارت بودند از: عمل سزارین، تولد خودبهخودی واژینال و تولد با استفاده از ابزار.
گردآوری و تحلیل دادهها
ما از روشهای استاندارد روششناسی توصیهشده توسط کاکرین استفاده کردیم. ما نتایج مطالعات فردی را به صورت نقلقول توصیف کردیم (شواهد خلاصهشده از مطالعات واحد ارزیابی کننده مداخلات متفاوت).
نتایج اصلی
ما 29 مطالعه را در این مرور وارد کردیم (19 کارآزمایی تصادفیسازی شده، 1 مطالعه کنترلشده قبل و بعد و 9 مطالعه سری زمانی منقطع). بیشتر مطالعات (20 مطالعه) در کشورهای با درآمد بالا صورت گرفتند و هیچ مطالعهای در کشورهای کمدرآمد انجام نشد. این مطالعات جمعیت مخلوطی را از زنان باردار به کار گرفتند، از جمله زنان نولیپار (نخستزا)، زنان مولتیپار (چندزا)، زنان با ترس از زایمان، زنان دارای سطح بالایی از اضطراب و زنان دارای سابقه عمل سزارین.
بهطور کلی، ما شواهدی را با قطعیت پایین، متوسط یا بالا پیدا کردیم که نشان دادند مداخلات زیر تاثیر مثبتی بر حداقل یک معیار پیامد اولیه دارد و شواهدی را با قطعیت متوسط یا بالا در مورد عوارض جانبی نیافتیم.
مداخلات هدفمند مربوط به زنان یا خانوادهها
کارگاههای آموزشی زایمان فقط برای مادران، به تنهایی ممکن است عمل سزارین را کاهش دهد (خطر نسبی (RR): 0.55؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.33 تا 0.89) و ممکن است زایمان خودبهخودی واژینال را افزایش دهد (RR: 2.25؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.16 تا 4.36). کارگاه آموزشی زایمان برای زوجها ممکن است عمل سزارین را کاهش دهد (RR: 0.59؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.37 تا 0.94) و ممکن است تولد واژینال خودبهخودی را افزایش دهد (RR: 2.13؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.09 تا 4.16). برای پیامدهای بالا، ما این یک مطالعه را با 60 شرکتکننده دارای شواهد با قطعیت پایین قضاوت کردیم.
برنامههای آموزشی آرامسازی تحت رهبری پرستار (RR: 0.22؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.11 تا 0.43؛ 104 شرکتکننده؛ شواهد با قطعیت پایین) و برنامههای پیشگیری روانیاجتماعی مبتنی بر زوجها (RR: 0.53؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.32 تا 0.90؛ 147 شرکتکننده؛ شواهد با قطعیت پایین) ممکن است عمل سزارین را کاهش دهند. آموزش روانی ممکن است زایمان واژینال خودبهخودی را افزایش دهد (RR: 1.33؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.11 تا 1.61؛ 371 شرکتکننده؛ شواهد با قطعیت پایین). گروه کنترل، مراقبتهای معمول زایمان را در تمام مطالعات دریافت کردند.
دادههای کافی در مورد تاثیر چهار مداخله بر مرگومیر یا موربیدیتی مادران و نوزادان وجود نداشت.
مداخلات هدفمند مربوط به متخصصین مراقبتهای سلامت
اجرای دستورالعملهای کار بالینی همراه با دومین نظر اجباری برای اندیکاسیون عمل سزارین، خطر کلی عمل سزارین را اندکی کاهش میدهد (میانگین تفاوت در تغییر میزان: 1.9%-؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 3.8- تا 0.1-؛ 149223 شرکتکننده). اجرای دستورالعملهای کار بالینی همراه با رسیدگی و بازخورد نیز خطر عمل سزارین را اندکی کاهش میدهد (خطر تفاوت (RD): -1.8%؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 3.8- تا 0.2-؛ 105351 شرکتکننده). آموزش پزشکان توسط راهنمای فکری محلی (ماما - متخصص زنان و زایمان) خطر عمل سزارین انتخابی را به 53.7% از 66.8% کاهش داد (آموزش رهبری فکری: 53.7%؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 46.5 تا 61.0%؛ کنترل: 66.8%؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 61.7 تا 72.0%؛ 2496 شرکتکننده). متخصصان مراقبتهای سلامت در گروههای کنترل در این مطالعات مراقبت معمول دریافت کردند. تفاوت اندک یا عدم تفاوت در مرگومیر و موربیدیتی مادران و نوزادان بین گروههای مطالعه وجود داشت. ما قطعیت شواهد را بالا قضاوت کردیم.
