پیشینه
تقریبا 0.6% تا 4% کلهسیستکتومیها (برداشتن کیسه صفرا Cholecystectomy) به علت پولیپهای کیسه صفرا انجام میشود. تصمیمگیری برای انجام کلهسیستکتومی براساس وجود پولیپهای کیسه صفرا در سونوگرافی ترانسابدومینال (TAUS ؛Transabdominal Ultrasound) یا سونوگرافی آندوسکوپیک (EUS ؛Endoscopic Ultrasound) یا هر دو صورت میگیرد. در صورت رشد بیش از 1 سانتیمتر پولیپها، جراحی انجام میگیرد. اما، پولیپهای غیرنئوپلاستیک (Non‐Neoplastic Polyps) (شبهپولیپها) حتی اگر بزرگتر از 1 سانتیمتر باشند، نیازی به عمل جراحی ندارند. پولیپهای واقعی نئوپلاستیک، یا خوشخیم (آدنوم) یا (پیش) بدخیم (پولیپهای دیسپلاستیک / کارسینوم (Dysplastic Polyps/Carcinomas)) هستند. پولیپهای واقعی نیاز به جراحی دارند، به ویژه پولیپهایی که پیشبدخیم یا بدخیم باشند. هیچ مرور و متاآنالیز سیستماتیکی در مورد دقت TAUS و EUS در تشخیص پولیپهای کیسه صفرا، پولیپهای واقعی کیسه صفرا و پولیپهای (پیش) بدخیم وجود ندارد.
اهداف
خلاصه کردن و مقایسه دقت سونوگرافی ترانسابدومینال (TAUS) و سونوگرافی آندوسکوپیک (EUS) برای تشخیص پولیپهای کیسه صفرا، تمایز بین پولیپهای واقعی و شبهپولیپهای کیسه صفرا و تمایز بین پولیپها / کارسینومهای دیسپلاستیک و پولیپهای آدنوم / شبهپولیپهای کیسه صفرا در بزرگسالان.
روش های جستجو
ما کتابخانه کاکرین (the Cochrane Library)؛ MEDLINE؛ Embase؛ Science Citation Index Expanded و ثبت کارآزمایی را جستوجو کردیم (تاریخ آخرین جستوجو 09 جولای 2018). ما هیچ محدودیتی از نظر زبان، وضعیت انتشار یا ماهیت آیندهنگر و گذشتهنگر مطالعات اعمال نکردیم.
معیارهای انتخاب
مطالعات، دادههای دقت تشخیصی (مثبت واقعی، مثبت کاذب، منفی کاذب و منفی واقعی) به دست آمده را از تست شاخص (TAUS یا EUS یا هر دو) برای تشخیص پولیپهای کیسه صفرا، تمایز بین پولیپهای واقعی و شبهپولیپها، یا تمایز بین پولیپهای دیسپلاستیک / کارسینوم و پولیپهای آدنوم / شبه پولیپها را گزارش کردند. به جز مطالعات مربوط به تشخیص پولیپ کیسه صفرا، ما فقط هیستوپاتولوژی (histopathology) پس از کولسیستکتومی را به عنوان منبع استاندارد پذیرفتیم. برای مطالعات اخیر، ما همچنین تصویربرداری مکرر را تا شش ماه توسط TAUS یا EUS به عنوان منبع استاندارد پذیرفتیم.
گردآوری و تحلیل دادهها
2 نویسنده به صورت جداگانه خلاصه مقالات را غربالگری کرده، مطالعات را برای ورود انتخاب، و دادههای به دست آمده را از هر مطالعه گردآوری کردند. کیفیت مطالعات با استفاده از ابزار QUADAS-2 ارزیابی شد. برای به دست آوردن خلاصه برآوردهای حساسیت و ویژگی، مقایسه عملکرد تشخیصی تستهای شاخص و ارزیابی ناهمگونی از مدل اثرات تصادفی دومتغیره استفاده شد.
