پیشینه
عوارض آنفلوآنزا در کودکان و بزرگسالان عمدتا غیبت از مدرسه و کار است. با این حال، خطر ابتلا به عوارض در کودکان و افراد بالای 65 سال بیشتر است. این یک بهروزرسانی از مطالعه مروری منتشرشده در سال 2011 است. بهروزرسانیهای بعدی این مطالعه مروری فقط زمانی انجام خواهند گرفت که کارآزماییها یا واکسنهای جدید در دسترس قرار بگیرند. دادههای قابل مشاهده انتخابشده در نسخههای قبلی این مطالعه مروری به دلایل تاریخی حفظ شدهاند؛ اما به دلیل عدم تاثیر آن بر نتیجهگیریهای این مطالعه مروری بهروزرسانی نشدهاند.
اهداف
ارزیابی اثرات (کارآیی، اثربخشی، و آسیب) واکسن در برابر آنفلوآنزا در کودکان سالم.
روش های جستجو
ما پایگاه ثبت مرکزی کارآزماییهای کنترلشده کاکرین Cochrane Central Register of Controlled Trials (CENTRAL) (کتابخانه کاکرین the Cochrane Library، شماره 12، 2016)، را جستوجو کردیم که شامل پایگاه ثبت تخصصی گروه عفونتهای حاد تنفسی در کاکرین، MEDLINE (از 1966 تا 31 دسامبر 2016)، Embase (از 1974 تا 31 دسامبر 2016)، پلتفرم بینالمللی ثبت کارآزماییهای بالینی سازمان جهانی بهداشت WHO International Clinical Trials Registry Platform (ICTRP؛ 1 جولای 2017)، و ClinicalTrials.gov (1 جولای 2017) بود.
معیارهای انتخاب
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشدهای که به مقایسه واکسنهای آنفلوآنزا با پلاسبو یا عدم مداخله در آنفلوآنزایی پرداختند که بهطور طبیعی در کودکان سالم زیر 16 سال رخ میدهد. نسخههای قبلی این مطالعه مروری 19 مطالعه کوهورت و 11 مطالعه کنترل-موردی را انتخاب کردند. ما جستوجوهای این طرحهای تحقیقاتی را یک بار دیگر بهروزرسانی نمیکنیم؛ اما مطالعات مشاهدهای را به دلیل اهداف تاریخی حفظ کردهایم.
گردآوری و تحلیل دادهها
نویسندگان مطالعه مروری بهطور مستقل به ارزیابی خطر سوگیری (Bias) و استخراج داده پرداختند. ما از GRADE (نظام درجهبندی کیفیت شواهد و قدرت توصیهها) برای رتبهبندی اطمینان شواهد مربوط به پیامدهای کلیدی آنفلوآنزا، بیماری شبهآنفلوآنزا (ILI)، عوارض (بستری شدن در بیمارستان، عفونت گوش)، و عوارض جانبی استفاده کردیم. با توجه به تغییرات مربوط به خطرات گروههای کنترل از نظر آنفلوآنزا و ILI، اثرات مطلق بهصورت میانه خطر در گروه کنترل گزارش شدند، و تعداد مورد نیاز برای واکسیناسیون (NNV) مطابق با آن گزارش شد. برای سایر پیامدها، خطرات گروه کنترل بهصورت کلی استفاده شدند.
نتایج اصلی
ما 41 کارآزمایی بالینی را انتخاب کردیم (> 200000 کودک). اکثر مطالعات درباره کودکان بالای دو سال انجام شدند و واکسنهای زنده یا غیر فعالشده را با پلاسبو یا عدم استفاده از واکسن مقایسه کردند. مطالعات در یک فصل آنفلوآنزا در ایالات متحده آمریکا، اروپای غربی، روسیه، و بنگلادش بین سالهای 1984 تا 2013 انجام گرفتند. محدود کردن تجزیهوتحلیل مطالعات در معرض خطر پائین سوگیری نشان داد که آنفلوآنزا و اوتیت میانی تنها پیامدهایی بودند که در آنها اثر سوگیری ناچیز بود. متغیر بودن طراحی و گزارشدهی مطالعه مانع متاآنالیز (meta-analysis) پیامدهای مضر شد.
