پیشینه
افراد مبتلا به ترومبوسیتوپنی (thrombocytopenia) اغلب نیاز به یک روش جراحی دارند. تعداد پایین پلاکتها یک نشانه تناقض نسبی با عمل جراحی به دلیل خطر خونریزی است. ترانسفیوژنهای پلاکت در عمل بالینی برای پیشگیری و درمان خونریزی در افراد مبتلا به ترومبوسیتوپنی استفاده میشود. در بسیاری از کشورها این شیوه کنونی جهت اصلاح ترومبوسیتوپنی با ترانسفیوژنهای پلاکت قبل از عمل جراحی انجام میشود. موارد جایگزین برای ترانسفیوژنهای پلاکت نیز قبل از جراحی استفاده میشود.
اهداف
تعیین اثربخشی و ایمنی بالینی ترانسفیوژنهای پیشگیرانه پلاکت قبل از جراحی برای افرادی که دارای تعداد پلاکت کم هستند.
روش های جستجو
ما پایگاههای اطلاعاتی اصلی زیر را جستوجو کردیم: پایگاه ثبت مرکزی کارآزماییهای کنترل شده کاکرین (CENTRAL ؛Cochrane Central Registre of Controlled Trails؛ شماره 2، 2017)؛ PubMed (فقط انتشارات الکترونیکی)؛ Ovid MEDLINE؛ Ovid Embase؛ Transfusion Evidence Library و بانکهای اطلاعاتی کارآزماییهای در حال انجام را تا 11 دسامبر 2017 جستوجو کردیم.
معیارهای انتخاب
ما تمام کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده (RCTs ؛randomised controlled trails) و همچنین غیرRCTها و مطالعات کنترلشده قبل و بعد (CBAs) را انتخاب کردیم؛ که با معیارهای Cochrane EPOC (Effective practice and Organisation of care)، مطابقت داشت که شامل ترانسفیوژن پلاکتها قبل از عمل جراحی (هر دوز، در هر زمان، تکی یا چندتایی) در افرادی میشد که دارای تعداد پلاکت کمی هستند. ما مطالعات را روی افرادی که دارای تعداد پلاکت کمی بودند و به طور فعال خونریزی داشتند، حذف کردیم.
گردآوری و تحلیل دادهها
ما از روشهای استاندارد روششناسی مورد انتظار کاکرین (Cochrane) برای جمعآوری دادهها استفاده کردیم. ما فقط قادر به ترکیب دادهها برای دو پیامد بودیم و بقیه یافتهها را در قالب یک روایت ارائه کردیم.
نتایج اصلی
ما پنج RCT را شناسایی کردیم که همه در بزرگسالان انجام شد، هیچ مطالعه غیرتصادفیسازیشده واجد شرایط وجود نداشت. سه کارآزمایی تکمیلشده شامل 180 بزرگسال و دو کارآزمایی در حال انجام شامل 627 شرکتکننده بود. کارآزماییهای تکمیلشده بین سالهای 2005 تا 2009 انجام شدند. دو کارآزمایی در حال انجام قرار است تا اکتبر 2019 ورود شرکتکنندگان را به اتمام برساند. در یک کارآزمایی، ترانسفیوژنهای پیشگیرانه پلاکت با عدم انجام ترانسفیوژن در افراد مبتلا به ترومبوسیتوپنی در بخش مراقبتهای ویژه (ICU) مقایسه شد. دو کارآزمایی کوچک، با 108 شرکتکننده، ترانسفیوژنهای پیشگیرانه پلاکت را با سایر درمانهای جایگزین در افراد مبتلا به بیماری کبد مقایسه کرد. یک کارآزمایی، دسموپرسین (desmopressin) را با پلاسما یخزده تازه یا یک واحد ترانسفیوژنهای پلاکت یا هر دو را قبل از عمل جراحی مقایسه کرد. دومین کارآزمایی، ترانسفیوژنهای پلاکت قبل از جراحی را با دو نوع از مقلدهای (mimetic) ترومبوپویتین (thrombopoietin) مقایسه کرد: رومیپلوستیم (romiplostim) و الترومبوپاگ ((eltrombopag. هیچکدام از کارآزماییهای انتخابشده عاری از سوگیری روششناسی (methodological bias) نبودند. هیچیک از کارآزماییهای انتخابشده تعداد آستانه پلاکتهای مختلف را برای انجام یک ترانسفیوژنهای پیشگیرانه پلاکت قبل از جراحی، مقایسه نکردند. هیچکدام از کارآزماییهای انتخابشده تمام پیامدهای این مطالعه مروری را گزارش نکردند و کیفیت کلی در هر پیامد گزارش شده بسیار پایین بود.
