پیشینه
موم گوش (cerumen)، یک ترشح طبیعی بدن است که میتواند در صورت مسدود کردن کانال گوش، مشکلساز شود. علائم مرتبط با موم (مانند ناشنوایی و درد) در میان شایعترین دلایل بیماران برای مراجعه به بخش مراقبت اولیه با مشکل گوش قرار دارند.
موم بخشی از مکانیسم خود تمیزشوندگی (self‐cleaning) گوش است و معمولا به صورت طبیعی بدون ایجاد مشکل از کانال گوش بیرون رانده میشود. هنگامیکه این مکانیسم ناتوان میشود، موم در کانال انباشته شده و میتواند فشرده شود؛ بنابراین ممکن است نیاز به مداخلات برای تحریک تخلیه آن وجود داشته باشد. ریختن قطرههای گوشی یکی از این روشها است. مایعات مورد استفاده برای تخلیه و نرم کردن موم از انواع مختلفی هستند: ترکیبات بر پایه روغن (مانند روغن زیتون یا بادام)؛ ترکیبات بر پایه آب (مانند بیکربنات سدیم یا خود آب)؛ ترکیبی از آنها یا محلولهای غیرآبی و غیرروغنی مثل کربامید پروکساید (carbamide peroxide) (ترکیب هیدروژن پروکساید-اوره) و گلیسرول.
اهداف
ارزیابی اثرات قطرههای گوشی (یا اسپریها) برای تخلیه یا کمک به تخلیه موم گوش در بزرگسالان و کودکان.
روش های جستجو
ما در مرکز ثبت کارآزماییهای ENT کاکرین؛ پایگاه ثبت مطالعات کاکرین؛ PubMed؛ Ovid Embase؛ (CINAHL) Cochrane Central Register of Controlled Trails؛ Web of Science; ClinicalTrials.gov؛ ICTRP و منابع بیشتر برای کارآزماییهای منتشرشده و منتشرنشده را جستوجو کردیم. تاریخ آخرین جستوجو، 23 مارچ 2018 بود.
معیارهای انتخاب
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده (RCT ؛randomised controlled trails) که در آنها یک سرومنولیتیک (cerumenolytic) با عدم درمان، آب یا سالین، یک درمان مایع جایگزین (روغن یا روغن بادام) یا سرومنولیتیک دیگر در بزرگسالان یا کودکان دچار انسداد یا موم گوش فشردهشده مقایسه شدند.
گردآوری و تحلیل دادهها
ما از شیوههای روششناختی استاندارد مورد انتظار کاکرین استفاده کردیم. پیامدهای اولیه شامل 1) نسبت بیماران (یا گوشها) با پاکسازی کامل موم گوش و 2) عوارض جانبی (ناراحتی، تحریکپذیری یا درد) بودند. پیامدهای ثانویه، میزان پاکسازی موم؛ نسبت افراد (یا گوشها) با بهبود علائم ناشی از موم؛ نسبت افرادی (یا گوشهایی) که نیاز به مداخله بیشتر برای تخلیه موم دارند؛ موفقیت تخلیه مکانیکی موم باقیمانده بعد از درمان؛ هر عارضه جانبی ثبتشده دیگر و هزینه بودند. ما از سیستم GRADE (نظام درجهبندی کیفیت شواهد و قدرت توصیهها) جهت ارزیابی کیفیت شواهد برای هر پیامد استفاده کردیم.
نتایج اصلی
ما 10 مطالعه را با 623 شرکتکننده (900 گوش) انتخاب کردیم. مداخلات شامل درمانهای بر پایه روغن (triethanolamine polypeptide، روغن بادام، بنزوکائین (benzocaine)، کلروبوتانول (chlorobutanol))، درمانهای بر پایه آب (دوکوزات سدیم (docusate sodium)، کربامید پروکساید، فنازون (phenazone)، کولین سالیسیلات (choline salicylate)، پروکساید اوره، پتاسیم کربنات)، سایر مقایسهگرهای فعال (مانند سالین یا آب بهتنهایی) و عدم درمان بودند. نه مورد از مطالعات، بیش از 15 سال طول کشیده بودند.
خطر سوگیری (bias) کلی در میان 10 مطالعه منتخب، پایین یا نامشخص بود.
پیامد اولیه: نسبت بیماران (یا گوشها) با پاکسازی کامل موم گوش
شش مطالعه (360 مطالعه؛ 491 گوش)، دادههای کمی ارائه کرده بودند و در متا آنالیز (meta‐analyses) ما گنجانده شدند.