نتایج اصلی
در مجموع 16 مطالعه انتخاب شدند. تمام مطالعات TAUS و EUS را به عنوان تستهای جداگانه و نه به عنوان ترکیبی از تستها گزارش کردند. تمام مطالعات در معرض خطر بالا یا نامشخص سوگیری (bias) قرار داشتند، 10 مطالعه درباره انتخاب شرکتکنندگان (به دلیل حذف نامناسب شرکتکننده) یا منابع استاندارد (به دلیل عدم پیگیری پولیپهای بدون عمل جراحی) نگرانیهای کاربردی داشتند و سه مطالعه درباره انتخاب شرکتکنندگان (به دلیل شیوع بالای پولیپهای کیسه صفرا) یا تستهای شاخص (به دلیل فقدان جزئیات مربوط به تجهیزات سونوگرافی و عملکرد آنها) نگرانیهای کاربردی نامشخصی داشتند. یک متاآنالیز (Meta‐analysis) بهطور مستقیم به دنبال مقایسه نتایج TAUS و EUS در همان جمعیت بود که انجام نشد، زیرا فقط مطالعات محدودی هر دو تست را در همان شرکتکنندگان اجرا کردند. بنابراین، نتایج زیر فقط از مقایسههای غیرمستقیم تستها به دست آمد. ناهمگونی قابلتوجهی در تمام مقایسهها (شرایط هدف) درباره TAUS و در میان مطالعات درباره EUS برای تمایز پولیپهای واقعی و شبهپولیپها وجود دارد.
تشخیص پولیپهای کیسه صفرا: 6 مطالعه (16260 شرکتکننده) از TAUS استفاده کردند. ما هیچ مطالعهای را در مورد EUS نیافتیم. خلاصه حساسیت و ویژگی با TAUS برای تشخیص پولیپهای کیسه صفرا به ترتیب، 0.84 (95% فاصله اطمینان (CI): 0.59 تا 0.95) و 0.96 (95% فاصله اطمینان (CI): 0.92 تا 0.98) بود. در یک مطالعه کوهورت با تعداد 1000 نفر، شیوع 6.4% پولیپهای کیسه صفرا در بین شرکتکنندگان باعث شد که 37 مورد بیش از حد تشخیص داده شود و هفت مورد از پولیپهای کیسه صفرا از دست بروند.
تمایز بین پولیپ واقعی و شبهپولیپ کیسه صفرا: 6 مطالعه (1078 شرکتکننده) از TAUS استفاده کردند؛ خلاصه حساسیت 0.68 (95% فاصله اطمینان (CI): 0.44 تا 0.85) و خلاصه ویژگی 0.79 (95% فاصله اطمینان (CI): 0.57 تا 0.91) بود. سه مطالعه (209 شرکتکننده) از EUS استفاده کردند؛ خلاصه حساسیت 0.85 (95% فاصله اطمینان (CI): 0.46 تا 0.97) و خلاصه ویژگی 0.90 (95% فاصله اطمینان (CI): 0.78 تا 0.96) بود. در یک مطالعه کوهورت با 1000 شرکتکننده مبتلا به پولیپ کیسه صفرا، با 10% پولیپ واقعی تشخیص داده شده با استفاده از TAUS، موجب شد 189 مورد بیش از حد تشخیص داده شده و 32 مورد پولیپ واقعی از دست برود، و با استفاده از EUS، 90 مورد بیش از حد تشخیص داده شد و 15 پولیپ واقعی از دست رفت. شواهدی در مورد تفاوت بین دقت تشخیصی TAUS و EUS وجود نداشت (حساسیت نسبی: 1.06؛ 0.70 = P؛ ویژگی نسبی: 1.15؛ 0.12 = P).
تمایز بین پولیپهای دیسپلاستیک / کارسینوم و پولیپهای آدنوم / شبهپولیپهای کیسه صفرا: 4 مطالعه (1009 شرکتکننده) از TAUS استفاده کردند؛ خلاصه حساسیت: 0.79 (95% فاصله اطمینان (CI): 0.62 تا 0.90) و خلاصه ویژگی 0.89 (95% فاصله اطمینان (CI): 0.68 تا 0.97) بود. 3 مطالعه (351 شرکتکننده) از EUS استفاده کردند؛ خلاصه حساسیت 0.86 (95% فاصله اطمینان (CI): 0.76 تا 0.92) و خلاصه ویژگی 0.92 (95% فاصله اطمینان (CI): 0.85 تا 0.95) بود. در یک مطالعه کوهورت با 1000 شرکتکننده مبتلا به پولیپهای کیسه صفرا، با تشخیص 5% پولیپ دیسپلاستیک / کارسینوم با استفاده از TAUS، موجب شد 105 مورد بیش از حد تشخیص داده شده و 11 مورد پولیپ دیسپلاستیک / کارسینوم از دست برود و با استفاده از EUS، 76 مورد بیش از حد تشخیص داده شد و 7 مورد پولیپ دیسپلاستیک / کارسینوم از دست رفت. شواهدی مبنی بر تفاوت بین دقت تشخیصی TAUS و EUS وجود نداشت (تست گزارش احتمالی P: 0.74).
