پیشینه
ویتامین E بهطور طبیعی در رژیم غذایی وجود دارد. این ویتامین فعالیتهای بیولوژیکی متعددی دارد، از جمله عملکرد بهعنوان آنتیاکسیدان برای برداشتن رادیکالهای آزاد سمی. شواهدی مبنی بر اینکه رادیکالهای آزاد ممکن است در فرآیندهای آسیبشناسی منجر به اختلالات شناختی نقش داشته باشند، منجر به تمایل به استفاده از مکملهای ویتامین E برای درمان اختلالات شناختی خفیف (MCI) و بیماری آلزایمر (AD) شده است. این بهروزرسانی یک بررسی کاکرین است که ابتدا در سال 2000 منتشر و پیش از این نیز در سالهای 2006 و 2012 بهروز شده است.
اهداف
ارزیابی اثربخشی ویتامین E در درمان MCI و دمانس ناشی از AD.
روش های جستجو
ما در 22 اپریل 2016، با استفاده از واژههای: «ویتامین E»، «ویتامین-E»، و «آلفا-توکوفرول»، پایگاه ثبت تخصصی گروه دمانس و بهبود شناختی در کاکرین (ALOIS)، کتابخانه کاکرین، MEDLINE ،Embase ،PsycINFO ،CINAHL ،LILACS و همچنین بسیاری از پایگاههای اطلاعاتی و منابع خاکستری را جستوجو کردیم.
معیارهای انتخاب
ما تمام کارآزماییهای دوسوکور، تصادفیسازی شده را در این مرور وارد کردیم که در آن هر دوزی از ویتامین E با دارونما در درمان افراد مبتلا به AD یا MCI مقایسه شده بود.
گردآوری و تحلیل دادهها
ما از روشهای روششناسی استاندارد با توجه به دستورالعمل کتابچه کاکرین برای بررسی نظاممند مداخلات استفاده کردیم. ما کیفیت شواهد را با استفاده از رویکرد GRADE (نظام درجهبندی کیفیت شواهد و قدرت توصیهها) ارزیابی کردیم. در صورت لزوم، ما تلاش کردیم برای دریافت اطلاعات گمشده با نویسندگان تماس بگیریم.
نتایج اصلی
چهار کارآزمایی دارای معیارهای گنجاندهشدن بودند، اما ما فقط توانستیم بر اساس پروتکلمان از دو کارآزمایی اطلاعات را استخراج کنیم، یکی در جمعیت مبتلا به AD (تعداد=304) و یکی در جمعیت مبتلا به MCI (تعداد=516). هر دو کارآزمایی در خطر کلی کم تا نامشخص سوگیری (bias) قرار داشتند. به دلیل عدم وجود پیامدهای قابل مقایسه، تجمیع دادهها در میان مطالعات امکانپذیر نبود.
در افراد مبتلا به AD، ما شواهدی را از تاثیرات مهم ویتامین E بر شناخت نیافتیم، که با تغییر از خط پایه ارزیابی بیماری آلزایمر-مقیاس شناختی (ADAS-Cog) طی 6 تا 48 ماه اندازه گیری شد (میانگین اختلاف (MD): 1.81 - ؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 3.75 - تا 0.13؛ .07P = 0؛ 1 مطالعه؛ 272 = n؛ شواهد با کیفیت متوسط). شواهدی مبنی بر تفاوت بین گروههای دریافتکننده ویتامین E و گروه دارونما در مورد در معرض خطر حداقل یک رویداد جدی قرار داشتن، طی 6 تا 48 ماه (خطر نسبی (RR): 0.86؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.71 تا 1.05؛ .13P = 0؛ 1 مطالعه؛ n = 304؛ شواهد با کیفیت متوسط) یا در معرض خطر مرگ قرار گرفتن (RR: 0.84؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.52 تا 1.34؛ .46P = 0؛ 1 مطالعه؛ 304 = n؛ شواهد با کیفیت متوسط) وجود داشت. افراد مبتلا به AD که ویتامین E دریافت میکنند، کاهش کمتری در افت عملکرد در مطالعه همراهی بیماری آلزایمر / فعالیتهای زندگی روزمره نسبت به افرادی داشتند که دارونما در 6 تا 48 ماه دریافت میکردند (میانگین اختلاف (MD): 3.15؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.07 تا 6.23؛ .04P = 0؛ 1 مطالعه؛ 280 = n؛ شواهد با کیفیت متوسط). شواهدی از تاثیرات بالینی مهم در علائم عصبیروانی با استفاده از پرسشنامه عصبیروانی (Neuropsychiatric Inventory) وجود نداشت (MD: - 1.47 ؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 4.26 - تا 1.32؛ .30P = 0؛ 1 مطالعه؛ 280 = n) و شواهد دارای کیفیت متوسط بودند.
