پیشینه
بیماری کرون (CD ؛Crohn's disease) یک وضعیت التهابی عودکننده ترانسمورال (transmural) است که مجرای گوارشی را درگیر میکند. سیگنالدهی اپیوئیدی (opioid signalling)، که تاثیر آن روی ترشح و حرکت روده از مدتهای طولانی شناخته شده، در آبشار التهابی بیماری کرون (inflammatory cascade of Crohn’s disease) دخیل است. نالترکسون (naltrexone) با دوز پایین، که یک آنتاگونیست اپیوئیدی (opioid antagonist) است، به عنوان یک درمان بالقوه موردتوجه قرار گرفته است.
اهداف
هدف اولیه، ارزیابی اثربخشی و ایمنی نالترکسون با دوز پایین برای القای بهبودی در بیماری کرون است.
روش های جستجو
برای شناسایی مطالعات مرتبط، جستوجوی نظاممند در CENTRAL؛ PubMed؛ Embase؛ MEDLINE و پایگاه ثبت تخصصی گروه IBD کاکرین از زمان شروع به کار تا 15 ژانویه 2018 به اجرا درآمد. همچنین خلاصه مقالات به دست آمده از کنفرانسهای مهم گاستروانترولوژی شامل هفته بیماری گوارشی (Digestive Disease Week) و هفته گاستروانترولوژی اتحادیه اروپا (United European Gastroenterology Week) و فهرست منابع به دست آمده از مقالات بازیابیشده غربالگری شدند.
معیارهای انتخاب
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده از دوز کم نالترکسون (LDN) برای درمان بیماری کرون فعال وارد مطالعه مروری شدند.
گردآوری و تحلیل دادهها
دادهها بر مبنای تمایل به درمان (intention‐to‐treat) و با استفاده از Review Manager (RevMan 5.3.5) تجزیهوتحلیل شدند. پیامد اولیه عبارت بود از القای بهبودی بالینی تعریفشده توسط ایندکس فعالیت بیماری کرون (CDAI ؛Crohn’s disease activity index) < 150، یا ایندکس فعالیت بیماری کرون در اطفال (PCDAI ؛pediatric Crohn's disease activity index) < 10. پیامدهای ثانویه عبارت بودند از واکنش بالینی (70 یا 100 نمره افزایش در CDAI نسبت به پایه)، واکنش یا بهبودی بیماری در اندوسکوپی، کیفیت زندگی و عوارض جانبی مطابق با تعریف ارائه شده توسط مطالعات وارد شده به مرور. برای دادههای دوتایی خطر نسبی (RR ؛risk ratio) و 95% فواصل اطمینان (CI) محاسبه شدند. کیفیت روششناختی مطالعات وارد شده به مرور با استفاده از ابزار خطر سوگیری کاکرین ارزیابی شد. کیفیت کلی شواهد پشتیبان پیامد اولیه و پیامدهای ثانویه انتخابشده با استفاده از سیستم درجهبندی توصیهها، ارزیابی، ارتقا و بررسی (GRADE) ارزیابی شد.
