پیشینه
در میان زوجهای نابارور (subfertile) که تحت فناوری کمکباروری (ART ؛assisted reproductive technology) قرار میگیرند، دیده شده که به لحاظ پیشینه نرخ بارداری پس از چرخههای درمان انتقال جنین منجمد شده-آب شده (FET ؛frozen‐thawed embryo transfer) کمتر از انتقال جنین طی دو تا پنج روز پس از بازیابی اووسیت (oocyte) است. با این وجود، FET نرخ بارداری تجمعی را افزایش میدهد، هزینهها را کاهش میدهد، انجام آن نسبتا ساده است و نسبت به سیکلهای تکرارشونده لقاح آزمایشگاهی (IVF) یا تزریق درون سیتوپلاسمی اسپرم (ICSI) با انتقال جنین تازه، میتواند در یک دوره زمانی کوتاهتر انجام شود. FET با استفاده از رژیمهای دورهای مختلف انجام میشود: سیکلهای خودبهخودی مربوط به تخمکگذاری (طبیعی)؛ سیکلهایی که در آن اندومتر بهطور مصنوعی توسط هورمونهای استروژن و پروژسترون آماده میشود، که معمولا بهعنوان سیکلهای FET هورموندرمانی (HT) شناخته میشود و سیکلهایی که در آنها تخمکگذاری توسط داروها القا میشوند (چرخههای تحریک تخمکگذاری FET). هورموندرمانی میتواند با یا بدون آگونیست هورمون آزادکننده گنادوتروپین (GnRHa) استفاده شود. این بهروزرسانی یک مطالعه مروری کاکرین است؛ اولین نسخه در سال 2008 منتشر شد.
اهداف
مقایسه اثربخشی و ایمنی سیکل FET طبیعی، سیکل FET هورموندرمانی و سیکل FET تحریک تخمکگذاری، و مقایسه زیرگونههای این رژیمهای درمانی.
روش های جستجو
در 13 دسامبر 2016 ما پایگاههای اطلاعاتی زیر را شامل پایگاه ثبت تخصصی گروه زنان و باروری کاکرین؛ CENTRAL؛ MEDLINE؛ Embase؛ PsycINFO و CINAHL جستوجو کردیم. منابع دیگر جستوجو، پایگاههای ثبت کارآزماییها و فهرست منابع مطالعات مشمول بودند.
معیارهای انتخاب
ما کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده (RCTs ؛randomised controlled trails) را انتخاب کردیم که رژیمهای دورهای متنوع و روشهای مختلفی را مقایسه میکردند که برای آمادهسازی اندومتر در طول FET استفاده کردند.
گردآوری و تحلیل دادهها
ما از روشهای استاندارد روششناسی توصیه شده توسط کاکرین استفاده کردیم. پیامدهای اولیه ما نرخ تولد زنده (live birth) و سقط جنین (miscarriage) بودند.
نتایج اصلی
ما 18 RCT را انتخاب کردیم که رژیمهای دورهای مختلف را برای FET در 3815 زن مقایسه کردند. کیفیت شواهد پایین یا بسیار پایین بود. محدودیتهای اصلی عدم گزارش پیامدهای مهم بالینی، گزارشدهی ضعیف روشهای مطالعه و عدم دقت به دلیل نرخ کم رویدادها بودند. ما هیچ دادهای مختص به زنان با فقدان تخمکگذاری (non-ovulatory) یافت نکردیم.
1. مقایسههای سیکل طبیعی FET
سیکل EFT طبیعی در مقابل سیکل FET هورموندرمانی
هیچ مطالعهای نرخهای تولد زنده، سقط جنین یا تداوم بارداری (ongoing pregnancy) را گزارش نکرد.
شواهدی مبنی بر تفاوت در نرخهای حاملگی چندقلویی (multiple) بین زنان در سیکلهای FET طبیعی و آنهایی که در سیکل هورموندرمانی بودند، وجود نداشت (نسبت شانس) (OR: 2.48؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.09 تا 68.14؛ 1 RCT؛ n = 21؛ شواهد با کیفیت بسیار پایین)
سیکل FET طبیعی در مقابل هورموندرمانی بهعلاوه سرکوب GnRHa
شواهدی از تفاوت در نرخهای تولد زنده (OR: 0.77؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.39 تا 1.53؛ یک RCT؛ n = 159؛ شواهد با کیفیت پایین) یا حاملگی چندقلویی (OR: 0.58؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.13 تا 2.50؛ یک RCT؛ n = 159؛ شواهد با کیفیت پایین) بین زنانی که سیکل FET طبیعی را داشتند و افرادی که سیکلهای FET هورموندرمانی را با سرکوب GnRHa داشتند، دیده نشد. هیچ مطالعهای سقط جنین یا تداوم حاملگی را گزارش نکرد.
