طب سوزنی (acupuncture) دارای سبقه استفاده سنتی در کشور چین برای وضعیت‌های مرتبط با سلامت زنان شامل سندرم پیش از قاعدگی
(PMS ؛premenstrual syndrome) است، اما اثربخشی این روش برای این وضعیت غیرشفاف باقی مانده است. این مطالعه مروری به بررسی شواهد در دسترسی می‌پردازد که به پشتیبانی از استفاده از طب سوزنی یا طب فشاری (acupressure) برای درمان PMS پرداخته‌اند.

ارزیابی اثربخشی و ایمنی طب سوزنی و طب فشاری برای زنان مبتلا به PMS یا ختلال دیسفوریک پیش از قاعدگی (PMDD ؛premenstrual dysphoric disorder).

ما در پایگاه ثبت تخصصی زنان و باروری در کاکرین، پایگاه ثبت مرکزی مطالعات آنلاین در کاکرین (CENTRAL CRSO)؛ MEDLINE؛ Embase؛ AMED؛ PsycINFO؛ (CINAHL) Cumulative Index to Nursing and Allied Health Litreture (از شماره اول تا 21 سپتامبر 2017)، 2 پایگاه اطلاعاتی کارآزمایی بالینی (از شماره اول آن‌ها تا 21 سپتامبر 2017) و 4 پایگاه اطلاعاتی الکترونیک در چین (از شماره اول آن‌ها تا 15 اکتبر 2017) جست‌وجو کردیم: پایگاه اطلاعاتی منابع علمی بیومدیکال چینی (BM))، زیرساخت دانش ملی چین (CNKI)، اطلاعات VIP/ پایگاه اطلاعاتی مجلات علمی چینی و WANFANG. فهرست منابع مقالات وارد شده به مطالعه مروری به صورت دستی جست‌وجو شدند.

uما مطالعات را در صورتی وارد مطالعه مروری کردیم که زنان مبتلا به PMS و اختلالات مرتبط با آن (PMDD و اختلال دیسفوریک اواخر مرحله لوتئال (LPDD) را برای دریافت طب سوزنی یا طب فشاری در مقابل درمان ساختگی (sham)، درمان معمول/ کنترل لیست انتظار (usual care/waiting‐list control) یا مداخلات فارماکولوژیکال توصیه شده توسط جامعه بین‌المللی برای اختلالات پیش از قاعدگی (ISPMD) به صورت تصادفی در گروه‌ها قرار داده بودند. در صورتی که طب سوزنی یا طب فشاری با درمان دیگری ترکیب شده بودند، این مطالعات نیز، در صورتی که درمان افزوده‌شده در هر 2 گروه مشابه بود، وارد مطالعه مروری شدند. مطالعات متقاطع (cross‐over studies) برای ورود به مطالعه مروری واجد شرایط بودند اما فقط داده‌های به دست آمده از اولین مرحله قابلیت استفاده داشتند.

2 نویسنده مطالعه مروری به صورت مستقل به انتخاب مطالعات، ارزیابی مطالعات واجد شرایط از نظر خطر سوگیری، و استخراج داده‌ها از هر یک از مطالعات پرداختند. برای دستیابی به اطلاعات گم‌شده با نویسندگان مطالعات تماس گرفته شد. کیفیت شواهد با استفاده از درجه‌بندی توصیه‌ها، ارزیابی، ارتقا و بررسی (GRADE) ارزیابی شد. پیامدهای اولیه ما عبارت بودند از علائم کلی پیش از قاعدگی و رویدادهای جانبی. پیامدهای ثانویه عبارت بودند از علائم PMS خاص، نرخ پاسخ و کیفیت زندگی.

