شنبه 1 اردیبهشت 1403
جلد 2018 -
جلد 2018 - صفحات 0-0 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Elizabeth N Allen, Clare IR Chandler, Nyaradzo Mandimika, Cordelia Leisegang, Karen Barnes. Eliciting adverse effects data from participants in clinical trials. 3 2018; 2018
URL: http://cochrane.ir/article-1-2161-fa.html
URL: http://cochrane.ir/article-1-2161-fa.html
پیشینه
تجزیه‌وتحلیل ایمنی دارو در کارآزمایی‌های بالینی شامل ارزیابی عوارض جانبی (AEs) به صورت جداگانه یا به صورت جمع‌آوری ترکیب آماری به منظور ارائه شواهد مربوط به واکنش‌های احتمالی جانبی دارو (ADR) است. در حالی که برخی از AEها ممکن است از معاینات فیزیکی یا تست‌ها به دست آمده باشد، وابستگی زیادی به گزارش‌های به دست آمده از شرکت‌کنندگان برای تشخیص علائم فردی دارد، که شرکت‌کننده اغلب تنها منبع اطلاعاتی است. هیچ توافقی در مورد چگونگی استخراج این گزارش‌ها وجود ندارد، هر چند مشخص شده که روشهای پرسش و پاسخ بر میزان و ماهیت داده‌های شناسایی شده تأثیر می‌گذارد. این مساله جا را برای خطای اندازه‌گیری باقی می‌گذارد و مقایسه‌های بین مطالعات و تجزیه‌وتحلیل‌های ترکیبی را تضعیف می‌کند. این مرور مقایسه روشهای مورد استفاده را در کارآزمایی‌ها برای تشخیص AEهای گزارش شده توسط شرکت‌کنندگان مورد بررسی قرار داد. این باید به دانش مربوط به چالش‌های روش‌شناسی و راه‌حل‌های احتمالی برای دستیابی به تشخیص بهتر، یا پایدارتر AE در کارآزمایی‌ها کمک کند.
اهداف
انجام تحقیق به صورت مرور سیستماتیک که در آن روشهای مورد استفاده در کارآزمایی‌های بالینی دارویی (یا روش‌هایی که مختص چنین کارآزمایی‌هایی هستند) برای استخراج اطلاعات مربوط به AEهای تعریف شده در پروتکل یا در برنامه‌ریزی برای کارآزمایی مقایسه شده است.
روش های جستجو
پایگاه‌های اطلاعاتی (تا مارچ 2015 جست‌وجو شد مگر اینکه از طریق روشهای دیگر مشخص شده باشد) شامل: Embase؛ MEDLINE؛ MEDLINE in Process و Other Non‐Indexed Citations؛ پایگاه ثبت مرور متدولوژی در کاکرین (جولای 2012)؛ پایگاه ثبت مرکزی کارآزمایی‌های کنترل شده کاکرین (فوریه 2015)؛ پایگاه‌های اطلاعاتی مرورهای سیستماتیک در کاکرین؛ پایگاه اطلاعاتی خلاصه‌های مرور اثرات (Database of Abstracts of Reviews of Effects) (ژانویه 2015)؛ پایگاه اطلاعاتی ارزیابی تکنولوژی سلامت (Health Technology Assessment database) (ژانویه 2015)؛ (CINAHL) Cumulative Index to Nursing and Allied Health Lirteture؛ CAB Abstracts؛ BIOSIS (جولای 2013)؛ Science Citation Index؛ Social Science Citation Index؛ نمایه‌نامه استنادی خلاصه‌مقالات علمی کنفرانس‌ها (Conference Proceedings Citation Index – Science) جست‌وجو شدند. این جست‌وجو از عناوین و مترادف‌های فرهنگ جامع برای مفاهیم زیر استفاده کردند: (1): عوارض جانبی و اندازه‌گیری؛ (2): شرکت‌کنندگان (participants) و استخراج (elicitation) (همچنین مترادف‌های دیگر برای استخراج اطلاعات در مورد اثرات جانبی به دست آمده از افراد)؛ (3): شرکت‌کنندگان و چک‌لیست‌ها (همچنین مترادف‌های دیگر برای B). راه‌های عملی برای محدود کردن نتایج در تلاش برای حفظ حساسیت استفاده شد. به دلیل محدودیت منابع در ترجمه، هیچ محدودیتی از نظر داده یا اندازه نمونه وجود نداشت اما فقط گزارش‌هایی که به زبان انگلیسی منتشر شدند به‌طور کامل انتخاب شدند.
