پیشینه
افراد مبتلا به آسم از گروههای اقلیت اغلب پیامدهای آسم ضعیفتری دارند که عبارت است از مراجعه بیشتر به پزشک به دنبال بروز حملات (flare-ups) ناشی از آسم. نشان داده شده که برنامههای متنوعی که برای آموزش و توانمندسازی افراد مبتلا به آسم استفاده میشوند، منجر به بهبود پیامدهای ویژهای از آسم میشود (برای مثال پیامدهای مربوط به پایبندی به درمان، نمرات دانش مربوط به آسم در کودکان و والدین، و هزینه- اثربخشی). مدلهای درمان برای بیماریهای مزمن در گروههای اقلیت معمولا علاوه بر علائم بیماری، تمرکز روی زمینه فرهنگی فرد را دربرمیگیرند. بنابراین، نیاز است به سوالاتی درباره اثربخشی متناسبسازی برنامههای آموزشی مربوط به آسم که به لحاظ فرهنگی مختص افراد متعلق به گروههای اقلیت (minority groups) هستند، بر بهبود پیامدهای مرتبط با آسم که امکانپذیر و هزینه-اثربخشاند، پاسخ داده شود.
اهداف
تعیین تاثیر برنامههای آموزشی برای فرهنگهای خاص (culture-specific) در مقایسه با برنامههای آموزشی عمومی مربوط به آسم یا درمان متداول (usual care) بر بهبود پیامدهای مربوط به آسم در کودکان و بزرگسالان مبتلا به آسم که متعلق به گروههای اقلیت هستند.
روش های جستجو
ما در پایگاه ثبت کارآزماییهای کنترل شده کاکرین (CENTRAL)، پایگاه ثبت تخصصی شده گروه راههای هوایی در کاکرین، MEDLINE، Embase، مقالات مروری و فهرست منابع مقالات مرتبط جستوجو کردیم. آخرین جستوجو که به طور کامل وارد مرور شد، در جون 2016 به اجرا درآمد
معیارهای انتخاب
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشدهای (RCTs ؛Randomised Controled Trails) که به مقایسه استفاده از برنامههای آموزشی آسم برای فرهنگهای خاص در مقابل برنامههای آموزشی عمومی آسم یا درمان متداول، در بزرگسالان یا کودکان مبتلا به آسم گروههای اقلیت پرداخته بودند.
گردآوری و تحلیل دادهها
دو نویسنده مرور به صورت مستقل به انتخاب، استخراج دادهها و ارزیابی دادهها برای ورود به مرور پرداختند. ما در صورت نیاز برای دستیابی به اطلاعات با نویسندگان مطالعات تماس گرفتیم.
نتایج اصلی
در این نسخه بهروز شده از مرور، 3 مطالعه اضافه و 220 مشارکتکننده اضافه شدند. مجموعا 7 RCT (2 مطالعه روی بزرگسالان، 4 مطالعه روی کودکان و یک مطالعه روی هر دوی بزرگسالان و کودکان) با 837 مشارکتکننده مبتلا به آسم (با گستره سنی بین یک تا 63 سال) از گروههای اقلیت قومی (ethnic minority groups) برای ورود به مرور حائز شرایط لازم بودند. کیفیت روششناسی مطالعات از بسیار پایین تا پایین متغیر بود. برای پیامد اولیه مرور (حملات آسم (asthma exacerbations) در طول دوره پیگیری)، کیفیت شواهد برای تمامی پیامدها پایین بود. در بزرگسالان، استفاده از برنامههای ویژه فرهنگهای خاص در مقایسه با برنامههای عمومی یا درمان متداول، تعداد مشارکتکنندگان در 2 مطالعه مشتمل بر 294 مشارکتکننده را برای این موارد به طور معنیدار کاهش نداد: یک حمله یا بیشتر در طول دوره پیگیری (نسبت شانس (OR): 0.80؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.50 تا 1.26)، بستری در بیمارستان در طول 12 ماه (OR: 0.83؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.31 تا 2.22) و حملات نیازمند کورتیکواستروئید خوراکی (OR: 0.97؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.55 تا 1.73). با وجود این، استفاده از برنامه ویژه فرهنگهای خاص، نمرات کیفیت زندگی مرتبط با آسم را در 280 بزرگسال از 2 مطالعه بهبود داده بود (میانگین اختلاف (MD): 0.17؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.26 تا 0.36) (اگرچه MD کمتر از حداقل اختلاف مهم برای نمره بود). در کودکان، استفاده از برنامه ویژه فرهنگهای خاص نسبت به برنامههای عمومی یا درمان متداول، در کاهش حملات حاد آسمی که نیازمند بستری در بیمارستان بود، در 2 مطالعه مشتمل بر 305 کودک (خطر نسبی (RR): 0.24؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.48 تا 0.95)، کنترل آسم در یک مطالعه مشتمل بر 62 کودک و QoL در 3 مطالعه مشتمل بر 213 کودک، ارجحیت داشت، اما برای تعداد حملات در طول دوره پیگیری (OR: 1.55؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.66 تا 3.66) یا تعداد حملات (MD: -0.18؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.25 تا 0.62) در میان 100 کودک از 2 مطالعه، ارجحیت نداشت.