نتایج اصلی
2 مطالعه (46 شرکتکننده) شناسایی شدند. یک مطالعه اثربخشی و ایمنی 12 هفته درمان را با LDN (4.5 میلیگرم در روز (mg/day)) در مقایسه با دارونما (placebo) در بیماران بزرگسال (N=34) ارزیابی کرده بود. مطالعه دیگر 8 هفته درمان را با LDN (0.1 میلیگرم بر کیلوگرم (mg/kg)، حداکثر 4.5 mg/day) در مقایسه با دارونما در بیماران اطفال (N=12) ارزیابی کرده بود. هدف اولیه از مطالعه اطفال ارزیابی ایمنی و تحملپذیری بود. هر 2 مطالعه دارای خطر سوگیری پایین بودند. مطالعه انجام شده روی بیماران بزرگسال گزارش کرده بودند که 30% (5/18) از بیماران درمان شده با LDN، در هفته 12، در مقایسه با 18% (3/16) از بیماران دریافتکننده دارونما از نظر بالینی بهبود یافته بودند، هرچند این تفاوت از نظر آماری معنیدار نبود (RR: 1.48؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.42 تا 5.24). مطالعه انجام شده روی کودکان گزارش کرده بودند که 25% از بیماران درمان شده با LDN، در مقایسه با هیچ یک از بیماران گروه دارونما، به لحاظ بالینی بهبود یافته بودند (PCDAI < 10)، اگرچه اینکه این نتیجه متعلق به کارآزمایی تصادفیسازی و کنترلشده با دارونما بود یا متعلق به مطالعه برچسب باز (open label extension study)، شفاف نیست. در مطالعه انجام شده روی بزرگسالان نرخهای پاسخ بالینی 70 امتیازی به طور معنیدای در افراد درمانشده با LDN نسبت به دارونما بالاتر بود. 83% (15/18) از بیماران دریافتکننده LDN، در هفته 12، در مقایسه با 38% (6/16) از بیماران دریافتکننده دارونما، دارای پاسخ بالینی 70 امتیازی بودند (RR: 2.22؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.14 تا 4.32) اثر LDN روی نسبت بیماران بزرگسالی که به پاسخ بالینی 100 امتیازی دست یافته بودند، با عدم قطعیت همراه بود. 61% (11/18) از بیماران دریافتکننده LDN در مقایسه با 31% (5/16) از بیماران دریافتکننده دارونما به پاسخ بالینی 100 امتیازی دست یافته بودند (RR: 1.96؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.87 تا 4.42). نسبت بیمارانی که به پاسخ اندوسکوپیک دست یافته بودند (کاهش CDEIS 5 از مبنا) در گروه LDN در مقایسه با دارونما به طور معنیداری بالاتر بود. 72% (13/18) از بیماران دریافتکننده LDN در مقایسه با 25% (4/16) از بیماران دریافتکننده دارونما، به پاسخ اندوسکوپیک دست یافته بودند (RR: 2.89؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.18 تا 7.08). با وجود این، هیچ اختلاف معنیداری به لحاظ آماری در نسبت بیمارانی که به بهبودی اندوسکوپیک دست یافته بودند، وجود نداشت. بهبودی اندوسکوپیک (CDEIS < 3) در 22% (4/18) از گروه LDN در مقایسه با 0% (0/16) از گروه دارونما حاصل شده بود (RR: 8.05؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.47 تا 138.87). دادههای تجمیعشده از هر 2 مطالعه هیچ اختلاف معنیداری را به لحاظ آماری در تعداد موارد انصرافدهنده از ادامه درمان به دلیل بروز عوارض جانبی یا عوارض جانبی خاص شامل اختلال خواب، خوابهای غیرعادی، سردرد، کاهش اشتها، حالت تهوع و خستگی نشان نداد. هیچ رویداد جانبی جدی در هیچ یک از مطالعات گزارش نشده بودند. تجزیهوتحلیلهای GRADE، کیفیت کلی شواهد را برای پیامدهای اولیه و ثانویه (برای مثال بهبودی بالینی، پاسخ بالینی، پاسخ اندوسکوپیک، و عوارض جانبی) به دلیل عدمدقت (دادههای پراکنده) جدی در سطح پایین ارزیابی کرد.
نتیجهگیریهای نویسندگان
در حال حاضر، شواهد کافی برای اتخاذ هر گونه نتیجهگیری قطعی درباره اثربخشی و ایمنی LDN مورداستفاده برای درمان بیماران مبتلا به بیماران کرون فعال وجود ندارد. دادههای به دست آمده از یک مطالعه کوچک پیشنهاد میکند که LDN ممکن است از نظر ایجاد پاسخ بالینی و اندوسکوپیک در بیماران بزرگسال مبتلا به بیماری کرون فعال دارای مزیت باشد. دادههای به دست آمده از 2 مطالعه کوچک پیشنهاد میکند که LDN نرخ عوارض جانبی خاص را نسبت به دارونما افزایش نمیدهد. با وجود این، از آنجایی که این نتایج بر مبنای تعداد بسیار کوچکی از بیماران به دست آمده بود، لازم است با احتیاط تفسیر شوند و کیفیت کلی شواهد به دلیل عدم دقت جدی، در سطح پایین ارزیابی شد. برای ارزیابی اثربخشی و ایمنی درمان با LDN در بیمای کرون فعال در هر دو بزرگسالان و کودکان به کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده بیشتری نیاز است.
