پیشینه
درمان با داروهای آنتیسایکوتیک بهطور مزمن ممکن است موجب تاردیو دیسکنزی (TD) شود. این بیماری یک اختلال حرکتی طولانیمدت است. داروهای آگونیست گاما - آمینوبوتیریکاسید (GABA)، قوت آرامبخشی (sedative) شدیدی دارند و ممکن است نشانههای سایکوتیک را تشدید کنند، با این حال برای درمان TD استفاده میشوند.
اهداف
1. هدف اولیه
هدف اولیه این بود که آیا تجویز داروهای آگونیست GABA غیربنزودیازپینی به مدت 6 هفته برای درمان TD ایجاد شده توسط آنتیسایکوتیکها در بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی و اختلالات اسکیزوافکتیو یا بیماریهای روانی مزمن به لحاظ بالینی موثر است یا خیر.
2. اهدف ثانویه
اهداف ثانویه عبارتبودند از:
- بررسی هر نوع بهبودی که با دوره کوتاه استفاده از مداخلات رخ میدهد (کمتر از 6 هفته) و اگر این اتفاق رخ داد، آیا به مدت طولانیتر در سیر پیگیری باقی میماند یا خیر
- بررسی اینکه آیا اثرات متفاوت بین ترکیبات مختلف وجود دارد یا خیر
- آزمون این فرضیه که داروهای آگونیست GABA برای گروههای سنی جوانتر (کمتر از 40 سال) موثرتر است.
روش های جستجو
ما پایگاه ثبت کارآزماییهای گروه اسکیزوفرنی در کاکرین (آخرین جستوجو اپریل 2017) را جستوجو کردیم. همچنین منابع تمام مطالعات شناساییشده را برای یافتن کارآزماییهای بیشتر بازرسی کردیم و اگر ضرورت داشت با نویسندگان کارآزماییها برای اطلاعات بیشتر تماس گرفتیم.
معیارهای انتخاب
معیار انتخاب ما کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشدهای بود که در آنها داروهای آگونیست GABA غیربنزودیازپینی در بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی یا دیگر بیماریهای روانی مزمن که مبتلا به TD القا شده توسط آنتیسایکوتیکها هستند، بررسی و ارزیابی شده بود.
گردآوری و تحلیل دادهها
دو نویسنده این مطالعه مروری مستقل از یکدیگر مطالعات را انتخاب کرده و ارزیابی انتقادی کردند. آنها دادهها را استخراج کرده و براساس قصد به درمان (intention-to-treat) تحلیل کردند. تا جایی که مطلوب و ممکن بود، خطرات نسبی (RRs) و 95% فواصل اطمینان (CIs) آنها را محاسبه کردیم. میانگین تفاوت (MD) را نیز برای دادههای پیوسته محاسبه کردیم. همچنین تعداد افرادی را که بدون هیچ نوع بهبودی مطالعه را زودهنگام ترک کرده بودند، ارزیابی کردیم. ما با پژوهشگران تماس گرفتیم تا اطلاعات ازدست رفته (missing information) را بهدست آوریم. خطر سوگیری (bias) را برای مطالعات انتخابشده ارزیابی کرده و جدول «خلاصه یافتهها» را با استفاده از سیستم GRADE (نظام درجهبندی کیفیت شواهد و قدرت توصیهها) ایجاد کردیم.
نتایج اصلی
ما 11 مطالعه را انتخاب کردیم که 343 فرد را بهطور تصادفی تخصیص داده بودند. بهطور کلی خطر سوگیری در مطالعات انتخابشده نامشخص بود. دلیل آن هم گزارشدهی ضعیف، عدم توصیف پنهانسازی تخصیص (allocation concealment)، عدم شفافسازی ایجاد توالی (generation of the sequence) و اینکه شرکتکننندگان و ارزیابان بهطور مشخصی کورسازی نشده بودند. در برخی از مطالعات روشن نبود که آیا دادهها کامل هستند یا نه و دادهها غالبا بهطور ضعیف یا انتخابی گزارش شده بودند.
دادههای شش مطالعه نشان داد که درمان با آگونیستهای GABA در مقایسه با پلاسبو در شش یا هشت هفته پیگیری در بهبود نشانههای TD به لحاظ کلینیکی مهم است (6 RCT؛ تعداد = 258؛ RR: 0.83؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.74 تا 0.92؛ کیفیت پایین شواهد). دادههای پنج مطالعه نشان میدهد که هیچ تفاوتی میان درمان با آگونیست GABA در مقایسه با پلاسبو در بدتر شدن (deterioration) نشانههای TD وجود ندارد (5 RCTs؛ تعداد = 136؛ RR: 1.09؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.70 تا 5.16؛ کیفیت خیلی پایین شواهد). مطالعاتی که آثار جانبی و مضر را گزارش داده بودند یک تاثیر معنادار را به نفع پلاسبو در مقایسه با باکلوفن، سدیم والپروات یا پروگابید (progabide) از نظراحساس سبکی سر و گیجی و حالت سردرگمی و گیج بودن (confusion) (3 RCT؛ تعداد = 62؛ RR: 4.54؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.14 تا 18.11؛ کیفیت خیلی پایین شواهد) و آرامبخشی (sedation) و خوابآلودگی (drowsiness) (4 RCTs، تعداد = 144؛ RR: 2.29؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.08 تا 4.86؛ کیفیت خیلی پایین شواهد) نشان دادند.