مداخلات هدفمند مربوط به سازمانها یا تسهیلات مراقبتهای سلامت
مراقبت مشارکتی انجام زایمان توسط ماما (که در آن متخصص زنان و زایمان، 24 ساعت در روز، عمل زایمان را در منزل، بدون دخالت وظایف بالینی فراهم میکند)، در مقایسه با یک مدل مراقبت خصوصی، میتواند میزان سزارین اولیه را کاهش دهد. در یک مطالعه سری زمانی منقطع، نرخ عمل سزارین تا 7% در سال پس از مداخله و پس از آن تا 1.7% در سال کاهش یافت (1722 شرکتکننده)؛ نرخ زایمان واژینال پس از عمل سزارین از 13.3% قبل از مداخله به 22.4% پس از مداخله افزایش یافت (684 شرکتکننده). مرگومیر مادران و نوزادان گزارش نشد. ما قطعیت شواهد را پایین قضاوت کردیم.
ما مداخلات زیر را مورد مطالعه قرار دادیم و آنها تفاوت اندکی در نرخ عمل سزارین ایجاد کردند یا تفاوتی ایجاد نکردند یا اثرات متغیری داشتند.
شواهد با قطعیت متوسط تفاوت اندک یا عدم تفاوت را در نرخ عمل سزارین بین مراقبت معمول و: برنامههای آموزشی پیش از تولد برای زایمان فیزیولوژیک؛ آموزش پیش از تولد در زمینه آمادگی زایمان طبیعی با آموزش تکنیکهای تنفس و آرام سازی؛ کمککنندههای تصمیمگیری مبتنی بر کامپیوتر؛ برنامههای آموزشی و حمایتی پرهناتال فردی شده (در مقابل اطلاعات نوشتاری به صورت جزوه) نشان میدهند.
شواهد با قطعیت پایین تفاوت اندکی را در نرخ عمل سزارین بین مراقبت معمول و: تمرینات آموزشی عضلات کف لگن با پیگیری تلفنی (در مقابل آموزش عضلات کف لگن بدون پیگیری تلفنی)؛ گروهدرمانی شدید (درمان شناختی رفتاری و رواندرمانی زایمان)؛ آموزش پرستاران سلامت عمومی در کلاسهای زایمان؛ نقش بازی (در مقابل آموزش استاندارد با استفاده از سخنرانی)؛ کمککنندههای تصمیمگیری تعاملی (در مقابل بروشورهای آموزشی)؛ مدل کارورزان (لیبریستهای) مراقبتهای زایمان (در مقابل مدل سنتی مراقبتهای زایمان).
از آنجایی که قطعیت شواهد بسیار پایین است، ما در مورد تاثیر سایر مداخلات شناسایی شده بر نرخ عمل سزارین بسیار نامطمئن هستیم.
نتیجهگیریهای نویسندگان
ما طیف گستردهای را از مداخلات غیربالینی برای کاهش عمل سزارین غیرضروری، عمدتا در شرایط با درآمد بالا ارزیابی کردیم. نشان داده شده که مداخلات اندکی با شواهد با قطعیت متوسط یا بالا، که عمدتا متخصصین مراقبتهای سلامت را هدف قرار دادند (اجرای دستورالعملها همراه با دومین نظر اجباری، اجرای دستورالعملها همراه با رسیدگی و بازخورد، آموزش پزشک توسط رهبری فکری محلی) بهطور ایمن نرخ عمل سزارین را کاهش میدهند. در رابطه با شواهد موجود مرتبط با شواهد با قطعیت بسیار پایین یا پایین، کاربرد مداخلات و کمبود مطالعه، به ویژه در مورد مداخلات مربوط به زنان یا خانوادهها و سازمانها و تسهیلات مراقبتهای سلامت عدم اطمینان وجود دارد.
خلاصه به زبان ساده
مداخلات غیربالینی برای کاهش عمل سزارین غیرضروری
هدف این مطالعه مروری چیست؟
هدف از این مرور کاکرین این بود که بدانیم آیا مداخلات غیربالینی، که هدف آن کاهش عملهای سزارین غیرضروری بود، مانند ارائه آموزش به کارکنان مراقبتهای سلامت و مادران، ایمن و موثر هستند. این مرور برای اولین بار در سال 2011 منتشر شد. این بهروزرسانی مرور دستورالعمل جدید WHO را اعلام خواهد کرد و دامنه این بهروزرسانی توسط گروه توسعه WHO برای این دستورالعمل اعلام شد.