خلاصه به زبان ساده
نالترکسون با دوز پایین در درمان بیماری کرون فعال
بیماری کرون چیست؟
بیماری کرون (CD ؛Crohn's disease) یک وضعیت التهابی مزمن روده است که میتواند هر قسمت از مسیر دهان تا مقعد افراد را متاثر سازد. علائم شایع این وضعیت عبارتاند از درد شکمی، اسهال و کاهش وزن. افراد مبتلا به بیماری کرون که دچار علائم میشوند، مبتلا به بیماری فعال هستند. زمانی که علائم متوقف میشوند، گفته میشود که بیماری بهبود یافته است.
نالترکسون چیست؟
نالترکسون (naltrexone) یک آنتاگونیست اپیوئیدی (opioid antagonist) با دامنه اثر طولانی است. نالترکسون دارویی است که اثرات داروهای اپیوئیدی را خنثی میکند. این دارو به طور شایع برای درمان سوءمصرف الکل و اپیوئید استفاده شده و از راه دهان استعمال میشود. هورمونهای خاص (پروتئینهایی که دستورها را در بدن انتقال میدهند) شناخته شده که در پاسخ به درد دخیل هستند، ممکن است در ایجاد التهاب مربوط به بیماری کرون دستاندرکار باشند. با تجویز نالترکسون با دوز پایین برای افراد، ممکن است بیماری کرون بتواند بهبود یابد.
پژوهشگران درباره چه موضوعی به جستوجو پرداختند؟
پژوهشگران اثربخشی و ایمنی (برای مثال اثرات جانبی) درمان با نالترکسون با دوز پایین را برای القای بهبودی در افراد مبتلا به بیماری کرون فعال مطالعه کردند.
پژوهشگران چه چیزی به دست آوردند؟
این مطالعه مروری 2 کارآزمایی تصادفیسازی و کنترلشده کوچک را شامل 46 شرکتکننده شناسایی کرد. یک مطالعه درمان 12 هفتهای را با نالترکسون با دوز پایین (4.5 میلیگرم در روز) با یک دارونما (placebo) (برای مثال یک داروی ساختگی از جمله قرص شکر) در 34 بیمار بزرگسال مبتلا به بیماری کرون فعال مقایسه کرده بود. مطالعه دیگر درمان 8 هفتهای را با نالترکسون با دوز پایین (0.1 میلیگرم بر کیلوگرم تا حداکثر 4.5 میلیگرم بر کیلوگرم) با یک دارونما در 12 کودک مبتلا به بیماری کرون فعال مقایسه کرده بود. نتایج به دست آمده از هر 2 مطالعه از نظر نسبتی از بیمارانی که از نظر بالینی بهبود یافته بودند، دقیق نبودند. نتایج به دست آمده از مطالعه انجام شده روی بزرگسالان پیشنهاد میکند که نالترکسون با دوز پایین ممکن است از نظر پاسخ بالینی (برای مثال بهبود در علائم بیماری) و پاسخ اندوسکوپیک (برای مثال کاهش در التهاب روده مطابق آنچه که در بررسی روده با اسکوپی نشان داده میشود) دارای مزیت باشد. به دلیل کم بودن تعداد افرادی که دچار اثرات جانبی شده بودند، ما نتوانستیم درباره اینکه آیا نالترکسون با دوز پایین منجر به بروز اثرات جانبی خاص شامل اختلال خواب، خوابهای غیرمعمول، سردرد، کاهش اشتها، حالت تهوع و خستگی منجر میشود یا خیر، اظهارنظر کنیم. از آنجایی که این نتایج بر مبنای تعداد بسیار کوچکی از بیماران به دست آمده بود، لازم است با احتیاط تفسیر شوند و کیفیت کلی شواهد به دلیل عدم دقت نتایج، در سطح پایین ارزیابی شد. بنابراین هیچگونه نتیجهگیری قطعی درباره اثربخشی و پروفایل اثرات جانبی درمان با نالترکسون با دوز پایین برای بیماران مبتلا به بیمای کرون فعال نمیتوان به عمل آورد. برای ارزیابی اثربخشی و ایمنی درمان با LDN در بیمای کرون فعال در هر 2 گروه بزرگسالان و کودکان به کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده بیشتری نیاز است.