پیشینه
عفونت پایدار با انواع پرخطر ویروس پاپیلومای انسانی (hrHPV)، بهصورت سببی مرتبط با ایجاد پیشسرطان و سرطان دهانه رحم است. انواع 16 و 18 HPV، موجب تقریبا 70% از سرطانهای دهانه رحم در سراسر جهان شناخته شده است.
اهداف
ارزیابی مضرات و حفاظت واکسنهای ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) در برابر ضایعات پیشسرطانی دهانه رحم و عفونت HPV16/18 در دختران نوجوان و زنان.
روش های جستجو
ما در MEDLINE؛ پایگاه ثبت مرکزی کارآزماییهای کنترلشده کاکرین (CENTRAL ؛Cochrane Central Register of Controlled Trials) و Embase (جون 2017) به دنبال گزارشها در مورد اثرات به دست آمده از کارآزماییها جستوجو کردیم. ما مراکز ثبت کارآزماییها و ثبت نتایج شرکتها را جهت شناسایی دادههای منتشرنشده برای مرگومیر و عوارض جانبی جدی جستوجو کردیم.
معیارهای انتخاب
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده مربوط به مقایسه اثربخشی و ایمنی در زنانی که واکسنهای HPV یا دارونما (ادجوانتهای واکسن یا واکسن کنترل دیگر) دریافت کردهاند.
گردآوری و تحلیل دادهها
ما از روششناختی کاکرین و سیستم GRADE (نظام درجهبندی کیفیت شواهد و قدرت توصیهها) جهت رتبهبندی قطعیت شواهد برای حفاظت در مقابل ضایعات پیشسرطانی دهانه رحم (نئوپلازی داخل اپیتلیومی دهانه رحم (cervical intraepithelial neoplasia) درجه 2 و بالاتر [CIN2+]، CIN درجه 3 و بالاتر [CIN3+] و کارسینوم درجا adenocarcinoma‐in‐situ) [AIS])) و برای مضرات استفاده کردیم. ما بین اثرات واکسنها از طریق وضعیت HPV DNA پایه شرکتکنندگان تمایز قائل شدیم. پیامدها، عبارت بودند از ضایعات پیشسرطانی مرتبط با انواع واکسن HPV و ضایعات پیشسرطانی صرفنظر از نوع HPV. نتایج بهصورت خطرات در گروههای کنترل و واکسیناسیون و خطرهای نسبی (RR) با 95% فاصله اطمینان(IC) های در کروشهها ارائه شدند.
نتایج اصلی
ما 26 کارآزمایی (73428 شرکتکننده) را انتخاب کردیم. ده کارآزمایی با پیگیری 1.3 تا 8 سال، به حفاظت در برابر CIN/AIS پرداخته بودند. ایمنی واکسن طی دوره 6 ماه تا 7 سال در 23 مطالعه ارزیابی شده بود. مطالعات بهاندازه کافی بزرگ نبوده یا از مدت کافی برای ارزیابی پیامدهای سرطان دهانه رحم برخوردار نبودند. بودجه همه کارآزماییها بهجز یکی توسط تولیدکنندگان واکسن تأمین شده بود. ما خطر سوگیری (bias) را در اغلب کارآزماییهای منتخب، پایین طبقهبندی کردیم. مطالعات شامل واکسنهای یک ظرفیتی (N = 1)، دو ظرفیتی (N = 18) و چهار ظرفیتی (N = 7) بودند. اکثر زنان کمتر از 26 سال سن داشتند. سه کارآزمایی، زنان 25 ساله و بالاتر را وارد کرده بودند. ما اثرات واکسنها را در شرکتکنندگانی که حداقل تحت یک بار ایمنسازی قرار گرفته بودند خلاصه کردیم.
نقاط پایانی اثربخشی از طریق وضعیت HPV DNA اولیه
hrHPV منفی
واکسنهای HPV توانستد CIN2+، CIN3+، AIS مرتبط با HPV16/18 را در مقایسه با دارونما در دختران نوجوان و زنان 15 تا 26 ساله کاهش میدهند. شواهدی با قطعیت بالا وجود دارند که واکسنها توانستند CIN2+ را از 164 به 2/10000 (RR:0.01(0 تا 0.05)) و CIN3+ را از 70 به 0/10000 (RR:0.01) (0.00 تا 0.10)) کاهش دهند. شواهدی با قطعیت متوسط وجود دارند که واکسنها، AIS را از 9 به 0/10000 (RR:0.10(0.01 تا 0.82)) کاهش میدهند.