نتیجهگیریهای نویسندگان
اگر چه به نظر میرسد که TAUS در تمایز بین پولیپهای کیسه صفرا و عدم پولیپ بسیار خوب است، در تعیین اینکه آیا این پولیپ، یک پولیپ واقعی یا شبه 95% فاصله اطمینان (CI) پولیپ و پولیپ دیسپلاستیک / کارسینوم یا پولیپ آدنوم / شبه پولیپ است، دقت کمتری دارد. در عمل، این امر منجر به جراحیهای غیرضروری برای شبهپولیپها و موارد از دست رفته پولیپهای واقعی، پولیپهای دیسپلاستیک، و کارسینوم خواهد شد. شواهد کافی وجود ندارد که نشان دهد EUS در مقایسه با TAUS در تمایز بین پولیپهای واقعی و شبهپولیپها و بین پولیپهای دیسپلاستیک / کارسینوم و پولیپهای آدنوم / شبهپولیپها بهتر است. این نتیجهگیریها بر اساس مطالعات ناهمگون با معیارهای نامشخص برای تشخیص شرایط هدف و مطالعات در معرض خطر بالا یا نامشخص سوگیری است. بنابراین، نتایج باید با احتیاط تفسیر شوند. مطالعات بیشتر با کیفیت روششناسی بالا، با معیارهای مشخص برای تشخیص پولیپهای کیسه صفرا، پولیپهای واقعی، و پولیپها دیسپلاستیک / کارسینوم برای تعیین دقیق دقت تشخیص EUS و TAUS مورد نیاز هستند.
خلاصه به زبان ساده
سونوگرافی ترانسابدومینال و سونوگرافی آندوسکوپیک برای تشخیص پولیپهای کیسه صفرا و تمایز بین انواع پولیپ
پیشینه
کیسه صفرا یک عضو نزدیک به کبد است. این کیسه، صفرای تولید شده را توسط کبد قبل از اینکه هنگام هضم در روده کوچک آزاد شود، ذخیره میکند. رشد غیرطبیعی جداره در داخل کیسه صفرا، به نام «پولیپهای کیسه صفرا»، میتواند پیشرفت کند. اکثر پولیپها (90%) بیضرر هستند؛ این پولیپها، شبهپولیپ نامیده میشوند. سایر پولیپها واقعی هستند و ممکن است سرطانی باشند، دارای قسمتهای سرطانی بوده (پولیپهای دیسپلاستیک پیشسرطانی)، یا خوشخیم باشند اما میتوانند بهطور بالقوه به سرطان تبدیل شوند.
پولیپهای دیسپلاستیک و پولیپهای سرطانی باید درمان شوند. اکثر افراد پولیپهای خوشخیم را نیز به دلیل توانایی تبدیل شدن به سرطان درمان میکنند. درمان از طریق برداشتن کیسه صفرا با پولیپ داخل آن انجام میشود (کولهسیستکتومی). برای تعیین اینکه کدام بیماران باید تحت عمل جراحی قرار گیرند، مهم است که (1) مطمئن باشیم پولیپ کیسه صفرا وجود دارد، (2) بدانیم که آیا پولیپ واقعی است یا شبهپولیپ و (3) آیا پولیپ (پیش) سرطانی است. سونوگرافی ترانسابدومینال (TAUS) که از امواج سونوگرافی برای تمایز بین بافتها استفاده میکند و سونوگرافی آندوسکوپیک (EUS)، سونوگرافی متصل به یک آندوسکوپ که از طریق دهان و معده وارد روده کوچک میشود، دو وسیله تشخیصی هستند که در حال حاضر برای تشخیص پولیپهای کیسه صفرا و شناسایی نوع پولیپهای کیسه صفرا استفاده میشوند.