5 کارآزمایی (277 زن) وارد مطالعه مروری شدند. هیچ‌یک از کارآزمایی‌ها طب سوزنی یا طب فشاری را با سایر درمان‌های فعال مقایسه نکرده بودند. تعداد جلسات درمانی از 7 جلسه تا 28 جلسه متغیر بود. کیفیت شواهد از پایین تا بسیار پایین متغیر بود، محدودیت‌های اصلی عدم دقت و خطر سوگیری بودند، زیرا اندازه نمونه‌ها کوچک و خطر سوگیری تشخیص (detection bias) و گزارش‌دهی انتخابی (selective reporting) مشهود بود.
طب سوزنی در مقابل طب سوزنی ساختگی
براساس اندازه‌گیری‌های به عمل آمده توسط مقیاس رکورد روزانه شدت مشکلات (DRSP ؛Daily Record of Severity of Problems scale)، طب سوزنی ممکن است نسبت به طب سوزنی ساختگی منجر به کاهش بیش‌تری در علائم PMS مرتبط با خلق‌و‌خو (اختلاف میانگین (MD)؛ 9.03-؛ 95% فاصله اطمینان (CI)؛ 10.71- تا 7.35-؛ یک کارآزمایی تصادفی‌سازی و کنترل‌شده (RCT)؛ n = 67؛ شواهد با کیفیت پایین) و علائم جسمانی PMS (MD؛ 9.11-؛ 95% فاصله اطمینان (CI)؛ 10.82- تا 7.40-؛ یک RCT؛ n = 7؛ شواهد با کیفیت پایین) شود. شواهد پیشنهاد می‌کنند در صورتی که نمره خلق‌و‌خوی زنان درمان شده با طب سوزنی ساختگی، 51.91 امتیاز باشد، آن‌گاه نمره آن‌ها در درمان با طب سوزنی بین 10.71 و 7.35 امتیاز کم‌تر خواهد بود و در صورتی که نمره جسمانی آن‌ها در طب سوزنی ساختگی 46.11 امتیاز یاشد، آن‌گاه نمره آن‌ها در درمان با طب سوزنی بین 10.82 و 7.4 امتیاز کم‌تر خواهد بود. شواهد برای تعیین وجود اختلاف بین گروه‌ها از نظر نرخ بروز رویدادهای جانبی کافی نبود (خطر نسبی (RR)؛ 1.74؛ 95% فاصله اطمینان (CI)؛ 0.39 تا 7.76؛ 3 RCT؛ n = 167؛ I² = 0%؛ شواهد با کیفیت بسیار پایین).
علائم PMS خاص گزارش نشده بودند.
به لحاظ نرخ‌های پاسخ ممکن است عدم اختلاف یا اختلاف کوچکی بین گروه‌ها وجود داشته باشد. استفاده از مدل اثرات ثابت، نرخ‌های پاسخ بالاتری را در گروه تحت درمان با طب سوزنی نسبت به گروه ساختگی پیشنهاد می‌کرد (RR: 2.59؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.71 تا 3.92؛ شرکت‌کنندگان: 100؛ مطالعات: 2؛ I² = 82%)، اما به دلیل ناهمگونی بالا، ما اثر استفاده از مدل اثرات تصادفی را مورد آزمون قرار دادیم، که هیچ‌گونه شواهد شفافی دال بر وجود مزیت به نفع طب سوزنی ارائه نکرد (RR: 4.22؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.45 تا 39.88؛ 2 RCT؛ n = 100؛ I² = 82%؛ شواهد با کیفیت بسیار پایین).
طب سوزنی ممکن است در مقایسه با طب سوزنی ساختگی، کیفیت زندگی (اندازه‌گیری شده با WHOQOL-BREF) را بهبود دهد (RR: 2.85؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.47 تا 4.23؛ یک RCT؛ n = 67؛ I² = 0%؛ شواهد با کیفیت پایین).
طب سوزنی در مقابل عدم درمان
به دلیل پایین بودن بسیار زیاد کیفیت شواهد، ما درباره اثر طب سوزنی بر کاهش علائم PMS در مقایسه با گروه کنترل عدم درمان مطمئن نیستیم (RR: 1.48-؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 15.70- تا 11.50-؛ یک RCT؛ n = 14).
هیچ‌گونه رویداد جانبی در هیچ‌یک از گروه‌ها گزارش نشده بود.
هیچ‌گونه داده‌ای درباره پیامدهای مربوط به علائم PMS خاص، نرخ پاسخ یا کیفیت زندگی در دسترس نبودند.
طب فشاری در مقابل طب فشاری ساختگی
ما شواهد با کیفیت پایینی را یافتیم مبنی بر اینکه طب فشاری در مقایسه با طب فشاری ساختگی ممکن است تعداد زنان مبتلا به علائم PMS متوسط تا شدید را در پایان کارآزمایی کاهش دهد (RR: 0.64؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.52 تا 0.79؛ یک RCT؛ n = 90؛ شواهد با کیفیت پایین). شواهد پیشنهاد می‌کنند در صورتی که 97 زن از 100 زن در گروه طب فشاری ساختگی دارای علائم PMS متوسط تا شدید باشند، آن‌گاه تعداد زنان دارای علائم متوسط تا شدید در گروه طب فشاری بین 50 تا 76 نفر خواهد بود.
طب فشاری ممکن است هر دو بعد فیزیکی (MD: 24.3؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 17.18 تا 31.42؛ یک RCT؛ n = 90؛ شواهد با کیفیت پایین) و روانی (MD: 17.17؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 13.08 تا 21.26؛ یک RCT؛ n = 90؛ شواهد با کیفیت پایین) کیفیت زندگی را بهبود دهد.
هیچ داده‌ای درباره رویدادهای جانبی، علائم خاص یا نرخ‌های پاسخ در دسترس نبودند.

شواهد محدود در دسترس پیشنهاد می‌کند که طب سوزنی و طب فشاری ممکن است هر دو بعد علائم جسمانی و روانی PMS را در مقایسه با گروه کنترل ساختگی بهبود دهد. شواهد برای تعیین وجود اختلاف میان گروه‌ها به لحاظ نرخ‌ بروز رویدادهای جانبی، کافی نبود. هیچ‌ شواهدی درباره مقایسه طب سوزنی یا طب فشاری در مقابل درمان‌های رایج توصیه‌شده توسط ISPMD برای PMS از جمله مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) وجود ندارد. انجام تحقیقات بیش‌تری مورد نیاز هستند که در آن‌ها از سنجه‌های پیامدی اعتبارسنجی‌شده برای PMS، کورسازی کافی و گروه‌های مقایسه مناسب و بازتاب‌دهنده بهترین اقدامات کنونی استفاده شده باشد.