درمان فعال در مقابل عدم درمان
فقط یک مطالعه این مقایسه را مورد توجه قرار داده بود. نسبت گوشها با پاکسازی کامل موم گوش بعد از پنج روز درمان در گروه درمان فعال (22%) در مقایسه با گروه عدم درمان (5%) بالاتر بود (خطر نسبی (RR): 4.09؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.00 تا 16.80؛ یک مطالعه؛ 117 گوش؛ NNTB = 8) (شواهد با کیفیت پایین).
درمان فعال در برابر آب یا سالین
ما هیچ شواهدی را از تفاوت در نسبت بیماران (یا گوشها) با پاکسازی کامل موم گوش در هنگام مقایسه گروه درمان فعال با گروه آب یا سالین نیافتیم (RR: 1.47؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.79 تا 2.75؛ سه مطالعه؛ 213 شرکتکننده؛ 257 گوش) (شواهد با کیفیت پایین). دو مطالعه از قطرهها به مدت پنج روز بهره گرفته بودند؛ اما یک مطالعه فقط قطرهها را برای 15 دقیقه مصرف کرده بود. زمانی که ما این مطالعه را از یک تجزیهوتحلیل حساسیت خارج کردیم، نتیجه را تغییر نداده بود.
آب یا سالین در برابر عدم درمان
این مقایسه فقط در یک مطالعه که در بالا ذکر شد، انجام شده بود (درمان فعال در برابر عدم درمان) و هیچ شواهدی را از تفاوت در نسبت گوشهای با پاکسازی کامل موم در مقایسه آب یا سالین با عدم درمان پس از پنج روز وجود نداشت (RR: 4.00؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.91 تا 17.62؛ یک مطالعه؛ 76 گوش) (شواهد با کیفیت پایین).
درمان فعال A در مقابل درمان فعال B
مطالعات جداگانه زیادی، مقایسههای 'head‐to‐head' را بین دو درمان فعال ارزیابی کرده بودند. ما هیچ شواهدی از برتری یکی در مقابل دیگری نیافتیم.
تجزیهوتحلیل زیرگروه درمانهای فعال بر پایه روغن در مقابل درمانهای فعال بر پایه غیرروغن
ما شواهدی از اختلاف در این پیامد در مقایسه درمانهای بر پایه روغن با درمانهای فعال بر پایه غیر روغن پیدا نکردیم.
پیامد اولیه: عوارض جانبی : ناراحتی، خارش یا درد
فقط هفت مطالعه برای سنجش این پیامد برنامهریزی و آن را گزارش کرده بودند. فقط دو مورد (141 شرکتکننده؛ 176 گوش) دادههای قابل استفادهای را ارائه داده بودند. شواهدی از تفاوت چشمگیر در تعداد عوارض جانبی بین انواع قطرههای گوشی در این دو مطالعه وجود نداشت. ما پنج مطالعه باقیمانده را به صورت روایتی خلاصه کردیم. همه رخدادها خفیف بوده و در کمتر از 30 شرکتکننده در میان هفت مطالعه گزارش شده بودند (شواهد با کیفیت پایین).
پیامدهای ثانویه
سه مطالعه، عوارض جانبی دیگر را گزارش کرده بودند (تعداد مطالعات برنامهریزیشده برای گزارش این موضوع، نامشخص است). اطلاعات موجود محدود و شامل گزارشهای به ندرت گیجی، بوی نامطبوع، وزوز گوش و کاهش شنوایی بود. اختلاف معناداری بین گروهها گزارش نشده بود. هیچ مورد اورژانسی یا عوارض جانبی جدی در هیچکدام از 10 مطالعه ذکر نشده بود.
اطلاعات بسیار محدودی درباره پیامدهای ثانویه باقیمانده ما وجود داشت یا اطلاعاتی موجود نبود.
نتیجهگیریهای نویسندگان
اگرچه هدف تعدادی از مطالعات، ارزیابی این بود که آیا یک نوع سرومنولیتیک مؤثرتر از دیگری است یا خیر، هیچ شواهدی با کیفیت بالا وجود ندارد که یک نتیجهگیری قاطع را امکانپذیر سازد و این پاسخ نامشخص باقیمانده است.
یک مطالعه نشان میدهد که ریختن قطرههای گوشی به مدت پنج روز میتواند منجر به احتمال بیشتر پاکسازی کامل موم نسبت به عدم درمان به طور کلی شود. با این حال، ما نمیتوانیم نتیجه بگیریم که یک نوع درمان فعال، مؤثرتر از دیگری است و هیچ شواهدی از تفاوت در کارایی بین درمانهای فعال بر پایه روغن و بر پایه آب وجود نداشت.