نتیجهگیریهای نویسندگان
شواهد در دسترس نشان داد که برنامههای آموزشی برای فرهنگهای خاص برای کودکان و بزرگسالان گروههای اقلیت احتمالا در بهبود پیامدهای مرتبط با آسم اثربخش است. این مرور به دلیل کم بودن تعداد مطالعات و کیفیت بسیار پایین تا پایین شواهد، محدود بود. این طور نبود که تمامی پیامدهای مرتبط با آسم به دنبال استفاده از برنامههای ویژه فرهنگهای خاص برای هر دو کودکان و بزرگسالان با بهبود توام باشد. با وجود این، در حالی که برنامههای آموزشی برای فرهنگهای خاص معمولا بیشتر زمانبر (time intensive) هستند، یافتههای این مرور استفاده از برنامههای آموزشی مربوط به آسم را برای فرهنگهای خاص جهت بزرگسالان و کودکان از گروههای اقلیت پیشنهاد میکند. با وجود این، برای تقویت بیشتر کیفیت شواهد و تعیین هزینه-اثربخشی برنامههای ویژه فرهنگهای خاص، به RCT های قویتری نیاز است.
خلاصه به زبان ساده
برنامههای ویژه فرهنگهای خاص برای کودکان و بزرگسالان از گروههای اقلیت که مبتلا به آسم هستند
پیشینه
افراد مبتلا به آسم که به گروههای اقلیت تعلق دارند، دارای پیامدهای مرتبط با آسم ضعیفتری هستند. آموزش آسم که به طور اختصاصی متناسب با فرهنگهای خاص تنظیم شده باشد، ممکن است پیامدهای مربوط به آسم را بهبود دهد.
سوال مطالعه مروری
آیا برنامههای آموزشی مربوط به آسم برای فرهنگهای خاص (culture-specific asthma education programmes) (در مقایسه با برنامههای آموزشی عمومی مربوط به آسم یا درمان متداول (usual care)) پیامدهای مربوط به آسم را در کودکان و بزرگسالان مبتلا به آسم از گروههای اقلیت بهبود میدهد؟
ویژگیهای مطالعه
7 مطالعه شامل 837 مشارکتکننده، با گستره سنی 1 تا 63 سال وارد این نسخه بهروز شده از مرور شدند. این مرور به دلیل کم بودن تعداد مطالعات و متغیر بودن کیفیت شواهد، از بسیار پایین تا پایین محدود بود. در بزرگسالان، ما دریافتیم که برنامههای ویژه فرهنگهای خاص هیچ یک از پیامدهای اولیه ما را بهبود نداده بودند، اما این برنامهها در بهبود کیفیت زندگی بهتر بودند (اگرچه میانگین اختلاف کمتر از حداقل اختلاف مهم برای نمره بود) (پیامد ثانویه). در کودکان، با وجود این، زمانی که دادههای به دست آمده از مطالعات با یکدیگر ترکیب شدند، برنامههای ویژه فرهنگهای خاص حملات حاد نیازمند بستری در بیمارستان (پیامد اولیه) را کاهش دادند، در حالی که مطالعات مجرد نشاندهنده بهبود کنترل آسم، دانش مربوط به آسم و پیامدهای پایبندی به درمان برای پیامدهای ثانویه ما بودند.
نتایج اصلی
شواهد در دسترس نشان دادند که برنامههای آموزشی برای فرهنگهای خاص برای بزرگسالان و کودکان از گروههای اقلیت احتمالا در بهبود پیامدهای مرتبط با آسم اثربخش هستند. اگرچه به شواهد قویتری نیاز است، اما برنامههای آموزشی مربوط به آسم بهتر است تا حد امکان در زمینه مدیریت بیماری مزمن، و پیچیدگی پیامدهای سلامت و فرهنگ، مبتنی بر فرهنگهای خاص بوده و در غیاب هر نوع داده اقتصادی، مطالعات هزینه- اثربخشی نیز موردنیاز هستند.
کیفیت شواهد
کیفیت شواهد برای تمامی پیامدها از بسیار پایین تا پایین متغیر بود.