پیشینه
بیحسی منطقهای ممکن است بتواند میزان درد مداوم پس از عمل (PPP)، را که وضعیتی رایج و ناتوانکننده است، کاهش دهد. این مرور در ابتدا در سال 2012 منتشر و در سال 2017 بهروز شد.
اهداف
مقایسه بیحسی موضعی و بیحسی منطقهای در مقایسه با آنالژزی مرسوم برای پیشگیری از PPP بیش از سه ماه در بزرگسالان و کودکانی که تحت جراحی غیراورژانس قرار میگیرند.
روش های جستجو
ما تا دسامبر 2016 در CENTRAL؛ MEDLINE و Embase بدون اعمال هیچگونه محدودیت زبانی جستوجو کردیم. ما از ترکیبی از جستوجوی متن آزاد (free text search) و جستوجوی واژگان کنترل شده (controlled vocabulary search) استفاده کردیم. نتایج را به کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده (RCTs ؛randomised controlled trails) محدود کردیم. ما این جستوجو را در دسامبر 2017 بهروز کردیم، اما نتایج آن هنوز وارد این مرور نشده است. همچنین یک جستوجوی دستی در فهرست منابع مطالعات گنجانده شده، مقالات مروری و چکیدههای کنفرانسها انجام دادیم. به منظور دستیابی به مرورهای سیستماتیک مرتبط در مرکز ثبت مرورهای سیستماتیک PROSPERO جستوجو کردیم.
معیارهای انتخاب
تمامی RCTهایی واجد شرایط ورود به این مرور بودند که به مقایسه بیحسی موضعی یا منطقهای نسبت به آنالژزی مرسوم در رابطه با پیامد درد به مدت بیش از سه ماه پس از جراحی غیراورژانس و غیرارتوپدی پرداخته بودند.
گردآوری و تحلیل دادهها
حداقل دو نویسنده بهطور مستقل از هم به ارزیابی کیفیت کارآزماییها و استخراج دادهها و عوارض جانبی پرداختند. به منظور دستیابی به اطلاعات بیشتر با نویسندگان مطالعات تماس گرفتیم. ما پیامدها را به صورت نسبت شانس (OR) ادغام شده با 95% فاصله اطمینان (CI)، بر اساس مدل های اثر تصادفی (روش واریانس معکوس) ارائه کردیم. ما مطالعات را به طور جداگانه بر اساس مداخلات جراحی تجزیهوتحلیل کردیم اما پیامدهای جمعآوری شده در فواصل پیگیری مختلفی گزارش شده بودند. ما نتایج خود را با مدلهای بایزین (Bayesian) و کلاسیک (frequentist) مقایسه کردیم. همچنین ناهمگونی (heterogeneity) را نیز بررسی کردیم. کیفیت شواهد را با استفاده از سیستم GRADE (نظام درجهبندی کیفیت شواهد و قدرت توصیهها) ارزیابی کردیم.
نتایج اصلی
در این بهروزرسانی مطالعه مروری، ما 40 RCT جدید و هفت مطالعه درحال انجام را شناسایی کردیم. در مجموع، 63 مورد RCT را در این مرور وارد کردیم، اما فقط توانستیم دادههای مربوط به بیحسی منطقهای را برای پیشگیری از PPP به مدت بیش از سه ماه پس از جراحی از 39 مطالعه به دست آوریم و در مجموع 3027 شرکتکننده وارد تجزیهوتحلیل جامع ما شدند.
ترکیب شواهد هفت RCT که بیحسی اپیدورال را برای توراکوتومی پیشنهاد میکردند، نشان میدهد در مقایسه با عدم وجود بیحسی اپیدورال، احتمال داشتن PPP سه تا 18 ماه پس از یک بیحسی اپیدورال برای توراکوتومی، 0.52 بود (OR: 0.52؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.32 تا 0.84؛ 499 شرکتکننده؛ شواهد با کیفیت متوسط). به همین نحو، ترکیب شواهد از 18 RCT، بیحسی منطقهای را برای پیشگیری از درد پایدار 3 تا 12 ماه پس از عمل جراحی سرطان پستان با OR معادل 0.43 پیشنهاد میکردند (95% فاصله اطمینان (CI): 0.28 تا 0.68؛ 1297 شرکتکننده؛ شواهد با کیفیت پایین). ادغام دادههای حاصل از از 4 RCT در سه تا 8 ماه پس از جراحی، به نفع بیحسی منطقهای پس از سزارین با OR معادل 0.46 بود (95% فاصله اطمینان (CI): 0.28 تا 0.78؛ 551 شرکتکننده، شواهد با کیفیت متوسط). ترکیب شواهد مربوط به سه RCT که انفوزیون مداوم را با بیحسی موضعی برای پیشگیری از PPP سه تا 55 ماه پس از برداشتن گرافت استخوان ایلیاک کرست (ICBG) بررسی کرده بود، قطعی نبودند (OR: 0.20؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.04 تا 1.09؛ 123 شرکتکننده؛ شواهد با کیفیت پایین). با این حال، ترکیب شواهد دو RCT نیز به نفع استفاده از انفوزیون وریدی بیحسی موضعی برای پیشگیری از PPP سه تا شش ماه پس از جراحی سرطان پستان با یک OR معادل 0.24 بود (95% فاصله اطمینان (CI): 0.08 تا 0.69؛ 97 شرکتکننده؛ شواهد با کیفیت متوسط).