هیچکدام از این سه کارآزمایی تکمیل شده موارد فوق را گزارش ندادند: مرگومیر به هر دلیلی طی 90 روز پس از جراحی؛ مرگومیر ناشی از خونریزی، ترومبوآمبولی یا عفونت؛ تعداد سلولهای قرمز یا ترانسفیوژنهای پلاکت در هر شرکتکننده؛ طول اقامت در بیمارستان؛ یا کیفیت زندگی.
هیچکدام از کارآزماییها، کودکان یا افرادی را که نیاز به عمل جراحی ماژور یا روشهای اورژانسی جراحی داشتند انتخاب نکردند.
ترانسفیوژن پلاکت در مقایسه با عدم انجام ترانسفیوژن پلاکت (1 کارآزمایی؛ 72 شرکتکننده)
ما بسیار نامطمئن بودیم که آیا ترانسفیوژنهای پلاکت قبل از عمل جراحی هیچ تاثیری روی مرگومیر به هر دلیلی ظرف 30 روز داشته است (1 کارآزمایی؛ 72 شرکتکننده، خطر نسبی (RR): 0.78؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.41 تا 1.45؛ کیفیت شواهد بسیار پایین). ما بسیار نامطمئن بودیم که آیا انجام ترانسفیوژنهای پلاکت قبل از عمل جراحی هیچ تاثیری بر خطر خونریزی ماژور (1 کارآزمایی؛ 64 شرکتکننده؛ RR: 1.60؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.29 تا 8.92؛ کیفیت شواهد بسیار پایین)، یا خونریزی مینور (1 کارآزمایی؛ 64 شرکتکننده؛ RR: 1.29؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.90 تا 1.85؛ کیفیت شواهد بسیار پایین) داشته است یا خیر. هیچ عوارض جانبی جدی در هر دو بازو مطالعاتی رخ نداد (1 کارآزمایی؛ 72 شرکتکننده؛ کیفیت شواهد بسیار پایین).
ترانسفیوژنهای پلاکت در مقایسه با جایگزین برای ترانسفیوژنهای پلاکت (2 کارآزمایی؛ 108 شرکتکننده)
ما بسیار نامطمئن بودیم که آیا انجام ترانسفیوژنهای پلاکت قبل از جراحی در مقایسه با یک جایگزین، هیچ تأثیری بر خطر خونریزی ماژور (2 کارآزمایی؛ 108 شرکتکننده؛ بدون عوارض؛ کیفیت شواهد بسیار پایین) یا خونریزی مینور (دسموپرسین: 1 کارآزمایی؛ 36 شرکتکننده؛ RR: 0.89؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.06 تا 13.23؛ کیفیت شواهد بسیار پایین: مقلد ترومبوپیتین: 1 کارآزمایی؛ 65 شرکتکننده؛ بدون عوارض؛ کیفیت شواهد بسیار پایین) دارد یا خیر. ما بسیار نامطمئن بودیم که آیا اختلافی در عوارض جانبی مرتبط با ترانسفیوژن بین گروه ترانسفیوژنهای پلاکت و گروه درمان جایگزین وجود دارد یا خیر (دسموپرسین: 1 کارآزمایی؛ 36 شرکتکننده؛ RR: 2.70؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.12 تا 62.17؛ کیفیت شواهد بسیار پایین).
