این مرور یکی از مجموعه مطالعات انجام شده روی داروهایی است که برای درمان دردهای نوروپاتیک مزمن استفاده می‌شود. برآوردها از شیوع شدید درد مزمن با مولفه‌های نوروپاتیک بین 6 و 10 درصد است. گزینه‌های فعلی درمان دارویی برای درد نوروپاتیک، منافع قابل‌توجهی را برای فقط تعداد کمی از بیماران دارد، اغلب با اثرات زیان‌آور که از مزایای آن بیشتر است. نیاز به کشف گزینه‌های دیگر درمانی با مکانیسم‌های مختلف عملکرد برای درمان شرایط با دردهای مزمن نوروپاتیک وجود دارد. کانابیس (cannabis) برای هزاران سال برای کاهش درد مورد استفاده قرار گرفته‌ است. در حال حاضر گیاه شاهدانه به شدت توسط برخی از بیماران و مدافعان آن‌ها برای درمان هر نوع درد مزمن ارتقا یافته ‌است.

ارزیابی کارآمدی، تحمل‌پذیری، و ایمنی داروهای با پایه کانابیس (گیاهی، مشتق‌شده از گیاه، مصنوعی) در مقایسه با مصرف دارونما یا داروهای سنتی برای شرایطی با درد مزمن نوروپاتیک در بزرگسالان.

در نوامبر 2017، ما CENTRAL؛ MEDLINE؛ Embase و دو پایگاه ثبت کارآزمایی‌ها را برای تحقیقات منتشر شده و در حال انجام جست‌وجو کردیم و فهرست منابع مقالات مرور شده را بررسی کردیم.

ما کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی شده، دو سو کور و کنترل شده را از کانابیس دارویی، داروهای با پایه کانابیس، گرفته شده از گیاهان و به صورت صناعی درست شده، در برابر دارونما یا هر نوع درمان فعال دیگر شرایط با درد مزمن نوروپاتیک در بزرگسالان، با مدت‌زمان درمان حداقل دو هفته و حداقل 10 شرکت‌کننده در هر بازوی درمانی انتخاب کردیم.

سه نویسنده مستقل به طور مستقل از هم داده‌های ویژگی‌های مطالعه و پیامدهای اثربخشی، تحمل‌پذیری و ایمنی را استخراج کردند، مسائل مربوط به کیفیت مطالعه را بررسی کردند و خطر سوگیری (bias) را ارزیابی کردند. ما اختلافات را با بحث حل‌و‌فصل کردیم. برای اثربخشی، ما تعداد مورد نیاز را برای درمان برای یک پیامد سودمند اضافی محاسبه کردیم (NNTB) برای تسکین درد 30% و 50% یا بزرگ‌تر، برداشت کلی بیمار از اینکه زیاد یا خیلی زیاد بهبود یافته، نرخ خروج از مطالعه به دلیل فقدان کارایی، و میانگین تفاوت استاندارد شده برای شدت درد، مشکلات خواب، کیفیت مرتبط با سلامت (HRQoL) و پریشانی روانی. برای تحمل‌پذیری، ما تعداد مورد نیاز را برای درمان یک پیامد زیان‌آور اضافی (NNTH) برای خروج از مطالعه به دلیل عوارض جانبی خاص، اختلالات سیستم عصبی و اختلالات روانی محاسبه کردیم. برای ایمنی، ما NNTH را برای عوارض جانبی جدی محاسبه کردیم. متاآنالیز با استفاده از یک مدل اثرات تصادفی انجام شد. ما کیفیت شواهد را با استفاده از سیستم GRADE (نظام درجه‌بندی کیفیت شواهد و قدرت توصیه‌ها) ارزیابی کردیم و یک جدول «خلاصه یافته‌ها» را ایجاد کردیم.