واکسنهای HPV، خطر هرگونه CIN2+ را از 287 به 106/10000 (RR:0.37 (0.25 تا 0.55)، قطعیت بالا) و احتمالا هر نوع ضایعه AIS را از 10 به 0/10000 (RR:0.01 (0.01 تا 0.76)، قطعیت متوسط) کاهش داد. اندازه کاهش در CIN3+ با واکسنها بین واکسنهای دو ظرفیتی و چهار ظرفیتی متفاوت بود (دو ظرفیتی: RR:0.08 (0.03 تا 0.23)، قطعیت بالا؛ چهار ظرفیتی: RR:0.54 (0.36 تا 0.82)، قطعیت متوسط). دادهها در زنان مسنتر برای این مقایسه موجود نبود.
HPV16/18 منفی
واکسنها در افراد 15 تا 26 ساله، CIN2+ مرتبط با HPV16/18 را از 113 به 6/10000 (RR:0.05 (0.03 تا 0.10)) کاهش میدهند. در زنان 24 ساله یا بیشتر، کاهش مطلق و نسبی در خطر این ضایعات کمتر است (از 45 به 14/10000 (RR:0.30 (0.11 تا 0.81))، قطعیت متوسط). واکسنهای HPV، خطر CIN3+ و AIS مرتبط با HPV16/18 را در زنان جوانتر کاهش میدهند (به ترتیب RR:0.05 (0.02 تا 0.14)، قطعیت بالا و RR:0.09 (0.01 تا 0.72)، قطعیت متوسط). هیچ کارآزمایی در زنان مسنتر این پیامدها را اندازهگیری نکرده بود
واکسنها هرگونه CIN2+ در زنان جوانتر را از 231 به 95/10000 (RR:0.41 (0.32 تا 0.52)) پایین میآورند. دادهای برای ضایعات شدیدتر گزارش نشده بود.
بدون توجه به وضعیت HPV DNA
واکسنهای HPV در زنان جوانتر، خطر CIN2+ مرتبط با HPV16/18 را از 341 به 157/10000 (RR:0.46 (0.37 تا 0.57)) کاهش میدهند. کاهشهای مشابهی در خطر برای CIN3+ مرتبط با HPV16/18 مشاهده شده بود (قطعیت بالا). تعداد زنان مبتلا به AIS مرتبط با HPV16/18 با واکسنهای HPV، از 14 به 5/10000 کاهش یافته بود (قطعیت بالا).
واکسنهای HPV، هر نوع CIN2+را از 559 به 391/10000 (RR:0.70 (0.58 تا 0.85)، قطعیت بالا) و هرگونه AIS را از 17 به 5/10000 (RR:0.32 (0.15 تا 0.67)، قطعیت بالا) کاهش میدهند. این کاهش در هر CIN3+ با توجه به نوع واکسن متفاوت بود (واکسن دو ظرفیتی: RR:0.55 (0.43 تا 0.71) و واکسن چهار ظرفیتی: RR:0.81 (0.69 تا 0.96)).
شواهدی با قطعیت متوسط در زنان واکسینه شده در سن 24 تا 45 سال وجود داشت که خطرات CIN2+ مرتبط با HPV16/18 و هر نوع CIN2، بین زنان واکسینهشده و واکسینهنشده، مشابه است (به ترتیب RR:0.74 (0.52 تا 1.05) و RR:1.04 (0.83 تا 1.30)). هیچ دادهای در این گروه سنی برای CIN3+ و AIS گزارش نشده بود.
عوارض جانبی
خطر عوارض جانبی جدی بین واکسنهای کنترل و HPV در زنان از تمامی سنین مشابه بود (669 در برابر 656/10000، RR:0.98 (0.92 تا 1.05)، قطعیت بالا). مرگومیر در گروههای کنترل، 11/10000 و با واکسن HPV، 14/10000 (9 تا 22) بود (RR:1.29 (0.85 تا 1.98)، قطعیت پایین). تعداد مرگها در مجموع پایین بود؛ اما اکثر مرگها در زنان مسنتر وجود دارد. هیچ الگویی در علت یا زمانبندی مرگ اثبات نشده بود.
پیامدهای بارداری
ما بین افرادی که در حین مطالعات باردار شده بودند، افزایش خطر سقط جنین (1618 در برابر 14240/10000، RR:0.88 (0.68 تا 1.14)، قطعیت بالا) یا ختم بارداری (931 در برابر 838/10000، RR:0.90 (0.80 تا 1.02)، قطعیت بالا) نیافتیم. تأثیرات بر ناهنجاریهای مادرزادی و مردهزایی، نامشخص است (به ترتیب RR:1.22 (0.88 تا 1.69)، قطعیت متوسط و RR:1.121 (0.68 تا 1.83)، قطعیت متوسط).
