پیشینه
علیرغم تلاش برای حفظ باندلهای نوروواسکولار با جراحی حفظ عصب، اختلال نعوظ همواره پس از پروستاتکتوکی رادیکال باقی میماند. توانبخشی پنیس (penile rehabilitation) پس از جراحی با هدف بازیابی کارکرد نعوظ صورت میپذیرد اما نتایج متعارض بودهاند.
اهداف
ارزیابی اثرات استراتژیهای توانبخشی پنیس در بازیابی کارکرد نعوظ به دنبال پروستاتکتومی رادیکال برای سرطان پروستات.
روش های جستجو
ما در پایگاههای متعدد اطلاعاتی (CENTRAL؛ MEDLINE؛ Embase)؛ کتابخانه کاکرین؛ Web of Science؛ پایگاههای ثبت کارآزمایی بالینی (ClinicalTrials.gov؛ پلتفرم بینالمللی ثبت کارآزماییهای بالینی) و مخزن منابع علمی خاکستری (گزارش منابع علمی خاکستری (Grey Literature Report))، از شماره اول تا 3 ژانویه 2018، به طور جامع جستوجو کردیم. ما فهرست منابع سایر نشریات مرتبط و چکیده مقالات را نیز جستوجو کردیم. ما هیچ محدویت زبانی اعمال نکردیم.
معیارهای انتخاب
ما کارآزماییهای تصادفیسازی یا شبهتصادفیسازی را با طرح مطالعاتی موازی (parallel) یا متقاطع (cross-over) وارد مرور کردیم.
گردآوری و تحلیل دادهها
ما از پروسیجرهای استاندارد روششناسی کاکرین استفاده کردیم. 2 نویسنده مرور به صورت مستقل به غربالگری منابع علمی، استخراج دادهها، ارزیابی خطر سوگیری (bias) و ارزیابی کیفیت شواهد بر اساس درجهبندی توصیهها، ارزیابی، ارتقا و بررسی (GRADE) بر اساس سوگیری به ازای پیامد (per-outcome basis) پرداختند. پیامدهای اولیه عبارت بودند از توانایی نعوظ اظهارشده از سوی فرد (self-reported potency)، کارکرد نعوظ اندازهگیری شده توسط پرسشنامههای اعتبارسنجیشده (بر مبنای تعریف ارائه شده از توانایی نعوظ در اندکس بینالمللی کارکرد نعوظ (IIEF-EF ؛International Index of Erectile Function) با نمره 19 یا بالاتر و/ یا یک IIEF-5 با نمره 17 یا بالاتر) و رویدادهای جانبی جدی. برای تمامی اندازهگیریهای به عمل آمده از کیفیت زندگی روی مقیاس پیوسته، ارزشهای بالاتر نشاندهنده کیفیت زندگی بهتر بودند.
نتایج اصلی
ما 8 کارآزمایی تصادفیسازی و کنترلشده را شامل 1699 شرکتکننده بر مبنای 3 مقایسه به عمل آمده وارد مرور کردیم. این چکیده فقط روی پیامدهای اولیه این مرور متمرکز میشود.
مهارکنندههای فسفودیاستراز نوع 5 برنامهریزیشده (PDE5I ؛Scheduled phosphodiesterase type 5 inhibitors) در مقابل دارونما (placebo) یا عدم درمان
PDE5I برنامهریزیشده ممکن است دارای اثر کوچکی روی توانای نعوظ اظهار شده از سوی فرد در کوتاهمدت (تا 12 ماه) (خطر نسبی (RR): 1.13؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.91 تا 1.14؛ شواهد با کیفیت بسیار پایین)، به معنای 47 مورد خوداظهاری بیشتر از سوی مردان به ازای 1000 مرد (95% فاصله اطمینان (CI): 0.33 مورد کمتر تا 149 مورد بیشتر) و کارکرد نعوظ کوتاهمدت ارزیابی شده توسط ابزار اعتبارسنجیشده (RR: 1.11؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.80 تا 1.55؛ شواهد با کیفیت بسیار پایین)، به معنای 28 مرد بیشتر به ازای هر 1000 مرد (95% فاصله اطمینان (CI): 50 مورد کمتر تا 138 مورد بیشتر) بوده یا اصلا اثری نداشته باشد، اما ما درباره این یافتهها، هر دو، بسیار نامطمئن هستیم. PDE5I برنامهریزیشده ممکن است منجر به بروز رویدادهای جانبی جدی کمتری در مقایسه با دارونما شود (RR: 0.32؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.11 تا 0.94؛ شواهد با کیفیت پایین)، اگرچه این به لحاظ بیولوژیکی قابلقبول به نظر نمیرسد و ممکن است حاکی از یک یافته شانسی (chance finding) باشد. ما درباره این یافته نیز بسیار نامطمئن هستیم. ما هیچ داده بلندمدتی (بیشتر از 12 ماه) را درباره هیچیک از 3 پیامد اولیه مطالعه نیافتیم.