معیارهای انتخاب
دو نوع از مطالعات انتخاب شدند: کارآزمایی‌های دارویی برای مقایسه دو یا چند روش در درون یا بین شرکت‌کنندگان برای استخراج AEهای گزارش شده توسط شرکت‌کنندگان، و مطالعات تحقیقاتی انجام شده در خارج از محدوده کارآزمایی برای مقایسه روش‌هایی که می‌توانست در کارآزمایی‌ها مورد استفاده قرار بگیرد (با اشاره به چنین کاربردی نشان داده می‌شود). داده‌های پیامد اولیه شامل AEهایی بودند که از شرکت‌کنندگان در هر بخش از این کارآزمایی بالینی به دست آمد. ما تمام داده‌های مرتبط گزارش شده را توسط شرکت‌کننده برای ارزیابی آسیب‌های ناشی از دارو، با استفاده از مجموعه اصطلاحات نویسندگان اصلی (و تعریف، در صورت وجود)، با اظهارنظر در مورد این که آیا این داده‌ها مربوط به AEهای با فوریت درمان بودند یا خیر، انتخاب کردیم.
گردآوری و تحلیل داده‌ها
مناسب بودن عناوین و چکیده‌ها به‌طور مستقل مورد بررسی قرار گرفت. مناسب بودن نهایی متون کامل به دست آمده از استنادات بالقوه مناسب به‌طور مستقل مورد بررسی قرار گرفتند. داده‌های مرتبط استخراج شده و تحت بررسی 100% قرار گرفتند. اختلاف‌نظرها از طریق بحث، با یک نویسنده سوم حل شد. خطر سوگیری (bias) به‌طور مستقل توسط دو نویسنده ارزیابی شد. ابزار «خطر سوگیری» کاکرین برای گزارش‌هایی استفاده شد که به مقایسه پیامدهای بین شرکت‌کنندگان پرداخت، در حالی که برای مقایسه درون شرکت‌کننده، هر مطالعه به‌طور انتقادی از نظر تاثیر بالقوه طراحی و روش انجام بر یافته‌ها با استفاده از چارچوب سوگیری انتخابی، عملکردی، تشخیصی، فرسایشی، گزارش‌دهی، و سایر سوگیری‌ها ارزیابی شد. تلاش برای تماس با نویسندگان برای بازیابی پروتکل‌ها یا اطلاعات خاص مرتبط از دست رفته انجام شد. گزارش‌ها براساس کیفیت حذف نشدند مگر داده‌ها مربوط به پیامدهایی بوند که مقایسه آنها غیرممکن بود (برای مثال جایی که معیارها متفاوت بودند). یک ترکیب نقل‌قول انجام شد زیرا تفاوت در طراحی و ارائه مطالعه به این معنی بود که انجام متاآنالیز (meta‐analysis) ممکن نبود.
نتایج اصلی
33 مطالعه مناسب به‌طور گسترده‌ای سؤالات باز را با سؤالات نوع چک‌لیست یا مقیاس‌های رتبه‌بندی شده مقایسه کردند. دو مطالعه مصاحبه را با شرکت‌کنندگان انتخاب کردند. با وجود طرح‌های مختلف، جمعیت‌ها و جزئیات روشهای پرسش و پاسخ، یک مرور نقل‌قول نشان داد که پرسش‌های خاص‌تر از شرکت‌کنندگان منجر به یافتن AEهای بیشتری در مقایسه با یک تحقیق کلی‌تر شد. یک زیرمجموعه از شش مطالعه هنگامی که یک سوال باز در ابتدا استفاده شد AEهای شدیدتر، ناراحت‌کننده‌تر، را گزارش دادند یا در غیر اینصورت AEهای مرتبط از نظر بالینی گزارش شدند، در حالی که برخی از AEهای کمتر شدید، ناراحت کننده، یا بالینی مرتبط فقط در یک سوال خاص پس از آن گزارش شد.