ما 16 مطالعه را با 1750 شرکت‌کننده در نظر گرفتیم. مطالعات 2 تا 26 هفته طول کشیدند و یک اسپری اوروموکوزال را از ترکیب تتراهیدروکانابینول (THC) مشتق‌شده از گیاه و کانابیدیول (CBD) (10 مطالعه)، یک کانابیدیول مصنوعی که اثرات THC را تقلید کند (نابیلون) (دو مطالعه)، کانابیس گیاهی استنشاقی (دو مطالعه) و THC مشتق از گیاه (درونابینول) (دو مطالعه) در مقابل مصرف دارونما (15 مطالعه) و یک داروی ضددرد (دی‌هیدروکدئین) (یک مطالعه) مقایسه کردند. ما از ابزار «خطر سوگیری (bias)» کاکرین برای ارزیابی کیفیت مطالعه استفاده کردیم. ما مطالعاتی را با صفر تا دو مورد خطر بالا یا نامشخص سوگیری، مطالعات با کیفیت بالا، با سه‌ تا پنج مورد خطر بالا یا نامشخص سوگیری، مطالعات با کیفیت متوسط، و با شش تا هشت مورد خطر نامشخص یا بالا سوگیری، مطالعات با کیفیت پایین قضاوت کردیم. کیفیت مطالعه در دو مطالعه پائین، متوسط در 12 مطالعه و در دو مطالعه، بالا بود. نه مطالعه در معرض خطر بالای سوگیری برای اندازه مطالعه بودند. ما کیفیت شواهد را براساس GRADE بسیار پائین تا متوسط رتبه‌بندی کردیم.
پیامدهای اولیه
داروهای با پایه کانابیس ممکن است تعداد افرادی را که به تسکین 50% یا بیشتر در درد می‌رسند، در مقایسه با پلاسبو، افزایش دهد (21% در مقابل 17%؛ تفاوت خطر (RD): 0.05؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.00 تا 0.09؛ NNTB: 20 (%95 فاصله اطمینان (CI): 11 تا 100)؛ 1001 شرکت‌کننده؛ 8 مطالعه؛ کیفیت شواهد پائین). ما شواهد را برای بهبود در درک کلی بیمار از تغییر (PGIC) با کانابیس، با کیفیت بسیار پائین رتبه‌بندی کردیم (26% در مقابل 21%؛ تفاوت خطر (): 0.09؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.01 تا 0.17)؛ NNTB: 11 (%95 فاصله اطمینان (CI): 6 تا 100)؛ 1092 شرکت‌کننده؛ 6 مطالعه). شرکت‌کنندگان بیش‌تری از مطالعات به دلیل عوارض جانبی ناشی از داروهای با پایه کانابیس (10% شرکت‌کنندگان) در مقایسه با دارونما (5% شرکت‌کنندگان) از مطالعه خارج شدند (RD: 0.04؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.02 تا 0.07؛ NNTB: 25 (%95 فاصله اطمینان (CI): 16 تا 50)، 1848 شرکت‌کننده؛ 13 مطالعه؛ کیفیت شواهد متوسط). ما شواهد کافی نداشتیم که تعیین کنیم آیا داروهای با پایه کانابیس فراوانی عوارض جانبی جدی را در مقایسه با دارونما افزایش می‌دهند (RD: 0.01؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.01- تا 0.03)؛ 1876 شرکت‌کننده؛ 13 مطالعه؛ کیفیت شواهد پائین).
پیامدهای ثانویه
داروهای با پایه کانابیس احتمالا تعداد افرادی را که به 30% یا بیشتر در تسکین درد دست می‌یابند، در مقایسه با دارونما، افزایش می‌دهد (39% در مقابل 33%؛ RD: 0.09؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.03 تا 0.15؛ NNTB: 11 (%95 فاصله اطمینان (CI): 7 تا 33)؛ 1586 شرکت‌کننده؛ 10 مطالعه؛ کیفیت شواهد متوسط). داروهای با پایه کانابیس ممکن است در مقایسه با دارونما، عوارض جانبی سیستم عصبی را افزایش دهند (61% در مقابل 29%؛ RD: 0.38؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.18 تا 0.58؛ NNTB: 3 (%95 فاصله اطمینان (CI): 2 تا 6)؛ 1304 شرکت‌کننده؛ 9 مطالعه؛ کیفیت شواهد پائین). اختلالات روانی در 17% شرکت‌کنندگان مصرف کننده داروهای با پایه کانابیس و 5% شرکت‌کنندگان دارونما رخ داد (RD: 0.10؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.06 تا 0.15؛ NNTB: 10 (%95 فاصله اطمینان (CI): 7 تا 16)؛ 1314 شرکت‌کننده؛ 9 مطالعه؛ کیفیت شواهد پائین).
ما هیچ اطلاعاتی را در مورد خطرات طولانی‌مدت در مطالعات آنالیز شده پیدا نکردیم.
آنالیز زیرگروه
ما مطمئن نیستیم که آیا کانابیس، میانگین شدت درد را کاهش می‌دهد (شواهد خیلی کم کیفیت). کانابیس گیاهی و دارونما در تحمل‌پذیری تفاوتی نداشتند (شواهد با کیفیت بسیار پایین).

مزایای بالقوه داروهای با پایه کانابیس (کانابیس گیاهی، THC مشتق‌شده از گیاه یا مصنوعی، اسپری اوروموکوزال THC/CBD) در دردهای مزمن نوروپاتیک ممکن است از آسیب‌های بالقوه آن‌ها بکاهد. کیفیت شواهد برای پیامدهای تسکین درد، منعکس کننده خروج شرکت کنندگان با سابقه سوء‌مصرف مواد و دیگر کوموربیدیتی‌های قابل‌توجه از مطالعات، همراه با اندازه‌های کوچک نمونه آن‌ها است.