شواهدی که نشان دهد استفاده از سالین یا آب بهتنهایی بهتر یا بدتر از سرومنولیتیکهای تولیدشده تجاری است، وجود ندارد. همچنین هیچ شواهدی حاکی از بهتر بودن استفاده از سالین یا آب بهتنهایی نسبت به عدم درمان وجود ندارد.
خلاصه به زبان ساده
قطرههای گوشی برای تخلیه موم گوش
پیشینه
تجمع موم گوش شایع است. این امر میتواند برای بیمار ناخوشایند باشد و موجب مشکلات شنوایی شود. قطرههای گوشی به عنوان یک ابزار بالقوه برای نرم کردن موم و پیشگیری از نیاز به درمان بیشتر مانند شستشوی گوش مطالعه شدهاند. این مرور بررسی میکند که کدام درمان (قطرهها یا اسپریها بر پایه روغن و آب) میتواند به برطرف شدن تجمع موم کمک کند.
ویژگیهای مطالعه
ما در مارچ 2018 به دنبال کارآزماییهای بالینی جستوجو کردیم که از قطرهها گوشی برای کمک به نرم شدن و تخلیه تجمع موم گوش در گوشهای بیماران استفاده کرده بودند. ما 10 مطالعه را با مجموع 623 شرکتکننده یافتیم و انتخاب کردیم. بااینحال، فقط شش مطالعه از این مطالعات، دادههایی را فراهم کرده بودند که ما میتوانستیم پیامد اولیه خود را یعنی نسبت بیماران را با پاکسازی کامل موم گوش تجزیهوتحلیل کنیم. این شش مطالعه شامل مجموعا 360 شرکتکننده، هم کودک و هم بزرگسال (از هر سنی)، با انسداد نسبی یا کامل کانال گوش خارجی با موم گوش بودند.
نتایج اصلی
10 مطالعه انتخابی، قطرههای بر پایه روغن (triethanolamine polypeptide، روغن بادام، بنزوکائین، کلروبوتانول)، قطرههای بر پایه آب (دوکوزات سدیم، کربامید پروکساید، فنازون، کولین سالیسیلات، پروکساید اوره، پتاسیم کربنات)، سالین (آب نمک) یا آب بهتنهایی یا عدم درمان را بررسی کرده بودند.
فقط یک مطالعه استفاده از قطرهها با ماده فعال را با استفاده نکردن از قطرهها به طور کلی مقایسه کرده بود. ممکن است این قطرهها به افزایش نسبت گوشهای پاکشده از موم از 1 در 20 (در صورتی که کاری انجام نگیرد) به حدود 1 در 5 (در صورت استفاده از قطرهها) کمک کنند.
ما شواهدی نیافتیم که قطرههای بر پایه آب یا بر پایه روغن، هیچگونه تفاوتی با سالین یا آب داشته باشند. با این وجود، ما هیچ شواهدی نیز از اینکه آب یا سالین بهتر از انجام ندادن کاری باشد، پیدا نکردیم.
عوارض جانبی شایع نبود. کمتر از 30 بیمار هر گونه عوارض جانبی را در هنگام استفاده از قطرهها گزارش کرده و آنها خفیف بودند (مانند تحریکپذیری یا درد اندک یا بوی ناخوشایند). هیچ عارضه جانبی جدی توسط شرکتکنندگان ذکر نشده بود.
کیفیت شواهد
ما کیفیت شواهد مطالعات را با بهرهگیری از چهار سطح ارزیابی کردیم: کیفیت بسیار پایین، پایین، متوسط یا بالا. شواهد با کیفیت بالا به معنای این است که ما اعتماد زیادی به این نتایج داریم. شواهد با کیفیت بسیار پایین به معنای عدم قطعیت زیاد درباره نتایج است. ما برای پاکسازی موم، شواهد را پایین رتبهبندی کردیم. ما کیفیت شواهد را برای عوارض جانبی پایین ارزیابی کردیم.
نتیجهگیریها
ما دریافتیم که استفاده از قطرههای گوشی، در زمانی که دچار انسداد کانال گوش نسبی یا کامل هستید، میتواند به تخلیه موم گوش از گوش شما کمک کند. روشن نیست که آیا یک نوع قطره برتری نسبت به دیگری دارد یا آیا قطرههای محتوی ماده فعال بهتر از آب یا آب نمک هستند یا خیر.