نتیجهگیریهای نویسندگان
شواهدی با قطعیت بالا وجود دارند که واکسنهای HPV در دختران نوجوان و زنان جوان 15 تا 26 ساله، در برابر ضایعات پیشسرطانی دهانه رحم حفاظت ایجاد میکنند. این تاثیر برای ضایعات مرتبط با HPV16/18 نسبت به ضایعات دیگر صرفنظر از نوع HPV بیشتر است. این تاثیر در افرادی که از نظر hrHPV یا DNA HPV16/18 در زمان ورود به مطالعه منفی هستند، نسبت به کسانی که از نظر وضعیت DNA HPV انتخاب نشده بودند، بیشتر است. شواهدی با قطعیت متوسط وجود دارند که واکسنهای HPV، CIN2+ را در زنان مسنتری که HPV16/18 منفی هستند، کاهش میدهد؛ اما نه در زمانی که آنها از نظر وضعیت DNA HPV انتخاب نشده باشند.
ما افزایش خطر عوارض جانبی جدی را نیافتیم. گرچه تعداد مرگها در مجموع کم بود، مرگهای بیشتری در میان زنان بالاتر از 25 سال که واکسن دریافت کرده بودند، وجود داشت. مرگهای گزارششده در مطالعات، مرتبط با واکسن شناخته نشده بودند. افزایش خطر پیامدهای ناخواسته بارداری بعد از واکسیناسیون HPV، قابل استخراج نبود؛ با این حال خطر سقط جنین و ختم بارداری بین بازوهای کارآزمایی مشابه بود. نیاز به پیگیری طولانیمدت برای مانیتور تاثیر بر سرطان دهانه رحم، بروز مضرات نادر و پیامدهای بارداری وجود داشت.
خلاصه به زبان ساده
واکسیناسیون HPV برای پیشگیری از سرطان و تغییرات پیشسرطانی دهانه رحم
پیشینه
ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) از راه جنسی منتقل شده و در افراد جوان شایع است. آنها معمولا توسط سیستم ایمنی پاکسازی میشوند. با این حال هنگامی که انواع پرخطر (hr) باقی میمانند، میتوانند باعث ایجاد سلولهای غیرطبیعی سرویکس شوند که در صورت تحت تاثیر قرار گرفتن حداقل دو سوم از لایه سطحی سرویکس، بهعنوان ضایعات پیشسرطانی دهانه رحم خوانده میشود. ضایعات پیشسرطانی میتوانند پس از چند سال به سرطان دهانه رحم تبدیل شوند. هر کسی که دچار ضایعات پیشسرطانی دهانه رحم میشود، به سرطان دهانه رحم تبدیل نمیشود؛ اما پیشبینی آنکه چه کسی مبتلا میشود، دشوار است. تعدادی از انواع مختلف hrHPV وجود دارند که میتوانند سبب ضایعات پیشسرطانی و سرطان دهانه رحم شوند. HPV16 و 18 مهمترین انواع پرخطر هستند؛ زیرا آنها باعث حدود 70% از سرطانهای دهانه رحم در سراسر جهان میشوند. واکسیناسیون پیشگیرانه بهوسیله تزریق ذرات مشابه ویروس HPV در عضله، تولید آنتیبادیهایی را تحریک میکند که در برابر عفونتهای HPV آینده محافظت میکنند.
سوال مطالعه مروری
آیا واکسیناسیون HPV از ابتلا به ضایعات پیشسرطانی یا سرطان دهانه رحم پیشگیری میکند یا خیر و مضرات آن چیست؟
نتایج اصلی
ما 26 مطالعه را شامل 73428 دختر نوجوان و زن انتخاب کردیم. همه کارآزماییها، ایمنی واکسن را طی یک دوره 0.5 تا 7 ساله ارزیابی کرده و ده کارآزمایی با 3.5 تا 8 سال پیگیری، حفاظت را در مقابل ضایعات پیشسرطانی موردتوجه قرار داده بودند. پیامدهای سرطان دهانه رحم در دسترس نیستند. سن اغلب شرکتکنندگان وارد شده، کمتر از 26 سال بود. این کارآزماییها، زنان بین 25 تا 45 سال را به کار گرفته بودند. این مطالعات، واکسن HPV را با یک واکسن ساختگی مقایسه کرده بودند.