واکسنهای زنده رقیقشده
در مقایسه با پلاسبو یا انجام ندادن کاری، واکسنهای آنفلوآنزای زنده رقیقشده احتمالا خطر عفونت آنفلوآنزا را در کودکان 3 تا 16 سال از 18% تا 4% کاهش میدهند (خطر نسبی (RR): 0.22؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.11 تا 0.41؛ 7718 کودک؛ شواهد با اطمینان متوسط)، و میتوانند ILI را به میزان کمتری، از 17% به 12% کاهش دهند (RR: 0.69؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.60 تا 0.80؛ 124606 کودک؛ شواهد با اطمینان پائین). هفت کودک برای جلوگیری از ابتلا یک نوع آنفلوآنزا نیاز به واکسیناسیون داشتند، و 20 کودک برای جلوگیری از ابتلای یک کودک به ILI نیاز به واکسیناسیون داشتند.
اوتیت میانی حاد، احتمالا پس از واکسن یا پلاسبو در حین آنفلوآنزای فصلی مشابه است؛ اما این نتیجه از یک تک مطالعه بهویژه با شدت بالای نرخ اوتیت میانی حاد به دست آمد (RR: 0.98؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.95 تا 1.01؛ شواهد با اطمینان متوسط). اطلاعات موجود برای تعیین تأثیر واکسنها بر غیبت از مدرسه به علت شواهد با اطمینان بسیار پائین بهدستآمده از یک مطالعه کافی نبود. واکسیناسیون کودکان ممکن است منجر به کاهش تعداد والدینی شود که از کار مرخصی میگیرند؛ هر چند CI شامل هیچ تاثیری نبود (RR: 0.69؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.46 تا 1.03؛ شواهد با اطمینان پائین).
دادههای مربوط به جدیترین عوارض عفونت آنفلوآنزا که منجر به بستری شدن در بیمارستان شد، در دسترس نبود. دادههای بهدستآمده از چهار مطالعه تب بعد از واکسیناسیون را بین 0.16% تا 15% کودکانی که واکسنهای زنده داشتند، به میزان قابل توجهی متغیر اندازهگیری کرد؛ در حالیکه در گروههای پلاسبو این نسبت بین 0.71% تا 22% بود (شواهد با اطمینان بسیار پائین). دادههای مربوط به تهوع گزارش نشده بود.
واکسنهای زنده غیر فعال
در مقایسه با پلاسبو یا عدم واکسیناسیون، واکسنهای غیر فعالشده، خطر ابتلا به آنفلوآنزا را در کودکان 2 تا 16 سال از 30% به 11% کاهش میدهد (RR: 0.36؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.28 تا 0.48؛ 1628 کودک؛ شواهد با اطمینان بالا)، و احتمالا ILI را از 28% تا 20% کاهش میدهند (RR: 0.72؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.65 تا 0.79؛ 19044 کودک؛ شواهد با اطمینان متوسط). برای جلوگیری از یک مورد آنفلوآنزا، 5 کودک باید واکسینه شوند، و برای جلوگیری از یک مورد ILI باید 12 کودک واکسینه شوند.
خطر بروز اوتیت میانی احتمالا در کودکان واکسینه شده و کودکان غیر واکسینهشده مشابه است (31% در مقابل 27%)، گرچه فاصله اطمینان افزایش معنیداری را در میزان اوتیت میانی پس از واکسیناسیون نشان نداد (RR: 1.15؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.95 تا 1.40؛ 884 کودک؛ شواهد با اطمینان متوسط). اطلاعات موجود برای تعیین تأثیر واکسنها بر غیبت از مدرسه بهعلت شواهد کافی با اطمینان بسیار پائین بهدستآمده از یک مطالعه کافی نبود. ما دادههای مربوط به زمان از دسترفته کاری والدین، بستری شدن در بیمارستان، تب، یا تهوع را در اختیار نداشتیم.