ما جستوجوی کامل را برای یافتن مطالعاتی انجام دادیم که دقت (توانایی) TAUS و EUS را برای تشخیص پولیپهای کیسه صفرا و تمایز بین پولیپهای واقعی و شبهپولیپها و بین پولیپهای (پیش) سرطانی و خوشخیم گزارش کرده باشند.
ویژگیهای مطالعه
در مجموع 16 مطالعه انتخاب شد. تمام مطالعات TAUS و EUS را به عنوان تستهای جداگانه گزارش کرده و از ترکیب TAUS و EUS استفاده نکردند. 6 مطالعه (16260 شرکتکننده) از TAUS برای تشخیص پولیپهای کیسه صفرا استفاده کردند. هیچ مطالعهای در مورد تشخیص پولیپهای کیسه صفرا توسط EUS یافت نشد. 6 مطالعه (1078 شرکتکننده) از TAUS استفاده کردند و 3 مطالعه (209 شرکتکننده) از EUS برای تمایز بین پولیپهای واقعی و شبهپولیپها استفاده کردند. 4 مطالعه (1009 شرکتکننده) از TAUS و 3 مطالعه (351 شرکتکننده) از EUS برای تمایز بین پولیپهای (پیش) سرطانی و خوشخیم استفاده کردند.
نتایج اصلی
در یک جمعیت کلی 1000 نفری (که در بین آنها 6.4% پولیپ کیسه صفرا داشتند)، TAUS، 37 فرد بدون پولیپ را به عنوان افراد مبتلا به پولیپ تشخیص داده و در 7 فرد مبتلا به پولیپ، پولیپ را شناسایی نکرد. در یک جمعیت 1000 نفری با پولیپهای کیسه صفرا، که 10% پولیپ واقعی دارند، با استفاده از TAUS، 189 فرد مبتلا به شبهپولیپ و با استفاده از EUS، 90 فرد مبتلا به پولیپ واقعی تشخیص داده شدند. این افراد ممکن است درمان شوند، که البته درمان برای این افراد ضروری نیست. با استفاده از TAUS در 32 نفر، و با استفاده از EUS در 15 نفر، پولیپ واقعی به عنوان شبهپولیپ طبقهبندی خواهد شد. این افراد درمان نخواهند شد، در حالی که ممکن است نیاز به درمان داشته باشند.
در یک جمعیت 1000 نفری مبتلا به پولیپ کیسه صفرا، که 5% آنها پولیپ (پیش) سرطانی دارند، 105 فرد مبتلا به پولیپ خوشخیم با استفاده از TAUS و 75 فرد با استفاده از EUS، به عنوان پولیپ (پیش) سرطانی تشخیص داده شدند. این افراد ممکن است به دلیل (پیشرو؛ precursor) سرطانی، بیش از حد درمان شوند که نیازی به آن وجود ندارد. در 11 فرد، با استفاده از TAUS و در 7 فرد با استفاده از EUS، پولیپ (پیش) سرطانی به عنوان پولیپ خوشخیم طبقهبندی نخواهد شد.
این شرکتکنندگان ممکن است درمان مناسب برای (پیشرو) سرطان دریافت نکنند. TAUS، 956 فرد را از 1000 فرد از نظر وجود یا عدم وجود پولیپهای کیسه صفرا به درستی تشخیص خواهد داد. برای تمایز میان انواع پولیپ، افراد کمتری با استفاده از TAUS به درستی تشخیص داده خواهند شد، این امر منجر به درمان غیرضروری برای شبهپولیپها و غفلت از پولیپهای (پیش) سرطانی میشود. در تمایز بین پولیپهای واقعی و شبهپولیپها و بین پولیپهای (پیش) سرطانی و خوشخیم، شواهد کافی وجود ندارد که نشان دهد EUS بهتر از TAUS است.
کیفیت شواهد
تمام مطالعات در معرض خطر بالا یا نامشخص سوگیری (bias) قرار داشتند و 13 مطالعه، نگرانیهای کاربردی بالا یا نامشخصی داشتند. این موضوع ممکن است اعتبار مطالعات را تضعیف کند.
تحقیقات آینده
انجام مطالعات بیشتر با کیفیت روششناسی بالا و معیارهای گزارشدهی شفاف برای تشخیص پولیپهای کیسه صفرا، پولیپهای واقعی و پولیپهای (پیش) سرطانی ضروری هستند.