نتیجهگیریهای نویسندگان
یافتههای این مرور بر اساس سه کارآزمایی کوچک انجام شد که شامل جراحی ماژور در بزرگسالان مبتلا به ترومبوسیتوپنی بود. ما شواهد کافی پیدا نکردیم که توصیه به انجام ترانسفیوژنهای پیشگیرانه پلاکت قبل از عمل در این موقعیت کند، همراه با عدم وجود شواهد مبنی بر اینکه ترانسفیوژن منجر به کاهش خونریزی پس از عمل یا مرگومیر به هر دلیلی میشود. تعداد کم کارآزماییهایی که معیارهای ورود را در برمیگیرند و محدودیت در پیامدهای گزارششده در سراسر این کارآزماییها، متاآنالیز را برای اغلب پیامدها متوقف میکند. انجام کارآزماییهای بیشتر با قدرت کافی، در افراد با همه سنین، در مورد ترانسفیوژنهای پیشگیرانه پلاکت در مقایسه با عدم ترانسفیوژن و سایر درمانهای جایگزین، و توجه به آستانههای مختلف پلاکت قبل از اعمال جراحی برنامهریزی شده و اورژانسی ضروری است. کارآزماییهای بعدی باید شامل جراحی ماژور و گزارش خونریزی، عوارض جانبی، مرگومیر (به عنوان یک پیامد درازمدت) پس از جراحی، مدت اقامت در بیمارستان و اندازهگیریهای کیفیت زندگی باشد.
خلاصه به زبان ساده
ترانسفیوژنهای پلاکت قبل از جراحی برای افرادی که تعداد پلاکت کمی دارند
سوال مطالعه مروری
ما ارزیابی ایمنی و اثربخشی بالینی تجویز ترانسفیوژنهای پلاکت را به افرادی که دارای تعداد پلاکت کمی هستند و نیاز به جراحی دارند، مد نظر قرار دادیم. ما سه مقایسه را انتخاب کردیم: تجویز ترانسفیوژنهای پلاکت در مقایسه با عدم انجام ترانسفیوژن پلاکت؛ تجویز ترانسفیوژنهای پلاکت در مقایسه با یک درمان جایگزین (داروهایی که خطر خونریزی را کاهش میدهند یا تعداد پلاکت را افزایش میدهند) یا تجویز ترانسفیوژنهای پلاکت زمانیکه تعداد پلاکتها کمتر از یک عدد مشخصشده باشد (تعداد پلاکتهای پائین به طور مثال 20 × 109/L در مقایسه با اندکی بالاتر، به طور مثال 50 × 109/L).
جمعیت هدف ما افرادی بودند از هر سنی با تعداد پلاکت پایین که نیاز به عمل جراحی داشتند. ما مطالعات را روی افرادی که تعداد پلاکت کمی داشتند و به طور جدی در حال خونریزی بودند، حذف کردیم.
پیامهای کلیدی
شواهد کافی برای کمک به راهنمایی استفاده از ترانسفیوژنهای پلاکت قبل از جراحی در افرادی که دارای تعداد پلاکت کم بودند، وجود نداشت. هیچ شواهدی برای نوزادان و کودکان یا قبل از یک عمل ماژور وجود ندارد.
چه چیزی در این مرور مطالعه شد؟
پلاکتها، سلولهای کوچک موجود در خون هستند که لختههای خونی را تشکیل میدهند تا خونریزی را متوقف کند. اگر فردی با تعداد پلاکت خونی کم نیاز به عمل جراحی داشته باشد، در طول و پس از جراحی بیشتر در معرض خطر خونریزی قرار میگیرد. تعدادی از استراتژیها برای کاهش خطر خونریزی استفاده میشود، اینها شامل موارد زیر هستند: انجام ترانسفیوژنهای پلاکت (تزریق پلاکتها به داخل جریان خون) برای افزایش تعداد پلاکتها، تجویز دارو برای افزایش تعداد پلاکتها و تجویز داروهایی که خطر خونریزی را کاهش میدهند. استراتژیهای فعلی بر اساس شواهد خوبی بنا نشدهاند، بلکه براساس تجربه بالینی و تخصص فردی هستند.