ما شواهد محدودی را در مورد موارد ثانویه، نیاز به درمان بیماریهای دستگاه تنفسی پائین، و تجویز دارو یافتیم. یکی از مارکهای واکسن پاندمی مونووالان (monovalent pandemic vaccine) با کاهش ناگهانی تون عضلانی ناشی از تجربه یک احساس شدید (کاتاپلکسی) و اختلال خواب (نارکولپسی) در کودکان همراه بود. شواهد مربوط به آسیبهای جدی (از قبیل تشنج وابسته به تب) نادر بود.
نتیجهگیریهای نویسندگان
در کودکان بین 3 تا 16 سال، واکسنهای زنده آنفلوآنزا احتمالا آنفلوآنزا را کاهش داده (شواهد با اطمینان متوسط) و ممکن است ILI (شواهد با اطمینان پائین) را در بیش از یک فصل آنفلوآنزا کاهش دهند. در این جمعیت واکسنهای غیر فعال نیز آنفلوآنزا را کاهش (شواهد با اطمینان بالا) و ممکن است ILI را نیز کاهش دهند (شواهد با اطمینان پائین). برای هر دو نوع واکسن، کاهش مطلق در آنفلوآنزا و ILI در جمعیتهای مطالعه بهطور قابل توجهی متفاوت بود، و پیشبینی اینکه این یافتهها در شرایط مختلف چگونه تفسیر میشوند را دشوار میکند. ما چندین کارآزمایی تصادفیسازی و کنترلشده درباره کودکان زیر دو سال یافتیم. دادههای مربوط به عوارض جانبی در مطالعات موجود به خوبی تعریف نشده بود. برای تعریف، شناسایی و گزارش عوارض جانبی رویکردهای استانداردی مورد نیاز هستند. شناسایی تمام موارد جهانی آسیبهای بالقوه فراتر از محدوده این مطالعه مروری است.
خلاصه به زبان ساده
واکسنها برای پیشگیری از بروز آنفلوآنزا در کودکان سالم
هدف مطالعه مروری
هدف این مطالعه مروری کاکرین، که در ابتدا در سال 2007 منتشر شد، خلاصه کردن تحقیقات مربوط به ایمنسازی کودکان سالم تا سن 16 سالگی با واکسنهای آنفلوآنزا طی فصول آنفلوآنزا بود. ما از کارآزماییهای تصادفیسازی شدهای استفاده کردیم که به مقایسه یکی از دو نوع واکسن با واکسنهای ساختگی یا عدم استفاده از هیچ نوع واکسنی پرداختند. یک نوع واکسن مبتنی بر ویروسهای زنده ولی ضعیف آنفلوآنزا (واکسنهای زنده رقیق شده آنفلوآنزا) است و از طریق بینی مصرف میشود.
نوع دیگر برای کشتن ویروسهای آنفلوآنزا با یک ماده شیمیایی (ویروس غیر فعال) تهیه شد و از طریق تزریق به پوست مصرف میشود. ما تعدادی از کودکان مبتلا به آنفلوآنزای تاییدشده و کودکان مبتلا به بیماری شبه آنفلوآنزا (ILI) (سردرد، درجه حرارت بالا، سرفه و درد عضلانی) و آسیبهای ناشی از واکسیناسیون را تجزیهوتحلیل کردیم. بهروزرسانیهای بعدی این مطالعه مروری فقط زمانی انجام خواهد شد که کارآزماییها یا واکسنهای جدید در دسترس قرار بگیرد. دادههای بهدست آمده از 33 مطالعه مشاهدهای انتخابشده در نسخههای قبلی این مطالعه مروری به دلایل تاریخی حفظ شدهاند؛ اما به دلیل عدم تاثیر بر نتیجهگیریهای این مطالعه مروری بهروزرسانی نشدند.
پیامهای کلیدی
واکسنهای رقیقشده و غیر فعال میتوانند نسبت کودکان مبتلا به آنفلوآنزا و ILI را کاهش دهند. تغییرات در نتایج این مطالعات نشان میدهد که ما در مورد اثرات این واکسنها در فصول مختلف مطمئن نیستیم.