PDE5I برنامهریزیشده در مقابل PDE5I بر اساس تقاضا (on-demand)
به نظر میرسد PDE5I روزانه منجر به عدم تفاوت یا تفاوت کوچکی در هر دو توانایی نعوظ اظهارشده از سوی فرد در کوتاهمدت و بلندمدت شود (کوتاهمدت: RR: 0.97؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.62 تا 1.53؛ بلندمدت: RR: 1.00؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.60 تا 1.67؛ هر 2 شواهد با کیفیت بسیار پایین)؛ که به معنای 9 مورد خوداظهاری کمتر از سوی مردان درباره نعوظ در کوتاهمدت به ازای هر 1000 مرد (95% فاصله اطمینان (CI): 119 مورد کمتر تا 166 مورد بیشتر) و 0 مورد خوداظهاری کمتر از سوی مردان درباره نعوظ در بلندمدت به ازای 1000 مرد (95% فاصله اطمینان (CI): 153 مورد کمتر تا 257 مورد بیشتر) است. ما درباره این یافتهها بسیار نامطمئن هستیم. به نظر میرسد PDE5I روزانه منجر به عدم تفاوت یا تفاوت کوچکی در کارکرد نعوظ در کوتاهمدت و بلندمدت میشود (کوتاهمدت: RR: 1.00؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.65 تا 1.55؛ بلندمدت: RR: 0.74؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.48 تا 1.14؛ هر دوی شواهد با کیفیت بسیار پایین)، که به معنای 0 مورد مرد با اختلال نعوظ در کوتاه مدت به ازای هر 1000 مرد (95% فاصله اطمینان (CI): 80 مورد کمتر تا 125 مورد بیشتر) و 119 مورد مرد با اختلال نعوظ در بلندمدت به ازای 1000 مرد (95% فاصله اطمینان (CI): 239 مورد کمتر تا 64 مورد بیشتر) است. ما درباره این یافتهها بسیار نامطمئن هستیم. PDE5I برنامهریزیشده ممکن است اثرات کوچکی روی رویدادهای جانبی در کوتاهمدت داشته یا اصلا اثری نداشته باشد (RR: 0.69؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.12 تا 4.04؛ شواهد با کیفیت بسیار پایین)، که به معنای 7 مورد مرد مبتلا به رویدادهای جانبی جدی در کوتاهمدت است (95% فاصله اطمینان (CI): 18 مورد کمتر تا 64 مورد بیشتر)، اما ما درباره این یافتهها بسیار نامطمئن هستیم. ما هیچ دادهای درباره رویدادهای جانبی جدی در بلندمدت نیافتیم.
PDE5I برنامهریزیشده در مقابل پروستاگلاندین E1 اینترا اورترال (intraurethral prostaglandin E1)
در دوره پیگیری کوتاهمدت، PDE5I روزانه ممکن است دارای اثر کوچکی روی توانایی نعوظ اظهارشده از سوی فرد بوده یا اصلا اثری نداشته باشد (RR: 1.10؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.79 تا 1.52؛ شواهد با کیفیت بسیار پایین)، که به معنای 46 مرد بیشتر به ازای هر 1000 مرد است (95% فاصله اطمینان (CI): 97 مورد کمتر تا 241 مورد بیشتر). PDE5I روزانه ممکن است منجر به بهبودی کوچکی در کارکرد نعوظ شود (RR: 1.64؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.84 تا 3.20؛ شواهد با کیفیت بسیار پایین)، که به معنای 92 مرد بیشتر به ازای هر 1000 مرد است (95% فاصله اطمینان (CI): 23 مورد کمتر تا 318 مورد بیشتر است)، اما ما درباره این یافتهها، هر دو، بسیار نامطمئن هستیم. ما هیچ دادهای درباره 3 پیامد اولیه در بلندمدت (بیشتر از 12 ماه) نیافتیم.
