پیشینه
از آنجایی که مرگومیر ثانویه به اسهال حاد عفونی در سراسر دنیا کاهش یافته، تمرکز برای کاهش بار بیماری به سمت درمانهای کمکی (adjuvant therapies) سوق پیدا میکند. اسمکتیت (smectite)، خاکرس دارویی (medicinal clay)، میتواند به عنوان یک مداخله مکمل برای کاهش طول دوره اسهال به حساب آید.
اهداف
ارزیابی اثرات اسمکتیت در درمان اسهال حاد عفونی در کودکان.
روش های جستجو
ما تا 27 جون 2017، در پایگاه ثبت تخصصی گروه بیماریهای عفونی کاکرین، پایگاه ثبت مرکزی کارآزماییهای کنترلشده کاکرین (CENTRAL ؛cochrane central register of controlled trails)؛ LILACS)؛ Embase (Ovid)؛ MEDLINE (Pubmed و فهرست منابع مطالعات و مرورهای قبلی و چکیده مقالات کنفرانسها جستوجو کردیم.
معیارهای انتخاب
کارآزماییهای تصادفیسازی و شبهتصادفیسازی شدهای که به مقایسه اسمکتیت با یک گروه کنترل در کودکان یک ماهه تا 18 ساله مبتلا به اسهال حاد عفونی پرداخته بودند.
گردآوری و تحلیل دادهها
2 نویسنده مرور به صورت مستقل به غربالگری چکیده مقالات و متن کامل مقالات برای ورود به مرور پرداخته، دادهها را استخراج کرده و خطر سوگیری (bias) را ارزیابی کردند. پیامدهای اولیه ما عبارت بودند از طول دوره اسهال و وضوح بالینی (clinical resolution) در روز سوم. ما پیامدهای پیوسته را با استفاده از اختلاف میانگین (MD) و پیامدهای دوتایی را با استفاده از خطر نسبی (RR) با 95% فواصل اطمینان (CI) خلاصه کردیم. هر جا مناسب بود، ما دادهها را در متاآنالیز تجمیع و ناهمگونی (heterogeneity) را ارزیابی کردیم. ما سوگیری مطالعات منتشرشده را با استفاده از با استفاده از فیونل پلات (funnel plot) بررسی کردیم.
نتایج اصلی
18 کارآزمایی شامل 2616 کودک با معیارهای ورود مطابقت داشتند. مطالعات در هر 2 محیط سرپایی و بیمارستانی و نیز در هر 2 کشور با درآمدهای بالا و با درآمدهای متوسط یا پایین، به اجرا درآمده بودند. بیشتر مطالعات کودکانی را دربرمیگرفتند که مبتلا به عفونتهای روتاویروس بوده و نیمی از مطالعات نیز دربرگیرنده کودکان شیرخوار بودند.
اسمکتیت ممکن است طول دوره اسهال را حدود یک روز کاهش (MD): 24.38 - ساعت؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 30.91 - تا 17.85-؛ 14 مطالعه؛ 2209 کودک؛ شواهد با درجه قطعیت پایین)؛ و وضوح بالینی را در روز سوم افزایش (RR: 2.10؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.30 تا 3.39؛ 5 کارآزمایی؛ 312 کودک؛ شواهد با درجه قطعیت پایین)؛ و خروجی مدفوع را کاهش دهد (MD: 11.37-؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 21.94 - تا 0.79-؛ 3 مطالعه؛ 634 کودک؛ شواهد با درجه قطعیت پایین).
ما درباره اینکه آیا اسمکتیت تکرر مدفوع اندازهگیری شده را به صورت مقادیر خارج شده در روز کاهش میدهد یا خیر، مطمئن نیستیم (MD: 1.33-؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.38 - تا 2.28؛ 3 مطالعه؛ 954 کودک؛ شواهد با درجه قطعیت بسیار پایین). هیچگونه شواهدی مبنی بر ایجاد نیاز به بستری در بیمارستان (RR: 0.93؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.75 تا 1.15؛ 2 مطالعه؛ 885 کودک؛ شواهد با درجه قطعیت پایین) و نیاز به ریهیدراتاسیون داخلوریدی (RR: 0.77؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.54 تا 1.11؛ یک مطالعه؛ 81 کودک؛ شواهد با درجه قطعیت متوسط) به دلیل استفاده از اسمکتیت وجود نداشت. بیشترین عارضه جانبی گزارششده یبوست بود، که بین گروهها تفاوتی نداشت (RR: 4.71؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.56 تا 39.19؛ 2 مطالعه؛ 128 کودک؛ شواهد با درجه قطعیت پایین). هیچگونه مرگ یا عوارض جانبی جدی گزارش نشده بودند.