با این وجود، دو مطالعه نشان دادند که AEهای خیلی شدید یا ناتوان کننده فقط از طریق مصاحبه شناسایی شدند، در حالی که مطالعات دیگر تفاوتی را در ماهیت AEها بین روشهای تشخیص نیافتند. نمی‌توان در مورد تاثیر نوع سوال بر توانایی تشخیص تفاوت آماری معنی‌دار بین گروه‌های مطالعه نتیجه‌گیری کرد. هیچ عنوان آماری مشترکی وجود نداشت، اما ما قادر به ارائه برخی از معیارهای اثر به صورت خطر نسبی نسبت شرکت‌کنندگان با حداقل یک AE بودیم. این موضوع سطح پایینی را از گزارش‌دهی برای پرسش‌های باز (O) در مقایسه با چک‌لیست‌ها (CL)، با طیف وسیعی از خطرات نسبی از 0.12 تا 0.64 نشان داد.
با این وجود، دو مطالعه نشان دادند که AEهای خیلی شدید یا ناتوان کننده فقط از طریق مصاحبه شناسایی شدند، در حالی که مطالعات دیگر تفاوتی را در ماهیت AEها بین روشهای تشخیص نیافتند. نمی‌توان در مورد تاثیر نوع سوال بر توانایی تشخیص تفاوت آماری معنی‌دار بین گروه‌های مطالعه نتیجه‌گیری کرد. هیچ عنوان آماری مشترکی وجود نداشت، اما ما قادر به ارائه برخی از معیارهای اثر به صورت خطر نسبی نسبت شرکت‌کنندگان با حداقل یک AE بودیم. این موضوع سطح پایینی را از گزارش‌دهی برای پرسش‌های باز (O) در مقایسه با چک‌لیست‌ها (CL)، با طیف وسیعی از خطرات نسبی از 0.12 تا 0.64 نشان داد.
نتیجه‌گیری‌های نویسندگان
این مرور نگرانی‌های مربوط به روشهای استخراج AEهای گزارش شده توسط شرکت‌کنندگان را تایید می‌کند که تشخیص این داده‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهند. در مطالعات استفاده کننده از یک روش تشخیص عمومی‌تر در مقایسه با مطالعات استفاده کننده از روش جامع خطر تشخیص کمتر از مقدار واقعی برای AEهای وجود داشت. این AEها ممکن است از دیدگاه بالینی یا برای بیماران مهم باشند. این عوارض تحت تشخیص می‌تواند توانایی گردآوری داده‌های مربوط به AE را به خطر بیندازد. با این حال، تأثیر بر ماهیت AE تشخیص داده شده توسط روشهای مختلف نامشخص است.
طیفی از روشهای گسترده و کم‌کیفیت برای مقایسه استراتژی‌های تشخیص این مرور را محدود کردند. مطالعات آینده با استفاده و گزارش تعاریف و اصطلاحات واضح برای AEها (و سایر متغیرهای مهم)، فراوانی و دوره زمانی که بر اساس آنها مشخص شد، اینکه چگونه درجه‌بندی شدند، از نظر ارتباط با داروی مورد مطالعه بررسی شدند، کدگذاری شدند، و جدول‌بندی / گزارش شدند، بهبود خواهند یافت. در حالی که بسیاری از نقاط پایانی بالقوه AE در یک کارآزمایی ممکن است مانع توسعه ابزارهای اندازه‌گیری پیامدهای کلی AE گزارش شده توسط شرکت‌کننده شوند، می‌توان در مورد اینکه چگونه می‌توان روشهای کمی و کیفی را برای درک بهتر داده‌های استخراج شده به کار گرفت، آموزش دید. هر روش پرسش و پاسخ انتخاب شده باید برای استفاده کارکنان و شرکت‌کنندگان قابل اجرا باشد.
طیفی از روشهای گسترده و کم‌کیفیت برای مقایسه استراتژی‌های تشخیص این مرور را محدود کردند. مطالعات آینده با استفاده و گزارش تعاریف و اصطلاحات واضح برای AEها (و سایر متغیرهای مهم)، فراوانی و دوره زمانی که بر اساس آنها مشخص شد، اینکه چگونه درجه‌بندی شدند، از نظر ارتباط با داروی مورد مطالعه بررسی شدند، کدگذاری شدند، و جدول‌بندی / گزارش شدند، بهبود خواهند یافت. در حالی که بسیاری از نقاط پایانی بالقوه AE در یک کارآزمایی ممکن است مانع توسعه ابزارهای اندازه‌گیری پیامدهای کلی AE گزارش شده توسط شرکت‌کننده شوند، می‌توان در مورد اینکه چگونه می‌توان روشهای کمی و کیفی را برای درک بهتر داده‌های استخراج شده به کار گرفت، آموزش دید. هر روش پرسش و پاسخ انتخاب شده باید برای استفاده کارکنان و شرکت‌کنندگان قابل اجرا باشد.