ما هیچ شواهدی را درباره هیچ یک از مقایسههای دیگر نیافتیم و نتوانستیم هیچیک از تحلیلهای زیرگروهی را بر اساس رویکرد حفظ عصب (nerve-sparing approach)، سن یا کارکرد نعوظ پایه (baseline) اجرا کنیم.
نتیجهگیریهای نویسندگان
بر مبنای اکثر شواهد با کیفیت بسیار پایین و برخی شواهد با کیفیت پایین، استراتژیهای توانبخشی پنیس شامل استفاده از PDE5I برنامهریزیشده پس از پروستاتکتومی رادیکال ممکن است توانایی نعوظ اظهارشده از سوی فرد و کارکرد نعوظ را بیشتر از استفاده از PDE5I بر اساس تقاضا افزایش ندهد.
خلاصه به زبان ساده
توانبخشی پنیس برای اختلال نعوظ پس از پروستاتکتومی
سوال مرور
روشهای درمانی چقدر در بازیابی توانایی مردان برای نعوظ پس از جراحی برای سرطان پروستات، موثر هستند؟
پیشینه
بسیاری از مردان پس از درآوردن پروستات به دلیل سرطان پروستات، با مشکل نعوظ مواجهه میشوند. مطالعات پیشنهاد میکنند که استفاده از داروهای خاص یا استفاده از وسایل برای کمک به نعوظ، ممکن است به مردان در بازیابی سریعتر و بهتر توانایی نعوظ در صورتی که منظم و برنامهریزیشده (مثلا روزانه یا 2 مرتبه در هفته) باشد، نسبت به زمانی که بر اساس نیاز باشد، کمک کند. با وجود این، میزان تاثیر این روشهای درمانی شفاف نیست.
ویژگیهای مطالعه
ما 8 مطالعه تصادفیسازی شده (مطالعات بالینی که درآن افراد به طور تصادفی در یکی از 2 یا چند گروه درمانی قرار داده میشوند) را شامل 1699 شرکتکننده وارد مرور کردیم. 5 کارآزمایی استفاده برنامهریزیشده از مهارکنندههای فسفودیاستراز (نوعی دارو) را با عدم درمان یا دارونما (placebo) (داروی ساختگی بدون تاثیر) مقایسه کرده بودند. 2 مطالعه استفاده از فسفودیاسترازها را به صورت تجویز روزانه یا در مواقع نیاز مقایسه کرده بودند. 1 مطالعه استفاده روزانه را از مهارکننده فسفودیاستراز یا دارویی با عنوان پروستاگلاندین E1 مقایسه کرده بودند که در قسمت نوک پنیس مانند شیاف (suppository) قرار داده میشود. پیامدهای اصلی این مرور که از نظر ما مهمترین پیامدها برای مردان به حساب میآمدند، عبارت بودند از توانایی آنها در نعوظ بر مبنای اظهارات ایشان (self-reported potency)، میزان کیفیت نعوظ در آنها بر مبنای پرسشنامه تخصصیشده نعوظ (کیفیت نعوظها) و مواجهه آنها با هر گونه ثرات جانبی ناخواسته مهم.
نتایج اصلی
ما دریافتیم مردانی که از این داروها به صورت برنامهریزیشده استفاده میکردند نسبت به مردانی که به طور منظم دارویی دریافت نکرده یا در مواقع نیاز از آنها استفاده میکردند، ممکن بوده نعوظهای مشابهی را اظهار کرده و کیفیت نعوظهای مشابهی را نیز تجربه کرده باشند (بر مبنای پرسشنامههای تکمیل شده توسط ایشان). آنها همچنین دارای نرخهای مواجهه با اثرات جانبی ناخواسته جدی مشابهی و نرخهای توقف دارو قبل از اتمام دوره درمان مشابه بودند. با وجود این، ما درباره این یافتهها بسیار نامطمئن هستیم. ما نتوانستیم درباره تفاوت این نتایج در گروههای مختلف مردان بر مبنای تلاش جراح برای حفظ اعصاب کمککننده به نعوظ، بر مبنای سن مردان و کیفیت نعوظهای آنها در گذشته، تحقیق کنیم، زیرا ما هیچ مطالعهای را نیافتیم.
قابل اعتماد بودن شواهد
کیفیت شواهد برای اکثر پیامدهای مهم بسیار پایین بود. به این معنی که ما درباره نتایج این مرور بسیار نامطمئن هستیم. تحقیقات آتی این یافتهها را تغییر خواهند داد.