بیماری قلبی‌عروقی (CVD) علت عمده ناتوانی و مرگ‌ومیر (mortality) در سطح جهانی است. CVD کشنده و غیر‌کشنده زودرس از طریق کنترل عوامل خطر به‌وسیله اصلاح شیوه‌زندگی و پیشگیری دارویی تا حد زیادی قابل پیشگیری است. داروهای ضد‌فشارخون و کاهنده چربی برای پیشگیری اولیه در کاهش موربیدیتی (morbidity) CVD و مرگ‌ومیر در میان افراد با خطر بالا هزینه- اثربخش هستند و توسط دستورالعمل‌های بین‌المللی توصیه شدند. بااین‌حال، پایبندی به داروهایی که برای پیشگیری از CVD تجویز شدند، می‌تواند ضعیف باشد. تقریبا 9% از موارد CVD در EU به پایبندی ضعیف به داروهای عروقی نسبت داده ‌شده ‌است. مداخلات مقیاس‌پذیر و کم‌هزینه برای بهبود پایبندی به داروها برای پیشگیری اولیه از CVD پتانسیل کاهش موربیدیتی، مرگ‌ومیر و هزینه‌های مراقبت سلامت مرتبط با CVD را دارد.

اثبات اثربخشی مداخلات ارسال‌شده با تلفن همراه برای بهبود پایبندی به مصرف داروهای تجویز‌شده برای پیشگیری اولیه از CVD در بزرگسالان

ما پایگاه‌های CENTRAL؛ MEDLINE؛ Embase و 2 پایگاه اطلاعاتی دیگر را در تاریخ 21 جون 2017 و 2 مرکز ثبت کارآزمایی‌های بالینی را در تاریخ 14 جولای 2017 جست‌وجو کردیم. ما فهرست منابع مقالات مرتبط را جست‌وجو کردیم. ما هیچ محدودیت زبانی یا زمانی را اعمال نکردیم.

ما کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل‌شده (RCTs ؛randomised controlled trials) را که به بررسی مداخلات ارسال‌شده به‌طور کامل یا جزئی توسط تلفن همراه برای بهبود پایندی به داروهای تجویز‌شده جهت پیشگیری اولیه از CVD پرداختند، بازیابی کردیم. ما فقط کارآزمایی‌های با حداقل 1 سال پیگیری و میزان پیامد‌های مربوط به رفتارهای درازمدت پایبندی به دارو و پیامدها را ارزیابی کردیم. گروه‌های مقایسه مناسب، گروه‌های کنترل یا مراقبت معمول بودند که هیچ جزئی از مداخله ارسال‌شده تلفن همراه را دریافت نکردند.

ما از رویکردهای روش‌شناسی استاندارد توصیه‌شده کاکرین (Cochrane) استفاده کردیم. زمانی که کارآزمایی‌ها شامل یک زیرمجموعه از شرکت‌کنندگان مناسب بودند، ما با نویسندگان مطالعه برای داده‌های تجزیه‌شده تماس گرفتیم.