نتایج اصلی این مطالعه مروری چیست؟
ما پنج کارآزمایی تصادفیسازی و کنترلشده (مطالعات بالینی که افراد به صورت تصادفی در یکی از دو یا چند گروه درمانی قرار میگیرند) واجد شرایط را برای گنجاندن در این مرور انتخاب کردیم. دو مورد از این مطالعات هنوز در حال پیشرفت هستند. سه کارآزمایی تکمیل شده، کوچک و با مجموع 180 نفر بودند. همه بزرگسالانی بودند که نیاز به عمل جراحی مینور یا یک پروسیجر تهاجمی (روشی که از طریق پوست یا حفرههای بدن یا منافذ آناتومیک انجام میشود). دو کارآزمایی در بزرگسالان مبتلا به بیماری کبد و یک کارآزمایی روی بزرگسالان در بخش مراقبتهای ویژه انجام شده بود. یک کارآزمایی ترانسفیوژنهای پلاکت را با عدم ترانسفیوژن مقایسه کرد. یک کارآزمایی، ترانسفیوژنهای پلاکت را با داروهایی که تعداد پلاکتها را افزایش میداد، مقایسه کرد. یک کارآزمایی، ترانسفیوژنهای پلاکت را با یک دارو که خطر خونریزی را کاهش میداد مقایسه کرد. ما هیچ مطالعهای را پیدا نکردیم که استفاده از ترانسفیوژنهای پلاکت را با استفاده از سطوح متفاوت تعداد پلاکت به عنوان راهنمای ترانسفیوژنهای پلاکت مقایسه کرده باشد.
شواهد کافی برای تعیین اینکه آیا ترانسفیوژنهای پلاکتی روی خطر مرگ ناشی از هر دلیلی، خونریزی ماژور یا مینور مرتبط با پروسیجر، یا خطر یک عارضه جانبی جدی تاثیر داشته یا خیر، وجود نداشت. کیفیت تنها شواهد موجود بسیار پایین بود زیرا: تخمینها بسیار غیردقیق بودند، مطالعات در معرض خطر سوگیری قرار داشتند (شرکتکنندگان و پزشکان میدانستند که کدام درمان را آنها دریافت کرده بودند) و شواهد فقط برای بزرگسالان مبتلا به بیماری کبد که به یک پروسیجر دندانی یا بیوپسی کبدی نیاز داشتند (نمونه کبد گرفته شده برای تجزیهوتحلیل)، یا بزرگسالانی که در بخشهای مراقبتهای ویژه نیاز به جاسازی یک لوله برای کمک به تنفس (تراکئوتومی؛ tracheotomy) داشتند، صدق میکرد.
هیچ یک از مطالعات گزارشی از این موارد ندادند: مرگ ناشی از هر دلیلی طی 90 روز پس از جراحی؛ مرگ ناشی از خونریزی، عفونت یا لختهشدن خون؛ تعداد سلولهای قرمز (سلولهایی که اکسیژن را در خون حمل میکنند) یا ترانسفیوژنهای پلاکت که هر شرکتکننده دریافت کرد؛ طول اقامت در بیمارستان یا کیفیت زندگی.
هیچ یک از کارآزماییها کودکان یا افرادی را که نیاز به عمل جراحی ماژور یا عملهای جراحی اورژانسی داشتند انتخاب نکرد.
این مرور تا چه تاریخی بهروزرسانی شده است؟
ما مطالعاتی را که تا دسامبر 2017 منتشر شدند جستوجو کردیم.