سیکل طبیعی FET در مقابل سیکل FET طبیعی اصلاحشده (محرک گنادوتروپین کوریونیک انسانی (HCG))
شواهدی مبنی بر تفاوت در نرخهای تولد زنده (OR: 0.55؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.16 تا 1.93؛ یک RCT؛ n = 60؛ شواهد با کیفیت بسیار پایین) یا سقط جنین (OR: 0.20؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.01 تا 4.13؛ یک RCT؛ n = 168؛ شواهد با کیفیت بسیار پایین) بین زنان در سیکلهای طبیعی و زنان در سیکلهای طبیعی با تحریک HCG نبود. با اینحال، شواهد با کیفیت بسیار پایین نشان داد که زنان در سیکلهای طبیعی (بدون تحریک HCG) ممکن است نرخهای بارداری مداوم بالاتری داشته باشند (OR: 2.44؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.03 تا 5.76؛ یک RCT؛ n = 168). هیچ دادهای در مورد حاملگی چندقلویی وجود نداشت.
2. مقایسههای سیکل اصلاحشده طبیعی FET
سیکل اصلاحشده طبیعی FET (تحریک HCG) در مقابل HT FET
شواهدی مبنی بر تفاوت در نرخهای تولد زنده (OR: 1.34؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.88 تا 2.05؛ یک RCT؛ n = 959؛ شواهد با کیفیت پایین) یا تداوم حاملگی (OR: 1.21؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.80 تا 1.83؛ یک RCT؛ n = 959؛ شواهد با کیفیت پایین) بین زنان در سیکلهای طبیعی اصلاحشده و کسانی که HT دریافت کردند، دیده نشد. هیچ دادهای در مورد سقط جنین یا حاملگی چندقلویی وجود نداشت.
سیکل اصلاحشده طبیعی FET (تحریک HCG) در مقابل هورموندرمانی بهعلاوه سرکوب GnRHa
شواهدی مبنی بر تفاوت بین دو گروه در نرخهای تولد زنده (OR: 1.11؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.66 تا 1.87؛ یک RCT؛ 236 = n؛ شواهد با کیفیت پایین) یا سقط جنین نبود (OR: 0.74؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.25 تا 2.19؛ یک RCT؛ n = 236؛ شواهد با کیفیت پایین). هیچ دادهای در مورد تداوم حاملگی یا حاملگی چندقلویی وجود نداشت.
3. مقایسههای هورموندرمانی FET
هورموندرمانی FET در مقابل هورموندرمانی بهعلاوه سرکوب GnRHa
هورموندرمانی بهتنهایی نسبت به هورموندرمانی با سرکوب GnRHa با نرخ پایینتر تولد زنده همراه بود (OR: 0.10؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.04 تا 0.30؛ 1 RCT؛ 75 =n؛ شواهد با کیفیت پایین). شواهدی مبنی بر تفاوت بین گروهها در سقط جنین (OR: 0.64؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.37 تا 1.12؛ 6 RCT؛ n = 991؛ I2 = 0%، شواهد با کیفیت پایین) یا تداوم حاملگی وجود نداشت (OR: 1.72؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.61 تا 4.85؛ یک RCT؛ n = 106؛ شواهد با کیفیت بسیار پایین). هیچ دادهای در مورد حاملگی چندقلویی وجود نداشت.
4. مقایسههای زیرگونههای تحریک تخمکگذاری FET
گنادوتروپین منوپوزال انسانی (HMG) در مقابل کلومیفن (clomiphene) بهعلاوه HMG
HMG بهتنهایی نسبت به ترکیب کلومیفن و HMG با نرخ تولد زنده بالاتر همراه بود (OR: 2.49؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.07 تا 5.80؛ یک RCT؛ n = 209؛ شواهد با کیفیت بسیار پایین). شواهدی مبنی بر تفاوت بین گروهها در سقط جنین (OR: 1.33؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.35 تا 5.09؛ 1 RCT؛ n = 209؛ شواهد با کیفیت بسیار پایین) یا حاملگی چندقلویی وجود نداشت (OR: 1.41؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.31 تا 6.48؛ یک RCT؛ n = 209؛ شواهد با کیفیت بسیار پایین). هیچ دادهای در مورد تداوم حاملگی وجود نداشت.