پیامهای کلیدی
ما طیف گستردهای را از مداخلات غیربالینی مورد بررسی قرار دادیم که هدف آنها کاهش عملهای سزارین غیرضروری و اغلب در کشورهای با درآمد بالا بود. بر اساس شواهد با کیفیت بالا، مداخلات اندکی برای کاهش نرخ عمل سزارین بدون عوارض جانبی بر پیامدهای مادران و نوزادان نشان داده شده است. هدف این مداخلات عمدتا به متخصصان مراقبتهای سلامت (پرستاران، ماماها، پزشکان) بوده و شامل استفاده از: دستورالعملهای بالینی همراه با دومین نظر اجباری برای علائم عمل سزارین؛ دستورالعملهای بالینی همراه با رسیدگی و بازخورد در مورد شیوههای عمل سزارین و رهبران فکری (متخصص زایمان / زنان) برای ارائه آموزش به متخصصین مراقبتهای سلامت.
در این مطالعه مروری چه چیزی مورد مطالعه قرار گرفت؟
عمل سزارین عملی است که برای پیشگیری و کاهش عوارض زایمان استفاده میشود. درحالیکه این روش میتواند یک روش نجات دهنده زندگی برای مادر و نوزاد باشد، عمل سزارین بدون آسیب نیست و باید در صورت لزوم انجام شود. عملهای سزارین در میان عوارض دیگر، احتمال خونریزی، عفونت مادران و مشکلات تنفسی نوزاد را افزایش میدهند. تعداد عملهای سزارین انجام شده در سراسر جهان افزایش یافته است. در حالی که ممکن است علل پزشکی برای این افزایش وجود داشته باشد، عوامل دیگری مانند راحتی پزشک و ترس مادران، نیز میتواند مسئول این افزایش باشند.
نتایج اصلی این مطالعه مروری چه هستند؟
ما در این مرور 29 مطالعه را انتخاب کردیم. بیشتر مطالعات (20 مطالعه) در کشورهای با درآمد بالا انجام شدند؛ هیچ مطالعهای در کشورهای کمدرآمد انجام نشد.
ما کیفیت شواهد به دست آمده را از مطالعات با استفاده از چهار سطح رتبهبندی کردیم: بسیار پایین، پایین، متوسطیا بالا. کیفیت بسیار پایین بدان معنی است که ما در مورد نتایج بسیار نامطمئن هستیم. شواهد با کیفیت بالا به این معنی است که ما اطمینان زیادی به این نتایج داریم.
بهطور کلی، ما هشت مورد را از 29 مداخله وارد شده در این مرور یافتیم که با توجه به شواهد با کیفیت پایین، متوسط یا بالا، تاثیر مثبتی بر حداقل یکی از پیامدهای اصلی ما داشته باشد، و هیچ شواهدی با کیفیت متوسط یا بالا در مورد آسیب وجود نداشت:
مداخلات با هدف زنان یا خانوادهها: ارائه کارگاههای آموزشی زایمان برای مادران و زوجین؛ برنامههای آموزشی آرامسازی به رهبری پرستاران؛ برنامههای پیشگیرانه روانیاجتماعی مبتنی بر زوجین؛ و آموزش روانی. این مداخلات با کار معمول مقایسه شدند. کیفیت شواهد به دست آمده از مطالعات پایین بود.
مداخلات با هدف متخصصان مراقبتهای سلامت: استفاده از دستورالعملهای بالینی همراه با دومین عقیده اجباری برای اندیکاسیون عمل سزارین؛ استفاده از دستورالعملهای بالینی همراه با رسیدگی و بازخورد در مورد شیوههای عمل سزارین و داشتن رهبران فکری (متخصص زایمان / زنان) برای ارائه آموزش به متخصصان مراقبتهای سلامت. این مداخلات با عمل معمول مقایسه شد. کیفیت شواهد بالا بود.
مداخلات با هدف قرار دادن سازمانها یا امکانات مراقبت سلامت: مدل مشارکتی انجام زایمان توسط ماما (که در آن یک متخصص زایمان پوشش زایمان در منزل را، 24 ساعت در روز، بدون وظایف بالینی رقابتی ارائه میکند) در مقایسه با یک مدل خصوصی مراقبت. کیفیت شواهد کم بود.
ما چندین مداخله دیگر را مورد مطالعه قرار دادیم و آنها تفاوت اندک یا عدم تفاوت در نرخ عمل سزارین ایجاد کردند یا هیچ تاثیر مطمئنی نداشتند.
دادههای محدودی در مورد آسیبهای احتمالی مربوط به مداخلات بررسی شده در این مرور وجود داشت.
این مطالعه مروری چقدر بهروز است؟
شواهد تا مارچ 2018 موجود است.