ما برای زیرگروههای جراحی قطع عضو، ترمیم هرنی، جراحی قلب و لاپاروتومی، ترکیبی از شواهد را انجام ندادیم. ما نتوانستیم شواهد مربوط به عوارض جانبی را ادغام کنیم؛ چراکه مطالعات انتخابی آنها را به طور سیستماتیک بررسی نکرده، و به میزان اندکی آنها را گزارش کرده بودند. ناهمگونی بالینی، فرسایش (attrition) و پراکندگی اطلاعات مربوط به پیامدها، ترکیب شواهد را مختل کرده بود. خطر بالای سوگیری (bias) ناشی از اطلاعات از دسترفته و عدم کورسازی در تعدادی از مطالعات گنجانده شده، اعتماد را ما به یافتهها کاهش داد، بنابراین نتایج باید با احتیاط تفسیر شوند.
نتیجهگیریهای نویسندگان
ما نتیجه میگیریم که شواهدی با کیفیت متوسط وجود دارند که نشان میدهند بیحسی منطقهای ممکن است خطر بروز PPP پس از سه تا 18 ماه بعد از توراکوتومی و سه تا 12 ماه پس از سزارین را کاهش دهد. همچنین شواهدی با کیفیت پایین وجود دارد مبنی بر اینکه بیحسی منطقهای ممکن است خطر بروز PPP را سه تا 12 ماه پس از جراحی سرطان پستان کاهش دهد. شواهدی با کیفیت متوسط نیز نشان میدهند که انفوزیون وریدی بیحسی موضعی ممکن است بتواند خطر بروز PPP را سه تا شش ماه پس از عمل جراحی سرطان پستان کاهش دهد.
نتیجهگیریهای ما به دلیل کم بودن حجم نمونه و تعداد مطالعات، سوگیری عملکردی (performance bias)، سوگیری خنثی (null bias) و اطلاعات ضعیف و ازدست رفته، به طور قابل توجهی ضعیف هستند. مطالعات بزرگتر و با کیفیت بالا، که کودکان را نیز شامل شود، مورد نیاز است. ما هشدار میدهیم که به غیراز جراحی پستان، مجموعه شواهد ما فقط بر اساس چند مطالعه کوچک استوار است. لازم به ذکر است، ما نمیتوانیم نتیجهگیریهایمان را به سایر مداخلات جراحی یا تکنیکهای بیحسی منطقهای تعمیم دهیم، مثلا نمیتوان نتیجه گرفت که بلوک پاراورتبرال باعث کاهش خطر PPP پس از توراکوتومی میشود. هفت مطالعه درحال انجام و 12 مطالعه در انتظار طبقهبندی وجود دارند که ممکن است پس از انتشار و تدوین، نتیجهگیریهای این مرور را تغییر دهند.
خلاصه به زبان ساده
بیحسی موضعی و منطقهای در زمان عمل جراحی برای پیشگیری از درد پایدار طولانیمدت پس از جراحی
سوال مطالعه مروری
ما برآن شدیم تا بررسی کنیم آیا استفاده از بیحسی موضعی (داروهای بیحسکننده) در زمان عمل جراحی باعث کاهش دردی میشود که پس از گذشت سه ماه از جراحی یا بیشتر تداوم پیدا میکند. این داروها با استفاده از ضددردها به تنهایی، مانند داروهای اوپیوئیدی و داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مورد مقایسه قرار گرفتند.
پیشینه
دردی که مدت طولانی پس از جراحی ادامه پیدا میکند، درد مداوم پس از عمل (PPP) نامیده میشود و غیرشایع نیست. آسیب بافتی و آسیب عصبی میتوانند مسیرهای درد و حساسیت را به درد تغییر دهند به طوری که درد برای ماهها ادامه یابد. فرد ممکن است درد را با شدت بیشتر یا با محرکی احساس کند که معمولا منجر به درد نمیشود. این تغییرات ممکن است دائمی شوند. استفاده از بیحسی موضعی نزدیک به اعصاب، رشتههای (باندلهای) عصبی یا ریشههای عصبی در سیستم عصبی مرکزی، مانند اپیدورال، میتواند موجب قطع انتقال حس درد از محل جراحی به سیستم عصبی مرکزی شوند. درمان موثر درد حاد ممکن است از PPP پیشگیری کند. برای تزریق بیحسی موضعی به داخل زخم، از لوله مخصوصی که در آن حفرههای چندگانه طراحی شده استفاده میشود که داخل زخم قرار میگیرد.