خلاصه به زبان ساده
پرسشنامه کارآزمایی بالینی شرکت‌کنندگان درباره وضعیت سلامت آنها به منظور گردآوری اطلاعات در مورد اثرات جانبی داروها
کارآزمایی‌ها یا مطالعات بالینی دارویی معمولا برای ارزیابی این که داروها چقدر خوب عمل می‌کنند و همچنین اینکه آیا دارو منجر به آسیب (اثرات جانبی یا عوارض جانبی) می‌شوند، انجام می‌گیرند. اثرات جانبی را می‌توان توسط پزشک کارآزمایی بررسی کننده شرکت‌کنندگان یا از طریق گرفتن اندکی نمونه خون یا انجام انواع دیگر تست‌ها تشخیص داد. کارکنان کارآزمایی همچنین می‌توانند از شرکت‌کنندگان در مورد احساس آنها پس از مصرف داروی کارآزمایی سوال بپرسند. با این حال، نحوه پرسیدن سوال از شرکت‌کنندگان در مورد سلامت آنها ممکن است از یک کارآزمایی به کارآزمایی دیگر، یا حتی در درون یک کارآزمایی متفاوت باشد.
در برخی از کارآزمایی‌ها، ممکن است از شرکت‌کنندگان یک سوال ساده بپرسند مانند «چه احساسی داشتید؟»، در حالی که در سایر کارآزمایی‌ها، ممکن است از شرکت‌کنندگان در مورد اینکه آیا آنها یک لیست طولانی از علائم احتمالی (مانند «آیا شما سردرد، درد معده، یا درد عضلانی داشتید؟») در اختیار داشتند، سوال پرسیده شود. نگرانی در مورد اینکه این نوع سوالات مختلف و چگونگی بیان آنها بر آنچه که شرکت‌کنندگان در مورد سلامت خود در طول یک کارآزمایی گزارش می‌دهند، تاثیر می‌گذارد، وجود دارد. این ممکن است بر نتایج کارآزمایی و آنچه که ما در مورد اثرات جانبی داروها می‌دانیم، تأثیر بگذارد.
ما این مرور را برای بررسی مطالعاتی انجام دادیم که انواع مختلفی از روشهای پرسش و پاسخ از شرکت‌کننده را برای بررسی این مسائل مورد مقایسه قرار دادند. ما 33 مطالعه یافتیم که به‌طور عمده سوالات باز را با سوالات نوع چک‌لیست، همچنین برخی از مقیاس‌های رتبه‌بندی و مصاحبه‌های شرکت‌کننده را مقایسه کردند. در حالی که این مطالعات از لحاظ انواع بیماری‌ها، داروها و بیماران مورد مطالعه بسیار متفاوت بودند، به‌طور کلی به این نتیجه رسیدیم که، انتظار می‌رود، هنگام پرسیدن نوع خاصی از سوالات (مانند چک‌لیست)، شرکت‌کنندگان علائم بیشتری را گزارش کنند. جالب این است که، در مطالعاتی که در آنها انواع علائم گزارش شده دقیق‌تر بررسی شد، به نظر می‌رسد که یک پرسش باز در مقایسه با یک سوال نوع چک‌لیست، عوارض شدیدتر یا ناراحت‌کننده‌تری را بیان می‌کند.