چه چیزی در این مطالعه مروری مورد بررسی قرار گرفت؟
بیش از 200 ویروس باعث ایجاد ILI میشوند و علائمی مشابه با آنفلوآنزا (تب، سردرد، درد شکم، درد، سرفه، و آبریزش بینی) ایجاد میکنند. پزشکان نمیتوانند بدون آزمایشهای آزمایشگاهی آنها را تشخیص دهند، چرا که هر دو، روزها به طول انجامیده و به ندرت باعث بیماری یا مرگ میشوند.
انواع ویروسهای موجود در واکسنها معمولا از موادی هستند که انتظار میرود پس از فصول مختلف آنفلوآنزا طبق نظر سازمان جهانی بهداشت (واکسن فصلی) فعال میشوند. واکسن پاندمی فقط حاوی یک گونه ویروس است که مسئول پاندمی است (به عنوان مثال نوع A H1N1 برای بیماری پاندمیک سال 2009 تا 2010).
نتایج اصلی
ما 41 مطالعه تصادفیشده را یافتیم. بیشتر مطالعات شامل کودکان بالای دو سال بوده و در ایالات متحده آمریکا، اروپای غربی، روسیه، و بنگلادش انجام شدند.
در مقایسه با پلاسبو یا انجام ندادن کاری، واکسنهای زنده رقیقشده احتمالا نسبت کودکان مبتلا به آنفلوآنزای تاییدشده را از 18% تا 4% کاهش (شواهد با اطمینان متوسط)، و ممکن است ILI را از 17% به 12% کاهش دهند (شواهد با اطمینان پائین). هفت کودک باید واکسینه شوند تا از ابتلای یک کودک به آنفلوآنزا جلوگیری شود، و 20 کودک باید واکسینه شوند تا از ابتلای یک کودک به ILI پیشگیری شود. ما دادههای حاصل از یک مطالعه را یافتیم که خطر مشابه ابتلا به عفونت گوش را در دو گروه نشان دادند. اطلاعات موجود برای بررسی غیبت از مدرسه و نیاز والدین به ترک کار کافی نبود. ما هیچ دادهای را در مورد بستری شدن در بیمارستان نیافتیم، و آسیبها بهطور مداوم گزارش نشده بودند.
در مقایسه با پلاسبو یا عدم واکسیناسیون، واکسنهای غیر فعال خطر آنفلوآنزا را از 30% به 11% کاهش میدهند (شواهد با اطمینان پائین)، و احتمالا ILI را از 28% به 20% کاهش میدهند (شواهد با اطمینان متوسط). برای جلوگیری از ابتلای یک کودک به آنفلوآنزا، پنج کودک باید واکسینه شوند، و برای جلوگیری از ابتلا یک کودک به ILI، تعداد 12 کودک باید واکسینه شوند. خطر اوتیت میانی بین کودکان واکسینه و کودکان غیر واکسینه احتمالا مشابه است (31% در مقابل 27%، شواهد با اطمینان متوسط). اطلاعات موجود برای بررسی غیبت از مدرسه به دلیل شواهد با اطمینان بسیار پائین بهدست آمده از یک مطالعه کافی نبود. ما هیچ دادهای را مربوط به زمان از دسترفته کاری والدین، بستری شدن در بیمارستان، تب، یا تهوع شناسایی نکردیم.
یک برند واکسن پاندمی مونووالان با کاهش ناگهانی تون عضلانی ناشی از تجربه یک احساس شدید (کاتاپلکسی) و اختلال خواب (نارکولپسی) در کودکان همراه بود.
فقط چند مطالعه به خوبی طراحی و انجام شده بودند، و تاثیر مطالعات در معرض خطر بالای سوگیری در پیامدهای ارزیابی شده متفاوت بود. آنفلوآنزا و اوتیت میانی تنها پیامدهایی بودند که در آنها اطمینان ما به نتایج تحت تاثیر سوگیری قرار نگرفت.
چگونه این مطالعه مروری بهروزرسانی شد؟
این شواهد تا 31 دسامبر 2016 موجود است.