ویژگیهای مطالعه
شواهد تا دسامبر 2016 جمعآوری شدهاند. ما 63 کارآزمایی تصادفی سازی و کنترل شده (RCT) را پیدا کردیم که شرکتکنندگان آنها تحت عمل جراحی قفسهسینه، قلب، پستان، شکم، عروق، زنان و دیگر جراحیها، به جز ارتوپدی، قرار گرفته بودند. RCTها مطالعاتی هستند که در آنها افراد به صورت شانسی به یک یا دیگر درمانهای مختلف مورد بررسی تخصیص مییابند و مورد مطالعه قرار میگیرند. مطالعات فقط بزرگسالان را شامل میشدند و عمدتا در اروپا و آمریکای شمالی و برخی نیز در چین، مصر و برزیل نجام شده بودند. جراحیها شامل آنهایی بود که احتمال وقوع درد پایدار پس از عمل در آنها بالاست، مانند جراحی پستان، قطع عضو و باز کردن قفسهسینه و نیز آنهایی که کم خطرتر هستند اما تعداد پروسیجرها در آنها بالاست، مانند سزارین.
ما توانستیم نتایج حاصل از 39 RCT را که مجموعا 3027 شرکتکننده داشتند، برای تجزیهوتحلیل جامع خود جمعآوری کنیم. پیگیری برای 1293 شرکتکننده به مدت سه ماه، برای 1365 شرکتکننده به مدت شش ماه، برای 326 نفر به مدت 12 ماه، و برای 43 شرکتکننده به مدت 20 ماه یا بیشتر بعد از جراحی صورت گرفته بود. RCTها عوارض جراحی و بیحسی را به طور مداوم و منسجم گزارش نکرده بودند و اطلاعات کمی در رابطه با این موارد وجود داشت. بودجه این مطالعات بیشتر توسط نهادهایی تامین شده بود که مطالعات را انجام داده بودند.
نتایج اصلی
بیحسی منطقهای تعداد افرادی را که بعد از جراحی جراحی غیرارتوپدی دچار درد مداوم میشوند کاهش داد. برای عمل جراحی باز قفسهسینه، تجویز بیحسی اپیدورال احتمال اینکه را یک فرد در عرض سه تا 18 ماه پس از عمل جراحی دچار درد پایدار بعد از جراحی شود، به نصف کاهش داد (7 کارآزمایی؛ 499 شرکتکننده؛ شواهد با کیفیت متوسط). برای اینکه یک نفر سود ببرد، لازم است هفت نفر به این شیوه درمان شوند.
برای پیشگیری از درد پایدار 3 تا 12 ماه پس از عمل جراحی سرطان پستان، برای دستیابی یک نفر به تاثیر مثبت، لازم است 7 نفر بیحسی منطقهای دریافت کنند (18 کارآزمایی؛ 1297 شرکتکننده؛ شواهد با کیفیت پایین). شواهد نشان میدهد انفوزیون بیحسی موضعی وریدی خطر درد پایدار را سه تا شش ماه پس از عمل جراحی پستان کاهش میدهد (2 مورد RCT؛ 97 شرکتکننده؛ شواهد با کیفیت متوسط) به طوری که سه نفر نیاز به درمان دارند تا برای یک فرد این اثر مفید واقع شود. بیحسی منطقهای احتمال اینکه را یک زن پس از سزارین دچار درد مداوم شود، به بیش از نصف کاهش داد (4 کارآزمایی؛ 551 شرکتکننده؛ شواهد با کیفیت متوسط). تعداد زنانی که لازم بود تحت درمان قرار گیرند تا یک نفر سود ببرد، 19 نفر بود.
انفوزیون مداوم بیحسی موضعی در محلی از لگن که از آنجا بافت استخوانی برداشته شده بود، کاهش واضحی را در تعداد افراد مبتلا به درد مداوم طی سه تا 55 ماه پس از عمل ایجاد نکرد (3 کارآزمایی؛ 123 شرکتکننده؛ شواهد با کیفیت پایین).
به علت تفاوت در نحوه ارائه درمان و یا نحوه گزارش نتایج، ما نتوانستیم شواهد مربوط به قطع عضو، ترمیم فتق، جراحی قلب یا شکم را با یکدیگر ترکیب کنیم.
کیفیت شواهد
ما شواهدی مستحکم را برای حمایت از استفاده از بیحسی منطقهای در بزرگسالان برای پیشگیری از درد پایدار پس از یکسری از جراحیها پیدا کردیم. با این حال، تفاوتهایی در میزان تاثیر و در زمانهای مختلف پس از جراحی وجود داشت. برخی از مطالعات نمیتوانستند کورسازی را نسبت به درمان دریافت شده انجام دهند و نتایج ما تحت تاثیر تعداد کم مطالعات و شرکتکنندگان و نیز فقدان پیگیری شرکتکنندگان در طول زمان قرار دارد. بنابراین کیفیت شواهد کم یا متوسط بود.