نتیجهگیریهای نویسندگان
بر مبنای شواهد با درجه قطعیت پایین، اسمکتیت مورداستفاده به عنوان درمان کمکی در درمان بر پایه هیدراتاسیون دوباره، ممکن است طول دوره اسهال را در کودکان مبتلا به اسهال حاد عفونی به مدت یک روز کاهش دهد؛ همچنین ممکن است نرخ درمان را در روز سوم افزایش؛ و خروجی مدفوع را کاهش دهد اما هیچ اثری بر نرخهای بستری یا نیاز به درمان داخلوریدی نداشت.
خلاصه به زبان ساده
اسمکتیت برای درمان کودکان مبتلا به اسهال حاد
هدف مطالعه مروری
هدف این مطالعه مروری کاکرین دانستن این بود که آیا اسمکتیت (smectite) (یا دیواسمکتیت (diosmectite))، خاکرس دارویی (medicinal clay) که معمولا به منظور کاهش خروجی مدفوع برای افراد مبتلا به اسهال تجویز میشود، به کودکان مبتلا به اسهال حاد کمک میکند یا خیر. ما برای پاسخ به این سوال، تمامی مطالعات مرتبط را گردآوری و تجزیهوتحلیل کرده و 18 مطالعه مرتبط را به دست آوردیم.
پیامهای کلیدی
تجویز اسمکتیت برای کودکان مبتلا به اسهال حاد ممکن است طول دوره اسهال را کاهش دهد. با وجود این، هنوز به مطالعاتِ با کیفیتِ بیشتری شامل مطالعاتی که علل مختلف اسهال و اثرات اقتصادی این درمان را ارزیابی کنند، نیاز است.
موضوع مورد بررسی مطالعه
اسهال حاد، یکی از شایعترین بیماریها در کودکان است. این بیماری معمولا به دلیل عفونت ویروسی بروز میکند. هدف اصلی درمان، حفظ سطح مناسبی از هیدراتاسیون است. برای این کار از راهکارهای ریهیدراتاسیون خوراکی استفاده میشود. و تعداد اندکی از کودکان به بستری در بیمارستان یا استفاده از ریهیدراتاسیون داخلوریدی نیاز پیدا میکنند. با وجود هیدراتاسیون مناسب، هنوز مدفوع آبکی برای والدین و بیماران نوعی بار محسوب میشود.
اسمکتیت ممکن است بواسطه کاهش التهاب روده؛ دارا بودن عملکرد به عنوان مانع برای کاهش نفوذ سموم (toxins)؛ یا افزایش جذب آب، کمککننده باشد.
نتایج اصلی مطالعه
ما 18 مطالعه مرتبط را با حضور 2616 کودک که در هر 2 کشور با سطح درآمد بالا و سطح درآمد پایین یا متوسط به اجرا درآمده بودند، به دست آوردیم. این مطالعات کودکان دریافتکننده اسمکتیت را با کودکان دریافتکننده درمان معمول یا یک دارونما (placebo) (قرص یا شربتی که حاوی هیچ دارویی نیست) مقایسه کرده بودند. 8 مطالعه توسط تولیدکنندگان تامین مالی شده بودند.
اسمکتیت ممکن است طول دوره اسهال را تا یک روز کاهش دهد (شواهد با درجه قطعیت پایین)؛ همچنین ممکن است تعداد کودکان درمانشده تا روز سوم را افرایش (شواهد با درجه قطعیت پایین) و مقدار مدفوع رقیق (loose stools) را به میزان اندکی کاهش دهد (شواهد با درجه قطعیت پایین).
ما درباره اینکه آیا اسمکتیت روی تعداد دفعات مدفوع کودکان اثرگذار بوده یا خیر، مطمئن نیستیم (شواهد با درجه قطعیت بسیار پایین). اسمکتیت ممکن است روی تعداد کودکان نیازمند بستری در بیمارستان بیتاثیر بوده (شواهد با درجه قطعیت پایین)، و احتمالا روی تعداد کودکان نیازمند ریهیدراتاسیون داخلوریدی اثری نداشته باشد (شواهد با درجه قطعیت متوسط).
ما هیچ گزارشی مبنی بر بروز عوارض جانبی جدی نیافتیم. عوارض جانبی جزئی عبارت بودند از یبوست، تهوع و حس چشایی نامطلوب، اما این عوارض بین گروهها تفاوتی نداشتند.
زمان بهروزرسانی این مطالعه مروری
ما برای شناسایی مطالعات منتشرشده تا 27 جون 2017، جستوجو کردیم.