شواهدی را مبنی بر اینکه ویتامین E بر احتمال پیشرفت MCI به سوی دمانس احتمالی ناشی از AD در بیش از 36 ماه تاثیر میگذارد، نیافتیم (RR: 1.03؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.79 تا 1.35؛ 0.81 = P؛ 1 مطالعه؛ n = 516؛ شواهد با کیفیت متوسط). در 36 ماه اول، در هر گروه از گروههای ویتامین E و دارونما 5 مورد مرگ (RR: 1.01؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.30 تا 3.44؛ 0.99 = P؛ 1 مطالعه؛ n = 516؛ شواهد با کیفیت متوسط) رخ داد. ما نتوانستیم دادهها را طبق پروتکل بررسی برای پیامدهای دیگر استخراج کنیم. با این حال، نویسندگان مطالعه هیچ مدرکی نیافتند مبنی بر اینکه ویتامین E در فعالیت شناختی، وخامت کلی یا فعالیتهای روزمره تفاوتی با دارونما داشته باشد. همچنین هیچ شواهدی از تفاوت بین گروهها در عوارض جانبی بیشتر گزارش نشده بود.
نتیجهگیریهای نویسندگان
ما هیچ مدرکی را مبنی بر اینکه فرم آلفا-توکوفرول ویتامین E تجویزشده برای افراد مبتلا به MCI مانع از پیشرفت به دمانس شود، یا باعث پیشرفت عملکرد شناختی در افراد مبتلا به MCI یا دمانس ناشی از AD شود، نیافتیم. با این وجود، شواهد با کیفیت متوسط از یک مطالعه واحد وجود دارد که ویتامین E ممکن است افت عملکرد را در AD کاهش دهد. ویتامین E با افزایش احتمال عوارض جدی یا مرگومیر در کارآزماییهای گنجاندهشده در این بررسی ارتباطی نداشت. این نتیجهگیریها از زمان بهروزرسانی قبلی تغییر کرده است؛ اما هنوز هم بر اساس تعداد کمی از کارآزماییها و شرکتکنندگان است و تحقیقات بیشتری احتمالا بر نتایج تاثیر می گذارد.
خلاصه به زبان ساده
استفاده از ویتامین E در درمان اختلالات شناختی خفیف و بیماری آلزایمر (AD)
پیشینه
ویتامین E در انواع غذاها، از جمله روغنهای گیاهی و چربیها، آجیلها و دانهها یافت میشود. برخی مطالعات حیوانی و غیر مداخلهای پیشنهاد کردهاند که این ویتامین ممکن است در پیشگیری یا درمان بیماری آلزایمر نقش داشته باشد. با این حال، شواهد ویتامین E را با عوارض جانبی بالقوه جدی و حتی افزایش خطر مرگ مرتبط کردهاند. در این بررسی، ما به دنبال شواهدی در مورد تأثیر ویتامین E بر افراد مبتلا به دمانس به علت AD یا مشکلات خفیفتر در حافظه یا قدرت تفکر (نقص شناختی خفیف یا MCI) بودیم. افراد مبتلا به MCI در معرض خطر بیشتر ابتلا به دمانس قرار دارند.
کارآزماییهای گنجاندهشده
ما به دنبال کارآزماییهای بالینی بودیم که تا اپریل سال 2016 منتشر شده و بهطور تصادفی افراد مبتلا به دمانس را به علت ابتلا به AD یا MCI برای درمان با مکملهای ویتامین E یا یک دارونما (درمان ساختگی) اختصاص داده بودند. ما سه کارآزمایی را پیدا کردیم که تاثیرات ویتامین E را در افراد مبتلا به AD مورد بررسی قرار داده بودند؛ اما فقط توانستیم از یکی از این کارآزماییها (304 نفر) اطلاعات مورد نظر را استخراج کنیم. ما فقط یک کارآزمایی را با 516 شرکتکننده پیدا کردیم که تاثیر ویتامین E را در افراد مبتلا به MCI بررسی کرده بود. کیفیت این دو آزمایش بهطور کلی خوب بود.
نتایج
ویتامین E تعداد افراد مبتلا به MCI را که طی مدت زمان بیش از سه سال به سمت دمانس میروند، کاهش نمیدهد. ما همچنین هیچ مدرکی نیافتیم که ویتامین E باعث بهبود شناخت (مثلا یادگیری و حافظه) در افراد مبتلا به MCI یا دمانس ناشی از AD میشود. یک کارآزمایی نشان داد افراد دچار دمانس ناشی از AD که ویتامین E دریافت میکنند میتوانند فعالیتهای روزانه (مثلا حمام کردن و لباس پوشیدن) را بهتر از افرادی که دارونما مصرف کردهاند؛ انجام دهند. شواهدی از این کارآزماییها وجود نداشت که ویتامین E سبب آسیب جدی به شرکتکنندگان میشود، اما این نوع از کارآزماییها بهترین راه برای بررسی اثرات مضر نیستند، مگر اینکه این اثرات بسیار رایج باشند. از آنجایی که تمام نتایج، حاصل از یک تک کارآزمایی است، احتمال دارد که تحقیقات بیشتر بتواند نتیجه دیگری را رقم بزند.
نتیجهگیریها
با توجه به شواهد محدود، ما هیچ موردی را برای پیشنهاد اینکه مکملهای ویتامین E منافع یا مضراتی دارند، نیافتیم. با توجه به اینکه کیفیت شواهد فقط متوسط بود، کارآزماییهای بیشتری برای تایید یافتهها لازم است. ممکن است انواع مختلف یا دوزهای مختلف ویتامین E اثرات متفاوتی داشته باشند.