با این حال، بعضی از مطالعات نشان دادند که علائم بسیار شدیدتر و ناراحت‌کننده‌تر هنگام پرسیدن یک سوال باز از یک شرکت‌کننده گزارش نشد و این علائم شدید فقط با پرسیدن سوال خاص‌تر گزارش خواهد شد. این امر می‌تواند قضاوت را در مورد اینکه آیا یک روش بهتر از روش دیگر است و اینکه روشهای مختلف پرسش و پاسخ در واقع، می‌تواند مکمل باشند و بنابراین باید با هم استفاده شوند، دشوار می‌سازد. همچنین گفتن اینکه کدام سوال خاص باید انتخاب شود نیز مشکل است، زیرا ممکن است پاسخ دادن به یک لیست بسیار طولانی برای یک شرکت‌کننده بسیار طول بکشد. در حالیکه تحقیقات بیشتری برای رفع عدم اطمینان باقیمانده ضروری است، هنگامی که کارآزمایی‌ها نتایج خود را منتشر کنند، روشن کردن اینکه کدام نوع پرسشنامه باید استفاده شود، بسیار مهم است. این به خوانندگان کمک خواهد کرد تا یافته‌های کارآزمایی را در مورد اثرات جانبی درک کنند و انجام مقایسه را بین کارآزمایی‌ها آسان‌تر کند.
در برخی از کارآزمایی‌ها، ممکن است از شرکت‌کنندگان یک سوال ساده بپرسند مانند «چه احساسی داشتید؟»، در حالی که در سایر کارآزمایی‌ها، ممکن است از شرکت‌کنندگان در مورد اینکه آیا آنها یک لیست طولانی از علائم احتمالی (مانند «آیا شما سردرد، درد معده، یا درد عضلانی داشتید؟») در اختیار داشتند، سوال پرسیده شود. نگرانی در مورد اینکه این نوع سوالات مختلف و چگونگی بیان آنها بر آنچه که شرکت‌کنندگان در مورد سلامت خود در طول یک کارآزمایی گزارش می‌دهند، تاثیر می‌گذارد، وجود دارد. این ممکن است بر نتایج کارآزمایی و آنچه که ما در مورد اثرات جانبی داروها می‌دانیم، تأثیر بگذارد.
ما این مرور را برای بررسی مطالعاتی انجام دادیم که انواع مختلفی از روشهای پرسش و پاسخ از شرکت‌کننده را برای بررسی این مسائل مورد مقایسه قرار دادند. ما 33 مطالعه یافتیم که به‌طور عمده سوالات باز را با سوالات نوع چک‌لیست، همچنین برخی از مقیاس‌های رتبه‌بندی و مصاحبه‌های شرکت‌کننده را مقایسه کردند. در حالی که این مطالعات از لحاظ انواع بیماری‌ها، داروها و بیماران مورد مطالعه بسیار متفاوت بودند، به‌طور کلی به این نتیجه رسیدیم که، انتظار می‌رود، هنگام پرسیدن نوع خاصی از سوالات (مانند چک‌لیست)، شرکت‌کنندگان علائم بیشتری را گزارش کنند. جالب این است که، در مطالعاتی که در آنها انواع علائم گزارش شده دقیق‌تر بررسی شد، به نظر می‌رسد که یک پرسش باز در مقایسه با یک سوال نوع چک‌لیست، عوارض شدیدتر یا ناراحت‌کننده‌تری را بیان می‌کند.
با این حال، بعضی از مطالعات نشان دادند که علائم بسیار شدیدتر و ناراحت‌کننده‌تر هنگام پرسیدن یک سوال باز از یک شرکت‌کننده گزارش نشد و این علائم شدید فقط با پرسیدن سوال خاص‌تر گزارش خواهد شد. این امر می‌تواند قضاوت را در مورد اینکه آیا یک روش بهتر از روش دیگر است و اینکه روشهای مختلف پرسش و پاسخ در واقع، می‌تواند مکمل باشند و بنابراین باید با هم استفاده شوند، دشوار می‌سازد. همچنین گفتن اینکه کدام سوال خاص باید انتخاب شود نیز مشکل است، زیرا ممکن است پاسخ دادن به یک لیست بسیار طولانی برای یک شرکت‌کننده بسیار طول بکشد. در حالیکه تحقیقات بیشتری برای رفع عدم اطمینان باقیمانده ضروری است، هنگامی که کارآزمایی‌ها نتایج خود را منتشر کنند، روشن کردن اینکه کدام نوع پرسشنامه باید استفاده شود، بسیار مهم است. این به خوانندگان کمک خواهد کرد تا یافته‌های کارآزمایی را در مورد اثرات جانبی درک کنند و انجام مقایسه را بین کارآزمایی‌ها آسان‌تر کند.
- ناشر: Wiley
- گروه ویراستاری: Cochrane Methodology Review Group
- پیوند: پیوند به مقاله اصلی
پذیرش: 1393/11/12 | انتشار: 1396/10/26