ما محافظت را در برابر ضایعات پیشسرطانی در افرادی که عاری از hrHPV و عاری از HPV16/18 بودند یا اشخاص با یا بدون عفونت HPV در زمان واکسیناسیون ارزیابی کردیم. ما بهطور جداگانه ضایعات پیشسرطانی مرتبط با HPV16/18 و هرگونه پیشسرطان را ارزیابی کردیم.
حفاظت در برابر پیشسرطان دهانه رحم
1) زنان عاری از hrHPV
پیامدها فقط در گروه با سن کمتر (15 تا 25 سال) برای این مقایسه سنجیده شده بودند. واکسنهای HPV، خطر ضایعات پیشسرطانی دهانه رحم مرتبط با HPV16/18 را از 164 به 2/10000 زن کاهش داده بودند (قطعیت بالا). آنها هر نوع پیشسرطان را نیز از 287 به 106/10000 کاهش داده بودند (قطعیت بالا).
2) زنان عاری از HPV16/18
تاثیر واکسنهای HPV بر خطر پیشسرطان، بر اساس گروه سنی متفاوت است. واکسنهای HPV در زنان جوانتر، خطر ضایعات پیشسرطانی مرتبط با HPV16/18 را از 113 به 6/10000 زن کاهش داده بودند (قطعیت بالا). واکسنهای HPV، تعداد زنان مبتلا به هرگونه ضایعات پیشسرطانی را از 231 به 95/10000 کاهش داده بود (قطعیت بالا). این واکسنها در زنان بالاتر از 25 سال، تعداد ابتلا به پیشسرطان مرتبط با HPV16/18 را از 45 به 14/10000 زن کاهش داده بودند (قطعیت متوسط).
3) همه زنان با یا بدون عفونت HPV
واکسیناسیون HPV در افرادی که بین 15 تا 26 سالگی واکسینه شده بودند، خطر ضایعات پیشسرطانی مرتبط با HPV16/18 را از 341 به 157/10000 زن (قطعیت بالا) و هرگونه ضایعات پیشسرطانی را از 559 به 391/10000 زن کاهش داده بود (قطعیت بالا).
در زنان مسنتر که بین 25 تا 45 سالگی واکسینه شده بودند، اثرات واکسن HPV بر ضایعات پیشسرطانی کمتر است که میتواند ناشی از مواجهه قبلی با HPV باشد. خطر ضایعات پیشسرطانی مرتبط با HPV16/18 تقریبا از 145/10000 در زنان واکسینه نشده به 157/10000 زن (قطعیت بالا) و هرگونه ضایعات پیشسرطانی را به 107/10000 زن بعد از واکسیناسیون HPV کاهش یافته بود (قطعیت متوسط). خطر هر ضایعات پیشسرطانی میان زنان واکسینه نشده و واکسینه شده تقریبا یکسان است (343 در مقابل 356/10000، قطعیت متوسط).
عوارض جانبی
خطر عوارض جانبی جدی در واکسنهای HPV و کنترل (دارونما یا واکسن در برابر عفونت دیگری غیراز HPV) مشابه است (قطعیت بالا). نرخ مرگ بهطور کلی یکسان است (11/10000 در گروه کنترل، 14/10000 در گروه واکسن HPV) (قطعیت پایین). مجموع تعداد مرگها پایین است؛ اگرچه تعداد بیشتری از مرگها در زنان مسنتر مشاهده شده بود. هیچ الگویی در علت یا زمانبندی مرگ اثبات نشده بود.
پیامدهای بارداری
واکسنهای HPV، خطر سقط جنین یا خاتمه حاملگی را افزایش نداده بودند. ما دادههای کافی برای اطمینان در مورد خطر مردهزاییها و کودکان متولدشده با ناهنجاریها نداشتیم (قطعیت متوسط).
نتیجهگیری
شواهدی با قطعیت بالا وجود دارند که واکسنهای HPV در دختران نوجوان و زنانی که بین 15 و 26 سالگی واکسینه شدهاند، در مقابل ضایعات پیشسرطانی دهانه رحم محافظت ایجاد میکنند. این محافظت در صورتی که بخشی از جمعیت در حال حاضر آلوده به HPV باشند، کمتر است. نیاز به پیگیری طولانیتری برای ارزیابی تاثیر بر سرطان دهانه رحم وجود دارد. این واکسنها، خطر عوارض جانبی جدی، سقط جنین یا خاتمه بارداری را افزایش نداده بودند. دادههای محدودی از کارآزماییها درباره اثر واکسنها روی مرگها، مردهزایی و کودکان متولدشده با ناهنجاریها وجود دارد.