ما 4 کارآزمایی را با 2429 شرکت‌کننده تصادفی‌سازی‌شده بازیابی کردیم. شرکت‌کنندگان از کلنیک‌های سرپایی یا مراقبت اولیه مبتنی- بر جامعه در کشورهای با درآمد بالا (کانادا (Canada)، اسپانیا (Spain)) و کشورهای با درآمد بالاتر از متوسط (آفریقای جنوبی (South Africa)، چین (China)) انتخاب شدند. مداخلات به‌طور گسترده‌ای متفاوت بود. 1 کارآزمایی یک مداخله متمرکز‌شده را روی پایبندی به داروهای فشارخون ارسال‌شده فقط از طریق سرویس پیام کوتاه (SMS) و یک مداخله شامل کنترل فشارخون ترکیب‌شده با بازخورد ارسال‌شده توسط گوشی‌های هوشمند (smartphone) ارزیابی کرد. 2 کارآزمایی شامل مداخلاتی بودند که ترکیبی از اصلاح شیوه زندگی و پایبندی به داروهای CVD را هدف قرار دادند. یکی از آن‌ها از طریق پیام‌های متنی، جزوه‌های اطلاعاتی کتبی، و کارت‌های تکمیل‌شده - شخصی برای شرکت‌کنندگان و دیگری از طریق یک مداخله چند جزئی شامل پیام‌های متنی، یک ارزیابی خطر کامپیوتری از CVD و مشاوره رودررو ارسال شد. به‌دلیل تفاوت در ماهیت و ارسال مداخلات، ما یک متاآنالیز (meta‐analysis) انجام ندادیم، و بنابراین نتایج را به‌صورت روایتی گزارش دادیم.
ما به این نتیجه رسیدیم که کیفیت پایین شواهد برای اثر مداخلات مبتنی بر تلفن همراه روی پیامدهای هدف (کلسترول و فشارخون) به‌ این دلیل است که تمام کارآزمایی‌های بازیابی شده با خطر بالای سوگیری (bias) و ناسازگاری در اثرات پیامد همراه هستند. از 2 کارآزمایی که پایبندی را به دارو در کنار دیگر اصلاحات شیوه‌زندگی هدف قرار‌دادند، 1 کارآزمایی اثر مداخله را با منفعت کوچکی در کاهش کلسترول لیپوپروتئین با چگالی کم (low‐density lipoprotein cholesterol) (اختلاف میانگین؛ (MD ؛mean difference): −9.2 میلی‌گرم بر دسی‌لیتر (mg/dL)؛ 95% فاصله اطمینان (CI؛ confidence interval): 17.70- تا -0.70؛ 304 شرکت‌کننده) گزارش داد و دیگری هیچ منفعتی نیافت (mg/dL 0.77 :MD؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 4.64- تا 6.18؛ 589 شرکت‌کننده). 1 کارآزمایی (1372 شرکت‌کننده) از مداخله مبتنی بر پیام با هدف پایبندی، برای بازوی مداخله‌ای که فقط پیام‌های متنی اطلاعات را ارسال کرد، کاهش جزئی را در فشارخون سیستولیک (SBP) نشان داد (MD: -2.2 میلی‌متر جیوه (mmHg)؛ 95% فاصله اطمینان (CI): -4.4 تا -0.04) اما برای بازوی دوم مداخله که تعامل اضافی آماده کرد، شواهد منفعت نامعلوم بود (mmHg -1.6 :MD؛ 95% فاصله اطمینان (CI): -3.7 تا 0.5). 1 مطالعه اثر نظارت بر فشارخون همراه را با پیام‌های گوشی هوشمند بررسی کرد و منافع متوسطی را از مداخله بر SBP و فشارخون دیاستولیک (DBP) گزارش کرد (SBP؛ mmHg -7.10 :MD؛ 95% فاصله اطمینان (CI): -11.61 تا -2.59؛ DBP؛ mmHg -3.90 :MD؛ 95% فاصله اطمینان (CI): -6.45 تا -1.35؛ 105 شرکت‌کننده). شواهد مخلوطی از کارآزمایی‌هایی با هدف پایبندی به دارو به‌همراه مشاوره شیوه‌زندگی با ‌استفاده از مداخلات چند جزئی وجود داشت. 1 کارآزمایی منافع زیادی را برای SBP و DBP یافت (SBP؛ mmHg -12.45 :MD؛ 95% فاصله اطمینان (CI): -15.02 تا -9.88؛ DBP؛ mmHg -12.23 :MD؛ 95% فاصله اطمینان (CI): -14.03 تا -10.43؛ 589 شرکت‌کننده)، درحالی‌که دیگر کارآزمایی‌ها تأثیرات مفیدی را بر SBP و DBP نشان ندادند (SBP؛ mmHg 0.83 :MD؛ 95% فاصله اطمینان (CI): -2.67 تا 4.33؛ DBP؛ mmHg 1.64 :MD؛ 95% فاصله اطمینان (CI): -0.55 تا 3.83؛ 304 شرکت‌کننده).
2 کارآزمایی درمورد عوارض جانبی گزارش کرده و شواهدی با کیفیت پایین ارائه ‌دادند که مداخلات باعث هیچ پیامد منفی نشدند. 1 مطالعه شواهدی با کیفیت پایین ارائه‌ داد که مداخله هیچ تأثیری روی رضایت گزارش‌شده از درمان نداشت.
2 کارآزمایی در کشورهای با درآمد بالا و 2 تا در کشورهای با درآمد متوسط‌ به بالا انجام شدند. مداخلات ارزیابی‌شده بین 3 تا 16 تکنیک تغییر رفتار، براساس رمزگذاری با استفاده از روش طبقه‌بندی Michie به‌کار گرفته شدند. 2 کارآزمایی مداخلاتی را ارزیابی کردند که کاربران بالقوه را در پیشرفت خود وارد کرده بودند.

شواهدی با کیفیت پایین در رابطه با اثرات مداخلات ارسال‌شده با تلفن همراه برای افزایش پایبندی به داروهای تجویز‌شده جهت پیشگیری اولیه از CVD وجود دارد؛ بعضی از کارآزمایی‌ها منافع اندکی را گزارش دادند درحالی که سایر کارآزمایی‌ها اثری نداشتند. شواهدی با کیفیت پایین وجود دارد که این مداخلات نتایجی با پیامد منفی ندارند. براساس این مطالعه مروری، در‌حال حاضر عدم‌اطمینان درمورد اثربخشی این مداخلات وجود دارد. ما 6 کارآزمایی درحال انجام را که در طیفی از زمینه‌ها شامل محیط‌های با درآمد پایین و پتانسیل تخمین دقیق‌تر از اثر مداخلات پایبندی به داروهای پیشگیری اولیه که توسط تلفن همراه ارسال می‌شوند، شناسایی کردیم.