نتیجهگیریهای نویسندگان
این مطالعه مروری شواهد کافی را برای حمایت از کاربرد یک رژیم دورهای برتر نسبت به بقیه در آمادهسازی برای FET در زنان نابارور با سیکلهای تخمکگذاری منظم پیدا نکرد. رایجترین روشهای FET سیکل طبیعی با یا بدون تحریک HCG یا آمادهسازی اندومتر با هورموندرمانی، با یا بدون سرکوب GnRHa هستند. ما فقط چهار مقایسه مستقیم را از این دو روش شناسایی کردیم و شواهد برای حمایت از کاربرد هرکدام با اولویت نسبت به بقیه کافی نبود.
خلاصه به زبان ساده
رژیمهای دورهای برای انتقال جنین منجمد شده-آبشده
سوال مطالعه مروری
نویسندگان مطالعه مروری کاکرین رژیمهای مختلف مورداستفاده را برای آمادهسازی رحم جهت انتقال جنینهای منجمد شده-آبشده به رحم در زنان تحت درمان فناوری کمکباروری (ART) برای باردارشدن مورد بررسی قرار دادند.
پیشینه
در زنان نابارور تحت ART، تخمکها از تخمدانها جمعآوری و توسط اسپرم در آزمایشگاه (باروری درون آزمایشگاهی یا IVF) بارور میشوند. تمام یا بعضی از جنینها ممکن است منجمد شوند، و در مرحله بعد یخزدایی شوند و به رحم انتقال یابند. این کار انتقال جنین منجمد شده-آبشده (یا FET) نامیده میشود.
به زنان با پریودهای خودبهخودی منظم (دورههای قاعدگی) ممکن است گسترهای از رژیمهای دورهای برای آمادهسازی پوشش رحم برای FET پیشنهاد شود. از طرف دیگر، FET میتواند پس از تخمکگذاری خودبهخودی (رها شدن تخمک) در یک سیکل طبیعی انجام شود. این، سیکل طبیعی FET نامیده میشود.
زنان با سیکلهای نامنظم، یا تخمکگذاری نمیکنند یا بهصورت تصادفی تخمکگذاری میکنند. بنابراین، سیکل طبیعی FET برای آنها مناسب نیست. به این زنان تحریک تخمکگذاری با داروهای باروری یا هورموندرمانی (HT) برای آمادهسازی آنها جهت FET پیشنهاد میشود.
رایجترین رژیمها برای FET سیکل طبیعی با یا بدون تحریک HCG (گنادوتروپین کوریونیک انسانی)، یا آمادهسازی اندومتر با هورموندرمانی با یا بدون آگونیست هورمون آزادکننده گنادوتروپین (GnRHa) هستند تا موقتا عملکرد تخمدان سرکوب شود.
ما این مطالعه مروری را انجام دادیم تا دریابیم که آیا یک رژیم خاص FET موثرتر یا ایمنتر از بقیه است. پیامدهای اصلی ما نرخهای تولد زنده و سقط جنین در هر زن بودند.
ویژگیهای مطالعه
ما 18 کارآزمایی تصادفیسازی و کنترل شده را با 3815 زن انتخاب کردیم. کارآزماییها در بلژیک، فرانسه، اسرائیل، ایتالیا، ایران، سنگاپور، هلند و انگلیس انجام شده بودند. شواهد تا 2 دسامبر 2016 موجود است.
نتایج اصلی
این مطالعه مروری شواهد کافی را برای حمایت از کاربرد یک رژیم دورهای برتر نسبت به بقیه جهت آمادهسازی برای FET در زنان نابارور با سیکلهای تخمکگذاری منظم پیدا نکرد. رایجترین روشهای FET سیکل طبیعی با یا بدون تحریک HCG یا آمادهسازی اندومتر با هورموندرمانی، با یا بدون سرکوب GnRHa هستند. ما فقط چهار مقایسه مستقیم را از این دو روش شناسایی کردیم و شواهد برای حمایت از کاربرد هرکدام با اولویت نسبت به بقیه ناکافی بود. ما هیچ شواهدی را مختص زنان با فقدان تخمکگذاری پیدا نکردیم.
کیفیت شواهد
کیفیت شواهد کم یا بسیار کم بود. محدودیتهای اصلی عدم گزارش پیامدهای مهم بالینی، گزارشدهی ضعیف روشهای مطالعه و یافتههای نامعلوم به دلیل کمبود داده بودند.