هیچ تفاوت معناداری میان پلاسبو و داروهای GABA در مطالعاتی که این موارد را گزارش داده بودند، وجود نداشت (کیفیت خیلی پایین شواهد): آکاتیژیا (RR: 1.05؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.32 تا 3.49؛ 2 RCT؛ 80 شرکتکننده)، آتاکسی (RR: 3.25؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.36 تا 29.73؛ 2 RCT؛ 95 شرکتکننده)، تهوع و استفراغ (RR: 2.61؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.79 تا 8.67؛ 2 RCT؛ 64 شرکتکننده)، از دست دادن تون عضلانی (RR: 3.00؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.15 تا 59.89؛ 1 RCT؛ 10 شرکتکننده)، تشنج (RR: 3.00؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.24 تا 37.67؛ 1 RCT؛ 2 شرکتکننده)، افت فشارخون (RR: 3.04؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.33 تا 28.31؛ 2 RCTs؛ 119 شرکتکننده). همچنین شواهد برای وضعیت روانی نشاندهنده تاثیری بین گروههای درمانی (6 RCT؛ تعداد = 121؛ RR: 2.65؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.71 تا 9.86؛ کیفیت شواهد خیلی پایین) و دادههایی برای ترک زودهنگام مطالعه (تقریبا 10% در هر دو گروه؛ 6 RCT؛ تعداد = 218؛ RR: 1.47؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.69 تا 3.15؛ کیفیت خیلی پایین شواهد) نیست. در هیچ مطالعهای گروهی از پیامدها که اهمیت خاصی برای بیماران دارند، مانند اعتماد به نفس اجتماعی (social confidence)، انسجام اجتماعی (social inclusion)، شبکههای اجتماعی (social networks) و کیفیت زندگی شخصی گزارش نشده بودند.
نتیجهگیریهای نویسندگان
ما درباره شواهد تاثیر باکلوفن، پروگابید، سدیم والپروات یا تتراهیدروایزوکسازولوپیریدینول (THIP ؛tetrahydroisoxazolopyridinol) در افراد مبتلا به TD ایجاد شده توسط داروهای آنتیسایکوتیک مطمئن نیستیم. شواهد غیرقطعی بوده و متقاعدکننده نیستند. کیفیت دادههای موجود برای پیامدهای اصلی پایین یا خیلی پایین بودند. هر سودمندی احتمالی ممکن است بهوسیله آثار جانبی و مضر آنها از بین برود.
خلاصه به زبان ساده
آگونیستهای گاما - آمینوبوتیریکاسید در درمان تاردیو دیسکینزی ناشی از آنتیسایکوتیک
سوال مطالعه مروری
تعیین اثرات داروهای آگونیست گاما - آمینوبوتیریکاسید (GABA) در درمان تاردیو دیسکینزی در افراد مبتلا به اسکیزوفرنی یا مشکلات سلامت روان مشابه.
پیشینه
بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی غالبا شنیدن صداها و دیدن چیزها (توهم) و باورهای عجیب و غریب (هذیان) را گزارش میدهند. درمان اصلی اسکیزفرنی داروهای آنتیسایکوتیک است. اما این داروها میتوانند آثار جانبی ناتوانکننده و مضری داشته باشند. تاردیو دیسکینزی - یک اختلال حرکتی غیرارادی- از جمله این آثار جانبی است. این بیماری باعث انقباضات غیرارادی و شدید (convulse)، اسپاسم و شکلک (grimace) عضلات صورت، دهان، زبان و فک میشود. این بیماری بهوسیله تجویز طولانیمدت یا دوز بالای آنتیسایکوتیکها ایجاد میشود. درمان این بیماری مشکل است و حتی میتواند علاجناپذیر باشد. داروهای آگونیست GABA برای درمان تاردیو دیسکینزی استفاده شدهاند. اما این داروها تاثیرات آرام بخشی (sedative) شدید دارند و ممکن است نشانههای سایکوتیک و سلامت روانی را بدتر کنند. آگونیستهای GABA شامل این موارد هستند: باکلوفن، پروگامید، سدیم والپروات وتتراهیدروایزوکسازولوپیریدینول.
ویژگیهای مطالعه
این مرور شامل 11 مطالعه بود. در این مطالعات داروهای آگونیست GABA با پلاسبو مقایسه شده بود. شرکتکنندگان مبتلا به اسکیزوفرنی یا دیگر بیماریهای روانی مزمن که تاردیو دیسکینزی داشتند در تمام مطالعات اندک بودند (2 تا 80 فرد).
نتایج اصلی
شواهد تاثیر آگونیستهای GABA در درمان تاردیو دیسکینزی قطعی و متقاعدکننده نبودند. هر سودمندی احتمالی آکونیستهای GABA ممکن است بهوسیله آثار جانبی و مضر آنها از بین برود.
کیفیت شواهد: شواهد ضعیف بودند. همچنین کوتاهمدت و مقدار آنها اندک بوده و بهطور ضعیفی گزارش شده بودند. امکان توصیه استفاده از آگونیستهای GABA برای درمان تاردیو دیسکینزی ممکن نیست.